ΤΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ ΧΟΡΕΥΕΙ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΤΟΥ ΧΕΙΜΩΝΑ

Το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου τα τελευταία χρόνια δεν πέφτει σε χειμερία νάρκη. Αιτία; Το Open Plan, η σειρά δημιουργικών εργαστηρίων του που πραγματοποιούνται κατά τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά δημοφιλές πρόγραμμα, μία σύγχρονη πλατφόρμα που συνδέει το Αρχαίο Δράμα με τη σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία. Το Open Plan δίνει στο κοινό τη δυνατότητα να έρθει σε επαφή με ένα ευρύ φάσμα χειροτεχνικών και καλλιτεχνικών πρακτικών και να μυηθεί στα «μυστικά» κάθε τέχνης από αναγνωρισμένους επαγγελματίες.

“Η ιδέα του Open Plan εγκαινιάστηκε την περίοδο 2020-2021 με στόχο να μην «κοιμάται» το φεστιβάλ τον χειμώνα. Η πανδημία του COVID-19 έκανε αυτή την ανάγκη ακόμα πιο επιτακτική, καθώς οι δύο δύσκολοι χειμώνες που ακολούθησαν δημιούργησαν την ανάγκη για νέες δράσεις.
Έτσι, ξεκινήσαμε με μια σειρά πρωτοβουλιών, αρχικά διαδικτυακών, όπως το Ραδιοφωνικό Θέατρο, το οποίο έφερε ξανά αυτό το ξεχασμένο είδος στο προσκήνιο. Στις παραγωγές που πραγματοποιήθηκαν, συμμετείχαν περίπου 100 καλλιτέχνες – ηθοποιοί, μουσικοί, σκηνοθέτες, συνθέτες – δίνοντας ζωή σε ένα νέο, σύγχρονο εγχείρημα.
Στη συνέχεια, δημιουργήθηκε η ενότητα Morphés, η οποία ξεκίνησε με τη Μόδα, ενώ αργότερα επεκτάθηκε στο design. Παράλληλα, ενσωματώθηκε και το εργαστήριο εφηβικού χορού Ancient Future, διευρύνοντας ακόμα περισσότερο το καλλιτεχνικό αποτύπωμα του Open Plan” αναφέρει στο NEWS 24/7 χαρακτηριστικά η Κατερίνα Ευαγγελάτου.

Και συνεχίζει: “Οι Morphés και το Ancient Future αντλούν έμπνευση από το αρχαίο δράμα και εντάσσονται στο Δίκτυο Αρχαίου Δράματος του Υπουργείου Πολιτισμού, στο πλαίσιο της προσπάθειάς μας να φέρουμε το αρχαίο δράμα πιο κοντά στο σήμερα. Η κληρονομιά του δεν πρέπει να είναι μόνο μουσειακή· στόχος μας είναι να αναδείξουμε τα έργα αυτά, τις μορφές τους, τους αέναους προβληματισμούς τους και την ποίησή τους μέσα από διαφορετικές τέχνες και τεχνικές, όπως η μόδα, το κόσμημα, η κεραμική και οι τέχνες του χαρτιού.
Κάθε χρόνο επινοούμε νέα εργαστήρια που συνδέουν το αρχαίο δράμα με σύγχρονες δημιουργικές πρακτικές. Ξεκινήσαμε με τη μόδα, με την ενότητα «Morphés: Η μόδα συναντά το αρχαίο δράμα», η οποία φέτος πραγματοποιείται για τέταρτη χρονιά υπό την καθοδήγηση του Γιώργου Ελευθεριάδη. Προηγήθηκαν συνεργασίες με τους Ιωάννα Κουρμπέλα, Χρήστο Κωνσταντέλλο και Άγγελο Τσακίρη. Θεωρώ πολύ σημαντικό το εργαστήριο αυτό, καθώς η μόδα δεν έχει ένα σταθερό «σπίτι» και συχνά παραμένει παραγκωνισμένη ή παρεξηγημένη στη σύγχρονη ζωή. Ωστόσο, η απήχηση αυτού του εργαστηρίου είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντική, και ελπίζω πως θα συνεχίσει να εξελίσσεται και στο μέλλον.
Στη συνέχεια, επεκταθήκαμε στο design, με το εργαστήριο κοσμήματος που ξεκινήσαμε πέρυσι, ενώ παράλληλα αναπτύξαμε τη κεραμική και φέτος, προσθέσαμε μια νέα ενότητα, τις «Τέχνες του Χαρτιού».

