ΠΩΣ Ο ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΑΡΡΗΣ “ΕΣΠΑΣΕ” ΤΑ ΤΕΙΧΗ ΤΩΝ ΦΥΛΑΚΩΝ ΝΙΓΡΙΤΑΣ
Ο Χρήστος Σαρρής μιλά στο NEWS 24/7 με αφορμή την ταινία του "Τα Τείχη" που θα παρουσιαστεί στο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας.
Γίνεται η ποίηση του Καβάφη και οι φυλακές Νιγρίτας να εμπνεύσουν μία μικρού μήκους ταινία; Στην περίπτωση του Χρήστου Σαρρή γίνεται. Τα “Τείχη” του σπουδαίου Αλεξανδρινού ποιητή και η εμπειρία του με έγκλειστους στις φυλακές της Νιγρίτας αποτελούν τα δύο “συστατικά” στοιχεία της ομότιτλης ταινίας του που θα παρουσιαστεί στο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας στις 7 Σεπτεμβρίου 2023 ως μία από τις 64 ελληνικές συμμετοχές.
Η ταινία -που αποτελεί ανάθεση και παραγωγή του Onassis Culture- προβλήθηκε στο New Museum της Νέας Υόρκης στο πλαίσιο του Cavafy Festival: Archive of Desire στη Νέα Υόρκη τον Απρίλιο του 2023, στη δράση Visual Cavafy που παρουσιάστηκε στο New Museum της Νέας Υόρκης.
Εμείς ήμασταν εκεί και είχαμε την τύχη να την παρακολουθήσουμε σαν μια ποιητική υπενθύμιση για την ικανότητα των ανθρώπων να βρίσκουν ελπίδα και νόημα ακόμη και στις πιο δύσκολες συνθήκες. Ιδιαίτερο τόνο δίνει στην ταινία η μουσική διασκευή του καβαφικού ποιήματος «Τείχη» από τη Laura Jane Grace, υποψήφια για Emmy καλλιτέχνιδα, συγγραφέα, ακτιβίστρια, μουσικό και ιδρύτρια του αμερικανικού πανκ ροκ συγκροτήματος Against Me.
Τα «Τείχη» του Χρήστου Σαρρή βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στην εμπειρία του από τη δουλειά του με έγκλειστους στις φυλακές της Νιγρίτας, όπου τους δίδαξε τις βασικές αρχές της κινηματογραφίας σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο. Μέσα από μια σειρά εργαστηρίων, ο Σαρρής τούς παρείχε τα εργαλεία για να δημιουργήσουν μια ταινία που δεν μιλάει μονάχα για τα δικά τους βιώματα, αλλά έχει απήχηση και σε ακροατήρια όλου του κόσμου.
Η αρχική έμπνευση
Ο Χρήστος Σαρρής αναφέρει χαρακτηριστικά στο NEWS 24/7 για το πώς εμπνεύστηκε την ταινία αυτή “Κατά τη διάρκεια της πρώτης καραντίνας και ενώ δουλεύαμε πυρετωδώς για το κανάλι της Στέγης στο Youtube βρέθηκα να παρακολουθώ στα social media μια ιστορία αγάπης μεταξύ του Elvis, ενός graffiti artist και ζωγράφου από τη Λιθουανία ο οποίος ήταν έγκλειστος στη Νιγρίτα (δεν το ήξερα τότε) και μιας κοπέλας από τη Λευκορωσία. Γνωρίστηκαν ενώ ο Elvis ήταν στην φυλακή, εκείνος της έστελνε φωτογραφίες με τα τατουάζ που «χτύπαγε» μέσα στη φυλακή, είδε τις φωτογραφίες ένας Γάλλος πολύ διάσημος «graffitας», ο Fuzi, και του έβγαλε ένα βιβλίο με όλες αυτές τις εικόνες.
Όταν αποφυλακίστηκε γνωριστήκαμε καλύτερα, μιλήσαμε πολύ για τη Νιγρίτα και αυτό είχε ως αποτέλεσμα να γυρίσουμε ένα επεισόδιο Stages/Alive στις φυλακές κατά τη διάρκεια της δεύτερης καραντίνας.
Η έμπνευση για την ταινία ήρθε από το ποίημα του Καβάφη «Τείχη». Η ιστορία αφορά την αγάπη, το παρελθόν, την οικογένεια και τελικά το αν καταφέρνεις σε μια από τις σκληρότερες συνθήκες – την έλλειψη ελευθερίας – να διατηρήσεις την ανθρώπινη σου υπόσταση και να μη γίνεις αγρίμι».
Αλλά πώς προέκυψε το συγκεκριμένο ποίημα; “Το συγκεκριμένο ποίημα ήταν μια πρόταση της διευθύντριας Πολιτισμού, Αφροδίτης Παναγιωτάκου. Μια πρώτη μορφή της ταινίας δημιουργήθηκε για το φεστιβάλ της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση στη Νέα Υόρκη που πραγματοποιήθηκε την άνοιξη του 2023 με τίτλο “Archive of Desire” και αφορμή τα 160 χρόνια από τη γέννησή του Κωνσταντίνου Καβάφη” απαντά.
Οι εμπειρία στις φυλακές
Και συνεχίζει μιλώντας μας για την εμπειρία του στις φυλακές Νιγρίτας “Τα εργαλεία ήταν μια κάμερα με μικρόφωνο, ένα φως και μια σχετική ελευθερία κινήσεων εκτός προγράμματος φυλακής που μας παρείχε ο διευθυντής κος Οικονόμου, ώστε να μπορέσουν να κάνουν μόνοι τους χωρίς την παρουσία μας γυρίσματα. Οι πρώτες συναντήσεις μας έγιναν χωρίς να ανοίξουμε μηχανή ώστε να τους γνωρίσω, αλλά και εκείνοι να γνωρίσουν εκτός από εμένα και κάποια απαραίτητα τεχνικά και χρήσιμα αισθητικά στοιχεία ώστε να μπορέσουν να χρησιμοποιήσουν τον πολύ πολύ βασικό εξοπλισμό που τους αφήσαμε και με τον οποίο τελικά γυρίσαμε όλη την ταινία.
