ΤΕΙΛΟΡ ΣΟΥΙΦΤ: ΠΩΣ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΒΛΕΠΕΙΣ ΑΠΟ ΚΟΝΤΑ ΤΗ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ

Το να σκρολάρεις τη wikipedia για την τρέχουσα περιοδεία (εδώ και περίπου ενάμιση χρόνο και πάνω από 100 σόου σε όλο τον κόσμο) της Τέιλορ Σουίφτ είναι σχεδόν σα να διαβάζεις για κάποιο σημαντικό ιστορικό γεγονός, για κάποια γεωπολιτική κρίση για την οποία μαθαίναμε τα πολύ βασικά στο σχολείο.

Το Γεγονός ξεκίνησε τον Μάρτιο του ‘23 και θα ολοκληρωθεί τον Δεκέμβριο του ‘24, σχεδόν δυο χρόνια και σχεδόν 150 συναυλίες αργότερα. Αφορά όλο τον πλανήτη, με σόου σε διαφορετικές ηπείρους να προκαλούν διαφορετικές αντιδράσεις.

Στην Αμερική ξέσπασε το σκάνδαλο με το μονοπώλιο του Ticketmaster που είχε ως αποτέλεσμα μια τεράστια δυσλειτουργία στην κίνηση των εισιτηρίων και την εκτόξευση των τιμών τους. Στην Ασία υπήρξαν εντάσεις και διπλωματικά μικρο-επεισόδια ανάμεσα σε χώρες με αφορμή την εμφάνιση μόνο στην Ιαπωνία και τη Σιγκαπούρη. Στην Ευρώπη είχαμε ένα σχέδιο του ISIS(!) για επίθεση στις συναυλίες στη Βιέννη, οι οποίες και ακυρώθηκαν. Είναι σαν μια σύνοψη κρίσεων που θα εξηγούν μεγάλο μέρος του τι συνέβαινε στις αρχές του 21ου αιώνα – καλή κλεψιά για τον πολύπαθο ιστορικό του μέλλοντος.

ΜΙΑ ΠΟΛΗ ΣΤΟΥΣ ΡΥΘΜΟΥΣ ΤΗΣ ΤΕΪΛΟΡ ΣΟΥΙΦΤ

Κάθε τέτοιο ιστορικής σημασίας γεγονός έχει φυσικά επίδραση και στην καθημερινότητα των περιοχών. Στο έδαφος. Έγινε η πρώτη μουσική περιοδεία με έσοδα που ξεπερνούν το 1 δις δολάρια (κι αυτό μόνο μες στο ‘23) κι αυτό το μέγεθος απλώνεται και επηρεάζει τα επιμέρους σόου και τις πόλεις που τα φιλοξενούν.

Στη Βαρσοβία, που βρέθηκα εγώ για το τρίτο και τελευταίο σόου της στην Πολωνία (1-2-3 Αυγούστου), υπολογίζεται πως το ένα τέταρτο των θεατών (που στα τρία σόου ήταν γύρω στις 200.000 συνολικά) προέρχονταν από το εξωτερικό και πως στην ολιγοήμερη παραμονή τους στη χώρα θα ξόδευαν συνολικά γύρω στα 45 εκατομμύρια ευρώ.

Κάθε συναυλία τέτοιου μεγέθους φυσικά επηρεάζει τις τοπικές κοινότητες, αλλά εδώ μιλάμε για ένα μέγεθος πρακτικά δίχως προηγούμενο, και για αληθινή οικονομική ένεση στις διάφορες περιοχές. Οι ίδιες οι πόλεις το ξέρουν πολύ καλά: Στην Βαρσοβία έμενα σε ένα ξενοδοχείο που για τις πρώτες αυτές μέρες του Αυγούστου έπαιζε αποκλειστικά μουσική Τέιλορ Σουίφτ στους κοινούς χώρους, με λίστα δραστηριοτήτων για τους θαμώνες (από μουσικά παιχνίδι μέχρι ξενάγηση στο κέντρο της πόλης). Στο δρόμο περπατώντας θα έβρισκες παντού promotions γύρω από την Σουίφτ, εστιατόρια ντυμένα θεματικά, ολόσωμα stands στο δρόμο, μπαρ με λάιβ εκτέλεση των κομματιών της σαν είδος after party μετά τις συναυλίες.