Ταυτόχρονα, συνεχίζεται και το Ancient Future, ένα εργαστήριο αποκλειστικά για εφήβους, που εμπνέεται από το αρχαίο δράμα. Φέτος, υπό την καθοδήγηση της χορογράφου και χορεύτριας Σεσίλ Μικρούτσικου, το εργαστήριο εστιάζει στη θεματική του δίπολου Απόλλων – Διόνυσος, προσφέροντας στους συμμετέχοντες την ευκαιρία να δημιουργήσουν ενδύματα, κεραμικές και γλυπτικές κατασκευές, αντλώντας έμπνευση από αυτή τη συμβολική αντίθεση”.

Η Κατερίνα Ευαγγελάτου εξηγεί γιατί επιλέχθηκαν οι δύο αυτοί εκ διαμέτρου αντίθετοι Θεοί: “Κάθε χρόνο επιλέγουμε ένα διαφορετικό θέμα για το εργαστήριο. Πέρυσι, για παράδειγμα, εστιάσαμε στον Ιππόλυτο, καθώς συμπληρώθηκαν 70 χρόνια από το 1954, τη χρονιά της άτυπης έναρξης των Επιδαυρίων.

Φέτος, θελήσαμε να πειραματιστούμε με μορφές που δεν είναι αυστηρά καθορισμένες, αλλά αντίθετα διαθέτουν τεράστιο πλούτο περιεχομένου, συμβολισμών και ερμηνειών. Ο Απόλλων και ο Διόνυσος είναι δύο θεότητες με ρευστά όρια, τόσο ως προς τη σημασία τους, όσο και ως προς τους κόσμους που εκπροσωπούν – ακόμα και ως προς το φύλο τους. Ταυτόχρονα, είναι αντιθετικές μορφές, γεγονός που δημιουργεί ένα γόνιμο πεδίο καλλιτεχνικής εξερεύνησης.

Η θεματική αυτή ενθουσίασε τόσο τους εισηγητές όσο και τους συμμετέχοντες, οδηγώντας στη δημιουργία εντυπωσιακών και άκρως ενδιαφερουσών καλλιτεχνικών προτάσεων”.

Χορεύοντας στην καρδιά του χειμώνα…

Κάθε καλοκαίρι, εδώ και 70 χρόνια, το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου παρουσιάζει στο ελληνικό και διεθνές κοινό την αφρόκρεμα των καλλιτεχνών στον χώρο των Παραστατικών Τεχνών. Ανάμεσά τους, ξεχωριστή θέση κατέχουν οι καλλιτέχνες του Χορού: κορυφαίοι χορευτές και χορεύτριες του κλασικού και του σύγχρονου Χορού, διάσημες χορευτικές ομάδες αλλά και ομάδες που πειραματίζονται και ενσωματώνουν στις καλλιτεχνικές αναζητήσεις τους τις νέες τάσεις και τεχνολογίες, τους νέους κοινωνικούς και πολιτικούς προβληματισμούς.

