ΤΑ 51 NON FICTION ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΞΕΧΩΡΙΣΑΜΕ ΤΟ 2024

Από τη μυθιστορηματική ζωή του Παναγιώτη Γιαννάκη μέχρι τα 50 χρόνια από τη Μεταπολίτευση, και από την κλιματική κρίση μέχρι την τεχνητή νοημοσύνη, το NEWS 24/7 σταχυολογεί την πολυσχιδή non fiction εκδοτική παραγωγή της χρονιάς.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Αλέξης Ακριθάκης – Γράφοντας τη ζωγραφική – Ημερολόγια 1960-1990 [Άγρα]

Μια συνεργασία του εκδοτικού οίκου με το Αρχείο Ακριθάκη, με αφορμή τη συμπλήρωση 30 χρόνων από τον θάνατο του, ρίχνει φως στις σκιές της ζωής του σπουδαίου καλλιτέχνη. Ένα πολύτιμο βιβλίο που έχουν επιμεληθεί ο Θάνος Σταθόπουλος και η Χλόη Ακριθάκη και συνοδεύεται από εισαγωγές της Χλόης Ακριθάκη, του Ντένη Ζαχαρόπουλου και του Θάνου Σταθόπουλου.

Νίκος Κ. Αλιβιζάτος – Μαυροκορδάτος και Τρικούπης, Βενιζέλος και Καραμανλής: Οι αρχιτέκτονες του πολιτεύματος [Μεταίχμιο]

Η νέα ιστορική μελέτη του Έλληνα συνταγματολόγου για την καθιέρωση της δημοκρατίας και τη θεσμοθέτηση του Συντάγματος, αναδεικνύει την ξεχωριστή συμβολή των τεσσάρων πολιτικών ηγετών όσον αφορά τις παραγνωρισμένες θετικές πτυχές -στην αντίπερα όχθη των πελατειακών σχέσεων, των εμφύλιων διενέξεων κλπ- της νεότερης Ελλάδας στο πεδίο των θεσμών. Με διαφορετικές καταβολές, ο καθένας τους μπόρεσε να υπερβεί απίστευτες δυσκολίες και να αφήσει το στίγμα του στο πολίτευμα και τη λειτουργία του.

Χρήστος Βακαλόπουλος – Ἀπό τό χάος στό χαρτί [Εστία]

Εξαντλημένη εδώ και χρόνια από τα ράφια των βιβλιοπωλείων η συγκεκριμένη συλλογή δοκιμίων επιτέλους επανεκδόθηκε φέτος από την Εστία. Απαραίτητο απόκτημα για όσες και όσους έσπευσαν να αποκτήσουν τη «Γραμμή του ορίζοντος», τις «Νέες αθηναϊκές ιστορίες» και τους «Πτυχιούχους», ενώ αναμένουν και την «Υπόθεση Μπεστ-Σέλλερ».

Δημήτρης Βεριώνης – Θάνατοι στη Χούντα: Δολοφονίες, αντιδικτατορική δράση, ύποπτοι θάνατοι κατά την περίοδο 1967-1974 [Τόπος]

Πενήντα χρόνια μετά την πτώση της χούντας παρουσιάζονται για πρώτη φορά λεπτομερώς -μέσα από συνεντεύξεις οικείων προσώπων, φωτογραφίες, άγνωστα ή δημοσιευμένα αρχεία και μαρτυρίες- οι 247 κατονομασμένες περιπτώσεις θανάτων που συνδέθηκαν με το καθεστώς. Θάνατοι λόγω αντιδικτατορικής δράσης, «αυτοκτονίες», «ατυχήματα», «ασθένειες», «εξαφανίσεις». Θάνατοι συνεπεία κακουχιών από τις εξορίες και πολυάριθμες ακόμα φημολογούμενες περιπτώσεις ανώνυμων και επώνυμων προσώπων.

Παντελής Βλαχόπουλος – Παναγιώτης Γιαννάκης: Τρωτός άτρωτος [Διόπτρα]

Ο «Δράκος» του ελληνικού μπάσκετ στις σελίδες αυτού του βιβλίου μιλά σε πρώτο πρόσωπο για τον τρόπο με τον οποίο σκέφτεται, την κοσμοθεωρία του και τα ιδανικά τα οποία πρεσβεύει. Ο Παντελής Βλαχόπουλος για έναν χρόνο ήταν συνοδοιπόρος του σε μια βουτιά στην ιστορία της μυθιστορηματικής ζωής του.

Σπύρος Δερβενιώτης – Πάρε τα χνάρια που άφησα: Η ζωή και το έργο του Θόδωρου Δερβενιώτη [Τόπος]

Το 2022 συμπληρώθηκαν εκατό χρόνια από τη γέννηση του λαϊκού συνθέτη. Το 2024 είκοσι χρόνια από τον θάνατό του. Επέτειοι-αφορμή ώστε να κυκλοφορήσει ετούτη η πλήρης βιογραφία του, γραμμένη με μυθιστορηματικό τρόπο από τον γιο του (και γνωστό σκιτσογράφο), με όχημα τις αναμνήσεις, τα βιώματά του αλλά και ίχνη που άφησε ο πατέρας του στις προφορικές και γραπτές αφηγήσεις του.

Διονύσης Ελευθεράτος – Μεταπολίτευση: Ένα βολικό «τέρας» [Τόπος]

∆ηµοσιολόγοι διαφωνούν για το πότε εξέπνευσε η Μεταπολίτευση, αλλά και για το πόσο ζωντανά παραµένουν τα «καταπιστεύµατά» της. Πολιτικοί των δύο κοµµάτων (ΠΑΣΟΚ, Ν∆) τα οποία γεννήθηκαν µαζί της και κυριάρχησαν σε όλη –ή σχεδόν– τη διάρκειά της τη στηλιτεύουν, ως συνολικά επιζήµια περίοδο. Κάποτε αυτό το έκανε µόνον η Ακροδεξιά. Στην πραγµατικότητα αφορίζουν τον ριζοσπαστισµό που αναπτύχθηκε στην κοινωνία κατά τη Μεταπολίτευση (κυρίως την πρώιµη) κι άσκησε πολλαπλές επιδράσεις. Ο ∆ιονύσης Ελευθεράτος ακτινογραφεί τις σηµαντικότερες πολιτικές -κοινωνικές συγκρούσεις της Μεταπολίτευσης, κυρίως από την πρώτη και ζωηρότερη περίοδό της.

