ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΡΥΠΙΔΗΣ: Η ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΝΟΣ ΑΝΑΠΗΡΟΥ ΚΟΛΥΜΒΗΤΗ

Όταν γεννήθηκε, οι γιατροί ανακάλυψαν ότι πάσχει από ατελή οστεγένεση τύπου ΙΙΙ. Μία γενετική διαταραχή που κάνει πολύ εύθραυστα τα κόκκαλα και προκαλεί πολυάριθμα κατάγματα.

Μέχρι την εφηβεία του χρειάστηκε να υποβληθεί σε περισσότερες από 50 χειρουργικές επεμβάσεις.

Σήμερα είναι επαγγελματίας κολυμβητής, με συμμετοχή σε δύο Παραολυμπιακούς Αγώνες, στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Παρακολύμβησης καθώς και σε αρκετές ακόμα εγχώριες και διεθνείς διοργανώσεις, από τις οποίες έχει κερδίσει πάνω από 40 χρυσά μετάλλια.

Ο λόγος για τον Έλληνα πρωταθλητή, Δημήτρη Καρυπίδη, ο οποίος, είναι από τους 27 πρεσβευτές της εκστρατείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, “Μαζί για τα Δικαιώματα” (“Together For Rights”), για την προώθηση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία στην Ευρώπη και εκτός αυτής.

Αυτή είναι η ιστορία του.

“Τρόμαζα και πάθαινα κάταγμα”

Ο Δημήτρης γεννήθηκε το 1989 στο Τομσκ της Σιβηρίας και σε ηλικία 4 ετών ήρθε στην Ελλάδα, μαζί με την μητέρα του.

“Όταν γεννήθηκα όλα μου τα άκρα ήταν στραβά και παραμορφωμένα. Είχα πολλά κατάγματα ήδη από την μήτρα της μητέρας μου. Σκέψου ότι, όταν ήμουν μωρό, μπορεί να τρόμαζα και να πάθαινα κάταγμα. Ήταν τόσο εύκολο. Ημουν σαν μία εύθραυστη κούκλα.

Η κατάσταση ήταν πάρα πολύ δύσκολη. Έπρεπε να υποβληθώ σε πάνω από 50 χειρουργικές επεμβάσεις. Όλες γίνονταν στην Αθήνα ενώ εγώ ζούσα στην Αλεξανδρούπολη. Οι μετακινήσεις με το αεροπλάνο, ήταν έως και 2 φορές το μήνα. Άπειρη ταλαιπωρία, άπειρες μετακινήσεις. Απλώς όλες είχαν έναν στόχο. Την ανεξάρτητη διαβίωσή μου.

Για μένα το νοσοκομείο ήταν το δεύτερο σπίτι μου, δεν πήγαινα με λύπη. Εντάξει την ώρα που ήταν να κάνω τα χειρουργεία, ειδικά μεγαλώνοντας, υπήρχε ο φόβος κλπ..αλλά όλα έγιναν τόσο ομαλά, τόσο ωραία”, περιέγραψε.

“Αναπηρία είναι τα εμπόδια”

Δημήτρη, πόσο εύκολο ήταν για ένα ανάπηρο παιδί να μεγαλώνει τη δεκαετία του ‘90 στην Ελλάδα;

“Η αλήθεια είναι ότι τα εμπόδια ήταν πολλά και υπήρχε αποκλεισμός από την πρώτη στιγμή. Και τί εννοώ. Τότε, ήθελα να γραφτώ στο Δημοτικό, στο οποίο υπήρχε ένα τμήμα “ειδικού σχολείου” και ήθελαν να με εντάξουν εκεί. Όμως, τα παιδιά που φοιτούσαν εκεί ήταν με νοητική βλάβη. Η μητέρα μου εξήγησε ότι το πρόβλημα μου είναι καθαρά κινητικό και ζήτησε να ενταχθώ σε μια τάξη μη αναπήρων.

Εκείνα τα χρόνια δεν υπήρχε ούτε παράλληλη στήριξη ούτε τίποτα. Ήσουν μόνος σου απέναντι στο σύστημα και στην έλλειψη γνώσης.

