“ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟ ΣΤΟ ΣΤΗΘΟΣ” ΧΩΡΙΣ ΑΡΩΜΑ ΜΕ ΚΑΒΟΓΙΑΝΝΗ – ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Το Πτι Παλαί, μετά από παύση ετών, άνοιξε και πάλι και είναι πραγματικά πανέμορφο. Η ιστορική του αίθουσα εντυπωσιάζει, καθώς είναι πλήρως ανακαινισμένη, τα καθίσματα είναι πάρα πολύ άνετα και βολικά, ενώ η σκηνή είναι ορατή από παντού.

Η νέα αυτή εποχή του Πτι Παλαί εγκαινιάστηκε με ένα έργο του Τένεσι Ουίλιαμς, το «Τριαντάφυλλο στο στήθος» που σκηνοθετεί ο Γιωργής Τσουρής και πρωταγωνιστεί η Μαρία Καβογιάννη και ο Μάκης Παπαδημητρίου.

Τα έργα που σκηνοθετεί ο Γιωργής Τσουρής συνήθως χαρακτηρίζονται από έναν γλυκόπικρο ρεαλισμό και από μια βαθιά κατανόηση της ανθρώπινης ψυχολογίας και των σύνθετων συναισθημάτων που κινούν τους χαρακτήρες. Έχοντας ήδη κερδίσει αναγνώριση ως ηθοποιός και θεατρικός συγγραφέας, ο Τσουρής φέρει στις σκηνοθεσίες του μια ισορροπία ανάμεσα στο χιούμορ και το δράμα, δίνοντας έμφαση τόσο στην αμεσότητα των διαλόγων όσο και στη σιωπή που αποκαλύπτει εσωτερικές συγκρούσεις.

Το γεγονός πως ανέλαβε τη σκηνοθεσία του έργου του Τενεσί Ουίλιαμς «Τριαντάφυλλο στο στήθος» είχε έντονο ενδιαφέρον από την άποψη του πώς θα διαχειριστεί ένα κλασικό έργο που δεν το έχει γράψει ο ίδιος.

Το έργο του Τενεσί Ουίλιαμς

Το “Τριαντάφυλλο στο στήθος” (ο πρωτότυπος τίτλος του έργου είναι “The Rose Tattoo”) παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Μπρόντγουεϊ το 1951, ενώ έγινε και κινηματογραφική ταινία το 1955  με πρωταγωνιστές την Άννα Μανιάνι (Όσκαρ Α’ γυναικείου ρόλου) και τον Μπαρτ Λάνκαστερ. Στην Ελλάδα παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1956 από το Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» σε σκηνοθεσία Καρόλου Κουν, ενώ στο Εθνικό Θέατρο έκανε πρεμιέρα το 1971 σε σκηνοθεσία Αλέξη Σολομού.

Η πλοκή του έργου τοποθετείται σε μια μικρή παραθαλάσσια κοινότητα Ιταλοαμερικανών στη Νότια Λουιζιάνα. Εμπνευσμένος από τη δική του ιταλική καταγωγή και τις επιρροές του από τον Νότο των ΗΠΑ, ο Ουίλιαμς δημιουργεί έναν κόσμο γεμάτο ζωντάνια, πάθος και αντιθέσεις.

Η ιστορία ακολουθεί τη Σεραφίνα Ντελ Ρόζα, μια έντονα συναισθηματική και παθιασμένη χήρα, η οποία δουλεύει σαν μοδίστρα σε μια μικρή κοινότητα μαζί με την κόρη της. Απλή, αλλά γεμάτη συναισθήματα, αποτραβιέται οικειοθελώς από τον έξω κόσμο μετά τον θάνατο του αγαπημένου της συζύγου και ορκίζεται πίστη στη μνήμη του και εγκράτεια, παρά την πληθωρικότητά της.

