ΔΕΝ ΓΙΝΕΤΑΙ ΝΑ ΜΗ ΣΑΣΤΙΣΕΙΣ ΟΤΑΝ ΑΚΟΥΣΕΙΣ ΤΗ ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ
Δωρική εμφάνιση με σπουδές στη Βυζαντινή Μουσική και θητεία στο πάλκο. Μιλά στο Magazine για το νέο του δίσκο και τις προσεχείς εμφανίσεις στο Ίλιον plus.
Βράδυ καραντίνας. Σε μια από τις εκπομπές που έκανε ο Φοίβος Δεληβοριάς μιλά για μια από τις πιο ωραίες νέες φωνές που έχει ακούσει. Έχει απόλυτο δίκιο.
Είναι ο Γιάννης Διονυσίου που τραγουδά τον “Γέρο” του Νίκου Χρηστίδη.
Η καταγωγή του είναι από την Κύπρο και ασχολείται με τη μουσική από τότε που θυμάται τον εαυτό του. Σπούδασε Βυζαντινή Μουσική και τώρα διδάσκει Παραδοσιακή Μουσική στο Πανεπιστήμιο της Μακεδονίας. Τις Παρασκευές του Νοεμβρίου θα τον ακούσετε στο Ίλιον plus. Από τον Απρίλιο κυκλοφορεί και η πρώτη δική του δισκογραφική δουλειά με τίτλο “Πρώτη Βόλτα”. Είναι σίγουρο πώς θα μας απασχολεί για πολλά χρόνια ακόμη.
Ξέρεις μέσα στην καραντίνα, το ν’ ανακαλύπτεις μια φωνή, έναν συγγραφέα, μια ταινία ήταν κάτι ανάλογο του να βλέπεις φως στο τούνελ. Εσύ πώς την πέρασες την καραντίνα, σ’ έπιασε και πάνω στα 30.
Πολύ δύσκολη περίοδος. Μ΄ έκοψε από πολλά πράγματα που ετοίμαζα. Παίζαμε με τον Γιώργο Γεωργόπουλο και τον Αθηνόδωρο Καρκαφίρη σ΄ένα μαγαζί στη Θεσσαλονίκη που λεγόταν Βεντέτα. Επίσης ηχογραφούσα και τον δίσκο “Πρώτη Βόλτα” και αυτό πήγε πίσω. Για κάποιους ανθρώπους ήταν πολύ δύσκολα όσον αφορά τον βιοπορισμο. Η αδήλωτη εργασία, φάνηκε το μαύρο χρήμα…
Έχεις δουλέψει εσύ ως “αδήλωτος”; Είναι κάτι συνηθίζεται στις μπάντες που εμφανίζονται σε μικρές σκηνές.
Όλοι έχουμε κάνει. Στην Ελλάδα ζούμε.
Τώρα θα το ξαναέκανες ή μαθαίνουμε από τα λάθη μας;
Τώρα κολλάμε τουλάχιστον το ένσημο. Το καλό είναι πως και τα μαγαζιά μάθανε. Το θέμα δεν είναι στα μεγάλα αλλά στα μικρά.
Γεννήθηκες στην Κύπρο. Πώς είναι να μεγαλώνεις σε μια περιοχή που βιώνει το τραύμα της εισβολής;
Οι γονείς μου είναι πρόσφυγες. Η μητέρα μου από τη Μόρφου και ο πατέρας μου από την Αμμόχωστο. Μεγαλώσαμε με αυτό. Ήταν το πιο δημοφιλές θέμα συζήτησης στο σπίτι. Παιδικού μου φίλοι είναι παιδιά προσφύγων. Το χωριό που μεγάλωσα φιλοξενεί πρόσφυγες από τα κοντινά χωριά γιατί βρίσκεται πάρα πολύ κοντά στην Πράσινη Γραμμή. Είναι κάτι με το οποίο μάθαμε να ζούμε. Μάθαμε με το “μέχρι εδώ είναι, δεν μπορείς να πας παρακάτω”. Μάθαμε να βλέπουμε τον Πενταδάκτυλο με τη σημαία και τα φωτάκια ν’ αναβοσβήνουν το βράδυ. Υπάρχει αυτή η εκκρεμότητα μέσα μας. Απλά μη νομίζεις ότι είναι όλοι τριαντάρηδες και εικοσάρηδες έτσι;
Δεν τους ενδιαφέρει;
Ας μου επιτραπεί και η άποψη, τους περισσότερους δε τους ενδιαφέρει.