Στο τέλος του καλοκαιριού, όταν με την ολοκλήρωση του ετήσιου προγράμματος τα φώτα των λαμπερών παραστάσεων σβήνουν, το Φεστιβάλ συνεχίζει να χορεύει και μαζί του χορεύουν νέοι και νέες που αγαπούν τον Χορό και συμμετέχουν στο δωρεάν Εκπαιδευτικό πρόγραμμα Χορού για εφήβους «Ancient Future: Ο Διόνυσος συναντά τον Απόλλωνα» της πλατφόρμας Open Plan, που προσφέρει το Φεστιβάλ τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες. Το Ancient Future είναι ένα εργαστήριο εισαγωγής στη δημιουργική γλώσσα του σύγχρονου Χορού αποκλειστικά για εφήβους, με ή χωρίς εμπειρία εκπαίδευσης στον χορό, με την χορογράφο Σεσίλ Μικρούτσικου.

“Το εργαστήρι χορού είναι μια ιδιαίτερα επιτυχημένη πρωτοβουλία, καθώς κάθε επικεφαλής το προσεγγίζει με εντελώς διαφορετικό τρόπο, προσδίδοντάς του μοναδική δυναμική. Φυσικά, η διαδικασία εμπλουτίζεται με τη συνδρομή θεατρολόγου, ο οποίος συμβάλλει στην ανάλυση του έργου, ανάλογα με το εκάστοτε θέμα, καθώς και συνθέτη, που συνοδεύει δημιουργικά τη διαδικασία.Αυτό το εργαστήριο προσφέρει στους εφήβους έναν πρωτότυπο τρόπο να προσεγγίσουν τις έννοιες και τους προβληματισμούς του αρχαίου δράματος έξω από τις καθιερωμένες μεθόδους. Τα σχόλια που έχουμε λάβει είναι εξαιρετικά, γεγονός που μας γεμίζει ικανοποίηση και χαρά.
Η πρωτοβουλία είναι εκπαιδευτική και απευθύνεται σε ευρύ φάσμα ανθρώπων – από καλλιτέχνες μέχρι άτομα που προέρχονται από εντελώς διαφορετικά πεδία, με ή χωρίς προηγούμενη εμπειρία σε παρόμοια προγράμματα. Αυτή η πολυφωνία δημιουργεί μια μοναδική όσμωση και συμβάλλει στη διαμόρφωση ενός νέου κοινού γύρω από το φεστιβάλ.
Οι συμμετέχοντες εργάζονται κάθε εβδομάδα στους χώρους της Πειραιώς, που μέχρι πρόσφατα παρέμεναν κλειστοί τον χειμώνα – μια αλλαγή που ενισχύει τον δημιουργικό διάλογο. Το εργαστήριο αυτό μάς καλεί να αναθεωρήσουμε τις προκαταλήψεις μας για το τι μπορεί να γίνει με τα αρχαία έργα και να εξερευνήσουμε νέους τρόπους προσέγγισής τους” σημειώνει η Κατερίνα Ευαγγελάτου.

Η Σεσίλ Μικρούτσικου, ο Διόνυσος και ο Απόλλωνας

Φέτος, μία ομάδα είκοσι νέων παιδιών, αγόρια και κορίτσια 14-17 χρόνων, στην πιο εκρηκτική ηλικία, στην περίοδο των μεγάλων ερωτηματικών, των αρνήσεων, των αμφισβητήσεων, των δυναμικών αντιδράσεων αλλά και της απόσυρσης και της
σιωπής, της βίας αλλά και της δημιουργίας, της άνθησης του έρωτα και της ορμής της ζωής, συναντιούνται κάθε εβδομάδα στον φιλόξενο χώρο του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου στην Πειραιώς 260, όπου, αντλώντας έμπνευση από το Αρχαίο Δράμα και το δίδυμο Απόλλωνα και Διόνυσου, χτίζουν τον δικό τους ονειρικό, χορευτικό κόσμο.
Με οδηγό την καταξιωμένη χορεύτρια και χορογράφο Σεσίλ Μικρούτσικου ανακαλύπτουν τις δικές τους δυνατότητες έκφρασης μέσα από την κίνηση και τον Χορό.
Τη δραματουργική πλαισίωση έχει αναλάβει η θεατρολόγος Έλλη Γαβριήλ, βοηθός χορογράφου είναι η Νικολέτα Καρμίρη, ενώ ο μουσικός Αντώνης Παλάσκας θα συνθέσει πρωτότυπη μουσική για τις δημιουργίες που θα προκύψουν.

