ΤΑ 8 ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΠΟΥ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΗΚΑΝ ΑΠ’ ΤΗ EUROVISION ΚΑΙ ΤΙ ΣΥΝΕΒΗ

Η Eurovision, ο μεγαλύτερος μουσικός διαγωνισμός της Ευρώπης, αποτελεί για πολλές χώρες όχι μόνο μια πλατφόρμα για την προώθηση της μουσικής τους αλλά και για την προβολή της πολιτιστικής τους ταυτότητας. Παρά την δημοφιλία του και την ενσωμάτωση στοιχείων πολιτιστικής ποικιλομορφίας, στη διοργάνωση δεν λείπουν κάθε χρόνο τα πολιτικά ζητήματα και οι αντιπαραθέσεις. Από το 1956, όταν και πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά ο διαγωνισμός, έχουν υπάρξει αρκετές περιπτώσεις τραγουδιών που έχουν αποκλειστεί από τη σκηνή της Eurovision.

Οι λόγοι για αυτούς τους αποκλεισμούς καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα, από πολιτικούς και κοινωνικούς παράγοντες μέχρι καλλιτεχνικές αμφισβητήσεις και νομικές αντιφάσεις. Κάποιες φορές τα τραγούδια αυτά είναι αποτέλεσμα σκάνδαλων ή συγκρούσεων ανάμεσα σε χώρες, άλλες φορές πάλι η αποκλεισμένη συμμετοχή έχει να κάνει με την πολιτική ή ηθική διάσταση των στίχων. Παρακάτω, θα σταθούμε σε επτά συμμετοχές που αποκλείστηκαν από τον διαγωνισμό, για διαφορετικούς λόγους η καθεμιά.

“ΘΥΜΑΜΑΙ”, ΚΥΠΡΟΣ EUROVISION 1988

Το 1988, η Κύπρος επέλεξε το τραγούδι «Θυμάμαι» για να την εκπροσωπήσει στον Διαγωνισμό Τραγουδιού της Eurovision. Το τραγούδι αυτό, σε σύνθεση των John Vickers και Άριστου Μοσχοβάκη, ερμηνεύτηκε από τον Γιάννη Δημητρίου.

Ωστόσο, μετά την επιλογή του, αποκαλύφθηκε ότι το «Θυμάμαι» είχε συμμετάσχει στον εθνικό τελικό της Κύπρου το 1984, κάτι που παραβίαζε τους κανόνες του διαγωνισμού, οι οποίοι απαιτούν τα τραγούδια να είναι πρωτότυπα και να μην έχουν παρουσιαστεί δημόσια πριν από μια συγκεκριμένη ημερομηνία. Λόγω αυτής της παραβίασης, το Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου (ΡΙΚ) αποφάσισε να αποσύρει τη συμμετοχή της χώρας από τον διαγωνισμό του 1988, καθώς δεν υπήρχε επαρκής χρόνος για την επιλογή νέου τραγουδιού.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ο αποκλεισμός του «Θυμάμαι» δεν σχετιζόταν με το πολιτικό κλίμα της εποχής ή με το περιεχόμενο των στίχων του. Η απόσυρση οφειλόταν αποκλειστικά στην παραβίαση των κανόνων του διαγωνισμού σχετικά με την πρωτοτυπία των τραγουδιών.

Ως αποτέλεσμα, η Κύπρος δεν συμμετείχε στον διαγωνισμό του 1988, ο οποίος πραγματοποιήθηκε στο Δουβλίνο της Ιρλανδίας. Αυτή ήταν η πρώτη φορά που η Κύπρος απουσίασε από τη Eurovision από την πρώτη της συμμετοχή το 1981.