Σωτήρης Θεολογίδης – Το άγνωστο ελληνικό μπάσκετ (1942-1979) [Επίκεντρο]

Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί ότι πολύ πριν το χρυσό του Ευρωπαϊκού Κυπέλλου το 1987, στην δεκαετία του ’50 κερδίζαμε με άνεση τους Γιουγκοσλάβους; Ότι, πολύ νωρίτερα, η φτωχή, μικρή και ολιγάριθμη Ελλάδα κέρδισε, χάρη στο μπάσκετ, την πρώτη της διεθνή διάκριση στην σκιά των Πυραμίδων; Πώς επιτεύχθηκε αυτό το άλμα; Πώς και γιατί το ελληνικό μπάσκετ βρίσκεται σήμερα ανάμεσα στις μεγάλες παγκόσμιες δυνάμεις σε συλλογικό και εθνικό επίπεδο; Οι απαντήσεις εντός.

Αντώνης Καρπετόπουλος – Δυσκολότερο από ένα Μουντιάλ. Euro: Τα 60 χρόνια μιας Ευρωπαϊκής Ιστορίας [Παπαδόπουλος]

Ποια ήταν η πιο μεγάλη προφητεία του σοφού Ότο Ρεχάγκελ; Ήταν η Εθνική Ελλάδος, που κατέκτησε το Euro 2004, η καλύτερη Εθνική Ελλάδος όλων των εποχών; Και τι θυμούνται από τη συμμετοχή τους στα τελικά του Euro ο Νίκος Αναστόπουλος, ο Θοδωρής Ζαγοράκης, ο Αντώνης Νικοπολίδης και ο Γιώργος Καραγκούνης; Και γιατί το Euro είναι δυσκολότερο από ένα Μουντιάλ; Τις απαντήσεις αναζητά ο Καρπετόπουλο ανατρέχοντας στην ιστορία της Ευρώπης τα τελευταία εξήντα χρόνια, με πρόσχημα το ποδόσφαιρο.

Κωστής Καρπόζηλος – Ελληνικός Κομμουνισμός, Μια διεθνική ιστορία (1912-1974) [Αντίποδες]

«Ονομάζουμε κομμουνισμό την πραγματική κίνηση που καταργεί τη σημερινή κατάσταση πραγμάτων». Ξεκινώντας από αυτή τη φράση του Μαρξ και του Ένγκελς, ο Κωστής Καρπόζηλος πραγματεύεται την ιστορία του ελληνικού κομμουνισμού του 20ού αιώνα, εστιάζοντας στην «πραγματική κίνηση» των ανθρώπων του και ανιχνεύοντας τις πολλαπλές του γεωγραφίες. Το αποτέλεσμα είναι μια συναρπαστική αφήγηση όπου πρωταγωνιστούν ταξιδιώτες της επανάστασης, εκπατρισμένοι διανοούμενοι, πρόσφυγες και μετανάστες, άνθρωποι που διασχίζουν τα συμβολικά και κυριολεκτικά όρια του έθνους.

Κώστας Κωστής – Ξανακοιτώντας την ιστορία του κράτους στην Ελλάδα (19ος-21ος αιώνας) [Καστανιώτης]

Η ελληνική ιστοριογραφία για το κράτος μπορεί να είναι ποσοτικά πλούσια, αλλά είτε χαρακτηρίζεται από θεωρητικά υποδείγματα που είναι εντελώς ξεπερασμένα στη διεθνή ιστορική κοινότητα είτε εξακολουθεί να συγκροτείται στη βάση μιας οπτικής σύμφωνα με την οποία το κράτος είναι πολιτική ιστορία, με την έννοια της γεγονοτολογικής ιστορίας. Το συγκεκριμένο βιβλίο φιλοδοξεί να μιλήσει για την ιστορία του ελληνικού κράτους υιοθετώντας το παράδειγμα της ιστορικής κοινωνιολογίας ώστε να διευρυνθούν σημαντικά οι δυνατότητες κατανόησης της ιστορίας του κράτους διεθνώς.

Βασίλης Λιόσης – Μισός αιώνας από τη Μεταπολίτευση [ΚΨΜ]

Η έννοια της Μεταπολίτευσης από το 1974 μέχρι έχει χρησιμοποιηθεί κατά κόρον. Πώς νοηματοδοτείται, όμως, αυτή η λέξη; Συμφωνούν όλοι στο περιεχόμενο που της δίνουν; Πότε σημειώνεται ο τερματισμός της Μεταπολίτευσης; Πώς περιοδολογούνται αυτά τα 50 χρόνια; Ποιες οικονομικές, πολιτικές, ιδεολογικές και κοινωνικές τάσεις καταγράφονται στη συγκεκριμένη περίοδο και ποια τα κύρια πολιτικά γεγονότα της; Σε ερωτήσεις όπως οι παραπάνω επιχειρεί να απαντήσει το συγκεκριμένο βιβλίο.

Πέτρος Μάρκαρης – Η Αθήνα της μιας διαδρομής [Κείμενα]

Το ιδιότυπο οδοιπορικό του Πέτρου Μάρκαρη στην Αθήνα διαρκεί σχεδόν μία ώρα, όσο χρειάζεται ο Ηλεκτρικός να διανύσει την απόσταση από τον Πειραιά στην Κηφισιά. Ο συνεπιβάτης του κατεβαίνει σε κάθε σταθμό, εξερευνά μαζί του τη γύρω περιοχή, ανακαλύπτει τις αντιθέσεις της, βρίσκεται μπροστά σε κρυφές εκπλήξεις, αντιλαμβάνεται όλη την κοινωνική διαστρωμάτωση της πρωτεύουσας, με τις φτωχές συνοικίες και τη σύγχρονη νεόπλουτη όψη της, την οποία δεν έχει χάσει ούτε την εποχή της κρίσης, γιατί η κρίση δεν άγγιξε τις περιοχές των νεόπλουτων, όπως άλλωστε κάθε κρίση.