Η Σεραφίνα με τις στάχτες του συζύγου της δίπλα της και τη φωτογραφία του να δεσπόζει στο σαλόνι, πενθεί βαθιά. Όμως, η ζωή της ανατρέπεται όταν ανακαλύπτει ότι ο άνδρας της ήταν άπιστος. Αυτή η αποκάλυψη την αναγκάζει να επανεξετάσει την ίδια της την ύπαρξη και την αξία της πίστης που είχε για χρόνια.

Ωστόσο, η ζωή της παίρνει μια απρόσμενη τροπή όταν συναντά τον Αλβάρο Μαντζακαβάλο, έναν αφελή αλλά γοητευτικό οδηγό φορτηγού, που της ξυπνά συναισθήματα που είχε καταπιέσει για χρόνια. Μέσα από αυτή τη σχέση, η Σεραφίνα αρχίζει να ανακαλύπτει ξανά τη χαρά και την ελπίδα, βγαίνοντας από το σκοτάδι της θλίψης.

Η σκηνοθετική προσέγγιση του Γιωργή Τσουρή

Το έργο του Τενεσί Ουίλιαμς, με χιούμορ, αλλά και έντονη συγκίνηση, καταπιάνεται με θέματα όπως η απώλεια, η πίστη, η σεξουαλικότητα και η ανάγκη για προσωπική αναγέννηση. Ο Γιωργής Τσουρής αναλαμβάνει τη σκηνοθεσία και την απόδοση του κειμένου, επιχειρώντας να αναδείξει την παραγνωρισμένη κωμική διάστασή του στην ελληνική σκηνή. Παρότι κατάφερε να προσδώσει κωμικότητα στο έργο, η ισορροπία ανάμεσα στο χιούμορ και το βάθος της ιστορίας χάθηκε. Το αποτέλεσμα ήταν μια παράσταση που μετατράπηκε σε ένα λαϊκό θέαμα γεμάτο κωμικές καταστάσεις και αστεϊσμούς, χωρίς να εμβαθύνει στα πιο ουσιαστικά και συγκινητικά στοιχεία του πρωτότυπου έργου.

Το σκηνικό του Σάκη Μπιρμπίλη – εξόχως κλασικό – απεικονίζει ένα πολύχρωμο βαρυφορτωμένο μεσοαστικό σπίτι γεμάτο ρούχα. Η Σεραφίνα είναι μοδίστρα γαρ και το σπίτι της είναι και το εργαστήριό της. Και ενώ το σκηνικό δεν ενοχλεί με την υπερεπεξηγηματικότητά του, κάποιες σκηνές είναι αψυχολόγητες, Για παράδειγμα, τα μεγάλα οβάλ ανοίγματα στο πίσω μέρος της σκηνής, τα οποία υποτίθεται ότι λειτουργούν ως παράθυρα, χρησιμοποιούνται με τρόπο που παραπέμπει σε φαρσοκωμωδία. Οι χαρακτήρες περιδιαβαίνουν από αυτά, χαιρετώντας τη Σεραφίνα σαν να συμμετέχουν σε μια ανάλαφρη κωμική σκηνή, αποδυναμώνοντας έτσι την ατμόσφαιρα του έργου.

Οι ερμηνείες

Η ερμηνεία της Μαρίας Καβογιάννη στον ρόλο της Σεραφίνα Ντελ Ρόζα φάνηκε να χάνει την πολυδιάστατη ένταση που απαιτεί αυτός ο εμβληματικός χαρακτήρας. Η ηρωίδα είναι μια γυναίκα γεμάτη πάθος, θλίψη, και αντιφάσεις· μια ηρωίδα που ισορροπεί ανάμεσα στην αγωνία της απώλειας και την ξαφνική φλόγα για ζωή. Ωστόσο, η προσέγγιση της Καβογιάννη ήταν πιο επίπεδη από ό,τι απαιτεί ο ρόλος.