“QUAND TOUT S’ENFUIT”, ΛΙΒΑΝΟΣ EUROVISION 2005

Το 2005, ο Λίβανος προγραμμάτιζε να κάνει το ντεμπούτο του στον Διαγωνισμό Τραγουδιού της Eurovision με το τραγούδι «Quand tout s’enfuit», ερμηνευμένο από την Αλίν Λαχούντ. Η Λαχούντ, γεννημένη στις 2 Μαρτίου 1981, είναι Λιβανέζα τραγουδίστρια με σπουδές στο τραγούδι και τη δραματική τέχνη.

Η συμμετοχή του Λιβάνου ανακοινώθηκε επίσημα στις 21 Οκτωβρίου 2004 από τον Ibrahim El Khoury, γενικό πρόεδρο και διευθυντή του Télé Liban. Ωστόσο, η χώρα αποσύρθηκε από τον διαγωνισμό λόγω της άρνησής της να μεταδώσει την ισραηλινή συμμετοχή, κάτι που απαιτείται από τους κανόνες της EBU.

Η απόσυρση του Λιβάνου από τον διαγωνισμό οφειλόταν σε πολιτικούς λόγους, καθώς η χώρα δεν αναγνωρίζει το Ισραήλ και οι λιβανέζικοι νόμοι απαγορεύουν την προβολή ισραηλινών προϊόντων και θεαμάτων.

“WE DON’T WANNA PUT IN”, ΓΕΩΡΓΙΑ EUROVISION 2009

Στο διαγωνισμό του 2008 η Γεωργία συμμετείχε με την Diana Gurtskaya και το τραγούδι “Peace Will Come”. Τραγική ειρωνεία, αν το σκεφτεί κανείς, καθώς τρεις μήνες μετά, τον Αύγουστο του ίδιου έτους, η Ρωσία προχώρησε σε ένοπλη σύγκρουση με τη Γεωργία.

Λόγω του πολέμου της Νότιας Οσετίας το 2008, στις 28 Αυγούστου του έτους, η κρατική τηλεόραση της Γεωργίας GBP ανακοίνωσε ότι η χώρα θα αποσυρθεί από το διαγωνισμό του 2009 που θα πραγματοποιούνταν στη Μόσχα, αναφέροντας ότι αρνείται να διαγωνιστεί σε “μια χώρα που παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τους διεθνείς νόμους”.

Εν τέλει, η Γεωργία άλλαξε σχέδια και επέλεξε να στείλει στη Μόσχα τους Stefane & 3G με το “We Do not Wanna Put In”. Το τραγούδι αναφέρονταν έμμεσα στον Βλαντιμίρ Πούτιν, κάτι που η GPB αρνούνταν.

Η EBU απαγόρευσε το τραγούδι λόγω των στίχων του και ζήτησε από την GPB είτε να αλλάξει στίχους, είτε να επιλέξει κάποιο άλλο. Η GPB υποστήριξε ότι η απόρριψη του τραγουδιού από την EBU οφείλεται στην πολιτική πίεση που άσκησε η Ρωσία. Η Γεωργία αποσύρθηκε και επέστρεψε στο διαγωνισμό έναν χρόνο αργότερα.

“MOMENT OF SILENCE”, ΡΟΥΜΑΝΙΑ EUROVISION 2016

Η Ρουμανία επρόκειτο να συμμετάσχει στον Διαγωνισμό Τραγουδιού της Eurovision το 2016 με το τραγούδι “Moment of Silence”, ερμηνευμένο από τον Ovidiu Anton. Ωστόσο, η συμμετοχή της χώρας αποκλείστηκε λόγω ανεξόφλητων χρεών της κρατικής τηλεόρασης TVR προς την Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ένωση (EBU), τα οποία ανέρχονταν σε 16 εκατομμύρια ελβετικά φράγκα (περίπου 14,56 εκατομμύρια ευρώ) και χρονολογούνταν από τον Ιανουάριο του 2007.