Νίκος Μπακουνάκης – Γκούτλαντ: Ο Γουσταύος Κλάους και η χώρα του κρασιού [Πόλις]

Στα μέσα του 19ου αιώνα ο Βαυαρός έμπορος Γουσταύος Κλάους έρχεται στην Πάτρα και δημιουργεί την οινοποιία «Αχαΐα» που θα πρωταγωνιστήσει στον εγχώριο χώρο του κρασιού για πολλές δεκαετίες – γνωστή σήμερα ως «Achaia Clauss». Αυτή είναι η μυθιστορηματική βιογραφία του και παράλληλα μια συναρπαστική καταγραφή της εποχής σε Ελλάδα και Ευρώπη, η οποία είναι απολύτως τεκμηριωμένη και καλύπτει περισσότερο από έναν αιώνα, από το 1833 έως το 1949. Στο επίκεντρο πάντα η Πάτρα και φυσικά το κρασί.

Στρατής Μπουρνάζος – Η ιστορία μιας ματαίωσης: Το CCF και ο πολιτισμικός ψυχρός πόλεμος στην Ελλάδα (1950-1967) [Αντίποδες]

Στη μάχη για «την καρδιά και τον νου των ανθρώπων» που ονομάστηκε Πολιτισμικός Ψυχρός Πόλεμος, το Congress for Cultural Freedom (CCF) αποτέλεσε το πιο εκλεπτυσμένο, εντυπωσιακό και επιτυχημένο όπλο του δυτικού κόσμου. Το βιβλίο του Στρατή Μπουρνάζου διηγείται τη συναρπαστική ιστορία του. Αναδεικνύει επίσης τη ματαιωμένη ιστορία του ελληνικού CCF, διερευνώντας γιατί η συνάντηση του οργανισμού με τους Έλληνες διανοούμενους και πολιτικούς, συντηρητικούς και φιλελεύθερους, στάθηκε άγονη και για τις δύο πλευρές.

Βασίλης Παλαιοκώστας – Ένα φυσιολογικό παιδί [Εκδόσεις των Συναδέλφων]

Ο Βασίλης Παλαιοκώστας επανέρχεται με ένα βιβλίο που μιλάει για τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια – χρόνια που τον σημάδεψαν και σχημάτισαν, εν πολλοίς, τον χαρακτήρα του. Αν σας άρεσε το Μια φυσιολογική ζωή, ένα αντικειμενικά συναρπαστικό και καλογραμμένο βιβλίο, θα περάσετε εξίσου καλά διαβάζοντας το συγκεκριμένο. Και μην ανησυχείτε, κανείς νοήμων δεν θα σας παρεξηγήσει ότι τάχαμου ενστερνίζεστε τις απόψεις και τις πρακτικές του συγγραφέα.

Σταύρος Παναγιωτίδης – Μύθοι, παρεξηγήσεις και άβολες αλήθειες της ελληνικής ιστορίας 2 [Κέδρος]

Δηλαδή οι επιστήμες δεν ξεκίνησαν από την αρχαία Ελλάδα; Ούτε οι Μινωίτες μιλούσαν ελληνικά; Στην αρχαία Αθήνα οι ομοφυλόφιλοι δεν έχαναν τα πολιτικά τους δικαιώματα; Σε λίγο θα μας πείτε ότι και ο Ναπολέων δεν ήταν τελικά Έλληνας! Ότι οι λωρίδες της σημαίας μας δεν συμβολίζουν τη φράση «Ελευθερία ή θάνατος». Θα ισχυριστείτε ότι και οι Έλληνες μετανάστευαν παράνομα; Ότι δεν έπεσε κανένας εύζωνας από την Ακρόπολη τυλιγμένος με την ελληνική σημαία, μπροστά στους ναζί; Μήπως ούτε οι ελληνικές ομάδες ποδοσφαίρου έπαιξαν φιλικά ματς με τους κατακτητές; 0ύτε τη Χούντα την είχαν οργανώσει οι Αμερικάνοι; Ήγγικεν η ώρα για μερικές ακόμα μικρές αφηγήσεις για μεγάλες παρεξηγήσεις, ένα χρόνο μετά το πρώτο αντίστοιχο πόνημα του ιστορικού.

Κωστής Παπαγιώργης – Τα βιβλία των άλλων II: Έλληνες στοχαστές [Καστανιώτης]

Τέσσερα χρόνια μετά τον προηγούμενο τόμο (Τα βιβλία των άλλων – Έλληνες συγγραφείς) ο δεύτερος τόμος της σειράς συγκεντρώνει πρώιμα και ύστερα δοκίμια ή κριτικά σημειώματα του Κωστή Παπαγιώργη για σημαντικούς Έλληνες στοχαστές που «εφηύραν τον εαυτό τους» εντός και εκτός Ελλάδoς – ανάμεσά τους o Ζήσιμος Λορεντζάτος, ο Κορνήλιος Καστοριάδης, ο Παναγιώτης Κονδύλης, ο Κώστας Αξελός, ο Χρήστος Γιανναράς, ο Στέλιος Ράμφος. Συστήνεται η απόκτηση του βιβλίου μαζί με το Γεια σου, Ασημάκη. Ο συγκινητικός φόρος τιμής του αξεπέραστου Παπαγιώργη στον επίσης αξεπέραστο και καλό του φίλο Χρήστο Βακαλόπουλο μόλις επανακυκλοφόρησε.

Δημήτρης Παπαϊωάννου – Ανάφη: Σχέδια εκ του φυσικού [Nomas]

Συλλεκτική κυκλοφορία με τα σχέδια που ο Δημήτρης Παπαϊωάννου φιλοτέχνησε τα τρία τελευταία καλοκαίρια στην Ανάφη. Ένα μικρό έργο τέχνης που έρχεται να συμπληρώσει την εικόνα του πολυσχιδούς καλλιτέχνη με τις sold-out παραστάσεις σ’ όλο τον κόσμο και τις διθυραμβικές κριτικές. Η έκδοση περιλαμβάνει και μια ανατύπωση του έργου Ανάφη από το ιστορικό queer-punk fanzine, Κοντροσόλ στο Χάος, του 1987.