Και φυσικά, ο κόσμος. Στα κεντρικά σημεία της πόλης, στο όποιο ξενοδοχείο, και φυσικά στους δρόμους προς και από το γήπεδο όπου έγινε η συναυλία, αναγνωρίζεις εύκολα τις χιλιάδες κόσμου που είναι εκεί για τον ίδιο σκοπό. (Ακόμα και στο αεροδρόμιο, στην αναμονή για την πτήση από Αθήνα για Βαρσοβία, η πτήση ήταν πρακτικά σαν μισθωμένη, μεταφέροντας σχεδόν αποκλειστικά swifties.)

Είναι μια ατμόσφαιρα που σε αγκαλιάζει, θέλοντας και μη. Αισθάνεσαι κομμάτι ενός κομματιού Ιστορίας, όπως έγραφα παραπάνω. Είναι μια πραγματικότητα που παίρνει τεράστιες διαστάσεις, με διαρκείς εξάρσεις χαράς και μια τεράστια ένταση που συσσωρεύεται μέχρι να εκραγεί – ήταν αμέτρητες οι φορές που γύρω μου κόσμος έκλαιγε, από την στιγμή της εισόδου στην αρένα μέχρι και την ώρα φυσικά του λάιβ.

Δεν ξέρω αν γίνεται να διαχωρίσεις όλα αυτά που συμβαίνουν τριγύρω, από το ίδιο το σόου εκεί στην καρδιά των γεγονότων, και ίσως να μην έχει και σημασία να το κάνεις. Ειδικά από τη στιγμή που το μέγεθος κι αυτή η συλλογική ένταση και μανία δίνουν καύσιμο και εν τέλει σχηματίζουν και την ίδια την εμπειρία της συναυλίας. Κι εδώ υπάρχει μια σημαντική παρατήρηση να κάνουμε: Ένα σόου για το οποίο είναι τόσο δύσκολο (και τόσο ακριβό) να μπορέσεις να παρακολουθήσεις, το οποίο διαρκεί για πάνω από τρεις ώρες(!) και το οποίο βρίσκεται στη θέση να λαμβάνει όλη αυτή την παραπάνω ένταση, πολύ απλά θα κατέρρεε και θα γκρεμιζόταν αν δεν είχε και το ίδιο ένα δικό του μέγεθος κι ένα αναντίρρητο μεγαλείο.

ΒΡΑΧΙΟΛΑΚΙΑ, ΟΥΡΕΣ ΚΑΙ ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΚΑ

Φτάσαμε στο γήπεδο περίπου μια ώρα πριν ανοίξουν οι πόρτες του σταδίου PGE Narodowy, το οποίο φιλοξενεί τους αγώνες της εθνικής Πολωνίας στο ποδόσφαιρο κι έχει χωρητικότητα καθισμένων θεατών σχεδόν 60.000. Ήδη από την ουρά ξεκίνησαν οι ανταλλαγές με τα βραχιολάκια φιλίας ανάμεσα σε αγνώστους, με έναν ενθουσιασμό και μια οικειότητα σα να γνωρίζονταν οι πάντες μεταξύ τους από χρόνια.

(Στην ουρά γίναμε φίλοι με μια κοπέλα από τη Δανία της οποίας η παρέα θα έρχονταν αργότερα, αλλά εκείνη δεν ήθελε να θυσιάσει την ευκαιρία για μια θέση όσο πιο μπροστά γινόταν. «Παιδιά, σας πειράζει να μείνω μαζί σας αν δε με βρει η παρέα μου;». Δεν την βρήκε, περάσαμε τέλεια, σαν κολλητοί για μια μέρα.)

Με το που άνοιξαν οι πόρτες, στις 15.00 το μεσημέρι, ξεχυθήκαμε προς την αρένα με στόχο να βρούμε σποτ όσο το δυνατόν πιο μπροστά. Εν τέλει βρεθήκαμε δίπλα στα άτομα που είχαν μπει με VIP μια ώρα νωρίτερα, πρακτικά πάνω στο κάγκελο του πίσω μέρους της αρένας – αποστολή εξετελέσθη, σε πρώτη φάση.