Στις 19 Απριλίου 2016, η EBU προειδοποίησε τη ρουμανική κυβέρνηση ότι, εάν το χρέος δεν εξοφληθεί μέχρι τις 20 Απριλίου, η Ρουμανία θα αποκλειστεί από τον διαγωνισμό. Μετά την αδυναμία της κυβέρνησης να αποπληρώσει το χρέος εντός της προθεσμίας, η EBU ανακοίνωσε στις 22 Απριλίου την αποβολή της TVR από την ένωση, οδηγώντας στον αποκλεισμό της Ρουμανίας από τον διαγωνισμό. Η Ingrid Deltenre, Γενική Διευθύντρια της EBU, δήλωσε ότι, ενώ “είναι λυπηρό που αναγκαζόμαστε να λάβουμε αυτό το μέτρο… η συνεχής κατάσταση χρέους της TVR θέτει σε κίνδυνο τη χρηματοοικονομική σταθερότητα της ίδιας της EBU”.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, λόγω της χρονικής στιγμής του αποκλεισμού, το τραγούδι “Moment of Silence” παρέμεινε τόσο στις ψηφιακές όσο και στις φυσικές εκδόσεις του επίσημου άλμπουμ του διαγωνισμού, καθώς αυτές είχαν ήδη δημιουργηθεί πριν από την αποβολή της Ρουμανίας. Αυτός ο αποκλεισμός αποτέλεσε την πρώτη φορά στην ιστορία του διαγωνισμού που μια χώρα αποβλήθηκε λόγω οικονομικών οφειλών.

“FLAME IS BURNING”, ΡΩΣΙΑ EUROVISION 2017

Το 2017, η Ρωσία επέλεξε την τραγουδίστρια Γιούλια Σαμοΐλοβα να την εκπροσωπήσει στον Διαγωνισμό Τραγουδιού της Eurovision με το τραγούδι “Flame Is Burning”. Η επιλογή της Σαμοΐλοβα, η οποία είχε ήδη αποκτήσει δημοτικότητα στη Ρωσία. Ωστόσο, η συμμετοχή της προκάλεσε έντονες αντιδράσεις σε διεθνές επίπεδο λόγω της πολιτικής κατάστασης στην περιοχή της Κριμαίας.

Η Κριμαία, η οποία ανήκε στην Ουκρανία μέχρι το 2014, προσαρτήθηκε από τη Ρωσία το ίδιο έτος, γεγονός που προκάλεσε μια σειρά από διεθνείς αντιδράσεις και καταδίκες. Η Ουκρανία, η οποία φιλοξενούσε τον διαγωνισμό του 2017 στο Κίεβο, θεωρεί παράνομη την είσοδο οποιουδήποτε ατόμου στην Κριμαία μέσω Ρωσίας, χωρίς την άδειά της. Η Σαμοΐλοβα είχε εμφανιστεί στην Κριμαία το 2015 και η Ουκρανία της απαγόρευσε να εισέλθει στη χώρα.

Αντιμέτωπη με αυτή την κατάσταση, η Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ένωση (EBU) πρότεινε μια εναλλακτική λύση: η Σαμοΐλοβα θα μπορούσε να συμμετάσχει στον διαγωνισμό μέσω δορυφορικής σύνδεσης, ώστε να αποφευχθούν τα πολιτικά προβλήματα. Ωστόσο, η Ρωσία απέρριψε αυτή την πρόταση, θεωρώντας ότι η συμμετοχή με αυτόν τον τρόπο δεν ανταποκρινόταν στις προσδοκίες της χώρας για πλήρη εκπροσώπηση. Τελικά, η Ρωσία αποφάσισε να αποσυρθεί από τον διαγωνισμό του 2017.