Πέτρος Παπακωνσταντίνου – Το γκρίζο κύμα: Η νέα ακροδεξιά και οι συνεργοί της [Τόπος]

Τα τελευταία χρόνια η Ακροδεξιά μετατοπίζεται από το περιθώριο στο κέντρο της πολιτικής ζωής στη Δύση, με πρωταγωνιστικό ρόλο σε ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Πώς φτάσαμε ως εδώ; Η περιήγηση του συγγραφέα σε 32 χώρες και σε βάθος οκτώ δεκαετιών υποστηρίζει ότι η Ακροδεξιά δεν θα είχε φτάσει εδώ που έφτασε χωρίς τη συνενοχή του «Ακραίου Κέντρου»∙ και ότι δεν είναι δυνατόν να περιθωριοποιηθεί αν δεν ανατραπεί η δυστοπική κοινωνική πραγματικότητα, που υποτάσσει τη συνείδηση του πολίτη στο ζωώδες ένστικτο για την επιβίωση του ισχυρότερου.

Τέος Ρόμβος – Όκτοπους, η γη της ελευθερίας [Opportuna]

Το Octopus ήταν το πρώτο αναρχικό βιβλιοπωλείο που άνοιξε στην Ελλάδα πίσω στα μέσα των 70s, και ο ιθύνων νους του συνέβαλε καθοριστικά στην ελευθεριακή σκέψη. «Έγινε το βιβλιοπωλείο, όπως και το σπίτι μου και η ζωή μου ολόκληρη και όλοι οι χώροι όπου συναντιόμασταν, τόποι απελευθερωτικής γιορτής, τόποι φιλίας, αγάπης και καθημερινής δημιουργίας έργων που άφησαν ανεξίτηλα σημάδια και ίχνη ενός αυριανού πολιτισμού» σημειώνει στη συγκεκριμένη εν μέρει αυτοβιογραφική έκδοση ίσως ο σημαντικότερος εν ζωή Έλληνας συγγραφέας του underground.

Δημήτρης Σερεμέτης – Βασανιστήρια στην ΕΣΑ: Ένα σενάριο (χωρίς πλατεΐτσα στην Κοκκινιά) [Πόλις]

Πενήντα και πλέον χρόνια μετά την άνοιξη του ’73, της Νομικής και του Πολυτεχνείου, μαζί με τις επετειακές εκδηλώσεις πληθαίνουν οι απόπειρες αναθεώρησης της ιστορίας και ωραιοποίησης είτε του ίδιου του χουντικού καθεστώτος είτε του ακραίου αυταρχισμού απέναντι στη νεολαία. Ο συγγραφέας ξανανοίγει το επώδυνο κεφάλαιο των βασανιστηρίων, αφενός για να μη χαριστούμε στους βασανιστές που στη μεγάλη τους πλειονότητα απέφυγαν ποινικές και ηθικές συνέπειες, αφετέρου για να προστατευθούν οι βασανισθέντες από το αδηφάγο ήθος του Διαδικτύου που εντελώς αυθαίρετα και ανελέητα ταλαντώνεται, εκ του ασφαλούς, από την ηρωοποίηση μέχρι την καρικατούρα ή τη δολοφονία χαρακτήρων.

Πέτρος Τατσόπουλος – Το παιδί του διαβόλου: Μια αληθινή ιστορία [Μεταίχμιο]

Στη χώρα όπου δημοφιλείς άγιοι, νεκροί εδώ και τρεις αιώνες, απαιτούν κάθε είκοσι πέντε χρόνια να τους αλλάζουν τα άμφια και αγράμματοι καλόγεροι συνομιλούν με σαύρες ή ρίχνουν στα σκουπίδια τον Δαρβίνο, ακόμα και η πιο παρανοϊκή τερατολογία εντάσσεται σε μια ιδιότυπη «κανονικότητα» ενώ ταυτόχρονα κάθε απόπειρα για την άρθρωση στοιχειωδώς «ορθού λόγου» αντιμετωπίζεται ως «εξωφρενική», αν όχι ως υπαγορευμένη από τον ίδιο τον Διάβολο. Ενώ στήνεται και ένας θηριώδης «εισπρακτικός μηχανισμός» γύρω από ανεξέλεγκτα «ιερά λείψανα» κι εξόφθαλμες «απάτες θαυμάτων» με ανυπολόγιστα κέρδη. Ο Πέτρος Τατσόπουλος σε μια αυτοβιογραφική αφήγηση με σκωπτική διάθεση.

Δημήτρης Τζιόβας – Ιστορία, έθνος και μυθιστόρημα στη μεταπολίτευση: Τραύμα, μνήμη και μεταφορά [Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης]

Ο ομότιμος καθηγητής Νεοελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Birmingham της Αγγλίας και επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου επιχειρεί μια διαφορετική προσέγγιση όσον αφορά τη μελέτη της ελληνικής πεζογραφίας. Όχι μέσω πρισμάτων όπως οι γενιές, οι ξένες επιδράσεις ή τα ρεύματα, μέσω του τραύματος, της μνήμης και της μεταφοράς, με τις έννοιες αυτές να χρησιμοποιούνται ως άξονες γύρω από τους οποίους περιστρέφονται οι συζητήσεις περί έθνους και μυθοπλασίας. Εν τελεί ο πιο πρόσφορος τρόπος για να δούμε το πώς αλλάζει η σχέση λογοτεχνίας και έθνους είναι μέσω του ιστορικού μυθιστορήματος.

Αναστασία Τσουκαλά – Η συστημική φύση της αστυνομικής βίας [Τόπος]

Μια έρευνα που εστιάζει σε ένα πολυπαραγοντικό πεδίο, που συγκροτείται από ένα πλέγµα αστυνοµικών, κυβερνητικών και δικαστικών σχέσεων, για να δείξει πώς η δυναµική του ενισχύει την αστυνοµική βία, υπονοµεύει τις απόπειρες ελέγχου της και δηµιουργεί πολιτική και νοµική αταξία. Η ανάλυση της εκδήλωσης και διαχείρισης της αστυνοµικής βίας σε 136 περιστατικά βασίζεται, µεταξύ άλλων, σε 128 συνεντεύξεις που έγιναν µε τους καταγγέλλοντες –βουλευτές, δηµοσιογράφους, δικηγόρους, διαδηλωτές, απλούς πολίτες, µέλη κοινωνικά ευάλωτων οµάδων– ή τους συνήγορούς τους και αυτόπτες µάρτυρες.