Όλη η διαδικασία της προσμονής ήταν αποτέλεσμα ακριβούς σχεδιασμού, με τη βοήθεια των φανς που είχαν δει το σόου σε άλλες χώρες. Παρόλο που προσωπικά δεν ήξερα καθόλου spoilers για το ίδιο το σόου («τι εννοείς… δεν έχεις δει καν την ταινία;», με ρωτάει έκπληκτη η Αν από τη Δανία, αναφερόμενη στο μπλοκμπάστερ concert movie Taylor Swift: The Eras Tour που έκανε χαλασμό στα σινεμά την περασμένη σεζόν), γνωρίζω κάποια βασικά.

Τη διάρκεια που ξεπερνάει τις τρεις ώρες και άρα απαιτεί σωστό ρυθμό και πλανάρισμα για να μην ξεμείνεις από κούραση, από πείνα ή από ανάγκη για τουαλέτα – το διαχωρισμό του σόου στις διαφορετικές περιόδους της Σουίφτ, όπου κάθε φαν έχει φυσικά τις αγαπημένες του – το τελετουργικό της ανταλλαγής των friendship bracelets, χειροποίητα βραχιολάκια που σχηματίζουν διάφορες λέξεις ή φράσεις σχετικές με την Σουίφτ (το δικό μου αυτή τη στιγμή γράφει TROUBLE, από το αγαπημένο μου τραγούδι της, το I Knew You Were Trouble) – το ότι κάποια στιγμή λέει κάποια κομμάτια-έκπληξη που διαφέρουν από συναυλία σε συναυλία, δίνοντας έξυπνα μια νότα αποκλειστικότητας σε ένα σόου κατά τα άλλα πολύ αυστηρά κατασκευασμένο.

Αλλά ακόμα κι έτσι είναι δύσκολο να προετοιμαστώ για το πόσο ολοκληρωτική εμπειρία θα ήταν η ίδια η συναυλία.

Ο ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΣΥΝΑΥΛΙΑΣ

Όταν μπαίνουμε στην αρένα βρίσκουμε τον χώρο μας, που btw ήταν συγκλονιστικός. Εδώ αξίζει να εξηγήσουμε το πώς είναι κατασκευασμένο το stage, του οποίου το σχήμα (και ένα σόου που βρίσκεται σε διαρκή κίνηση πάνω σε αυτό) εξασφαλίζει το ότι δεν υπάρχει στα αλήθεια κακό σημείο στην αρένα, ούτε επαναλαμβανόμενα κομμάτια στο σόου.

Έχουμε λοιπόν μια τεράστια κυρτή οθόνη πίσω από το κυρίως stage όπου έτσι κι αλλιώς βλέπουμε όλη τη δράση ανά πάσα στιγμή – το σόου είναι σε μεγάλο βαθμό φτιαγμένο για την κάμερα, χωρίς αυτό να αναιρεί το γεγονός της εξαιρετικής και καθαρής απευθείας οπτικής επαφής.

Το stage αποτελείται από την κεντρική σκηνή, μια πλατφόρμα που φεύγει προς την αρένα και φτάνει σε ένα τύπου διαμάντι, από το οποίο η πλατφόρμα συνεχίζει για να καταλήξει σε ένα σχήμα “Τ” ανάμεσα στο κοινό. Δείτε αυτό το σχήμα για να γίνει πιο σαφές. (Το twitter thread είναι φανταστικό καθώς χαρτογραφεί την κίνηση της Σουίφτ ανά τραγούδι κι ανά era, πάνω στο stage.)