‘Αν εσείς βρείτε έναν δάσκαλο, έναν διευθυντή που θα αναλάβει την ευθύνη, ας το κάνει. Εμείς δεν έχουμε καμία ευθύνη’ της απάντησε η πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Έτσι, πήγε η μητέρα μου στο σχολείο της γειτονιάς, μίλησε με τον διευθυντή και τη δασκάλα, η οποία είπε με χαρά ότι ‘φυσικά θα τον αναλάβω’ και ξεκίνησα το Δημοτικό.

Το σχολείο δεν ήταν προσβάσιμο, είχε 15-20 σκαλιά. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να πηγαίνω στο σχολείο αλλά να μην βγαίνω στα διαλείμματα. Με ανέβαζαν με τα χέρια αγκαλιά όταν πήγαινα, και αντίστοιχα όταν έφευγα.

Η μητέρα μου ερχόταν πολλές φορές στα διαλείμματα, ειδικά τον πρώτο καιρό, για να νιώθω κι εγώ άνετα. Αλλά σύντομα με άφησε μόνο μου, και πολύ καλά έκανε, για να μπορέσω να πατήσω… στις ρόδες μου και να ανεξαρτητοποιηθώ”, περιέγραψε.

Όπως και έγινε. “Οι συμμαθητές μου, καθόντουσαν με βάρδιες και μου έκαναν παρέα στα διαλείμματα. Για πολύ μεγάλες περιόδους που ήμουν στους γύψους και στο σπίτι, τα παιδιά ερχόντουσαν, παίζαμε, διαβάζαμε μαζί, μου έδειχναν τα μαθήματα, ήμασταν όλοι σαν μια οικογένεια. Τα 6 χρονια του Δημοτικού πέρασαν πάρα πολύ ωραία”, πρόσθεσε συγκινημένος.

Σήμερα, μπορεί να υπάρχει μεγαλύτερη ενημέρωση και ορατότητα των διακρίσεων που υφίστανται τα ανάπηρα άτομα, ωστόσο υπάρχει πολύς ακόμα δρόμος να διανύσουμε μέχρι την ισότητα και τη συμπεριληπτική κοινωνία.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, περίπου 87 εκατομμύρια άνθρωποι στην ΕΕ έχουν κάποια αναπηρία.

• Πάνω από το 50% αισθάνεται ότι υφίσταται διακρίσεις,
• Πάνω από το 20% των νέων με αναπηρία εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο ενώ ακόμα λιγότεροι παίρνουν πτυχίο πανεπιστημίου. Επίσης πολλοί νέοι και νέες με αναπηρία εκπαιδεύονται σε ειδικά σχολεία που δεν προσφέρουν πάντα σαφείς τρόπους ένταξης στον χώρο εργασίας.
• Μόλις το 50,8% των ατόμων με αναπηρία εργάζεται, σε σύγκριση με το 75% των ατόμων χωρίς αναπηρία.
• 40,9% δηλώνει πως δεν μπορεί να ανταποκριθεί σε έκτακτα έξοδα ενώ
• Πάνω από 1 εκατομμύριο ανάπηροι Ευρωπαίοι πολίτες, κάτω των 65 ετών, ζουν σε ιδρύματα

“Οι άνθρωποι είναι που κάνουν τη διαφορά”

“Εγώ είμαι από τους τυχερούς” λέει ο Δημήτρης. “Είμαι 34 και δουλεύω από τα 17 μου. Ξεκίνησα να δουλεύω σε ένα ίντερνετ καφέ. Ήμουν πελάτης και όταν τους είπα ότι θέλω να δουλέψω εδώ, μου είπαν κατευθείαν ναι. Μετά εργάστηκα ως γραμματειακή υποστήριξη στον τοπικό σύλλογο των ΑΜΕΑ και μετά ήμουν συνεργάτης του δημάρχου στην Αλεξανδρούπολη και ειδικός σύμβουλος, για σχεδόν 8 χρόνια.

Όλο αυτό, όμως, ήταν αποτέλεσμα αποδοχής. Εγιναν μετατροπές στα γραφεία, για να μπορέσω να μπω μέσα, γκρέμισα άπειρες φορές τις πόρτες με το αμαξίδιό μου (γέλια), αλλά υπήρχε πολλή κατανόηση και στήριξη.