Ευτύχης Φυτράκης – Sex Νόμος Έγκλημα: Το σεξουαλικό Ποινικό Δίκαιο με απλά λόγια (εκδ. Τόπος)

Τί είναι, τελικά, βιασμός και τι δεν είναι; Ήταν ποτέ πλημμέλημα; Μπορεί μια 12χρονη να συναινέσει σε σεξουαλική πράξη; Πώς τιμωρείται η κατάχρηση ανηλίκου; Τι σημαίνει «μαστροπεία»; Είναι κακούργημα η «παιδική πορνογραφία; Πώς εξετάζεται ένα κακοποιημένο παιδί; Και τέλος: Πως αποφασίζουν τα δικαστήρια; Αυτά και πολλά άλλα ερωτήματα απαντά το βιβλίο του ποινικολόγου Ευτύχη Φυτράκη με απλό και εύληπτο τρόπο, με βάση τη νομοθεσία, τη νομολογία και την ποινική επιστήμη. Συνολικά το βιβλίο περιέχει 176 ερωταπαντήσεις. Ο ίδιος μίλησε για το βιβλίο του στο NEWS24/7.

Μάνος Χατζιδάκις – Τα σχόλια του Τρίτου [Ίκαρος]

Μετά το Ο καθρέφτης και το μαχαίρι , την ανθολογία 36 κειμένων του που είχαν δημοσιευτεί σε έντυπα ή εκφωνηθεί σε ραδιοφωνικές εκπομπές, επανακυκλοφορεί η συλλογή των ιστορικών «σχολίων» του Μάνου Χατζιδάκι, που μεταδόθηκαν από το Τρίτο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας την περίοδο που διετέλεσε διευθυντής του (Μάιος 1978 – Απρίλιος 1980). Όλα τους συνθέτουν, όπως τονίζει ο υπότιτλος του βιβλίου, «μια νοελληνική μυθολογία», και μάλιστα πολύπτυχη και ανεκτίμητη, δια χειρός του πιο αυθεντικού και επί της ουσίας επαναστατικού Έλληνα της γενιάς του.

Ελισάβετ Χρονοπούλου – Γιώργος Αρβανίτης, μια ζωή στο φως [Πατάκης]

Η βιογραφία του κορυφαίου κινηματογραφιστή ο οποίος αφού δούλεψε σε μεγάλες επιτυχίες του εμπορικού κινηματογράφου (Οι θαλασσιές οι χάντρες, Η δασκάλα με τα ξανθά μαλλιά, Η αρχόντισσα και ο αλήτης, Η νεράιδα και το παλικάρι κ.ά.), ξεκίνησε εν έτει 1968 να μεγαλουργεί στο πλευρό του Θόδωρου Αγγελόπουλου, κερδίζοντας σύντομα το πρώτο βραβείο του φωτογραφίας στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για την Αναπαράσταση. Λίγα χρόνια μετά, θα παραιτηθεί οριστικά από τη Φίνος Φιλμ για να αφοσιωθεί στον κινηματογράφο εκείνο που, όπως λέει, του ταίριαζε. Ακολουθεί η «κινηματογραφική ενηλικίωσή» του και μια λαμπερή διεθνής καριέρα. Ο Γιώργος Αρβανίτης αφηγείται τη ζωή του.

Δημήτρης Ψαρράς – Μια καριέρα: Η πολιτική διαδρομή του Κυριάκου Μητσοτάκη [Πόλις]

Στο επίσημο βιογραφικό του ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρεται στα βάσανα που τράβηξε από μωρό την περίοδο της δικτατορίας, στη βράβευσή του από το Αμερικανικό Κολλέγιο και το Χάρβαρντ, στην επιστημονική ειδίκευσή του σε ζητήματα εσωτερικής πολιτικής και διεθνών σχέσεων, στη δεκαετή επιτυχημένη του σταδιοδρομία στον ιδιωτικό τομέα, και τελικά στην πολιτική του σταδιοδρομία με εφόδιο τις σπουδές του και τις αξίες του φιλελευθερισμού, του πατριωτισμού και του ευρωπαϊκού ιδεώδους. Η μελέτη του πλήθους των στοιχείων που προκύπτουν από την έρευνα των δικών του ντοκουμέντων δίνει μια εντελώς διαφορετική εικόνα.

ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

Πέδρο Αλμοδοβάρ – Το τελευταίο όνειρο [μτφρ. Μαρία Παλαιολόγου, Διόπτρα]

Συγκεντρωμένες για πρώτη φορά δώδεκα αδημοσίευτες ιστορίες από το προσωπικό αρχείο του σπουδαίου σκηνοθέτη, γραμμένες από τα τέλη της δεκαετίας του ’60 έως σήμερα. Μια δελεαστική ματιά στο μυαλό ενός κορυφαίου δημιουργού και ταυτόχρονα ένα masterclass για το πώς ν’ αφηγηθείς μια ιστορία, αυτή η συλλογή αντικατοπτρίζει τις εμμονές του Almodovar και πολλά από τα θέματα της κινηματογραφικής του δουλειάς, περνώντας από τη σάτιρα μέχρι το gothic και το autofiction.