Η αντίδραση τους εκδηλώθηκε με μια αξιοπρόσεκτη περιέργεια και μια διάθεση να μιλήσουν όσο περισσότερο μπορούσαν. Μιλούσαν με τις ώρες και για όλα, για τη ζωή τους μέσα και έξω από τη φυλακή, για όσα τους πλήγωσαν, για τα λάθη τους αλλά και τα δικά μας λάθη“
Τι μάθατε από τους ανθρώπους αυτούς; “Το πόσο εύκολα ο άνθρωπος γίνεται αγρίμι και πόσο μεγάλη ανάγκη έχει την αγάπη και την κατανόηση”.
Ποια ήταν η μεγαλύτερη έκπληξη και η πιο δύσκολη στιγμή του project αυτου; “Κάθε ημέρα που βρισκόμασταν μέσα από τα Τείχη όλα ήταν μια έκπληξη ειδικά όταν δεν έχεις πραγματική εικόνα. Μου έκανε εντύπωση πόσο μικρή είναι – όχι μόνο τα κελιά – το ότι όλη τους η ζωή εξελίσσεται σε διαδρόμους και μέσα σε όλη αυτή την απροσδόκητη εικόνα μέσα σε ένα κελί είδαμε ένα κομμάτι του τοίχου να έχει καλυφθεί από ταπετσαρία σε μια προσπάθεια φαντάζομαι αυτός ο χώρος να αποκτήσει μία αίσθηση «σπιτιού».
Η πιο δύσκολη στιγμή ήταν, είναι και δυστυχώς θα είναι, όταν γνωρίζεις από πρώτο χέρι την έλλειψη ελπίδας για όλους αυτούς τους ανθρώπους που είναι έγκλειστοι και στερούνται βασικές αρχές πολιτισμένης διαβίωσης, όπως και την απελπισία του μετά, καθώς αν δεν υπάρχει στήριξη οικογένειας ή φιλικού περιβάλλοντος η επιστροφή στη φυλακή είναι εξαιρετικά πιθανή”.
Τείχη σύγχρονα και σχέδια
“Τα προσωπικά μου τείχη είναι η σχέση μου με το παρελθόν, προσπαθώ και πιέζω τον εαυτό μου να απελευθερωθώ από την ασφάλεια της εμπειρίας μου και να μαθαίνω πως είναι ο σύγχρονος κόσμος και πού βρίσκεται η ευτυχία μέσα σε αυτόν” εξομολογείται ο Χ. Σαρρής.
Όσο για το μέλλον αποκαλύπτει “δουλεύουμε ήδη στη νέα εικόνα για τη σεζόν 23- 24 στην Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση με εξαιρετικές παραστάσεις και όχι μόνο, θα παρουσιάσουμε πολλές νέες παραγωγές στο κανάλι του Ιδρύματος στο You Tube και δουλεύουμε με τους συντελεστές της ταινίας σε μία μεγαλύτερη εκδοχή, γιατί όπως ανέφερα παραπάνω έχουμε ατελείωτες ώρες συζητήσεων και εικόνων”.
Ποιος είναι ο Χρήστος Σαρρής
Ο Χρήστος Σαρρής εργάζεται στο Ίδρυμα Ωνάση ως Head of Creative και υπεύθυνος για την ψηφιακή σκηνή του Ιδρύματος τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Εδώ και 35 χρόνια έχει διανύσει σημαντική διεθνή πορεία ως φωτογράφος, έχοντας δουλέψει στο Μαϊάμι και στο Παρίσι, μεταξύ άλλων, ενώ τα τελευταία δεκατέσσερα χρόνια ασχολείται με το ντοκιμαντέρ. Για ένα διάστημα ήταν εθελοντής στην ομάδα δημοσίων σχέσεων των Γιατρών του Κόσμου, με έδρα το Πέραμα. Παρέμεινε δέκα μήνες στην περιοχή και εκεί γύρισε το πρώτο του ντοκιμαντέρ, βασισμένο στις ιστορίες των επισκεπτών του πολυϊατρείου των Γιατρών του Κόσμου. Ως φωτογράφος και σκηνοθέτης έχει συνεργαστεί με το BBC World και ενεργά με το ελληνικό τμήμα του Vice.
Ιδιαίτερο ρόλο στο έργο του παίζει η μουσική. H σειρά κινηματογραφημένων συναυλιών “Stages A/Live”, που δημιουργεί το Ίδρυμα Ωνάση και οι οποίες διατίθενται από το κανάλι του στο YouTube, είναι σε δική του σύλληψη και εκτέλεση. Ανάμεσα σε άλλες μουσικές συνεργασίες του αξίζει να σημειωθούν η σκηνοθεσία της κινηματογράφησης του Jeff Mills σε μια μυσταγωγική συναυλία στον αρχαιολογικό χώρο της Δήλου, με φόντο το μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, καθώς και η πρόσφατη πρώτη του σκηνοθεσία σε θεατρική σκηνή για τη μουσική παράσταση με τίτλο «Πέρα από τη Θάλασσα», με σύγχρονες διασκευές του σπουδαίου συνθέτη Γιάννη Μαρκόπουλου από τον Παύλο Παυλίδη.