“SIREN SONG”, ΟΥΚΡΑΝΙΑ EUROVISION 2019

Η συμμετοχή της Maruv με το τραγούδι “Siren Song” για την Ουκρανία στη Eurovision του 2019 δημιούργησε ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα επεισόδια στην ιστορία του διαγωνισμού. Παρά την εντυπωσιακή απόδοσή της στον εθνικό τελικό της Ουκρανίας (Eurovision 2019: Vidbir), όπου κέρδισε και επιλέχθηκε να εκπροσωπήσει τη χώρα, η Maruv δεν κατάφερε να συμμετάσχει τελικά στον διαγωνισμό λόγω πολιτικών διαφορών και νομικών αντιφάσεων με την κρατική τηλεόραση της Ουκρανίας (UA:PBC).

Ο βασικός λόγος του αποκλεισμού της ήταν η αντίδραση της ουκρανικής κυβέρνησης προς την προσωπική στάση της Maruv απέναντι στη Ρωσία. Η τραγουδίστρια είχε υπογράψει συμφωνία για περιοδεία στη Ρωσία πριν από τη συμμετοχή της στη Eurovision, γεγονός που θεωρήθηκε από τις ουκρανικές αρχές ως προδοσία ή ένδειξη έλλειψης υποστήριξης προς την Ουκρανία, δεδομένης της συνεχιζόμενης σύγκρουσης στην περιοχή της Κριμαίας. Οι ουκρανικές αρχές επέβαλαν αυστηρούς κανόνες για τους συμμετέχοντες στον διαγωνισμό, απαιτώντας από τους καλλιτέχνες να αποφύγουν εμφανίσεις στη Ρωσία ή άλλες πολιτικά αμφιλεγόμενες χώρες, κάτι που η Maruv δεν συμφώνησε να αποδεχτεί.

Παρά τις διαπραγματεύσεις για να βρεθεί μια λύση, η Maruv αρνήθηκε να ακυρώσει τις συμφωνίες της με τη Ρωσία και να υπογράψει έναν όρο που της απαγόρευε να εμφανίζεται στη χώρα. Ως αποτέλεσμα, η UA:PBC ανακοίνωσε ότι η τραγουδίστρια δεν θα εκπροσωπήσει την Ουκρανία στη Eurovision του 2019 και η χώρα τελικά αποσύρθηκε από τον διαγωνισμό.

“YA NAUCHU TEBYA (I’LL TEACH YOU)”, ΛΕΥΚΟΡΩΣΙΑ EUROVISION 2021

Η Λευκορωσία θέλησε να συμμετάσχει στον Διαγωνισμό Τραγουδιού της Eurovision το 2021 με το τραγούδι “Ya nauchu tebya (I’ll Teach You)”, ερμηνευμένο από το συγκρότημα Galasy ZMesta. Ωστόσο, το τραγούδι προκάλεσε αντιδράσεις λόγω των πολιτικών του αναφορών. Ο στίχος του τραγουδιού φάνηκε να κρύβει αναφορές στις πολιτικές εξελίξεις της Λευκορωσίας, και ιδιαίτερα στο κίνημα διαμαρτυρίας κατά του καθεστώτος του Αλεξάντρ Λουκασένκο. Η EBU έκρινε ότι το τραγούδι ήταν ξεκάθαρα πολιτικό και πως επηρεάζει την “απολιτίκ” φύση του διαγωνισμού.

Η Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ένωση (EBU) έκρινε ότι το τραγούδι παραβίαζε τους κανόνες του διαγωνισμού, οι οποίοι απαιτούν την αποφυγή πολιτικών μηνυμάτων. Ως αποτέλεσμα, η EBU ζήτησε από τη Λευκορωσία είτε να υποβάλει μια τροποποιημένη εκδοχή του τραγουδιού είτε να επιλέξει ένα νέο, μη πολιτικό τραγούδι.

Η Λευκορωσία παρουσίασε μια δεύτερη πρόταση, το “Pesnya pro zaytsev (Song About Hares)”, αλλά και αυτό απορρίφθηκε λόγω παρόμοιων πολιτικών υπονοούμενων. Τελικά, η Λευκορωσία αποκλείστηκε από τον διαγωνισμό της Eurovision 2021.