Μάλκολμ Γκλάντγουελ – Η μαφία των βομβαρδιστικών: Ένα όνειρο, ένας πειρασμός και η μεγαλύτερη νύχτα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου [μτφρ. Γιώργος Μαραγκός, Κλειδάριθμος]

Το βιβλίο καταγράφει τις ιστορίες μιας εκκεντρικής ιδιοφυΐας από την Ολλανδία και του υπολογιστή του, του αποκρουστικού καλύτερου φίλου του Ουίνστον Τσόρτσιλ, μιας ομάδας πυρομανών χημικών από το Χάρβαρντ, ενός ευφυή πιλότου που τραγουδούσε στο πλήρωμά του τραγούδια από θεατρικές επιθεωρήσεις και του διοικητή των βομβαρδιστικών, Κέρτις Έμερσον ΛεΜέι, ο οποίος θα έδινε την εντολή για την πιο αιματηρή επίθεση του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Τζεφ Γκουντέλ – Καύσωνας: Η ζωή σ’ έναν πλανήτη που φλέγεται (μτφρ. Μιχάλης Μακρόπουλος, εκδ. Ψυχογιός)

Από τη διατροφή και το ξέσπασμα επιδημιών ως τη στέγαση και την εργασία μας, συγκεντρώνονται εδώ οι ακραίοι τρόποι με τους οποίους αλλάζει ήδη ο πλανήτης μας, καθώς και οι επιπτώσεις των καυσώνων σε όλες τις πτυχές της ζωής μας. Οι καύσωνες, εξηγεί ο Γκουντέλ αξιοποιώντας αριστοτεχνικά το ρεπορτάζ, τις μαρτυρίες και τα πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα
μέχρι τώρα έβαζαν στο στόχαστρο κυρίως τους πιο ευάλωτους. Καθώς όμως θα γίνονται όλο και πιο έντονοι και συχνοί, δε θα είναι τόσο επιλεκτικοί.

Ντιντιέ Εριμπόν – Η ζωή, τα γηρατειά και ο θάνατος μιας γυναίκας του λαού [μτφρ. Γιάννης Στεφάνου, Νήσος]

Ο Εριμπόν, καθώς αφηγείται τη φθίνουσα πορεία της μητέρας του προς το τέλος, θέτει συγχρόνως καίρια ερωτήματα για τη σχέση μας με τους ηλικιωμένους, για τη σχέση των ηλικιωμένων με τον χρόνο και τον θάνατο, για τις συνθήκες διαβίωσης στις μονάδες φροντίδας. Τα γηρατειά εντέλει στο βιβλίο αυτό γίνονται εφαλτήριο για μια πολιτική θεώρηση.

Ελευθερία Θανούλη – Ιστορία και Κινηματογράφος: Εξιστορώντας στην οθόνη [μτφρ. Γιώργος Παπαδημητρίου, Πεδίο]

Η Ελευθερία Θανούλη υποστηρίζει ότι η κινηματογραφική ιστορία είναι η κυρίαρχη μορφή ιστοριογραφίας στον 20ό και στον 21ο αιώνα, καθώς κατάφερε να αναδιαμορφώσει και να επαναπροσδιορίσει τις βασικές μορφικές, φιλοσοφικές και ιδεολογικές πρακτικές της ακαδημαϊκής ιστοριογραφίας του 19ου αιώνα. Και με περιπτωσιολογικές μελέτες που κυμαίνονται από ταινίες μυθοπλασίας όπως Η λεπτή κόκκινη γραμμή μέχρι ντοκιμαντέρ όπως Η ομίχλη του πολέμου, γεφυρώνει το χάσμα μεταξύ ιστορίας και κινηματογραφικών σπουδών και, σύμφωνα με τον Βρασίδα Καραλή (Ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου) παραδίδει μια μελέτη που θα αποτελέσει πρότυπο αναφοράς για πολλά χρόνια στο μέλλον.

Τζόναθαν Ίζραελ – Μια επανάσταση του νου [μτφρ. Διονύσης Παπαδουκάκης, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου]

Ένας από τους κορυφαίους ιστορικούς του Διαφωτισμού σε παγκόσμια κλίμακα, εντοπίζει τις φιλοσοφικές ρίζες των σύγχρονων ιδεωδών της ισότητας, της ελευθερίας, της ανεκτικότητας και της αυτοδιάθεσης των λαών στον Ριζοσπαστικό Διαφωτισμό, ένα ρεύμα ιδεών που κατά τη διάρκεια των επαναστατικών δεκαετιών του 1770, του 1780 και του 1790 πυροδότησε έντονες αντιδράσεις. Ακριβώς γιατί η παραδοσιακή κοινωνία έτεινε να υπερασπίζεται τις αρχές της μοναρχίας, της αριστοκρατίας, της αυτοκρατορικής ισχύος και της φυλετικής ιεραρχίας. Ο Ίζραελ συνεχίζει να ανατρέπει τις επικρατούσες αντιλήψεις για τον Διαφωτισμό, μετασχηματίζοντας, μεταξύ άλλων, τις χωροχρονικές συντεταγμένες του φαινομένου.

Χ.Ν.Κ. Κίττο – Η αρχαία ελληνική τραγωδία (μτφρ. Λεωνίδας Ζενάκος, Πατάκης)

Στο εμβληματικό αυτό έργο, που πρωτοκυκλοφόρησε στα αγγλικά το 1939 κι εκδίδεται αδιάλειπτα έκτοτε, ο Βρετανός κλασικιστής H.D.F Kitto αναλύει, με μια διαχρονικά πρωτοποριακή προσέγγιση, τα έργα του Αισχύλου, του Σοφοκλή και του Ευριπίδη, αναδεικνύοντας με οξυδερκή τρόπο τη διαρκή καλλιτεχνική και λογοτεχνική κληρονομιά των τριών μεγάλων τραγικών και τον τρόπο που ο καθένας απ’ αυτούς συνέβαλε στην εξέλιξη του είδους. Η παρούσα έκδοση συνοδεύεται από ένα εύχρηστο ευρετήριο και πρόλογο της Βρετανίδας ακαδημαϊκού Edith Hall, όπου εξηγεί τους λόγους της αμείωτης δημοφιλίας αυτού του βιβλίου-ορόσημου.

Άνγκελα Μέρκελ – Ελευθερία [μτφρ. Έμη Βαϊκούση, Μεταίχμιο]

Η πρώτη γυναίκα καγκελάριος της Γερμανίας, με τη δεύτερη μακροβιότερη θητεία στην ιστορία της χώρας, αυτοβιογραφείται. Αναμφισβήτητα ένα από τα πιο πολυσυζητημένα εκδοτικά γεγονότα της χρονιάς γενικά στον κόσμο και ειδικά, για ευνόητους λόγους, στη χώρα μας.