Εμείς βρισκόμασταν στην αρένα, στο κομμάτι κάτω από το “Τ”, αλλά βρήκαμε θέση πρακτικά πάνω στο κάγκελο και σχεδόν τέρμα μέση. Που σημαίνει πως όποτε η Σουίφτ ερχόταν να τραγουδήσει στο “Τ”, ήταν μπροστά μας σε απόσταση 5 μέτρων. Για πολύ καλή μου τύχη εκεί είναι που λέει σχεδόν το μισό 1989 era, δηλαδή τα τραγούδια από το άλμπουμ 1989, που ήταν και παραμένει το καλύτερό της. Στην πλευρά μας μάλιστα ήταν τοποθετημένο και το πιάνο στο οποίο είπε και τα τραγούδια-έκπληξη λίγο πριν το τέλος του σόου. Εν ολίγοις δεν έχουμε παράπονο.

Τη συναυλία άνοιξαν οι Paramore, η λατρεμένο emo pop/rock μπάντα με frontwoman την φανταστική Χέιλι Γουίλιαμς, οι οποίοι έπαιξαν ένα καθαρό best of σετ με μισή ντουζίνα από τα πιο δυνατά τους και γνωστά κομμάτια. Η θέση του support στην όλη αυτή περιοδεία της Σουίφτ είναι προφανώς μεγάλο προνόμιο, εκτοξεύοντας καλλιτέχνες όπως τη Σαμπρίνα Κάρπεντερ που είχε φέτος το χιτάκι του καλοκαιριού.

Οι Paramore, που έχουν πλέον μια κάποια διαδρομή στον χώρο, εμφανίστηκαν με ενθουσιασμό και χαρά, με την Χέιλι να λέει εξαρχής πως «αν δεν ξέρετε τα κομμάτια μας δεν πειράζει…. Είμαστε εδώ για να υπηρετήσουμε», αλλά ταυτόχρονα υπογράμμισε και πως περιοδεύουν 20 χρόνια πια, σα να λέει «να περάσετε τέλεια, δεν πειράζει αν δεν μας ξέρετε, αλλά fyi δεν είμαστε και τίποτα τυχαίοι». Η ενέργειά τους ήταν φανταστική και ήδη από το support είχαμε μια καλή χρήση του stage προετοιμάζοντας το κοινό για ένα σόου σε διαρκή κίνηση, που θα ακολουθούσε.

ΑΠΟ ΤΗ ΜΙΑ ERA ΣΤΗΝ ΑΛΛΗ

Όταν βγήκε η Σουίφτ, το στάδιο σείστηκε, με ουρλιαχτά, παλαμάκια, κλάματα να γίνονται ένα σε μια συμφωνία έντασης. Είναι κάτι το απερίγραπτο. Αλλά το πιο ενδιαφέρον στοιχείο είναι το ίδιο το περιεχόμενο της συναυλίας, που σε κανένα σημείο δε σε αφήνει να νιώσεις που βασίζεται απλώς στη λατρεία των φανς. Είναι ένα τεράστιο σόου, με πολλές ιδέες, με διαφορετικά σκηνικά, δεκάδες φορέματα, χορογραφίες, πλατφόρμες που ανεβοκατεβαίνουν σε διάφορους συνδυασμούς, και το κυριότερο: Με διαφορετικά vibes ανά era.

Είναι μια κάποια δήλωση το να πραγματοποιήσεις μια συναυλία καριέρας ενώ είσαι ακόμα τόσο ενεργή, αλλά η Σουίφτ αυτό ήθελε, και αυτό επίσης μπορεί να το υποστηρίξει. Είναι κάπως αστείο να σκεφτεί κανείς πόσο πολύ άλλαξαν τα πράγματα και πόσο γρήγορα μέσα από το διάστημα της πανδημίας – όταν η Σουίφτ ετοιμαζόταν για την περιοδεία της πάνω στο άλμπουμ Lover (που μετά το αμφιλεγόμενο Reputation την είχε αφήσει σε ένα πολύ αμήχανο σημείο δημοφιλίας) αλλά αυτή ακυρώθηκε λόγω του covid.

Όταν πια ετοιμάστηκε το επόμενο τουρ της, στην άλλη πλευρά της πανδημίας, η Σουίφτ είχε πλέον κυκλοφορήσει τρία νέα άλμπουμ (Folkore, Evermore, Midnights) και η ίδια είχε γιγαντωθεί ως μέγεθος, όπως αναλύαμε και στο παλιότερο κείμενό μας πάνω στο φαινόμενο Τέιλορ Σουίφτ.