Και μέσα σε αυτή την “εκκρεμότητα” εσύ ασχολείσαι με τη μουσική από τότε που θυμάσαι τον εαυτό σου.
Από πέντε ετών. Πιάνο, βιολί, κρουστά, βυζαντινή μουσική, παραδοσιακή μουσική, ωδείο, μουσικό σχολείο και μετά στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Μου άρεσε πάρα πολύ η βυζαντινή μουσική και γι’ αυτό αποφάσισα ν’ ασχοληθώ και ακαδημαϊκά. Στην πορεία ανακάλυψα και το βαθύ πλούτο της παραδοσιακής μουσικής στην Ελλάδα και της ευρύτερης νοτιοανατολικής περιοχής της Μεσογείου.
Τώρα που λες για “βυζαντινή μουσική”, φαντάζομαι ότι θα σε έχουν ρωτήσει αν είχες κάποιον κληρικό στην οικογένεια σου;
Όχι, δεν είχαμε. Μόνο την αγάπη για τη μουσική και φυσικά την πίστη μας.
Ενώ η ελληνική μουσική έχει άμεση σχέση με τη βυζαντινή, αυτή είναι μια ένωση που συχνά δεν την γνωρίζουμε. Δηλαδή, ποια στοιχεία της βυζαντινής μουσικής συναντά στα κομμάτια που τραγουδάμε.
Αυτή η μουσική υπάρχει σε διάφορες μορφές εδώ και 2.000 χρόνια. Είναι μια μουσική που είναι γραμμένη σε παρτιτούρα με τη δική της σημειογραφία. Με σημάδια που ξεχωριστά που το καθένα έχει μια ενέργεια. Αναπόφευκτα, αυτή η μουσική επηρεάζει και επηρεάζεται από τις διάφορες λαϊκές μουσικές. Είτε είναι της Ελλάδας είτε της Μικρά Ασίας. Η μια βοηθάει την άλλη, η μία σμίγεται με την άλλη.
Εσύ στην ψαλτική τι σ’ ενδιαφέρει να ψάξεις;
Είναι μια διαρκής αναζήτηση. Ο πλούτος που υπάρχει μουσικά και μέσα σε παλιές παρτιτούρες είναι απέραντος. Ούτε το 20% δεν έχουμε εκτελέσει Μπορούμε να τα διαβάσουμε αλλά είναι τόσο μεγάλο το ρεπερτοριο που είναι ανεξάντλητο.
Τι σε συγκινεί πιο πολύ; Να πεις ένα ωραίο τραγούδι ή να ψάξεις να βρεις και να εκτελέσεις μια παρτιτούρα;
Το καθένα έχει τη γλύκα του. Τα τραγούδια και τα έργα τα κοσμικά είναι για να εξωτερικεύουμε τις προσωπικές μας ανάγκες απέναντι στους ανθρώπους. Οι εκκλησιαστικοί ύμνοι είναι για να εξωτερικεύουμε τις ανάγκες μας απέναντι στο Θεό. Κάπως έτσι το βλέπω και προσπαθώ να ισορροπήσω στη ζωή.
Μήπως όλες αυτές οι σπουδές, όλη αυτή η γνώση, σου κόβει λίγο από τον αυθορμητισμό;
Όχι, γιατί πάνω απ’ όλα υπάρχει ο αυθορμητισμός, η όρεξη και η αγάπη για αυτό το πράγμα. Η αγάπη στο performance, αυτό είναι το νόημα.