Λουίς Μπουνιουέλ – Η τελευταία μου πνοή [μτφρ. Θάνος Σαμαρτζής, Δώμα]

Μπορεί να γεννήθηκε σ’ έναν τόπο όπου ο μεσαίωνας κράτησε μέχρι τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά από πολύ νωρίς ο Λουίς Μπουνιουέλ συνδέθηκε με την πνευματική και καλλιτεχνική πρωτοπορία της εποχής του. Εδώ, σαν ήρωας σε πικαρέσκο μυθιστόρημα, γράφει για τη ζωή του με παιχνιδιάρικη ειρωνεία και με μια παράδοξη νηφαλιότητα, έχοντας επίγνωση ότι αυτή υπήρξε χορταστική.

Πάμπλο Νερούδα – Τη ζωή μου, ομολογώ, την έζησα [μτφρ. Γιώργος Δ. Κεντρωτής, Gutenberg]

Μια πολύτιμη έκδοση που χαίρεσαι να την έχεις στη βιβλιοθήκη σου. Στα συγκλονιστικά απομνημονεύματά του η αφήγηση του Πάμπλο Νερούδα είναι σχεδόν γραμμική, με τα αναγκαία για την κάθε περίπτωση φλας μπακ. Ξεκινάει από τις μέρες που ο ποιητής είδε το φως σ᾽ ένα φτωχό χωριό της Χιλής και φτάνει έως τη δολοφονία του Σαλβαδόρ Αλιέντε και λίγες μέρες πριν από τον δικό του θάνατο.

Τζορτζ Όργουελ – Ο δρόμος για την αποβάθρα του Γουίγκαν [μτφρ. Πάνος Τομαράς, Αίολος]

Ένα από τα πρώτα γραπτά του Όργουελ, Ο δρόμος για την αποβάθρα του Γουίγκαν, δείχνει από πολύ νωρίς τους προβληματισμούς και τις ιδέες που θ’ ακολουθούσε και ο ίδιος στη ζωή του. Διεισδυτικός και αναλυτικός, πάντα εύστοχος και επίκαιρος, σε ένα λογοτεχνικό δοκίμιο για την εργατική τάξη των ανθρακωρύχων στη βόρεια Αγγλία και για τον σοσιαλισμό, ανάχωμα στον επερχόμενο φασισμό.

Πολ Όστερ – Αιματοβαμμένο έθνος [μτφρ. Ιωάννα Ηλιάδη, Μεταίχμιο]

Σε αυτό το σύντομο και καυστικό βιβλίο, ο Όστερ ακολουθεί αιώνες ολόκληρους της κατάχρησης των όπλων στην Αμερική. aπό τον βίαιο εκτοπισμό του γηγενούς πληθυσμού στην καταναγκαστική σκλαβιά εκατομμυρίων ανθρώπων, από τον άσπονδο διχασμό ανάμεσα στα στρατόπεδα υπέρ και κατά της οπλοκατοχής στα μακελειά που κυριαρχούν στα δελτία ειδήσεων σήμερα. Το κείμενο διανθίζεται με απόκοσμες, αλησμόνητες φωτογραφίες από τους τόπους παραπάνω από τριάντα μακελειών ανά τη χώρα.

Νουριέλ Ρουμπινί – Οι δέκα υπεραπειλές για το μέλλον μας και πώς να επιβιώσουμε [μτφρ. Πέτρος Γεωργίου, Πατάκης]

Ο διάσημος Αμερικανός οικονομολόγος Νουριέλ Ρουμπινί επισημαίνει δέκα αλληλεπικαλυπτόμενες, αλληλένδετες «υπεραπειλές». Από τη χειρότερη κρίση χρέους όλων των εποχών και τα υπέρογκα κυβερνητικά πακέτα στήριξης που προκαλούν πληθωρισμό έως τα κλειστά σύνορα για εργαζόμενους και προϊόντα και έναν νέο ανταγωνισμό υπερδυνάμεων ανάμεσα σε ΗΠΑ και Κίνα, και από τις πανδημίες και την κλιματική αλλαγή έως την απειλή για τις θέσεις εργασίας που μπορεί να συνιστά η τεχνητή νοημοσύνη.

Σαλμάν Ρουσντί – Μαχαίρι [μτφρ. Γιώργος Μπλάνας, Ψυχογιός]

Δύο χρόνια μετά τη δολοφονική απόπειρα εναντίον του ο συγγραφέας επιστρέφει –κυριολεκτικά και μεταφορικά– στον τόπο του εγκλήματος, αναζητά απαντήσεις, εκφράζει την ευγνωμοσύνη του για τους ανθρώπους που έδειξαν αλληλεγγύη παντού στον κόσμο. Εν τελεί το βιβλίο αποτελεί μια έκκληση προς τον ελεύθερο κόσμο να αντισταθεί στην επέλαση του αυταρχισμού και της λογοκρισίας.

Ντάσο Σαλντίβαρ – Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες: Πώς ξεκίνησαν όλα [μτφρ. Δέσποινα Δρακάκη, Ψυχογιός]

Η βιογραφία του αξεπέραστου Γκάμπο είναι αποτέλεσμα είκοσι χρόνων κοπιαστικής εργασίας. Στο διάστημα αυτό, ο Ντάσο Σαλντίβαρ ερεύνησε, ταξίδεψε σε σημαίνοντες τόπους, πήρε εκατοντάδες συνεντεύξεις και σκάλισε αρχεία σε διάφορες χώρες προκειμένου να δώσει απάντηση στα επίμονα ερωτήματα: «Ποιος ήταν ο άνθρωπος που έγραψε το Εκατό χρόνια μοναξιά; Ποια είναι η ιστορική, πολιτισμική, οικογενειακή, ατομική πραγματικότητα πάνω στην οποία πατάει το συγκλονιστικό αυτό μυθιστόρημα;»

Μάικλ Σέρμερ – Συνωμοσίες: Γιατί τόσοι λογικοί άνθρωποι πιστεύουν τόσο παράλογα πράγματα; [μτφρ. Μιχάλης Λαλιώτης, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης]

Μια συναρπαστική ιστορική ανασκόπηση των θεωριών συνωμοσίας, που ξεκινά από τη δολοφονία του Φραγκίσκου Φερδινάνδου και τις απαρχές του Α ́ Παγκόσμιου Πολέμου και φτάνει μέχρι και τις μέρες μας. Και παράλληλα μια προσπάθεια να δοθούν απαντήσεις σε μια σειρά από καίρια ερωτήματα: Γιατί πιστεύουν οι άνθρωποι σε θεωρίες συνωμοσίας; Ποιες εξ αυτών έχουν βάση αλήθειας; Πώς θα μπορούσαμε να τις αντιμετωπίσουμε;