Ενώ η έμπειρη ηθοποιός έχει αποδείξει πολλάκις πως διαθέτει το ταλέντο και την εμπειρία για να αποδώσει ρόλους γεμάτους βάθος, εδώ έδωσε την εντύπωση να περιορίζεται σε μονοδιάστατες εκφράσεις θλίψης και θυμού, χωρίς να εμβαθύνει στις λεπτές αποχρώσεις του χαρακτήρα της.

Η Σεραφίνα είναι μια ηρωίδα που πάλλεται από αντιφατικά συναισθήματα, όπου ο πόνος της απώλειας συναντά την παρόρμηση για αναγέννηση. Αντί όμως να αναδείξει αυτή τη συναισθηματική πάλη, η Καβογιάννη φάνηκε να αφήνεται σε υποκριτικές ευκολίες παραμένοντας προσκολλημένη σε έναν μονότονο τόνο, που τελικά υποβάθμισε τη δυναμική του χαρακτήρα.

Η ερμηνεία του Μάκη Παπαδημητρίου στον ρόλο του Αλβάρο φάνηκε να απομακρύνεται σημαντικά από τον πολυδιάστατο χαρακτήρα που απαιτεί το έργο. Ο Αλβάρο του Ουίλιαμς σκιαγραφείται σαν ένας άνδρας που αποπνέει μια ακατέργαστη γοητεία και καλοσύνη.

Ο Μάκης Παπαδημητρίου υιοθέτησε μια υπερβολικά κωμική προσέγγιση που προκάλεσε ερωτηματικά. Αν και κατόρθωσε να αναδείξει την τρυφερότητα και την αθωότητα του χαρακτήρα του, η υπέρμετρη έμφαση στο κωμικό στοιχείο και οι αδέξιες κινήσεις του τον μετέτρεψαν σε έναν στερεοτυπικό κωμικό ρόλο, αφαιρώντας βάθος από την ερμηνεία του. Αντί να πείσει το κοινό για τη γοητεία και την αφοπλιστική απλότητα του Αλβάρο, ο Παπαδημητρίου φάνηκε να περιορίζεται σε έναν φορμαλισμό που, ενώ συμβαδίζει με το προσωπικό του ύφος, δεν ανταποκρινόταν στις απαιτήσεις του συγκεκριμένου χαρακτήρα. Έτσι, η ερμηνεία του κατέληξε να χάνει την ουσιαστική σύνδεση με τον συναισθηματικό πυρήνα του έργου.

Αυτή η έλλειψη συναισθηματικής αλήθειας καθιστούσε ιδιαίτερα δύσκολο να πιστέψει κάποιος στην απρόσμενη σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ του ίδιου και της Σέραφίνα.

Η Ζώγια Σεβαστιανού στον ρόλο της Ασσούντα κατάφερε να τηρήσει τις δέουσες ισορροπίες, το ίδιο και ο Στρατής Χατζησταματίου στον ρόλο του νεαρού ναύτη που ερωτεύτηκε η κόρη της Σεραφίνα. Ο Φοίβος Ριμένας στον ρόλο του ιερωμένου δε δυσκολεύτηκε ιδιαίτερα, ενώ με υπερβολικές εξάρσεις, αλλά και καλές στιγμές η Τόνια Μαράκη ερμήνευσε τον ρόλο της κόρης της Σεραφίνα.

Αξίζει τελικά να δει κανείς το Τριαντάφυλλο;

Συνολικά, η παράσταση αυτή αποτελεί μια ιδανική επιλογή για το ευρύ κοινό. Με έντονες δόσεις χιούμορ προσφέρει ένα ευχάριστο διάλειμμα από την καθημερινότητα. Ωστόσο, παρά τη φαινομενική της ενέργεια, η παράσταση στερείται του βάθους και της συναισθηματικής έντασης που απαιτεί το έργο του Τενεσί Ουίλιαμς, αφήνοντας τελικά μια επιφανειακή αίσθηση.