Ξαφνικά λοιπόν, η ιδέα εδώ είναι: Μια τεράστια συναυλία που θα συμπεριλαμβάνει όλες τις eras, όλες δηλαδή τις περιόδους, όλα δηλαδή τα άλμπουμ μιας καριέρας που εξελίχθηκε ραγδαία. Όχι σε χύμα setlist που αλλάζει, και όχι σαν συναυλία σε αλληλεπίδραση με το κοινό. Αλλά ένα «κλειστό» σόου, όπου κάθε era θα καταλαμβάνει το δικό της χώρο στην setlist, θα έχει τη δική της αισθητική, το δικό της ύφος, τα δικά της χρώματα.

Το αποτέλεσμα είναι ένα τεράστιο, εντυπωσιακό σόου, όπου η κάθε ενότητα πηγαίνε απνευστί από το ένα τραγούδι στο άλλο, μεταφέροντάς σε στην εκάστοτε περίοδο, με καλή χρήση του stage, του σκηνικού και της γιγαντο-οθόνης. Αντί όλα τα κομμάτια να μπλέκονται μεταξύ τους σε ένα ζωντανής εκτέλεσης shuffle, έχουμε 4-5-6-7 κομμάτια την κάθε φορά, το ένα κολλητό με το άλλο, που ανήκουν σε μια Στιγμή στο χρόνο. Έτσι οι πάντες το ζουν εντονότερα στις «δικές τους» eras, σαν μια μίνι συναυλία τη φορά, με επιτυχία μετά την επιτυχία μετά την επιτυχία από το κάθε άλμπουμ.

Για το ευρωπαϊκό τμήμα της περιοδείας έχουν γίνει κάποιες αλλαγές μάλιστα σε σχέση με το αρχικό, αμερικάνικο σκέλος της περιοδείας. Τα eras των Folklore/Evermore έχουν συμπτυχθεί σε ένα, προκειμένου να δημιουργηθεί χώρος για ένα τελείως νέο τμήμα, για το νέο της άλμπουμ The Tortured Poets Department, το οποίο κυκλοφόρησε ανάμεσα στο αμερικανικό και το διεθνές σκέλος της περιοδείας. Είναι καλή επιλογή γιατί υπάρχει μια επαναληπτικότητα στα συγκεκριμένα άλμπουμ που θα δημιουργούσε μεγάλη κοιλιά στο σόου αν το καθένα καταλάμβανε από μισή ώρα.

Αντιθέτως, η ροή της συναυλίας είναι υποδειγματική και δεν κουράζει ούτε καν στις 3+ ώρες. Τα eras δεν παρουσιάζονται σε χρονολογική σειρά, αποφεύγοντας έτσι την ακολουθία όμοιων ήχων. Τα πάντα αναδεικνύονται, με αυτό τον τρόπο. Η «έντεχνη» περίοδος (τα Folklore/Evermore δηλαδή) μας ταξιδεύει σε ένα τοπίο φύσης, με γήινα χρώματα και πολλά ζεστά στοιχεία που κορυφώνεται σε ένα στάδιο όπου οι πάντες κρατούν φουσκωμένα κίτρινα μπαλόνια στο «τσάμικο» Willow, με το φως των κινητών να περνά από μέσα τους και να διαχέεται. Το 1989 με τις ποπ ροζ, γαλάζιες, κόκκινες αποχρώσεις που εκπροσωπούν την απελευθερωτική ποπ του Μαξ Μάρτιν με απόλυτα κλασικά κομμάτια όπως το Blank Space.