Σήμερα εργάζομαι στη Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης και Αποχέτευσης στην Αλεξανδρούπολη. Και εκεί το ίδιο. Πολλή βοήθεια και ενδιαφέρον. Να βολεύει πως θα μπω, πως θα βγω, αν χρειάζομαι ειδικό εξοπλισμό για τον υπολογιστή κλπ.

Οι άνθρωποι είναι που κάνουν τη διαφορά”, τονίζει.

Και το κολύμπι πώς προέκυψε;

“Ζω σε μια παραθαλάσσια πόλη, οπότε κολυμπούσα από μικρός στη θάλασσα. Κάποια στιγμή, όταν ήμουν 7-8 ετών, με πήγε η μητέρα μου να γραφτώ κολυμβητήριο, αλλά όσο ήμουν στην κερκίδα, χτύπησα το χέρι μου, έπαθα κάταγμα και φύγαμε. Επέστρεψα, όμως, 15 χρόνια μετά, στα 23 μου, όταν και γνώρισα τον προπονητή μου, τον Γιώργο Τυλιγάδα”

Όπως μας εξήγησε ο Δημήτρης η κολύμβηση ήταν η ιδανική άσκηση, καθώς μες το νερό “δεν μπορείς να πέσεις και να σπάσεις κάτι”, οι τραυματισμοί είναι μηδαμινοί.

“Ξεκίνησα, λοιπόν, Οκτώβρη του 2012 και Απρίλιο του 2013 συμμετείχα στους πρώτους μου αγώνες. Ο προπονητής μου από πολύ νωρίς μου είπε ότι είμαι προπονήσιμος, ότι “έχω το κύτταρο”, όπως συνηθίζει να μου λέει, και είπα γιατί όχι, πάμε και αγωνιστικά, αν μπορούμε”.

Ο πρώτος αγώνας ήταν 50 μέτρα ελεύθερο.

“Μια εβδομάδα πριν εγώ δεν είχα βγάλει καν τα 50 μέτρα. Η πισίνα στην Αλεξανδρούπολη, τότε, ήταν 25αρα και πήγαινα 25 μέτρα, σταματούσα, ξαναπήγαινα. ‘Δεν θα αντέξω, θα πνιγώ, θα γίνουμε ρόμπα’ έλεγα. ‘Θα κολυμπήσεις όπως μπορείς και όση ώρα μπορείς, αρκεί να καταφέρεις να τερματίσεις, να κάνουμε αυτό το πρώτο βήμα’ επέμενε ο προπονητής μου.

Είναι ανατριχιαστικό και τώρα που το σκέφτομαι. Έκανα 5 λεπτά και 50 δευτερόλεπτα το πρώτο μου 50αρι. Θυμάμαι ότι είχαν τερματίσει όλοι και εγώ απλά προσπαθούσα με ό,τι δυνάμεις είχα. Είχαν σηκωθεί όλοι όρθιοι να με χειροκροτάνε, ο προπονητής είχε έρθει από πάνω μου και κοιτούσε, και τελικά τα κατάφερα και τερμάτισα. Ήταν ένα απίστευτο συναίσθημα.. Από εκεί ξεκίνησαν όλα.”

Από τη Νάουσα στους Παραολυμπιακούς του Ρίο

Για τον Δημήτρη οι Παραολυμπιακοί Αγώνες ήταν ένα πολύ μακρινό όνειρο. Από εκείνα που αισθάνεσαι ότι σου ανήκουν, ότι γεννήθηκες για να τα εκπληρώσεις, αλλά στην πραγματικότητα απέχεις μίλια μακριά. Ή τουλάχιστον έτσι νομίζεις.

“Το 2004, στους Παραολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, ήμουν στο κρεβάτι του νοσοκομείου και έβλεπα την τελετή λήξης στην τηλεόραση, άκουγα τα πυροτεχνήματα από το μπαλκόνι και φυσικά έβλεπα το ζέπελιν να πετάει [..] Το 2012, παρακολουθούσα τους Παραολυμπιακούς από το σπίτι μου. Δεν είχα ξεκινήσει ακόμα να κολυμπάω, ξεκίνησα μετά από μερικούς μήνες. Και δεν πίστευα ποτέ, ότι μετά από 4 χρόνια, το 2016, θα είμαι εκεί. Ήταν μια πολύ κρυφή επιθυμία μου”.