Ράτζα Σεχάντε – Τι φοβάται το Ισραήλ από την Παλαιστίνη; [μτφρ. Στέφανος Καβαλλιεράκης, Μεταίχμιο]

Ο βραβευμένος Παλαιστίνιος συγγραφέας, δικηγόρος και ακτιβιστής για τα ανθρώπινα δικαιώματα, καταθέτει την προσωπική του μαρτυρία για την κατανόηση της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης, διερευνά τι πήγε στραβά και υποστηρίζει ότι τα δύο έθνη μπορούν να συνυπάρξουν με γνώμονα το αμοιβαίο συμφέρον. Επί του ίδιου θέματος αξίζει να αναζητήσετε και τα Η Γάζα μπροστά στην Ιστορία του Έντσο Τραβέρσο [μτφρ. Νίκος Κούρκουλος, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου] και Για τη συναίνεση στον αφανισμό της Γάζας του Ντιντιέ Φασέν [μτφρ. Γιώργος Θ. Καράμπελας, Πόλις].

Σούζαν Σόνταγκ – Περί γυναικών [Δανάη Σώζιου, Gutenberg]

Εδώ συγκεντρώνονται για πρώτη φορά ορισμένα από τα πιο διεισδυτικά άρθρα και δοκίμια μιας από τις σπουδαιότερες προσωπικότητες του εικοστού αιώνα για τα μείζονα ζητήματα που απασχολούν τη σύγχρονη γυναίκα: την ομορφιά, τα γηρατειά, τη χειραφέτηση, τη σεξουαλικότητα, την αντίστασή της στην εξουσία της πατριαρχίας, και γενικότερα τη θέση της σε έναν κόσμο διαρκώς μεταβαλλόμενο και με ελάχιστες σταθερές.

Κουέντιν Ταραντίνο – Κινηματογραφικοί στοχασμοί [μτφρ. Άρης Σφακιανάκης, Ελληνικά Γράμματα]

Δοκίμιο κριτικής και θεωρίας του κινηματογράφου, κοκτέιλ προσωπικών αναμνήσεων και εγχειρίδιο για την ιστορία του αμερικανικού σινεμά. Όλα αυτά διαρθρωμένα με άξονα τις σημαντικότερες αμερικανικές ταινίες της δεκαετίας του 1970, τις οποίες ο auteur παρακολούθησε για πρώτη φορά εκείνη την εποχή ως νεαρός θαμώνας των κινηματογραφικών αιθουσών. Απολαυστικός ο γραπτός λόγος του Ταραντίνο, όπως ακριβώς και η κινηματογραφική του γλώσσα.

Νόαμ Τσόμσκι & Αντρέα Μόρο – Τα μυστικά των λέξεων [μτφρ. Θεμιστοκλής Χαλικιάς, Gutenberg]

Ο σπουδαίος Νόαμ Τσόμσκι συνομιλεί με τον εξίσου διαπρεπή γλωσσολόγο και φίλο του Αντρέα Μόρο αναφορικά με ένα ευρύ φάσμα θεμάτων για τη γλώσσα, την ιστορία της επιστήμης, τη συσχέτιση γλώσσας και εγκεφάλου και άλλα. Πώς κατακτούν τα παιδιά τη γλώσσα που μιλάνε; Ποια είναι τα μυστικά που αποκαλύπτουν από μόνες τους οι λέξεις; Ποια πορίσματα για τον εγκέφαλο προσφέρει η μελέτη της γλώσσας και των αναπάντεχων ιδιοτήτων της; Και γιατί η ευφορία που ξεχειλίζει από τη Σίλικον Βάλεϊ λόγω των απανωτών επιτευγμάτων στο πεδίο της τεχνητής νοημοσύνης είναι επίπλαστη και παραπλανητική;

Γιουβάλ Νώα Χαράρι – Nexus [μτφρ. Μιχάλης Λαλιώτης, Αλεξάνδρεια]

Τα τελευταία 100.000 χρόνια, οι σάπιενς έχουν αποκτήσει τεράστια δύναμη. Αλλά παρά τις ανακαλύψεις, τις εφευρέσεις και τις κατακτήσεις, ο κόσμος βρίσκεται στο χείλος της οικολογικής καταστροφής. Οι πολιτικές εντάσεις αυξάνονται. Η παραπληροφόρηση οργιάζει. Και βαίνουμε ολοταχώς στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης που απειλεί να μας εξολοθρεύσει. Γιατί, παρά τα όσα έχουμε καταφέρει, είμαστε τόσο αυτοκαταστροφικοί; Από τον συγγραφέα του Sapiens, η ιστορία των δικτύων πληροφοριών που έχουν φτιάξει –και γκρεμίσει– τον κόσμο μας.

Κάτια Χόγιερ – Πέρα από το τείχος: Ανατολική Γερμανία, 1949-1990 [μτφρ. Νίκος Ρούσσος, Παπαδόπουλος]

Από την ανέγερση του Τείχους του Βερολίνου το 1961, στη σχετική ευημερία της δεκαετίας του 1970 και εν συνεχεία, στα τρεμάμενα θεμέλια του σοσιαλισμού στα μέσα της δεκαετίας του 1980, η Χόγιερ παρουσιάζει το πλούσιο πολιτικό, κοινωνικό και πολιτιστικό τοπίο που αναδύθηκε στην πρώην Ανατολική Γερμανία εν μέσω της πολιτικής καταπίεσης και των διαφόρων δυσπραγιών, μένοντας μακριά από τις αφελείς ψυχροπολεμικές απεικονίσεις που συνηθίζονται στη Δύση. Μέσα από ευρύ φάσμα μέχρι πρότινος αδημοσίευτων πηγών και συνεντεύξεων, η Χόγιερ συνθέτει τη συναρπαστική ιστορία εκείνης της άλλης Γερμανίας, που βρισκόταν πέρα από το Τείχος.