Το Reputation, η πιο αιχμηρή και αμφιλεγόμενη περίοδός της, με σκοτεινές, βαριές αποχρώσεις και την εικόνα ενός φιδιού που έρπεται απειλητικά. (Παραμένει ένα πολύ υποτιμημένο άλμπουμ, πάντως.) Η νέα προσθήκη, οι Tortured Ποιητές να παίζουν πολύ με ασπρόμαυρο στοιχείο σε διαρκείς παραπομπές στο παλιό Χόλιγουντ και το μιούζικαλ, ένα τμήμα του σόου εντυπωσιακά στημένο και χορογραφημένο να διατηρεί το ενδιαφέρον ακόμα κι αν κανείς δεν ένιωσε ιδιαίτερη ζωντάνια από το άλμπουμ. Και στο κλείσιμο παραμένει (όπως και στην Αμερική) το Midnights, έναν συναισθηματικά νέον άλμπουμ με διαρκείς εξάρσεις, νυχτερινά χρώματα και μια πανηγυρική, σέξι εσάνς.

Της Τέιλορ Σουίφτ στην ουσία μου αρέσουν 3-4 άλμπουμ, οπότε μάλλον περισσότερο casual ακροατής είμαι παρά φαν, και σίγουρα όχι φαν στο επίπεδο της έντασης που συναντά κανείς σε ένα τέτοιο event, όπου η ένταση και η έκσταση σε κατακλύζουν. Αλλά αυτό που θέλω να πω είναι ότι, το σόου δε σε αφήνει ποτέ σε χαλαρότητα ή σε αμηχανία, σε καθηλώνει θέλοντας και μη, δημιουργεί ένα μουσειακό μοτίβο γεμάτο χρώμα και κίνηση και ενθουσιασμό, μετατρέποντάς σε κομμάτι της εν εξελίξει Ιστορίας της Σουίφτ.

Είναι κάτι εντυπωσιακό να το βιώνεις, και είναι σίγουρα ένα σόου αξίζει – τον κόπο, τα έξοδα, το hype, όλο αυτό το «τριγύρω». Κάποια πράγματα απλά είναι δύσκολο να τα αρνηθείς.

ΜΙΑ ΣΤΙΓΜΗ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ

Στο τέλος του λάιβ, το πλήθος διαλύθηκε πολύ αποτελεσματικά – πάντα φοβάσαι σε τέτοιου μεγέθους events πού θα πάει όλος αυτός ο κόσμος, τι πρόσβαση υπάρχει για το κέντρο της πόλης, όλα αυτά τα πρακτικά. Το γήπεδο ενωνόταν με το κέντρο της Βαρσοβίας με μια γέφυρα που εκείνη την ώρα είχε κλείσει για την κυκλοφορία των οχημάτων, οπότε οι δεκάδες χιλιάδες θεατών την περπατούσαν για να βγουν κοντά στο κέντρο. Ήδη μεγάλη νίκη το να είναι το venue τόσο κοντά στα πάντα καθώς ακυρώνει τον φόβο και την πρακτική δυσκολία του «πώς βρίσκω μέσα / πώς βρίσκω ταξί / πώς περπατάω για δυο ώρες».

Μέχρι να φτάσουμε στην άλλη άκρη της γέφυρας, κι από εκεί να διαχυθεί το πλήθος στις διάφορες κατευθύνσεις, ουσιαστικά ο κόσμος είχε σπάσει. Εξαιρετική διαχείριση κόσμου και χώρου, υπόδειγμα. Όταν φτάσαμε ξανά στο έδαφος μετά τη γέφυρα, αναζητήσαμε τα κοντινότερα McDonald’s, τα οποία είχαν μια ουρά δύο τετραγώνων οπότε αναζητήσαμε τα επόμενα κοντινότερα, ξέρετε πώς πάνε αυτά.

Μετά από σχεδόν 8 ώρες ορθοστασίας νηστικοί, καταφέραμε τελικά να φτάσουμε, να παραγγείλουμε κάτι και να καθίσουμε. «Μπορώ να κάτσω μαζί σας;», ρωτάει μια κοπέλα που κι αυτή εμφανώς ερχόταν από τη συναυλία και ήθελε απλώς κάπου να στριμωχτεί να κάτσει. Ανάμεσα στις λυσσασμένες μπουκιές, μάθαμε από πού ήταν (Βέλγιο), πόσο είναι στη Βαρσοβία, πόσες φορές έχει δει την Τέιλορ (απόψε ήταν η τρίτη), ποιο είναι το αγαπημένο της era.

Ετοιμάζουμε, ξανά, τα βραχιολάκια.