Μια επιθυμία που έγινε αληθινή, καθώς ο Δημήτρης Καρυπίδης, μετά από 4 χρόνια σκληρής προπόνησης και συμμετοχής σε αρκετούς “μικρότερους” αγώνες στην Ελλάδα και το εξωτερικό (Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Μεξικού, Πορτογαλία, Βερολίνο κ.α.) τελικά το 2016, κατάφερε να εκπροσωπήσει την Ελλάδα στους Παραολυμπιακούς του Ρίο.

“Δεν θα ξεχάσω ποτέ, όταν άκουσα τον εκφωνητή να λέει “Dimitris Karypidis from Greece”.. Το συναίσθημα ήταν απίστευτο. Το κολυμβητήριο ήταν κατάμεστο, είχε τουλάχιστον 15.000 κόσμο, έτριζαν όλα, ένιωσα τέτοια ανατριχίλα και συγκίνηση, ένα τρομερό δέος, ήξερα ότι με βλέπει όλος ο πλανήτης, όλοι μου οι φίλοι, οι συγγενείς… και γι’ αυτό και δεν πήγα καλά και στην κούρσα.

Ήμουν τόσο σαστισμένος που έκανα αρκετά δευτερόλεπτα πιο πάνω απ’ αυτό που θα μπορούσα και που είχαμε στόχο, αλλά πραγματικά, ήταν η πρώτη Παραολυμπιάδα και, τότε το αποτέλεσμα “δεν μας ενδιέφερε”, και μόνο η συμμετοχή ήταν σημαντική” περιέγραψε.

Στους επόμενους Παραολυμπιακούς, που πραγματοποιήθηκαν το 2021 στο Τόκιο, κατέκτησε την 4η θέση στην κατηγορία 100 μέτρα ύπτιο S1 με την επίδοσή του, μάλιστα, να αποτελεί και μεγάλο ατομικό ρεκόρ, αφού ολοκλήρωσε τη διαδρομή σε 2:58:07.

Να σημειώσουμε εδώ ότι ο Δημήτρης είναι ο μοναδικός αθλητής στον κόσμο, σε αυτό το επίπεδο, με ατελή οστεογένεση.

“Η αλήθεια είναι ότι έρχονται άνθρωποι με ατελή οστεογένεση αλλά πιο ήπιας μορφής. Σαν εμένα δεν έχω βρει κανέναν και θα ήθελα πάρα πολύ”, μας είπε, εξηγώντας ταυτόχρονα ότι πρόκειται για μια πολύ επίπονη διαδικασία.

“Είναι κάτι πάρα πολύ δύσκολο. Όχι μόνο σωματικά αλλά και ψυχολογικά. Σωματικά, περιττό να πω, ότι οι πόνοι που ένιωθα στο σώμα μου, στο μυικό μου σύστημα, στα κόκκαλά μου ήταν αδιανόητοι. Πονούσα μόνιμα. Είχα έναν μόνιμο βουβό πόνο στο σώμα μου, μέχρι το σώμα μου να μάθει να κολυμπάει.. Ήταν πολύ δύσκολο αλλά έσφιξα τα δόντια και είπα θα το κάνω”.

Παραολυμπιονίκες στην Ελλάδα

Υπάρχει η αρμόδια υποστήριξη από την πλευρά της Πολιτείας; Τι πρέπει να αλλάξει;

Ρωτήσαμε τον Δημήτρη, ο οποίος, εκτός των άλλων, είναι και πρόσφατα εκλεγμένος Αντιπρόεδρος του Σωματείου Ελλήνων Παραολυμπιακών.