Πρώτος δίσκος, “Πρώτη Βόλτα”. Στίχοι ο Κώστας Φασουλάς και γύρω σου μια ομάδα μουσικών που είναι σοβαροί εργάτες. Νομίζω πως αυτό και χαρακτηρίζει τη σύγχρονη γενιά μουσικών, όχι φιοριτούρες αλλά σκληρή εργασία και μετριοπάθεια.
Δεν είναι ωραίο αυτό;
Θέλει περισσότερη δουλειά όμως για τον ακροατή για να σε βρει.
Δεν είναι μόνο στο χέρι μας αυτό αλλά και σε όσους χειρίζονται την επικοινωνία και σε σας τους δημοσιογράφους που έχετε τον πρώτο λόγο. Ποιος θα βγει, ποιος θα κάνει επικοινωνιακό μπαμ για το ποιος θα γεμίσει το ίντερνετ και το ραδιόφωνο. Όλοι αυτοί εργάτες που είπες προσπαθούμε να κάνουμε τη δουλειά μας όσο καλύτερα μπορούμε. Να γράφουμε μουσική, στίχους και να χαιρόμαστε με αυτό που έχουμε φτιάξει. Χαιρόμαστε που είμαστε ομάδα, μπορεί να μην είμαστε κολλητοί φίλοι μεταξύ μας αλλά αισθανόμαστε σαν μια μεγάλη μουσική οικογένεια. Εγώ αύριο να τηλεφωνήσω στον τάδε και να του πω έρχεσαι να παίξεις στο τραγούδι μου ή να μου πει έχω γράψει κάτι, θες να το ακούσεις να το πεις; Υπάρχει προσωπική σχέση, δεν υπάρχει αυτό το απρόσωπο που ήταν ο εταιρειάρχης και αυτός αποφασίζει ποιο τραγούδι θα πει ο καθένας.
Τυχαίνει τα κομμάτια που μου αρέσει να τραγουδάω, όχι μόνο εμένα αλλά και των ανθρώπων που παίζουμε μαζί μουσική, να είναι δημοφιλή. Καζαντζίδης, Διονυσίου, Αγγελόπουλος, Μπιθικώτσης, Γαβαλάς, Χιώτης, Τσιτσάνης, Βαμβακάρης.
Είναι πια σημαντικότερο να κάνεις “καλές εμφανίσεις” από το να βγάζεις καινούργιο δίσκο;
Είναι σημαντικό να κάνουμε εμφανίσεις. Εγώ κατάλαβα τη σημασία τους στην καραντίνα. Δεν έχουν σημασία οι πολλές αλλά οι ποιοτικές. Ποιοτικές με την έννοια να έχεις κάτι να πεις. Εφόσον σου το επιτρέπει η τσέπη σου το κάνεις.
Τώρα πια που έχεις αρκετά δικά σου τραγούδια, πώς μπαλατζάρεις ανάμεσα σε αυτά και σε άλλων, όταν φτιάχνεις το πρόγραμμα. Σε αυτά που “θέλει ν’ ακούσει ο κόσμος”.
Τυχαίνει τα κομμάτια που μου αρέσει να τραγουδάω, όχι μόνο εμένα αλλά και των ανθρώπων που παίζουμε μαζί μουσική, να είναι δημοφιλή. Καζαντζίδης, Διονυσίου, Αγγελόπουλος, Μπιθικώτσης, Γαβαλάς, Χιώτης, Τσιτσάνης, Βαμβακάρης. Μας αρέσει να τα τραγουδάμε γιατί αυτά τα τραγούδια μας ‘δώσαν και ψωμί να φάμε. Δουλέψαμε και πολλές φορές σε συνθήκες που δεν ήταν ονειρεμένες. Δεν γκρινιάζουμε γι’ αυτό.
Το ξενύχτι σου αρέσει;
Το πολύ και το συνεχόμενο δεν το γουστάρω πια. Αλλά για να επιστρέψω στην ερώτηση, πλέον τα παλιά τραγούδια ισορροπεί με το καινούριο υλικό και όχι μόνο με τα τραγούδια που ηχογράφησα εγώ σε πρώτη ερμηνεία αλλά και με καινούρια τραγούδια ανθρώπων που κάνουμε παρέα και παίζουμε μαζί. Του Βασίλη Κορακάκη, του Γιάννη Παπαγεωργίου, του Νίκου Χρηστίδη, του Βασίλη Πετρίδη και άλλων. Δηλαδή, τραγούδια δημιουργών που αξίζουν.