Το Ancient Future βασίζεται στη συνάντηση του Απόλλωνα και του Διόνυσου μέσα από τη γλώσσα του χορού. Πώς αυτή η αντίθεση εκφράζεται κινησιολογικά μέσα στο εργαστήριο; Η Σεσίλ Μικρούτσικου απαντά πως “μαζί με τα παιδιά που συμμετέχουν στο εργαστήριο, μιλήσαμε για έννοιες-δίπολα που μας έρχονται στο μυαλό σε σχέση με το Απολλώνιο και το διονυσιακό στοιχείο, όπως:
φως-σκοτάδι, λογική-συναίσθημα, μέτρο-υπερβολή,τάξη-χάος κ.α.Και πώς αυτά αντιστοιχούν σε βασικά εργαλεία του χορού όπως: χρόνος, χώρος και ποιότητες κίνησης. Το ίδιο το εργαστήριο ήταν συνεχώς ένα δίπολο: Καθοδήγηση και αυτοσχεδιασμός”.

Και συνεχίζει μιλώντας για το αφενός μεν για το αρχικό της όραμα για το πρόγραμμα και για το πώς εξελίχθηκε στην πορεία της υλοποίησής του “Η βασική μας επιθυμία μαζί με την Νικολέτα Καρμίρη και τον Αντώνη Παλάσκα ,ήταν να δημιουργήσουμε ένα “πεδίο” έκφρασης μέσω της κίνησης βάζοντας περιορισμούς με στόχο την συνεχή κατάρριψή τους. Νομίζω πώς τα παιδιά το καταφέρανε”.

Το πρόγραμμα απευθύνεται σε εφήβους, μια ηλικιακή ομάδα γεμάτη εσωτερικές αντιθέσεις, εκρήξεις συναισθημάτων αλλά και αναζητήσεις. Πώς ανταποκρίνεται το εργαστήριο στις ανάγκες τους; “Πιστεύω πως το ίδιο το θέμα του σεμιναρίου, οι αντιθέσεις δηλαδή που φέρουν αυτοί οι δύο κόσμοι (Διόνυσος και Απόλλων) ταιριάζει απόλυτα στην αφιλτράριστη αλλά την ίδια στιγμή, και ντροπαλή ορμή της εφηβικής ηλικίας,την οποία και ενθαρρύναμε να εκφραστεί κινητικά” αναφέρει.

Η δραματουργία παίζει σημαντικό ρόλο στο πρόγραμμα, με τη συμβολή της Έλλης Γαβριήλ. Πώς ενσωματώνεται το θεατρικό στοιχείο στη χορευτική διαδικασία;
“Η σύνθεση του κινητικού υλικού έχει αρχή, μέση, τέλος. Στο θέατρο και στον χορό όταν ανεβαίνουμε στην σκηνή απευθυνόμαστε σε κοινό. Και το βλέμμα των παιδιών είναι πεντακάθαρο και διαπεραστικό” απαντά η Σεσίλ Μικρούτσικου και στη συνέχεια αναφέρει για τον ρόλο της πρωτότυπης σύνθεσης του Αντώνη Παλάσκα “η μουσική που συνθέτει ο Αντώνης Παλάσκας σε κάθε συνάντηση είναι η ακουστική κίνηση. Άρα απαραίτητη.”

Πιστεύει ότι ο χορός μπορεί να λειτουργήσει ως ένας τρόπος αυτογνωσίας και απελευθέρωσης για τους εφήβους;
“Κάποιος πού ασχολείται με τον χορό αναμετράται με τα όριά του, πόσο μάλλον, στην εφηβεία που ήδη παλεύει με αυτά” απαντά.

Αν έπρεπε να περιγράψει το Ancient Future με μία μόνο λέξη ή φράση, ποια θα ήταν αυτή; “Επιστροφή στο μέλλον”.