Στα τραγούδια σου υπάρχουν οι ανθρώπινες σχέσεις πολύ. Πίστευα ότι έχουν λυθεί όλα αυτά τα θέματα.
Τα προβλήματα με τις ανθρώπινες σχέσεις δε θα λυθούν ποτέ. Πάντα θα υπάρχουν χωρισμοί, ανεκπλήρωτοι έρωτες, κοινωνικές αδικίες, φτώχια, αναγκαστική μετανάστευση. Όλα αυτά που τυρανουσαν τον κόσμο, υπάρχουν και σήμερα. Έχουν αλλάξει απλά μορφή.
Παρατηρείς τον κόσμο όταν τα λες;
Παρατηρώ, γιατί δεν είναι εύπεπτα. Χαίρομαι ακόμα περισσότερο όταν περνάει στον άλλο το τραγούδι και έχει κάτι να του πει. Ότι του ξυπνάει μια ανάμνηση. Έναν κρυφό του πόθο.
Έχεις φοβηθεί ποτέ ότι μπορεί να γίνεις το παιδί που σε φωνάζουν στην τηλεόραση να πεις “δυο, τρία Τσιτσάνη”;
Την έχω αυτή τη φοβία. Δεν θέλω να γίνει αυτό οπότε προσπαθώ να προσέχω τις επιλογές μου. Να διαλέγω που και πώς θα πάω. Δεν θέλω να κάνω άχρηστα πράγματα. Πράγματα που δε μου δίνουν κάτι.
Είναι όμως και μια πόρτα να γίνεις γνωστός;
Είναι αλλά και τι έγινε; Δηλαδή, άμα γίνω μαϊντανός και πηγαίνω κάθε μήνα σε ένα τηλεοπτικό μουσικό πρόγραμμα, τι θ’ αλλάξει;
Αν σου έδιναν τη δυνατότητα να ταξιδέψεις στο χρόνο και να συνεργαστείς με όποιον θες από τους μεγάλους της λαϊκής μουσικής, ποιον θα διάλεγες;
Δύσκολη ερώτηση. Θα ήθελα πολύ να γνωρίσω τον Μάνο Χατζιδάκι και τον Νίκο Παπάζογλου.
Η συνεργασία σου με τον Γιώργο Νταλάρα πως ήταν;
Κάναμε μια συναυλία. Ήταν πολύ θερμός, σχεδόν πατρικός θα έλεγα.
Είχες άγχος;
Άγχος δεν έχω ποτέ. Ανησυχία μόνο για το πώς θα γίνει μέχρι να ξεκινήσουν οι πρόβες που πήγαν όλα πολύ ομαλά. Ήταν και μια όμορφη συναυλία, αφιερωμένη στο ρεμπέτικο. Το ξανάκανα.
Επόμενα σχέδια;
Έχω τις μουσικές παραστάσεις στο Ίλιον plus. Επίσης ετοιμάζεται μια μουσική παράσταση με τα τραγούδια του Γιώργου Χατζηπιερή στον “Τεμπέλη Δράκο”. Θα δοθούν τρεις παραστάσεις στην Κύπρο και άλλες τρεις στη Θεσσαλονίκη. Θα κυκλοφορήσει επίσης και ένας δίσκος, μια επανεκτέλεση στο “Ασίκικο Πουλάκι” του Μίκη Θεοδωράκη σε στίχους Μιχάλη Γκανά. Πριν πεθάνει ο Μίκης Θεοδωράκης εκδήλωσε στον Ανδρέα Κατσιγιάννη από την Εστουδιαντίνα την επιθυμία του να επανεκτελέσει το έργο. Έγιναν δύο παραστάσεις στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, που ηχογραφήθηκαν και θα βγουν σε δίσκο.