“Η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετωπίζει ένας αθλητής είναι σίγουρα οι προσβάσιμοι χώροι άθλησης. Υπάρχουν πάρα πολλές παλιές αθλητικές εγκαταστάσεις στην Ελλάδα, οι οποίες δεν είναι προσβάσιμες. Γίνονται βέβαια σιγά σιγά με κάποιες μετατροπές, ή με κάποιες πατέντες ίσως. Και ό,τι καινούριο χτίζεται τα τελευταία χρόνια, υποχρεωτικά είναι προσβάσιμο και σωστά δομημένο. Οπωσδήποτε, όμως, ένας ανάπηρος αθλητής πρέπει να μπορεί να πηγαίνει σε ένα καλό γήπεδο, στάδιο, κολυμβητήριο, να μπορεί να προπονηθεί άνετα, να μπορεί να αλλάξει άνετα κοκ” ανέφερε, και πρόσθεσε πως,

“Το δεύτερο πρόβλημα είναι η χρηματοδότηση. Δηλαδή, υπάρχουν χρηματοδοτήσεις από τις Ομοσπονδίες αλλά ποτέ δεν είναι αρκετές. Και για να φτάσεις σε σημείο, σαν αθλητής, να έχεις κάποια, ας τα πούμε, δικαιώματα, να μπεις πχ. στην εθνική ομάδα, θα πρέπει να βάλεις κάποια χρήματα από την τσέπη σου. Δηλαδή, τις βενζίνες σου, τον εξοπλισμό σου.. Και νομίζω ότι αυτό ισχύει για όλους τους αθλητές, όχι μόνο για τους ανάπηρους.

Εγώ σαν αθλητής υψηλού επιπέδου, που θεωρούμαι επαγγελματίας αθλητής, το μόνιμό μου άγχος είναι να βρω χορηγούς. Γιατί, πάντα, πάντα, πάντα, χρειάζεσαι περισσότερους αγώνες. Η Ομοσπονδία μπορεί να σου καλύψει έναν αγώνα στο εξωτερικό, αλλά δεν είναι αρκετό. Χρειάζεσαι κούρσες, χρειάζεσαι εμπειρία, χρειάζεσαι ανταγωνισμό, πρέπει να κάνεις διαρκώς πράγματα. Έπειτα χρειάζεσαι φυσικοθεραπείες, μασάζ, προπονητές, βοηθούς, θέλεις μια ολόκληρη ομάδα από πίσω, για να μπορεί να σε στηρίζει. Έτσι, αναγκαστικά, πρέπει να ξοδέψεις χρήματα, για να διατηρηθείς σε υψηλό επίπεδο”.

Με το βλέμμα στο Παρίσι

Καταφέραμε να μιλήσουμε με τον Δημήτρη, εν μέσω εντατικών προπονήσεων και λίγες μέρες πριν αναχωρήσει για το Μάντσεστερ, όπου θα διαγωνιστεί στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Κολύμβησης.

Όπως μας είπε, στόχος του είναι να τα πάει όσο καλύτερα μπορεί, αλλά το “βλέμμα του είναι στο Παρίσι“.

“Στόχος είναι οι Παραολυμπιακοί Αγώνες του Παρισιού το 2024. Έχω πάρει ήδη την πρόκριση, είμαι μέλος της Προ-Παραολυμπιακής Ομάδας, οπότε θα βρίσκομαι εκεί.

Πάω για το μετάλλιο. Στο Τόκιο ήμουν 4ος, τώρα ελπίζω να ανέβω πιο ψηλά, γιατί, πραγματικά, είναι ένα όνειρο ζωής. Κοιμάμαι και ξυπνάω με το μυαλό μου στο Παρίσι”.

Λίγα λόγια για την εκστρατεία “Together For Rights”

Η εκστρατεία “Μαζί για τα δικαιώματα” (“Together For Rights”) είναι μια πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την προώθηση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία. Η Ευρωπαία Επίτροπος αρμόδια για την Ισότητα, Έλενα Ντάλι, ηγείται της εκστρατείας και η Γενική Διεύθυνση Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Ένταξης την πραγματοποιεί.

Αναπτύχθηκε κατόπιν διαβούλευσης με τους ευρωπαϊκούς φορείς αναπηρίας, συμπεριλαμβανομένου του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία και της Ευρωπαϊκής Ένωσης Παρόχων Υπηρεσιών σε Άτομα με Αναπηρία, και με τα μέλη τους.

Αποτελεί μέρος της στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία 2021-2030, που δημοσιεύτηκε τον Μάρτιο του 2021.

Η εκστρατεία οργανώνεται γύρω από έξι θεματικούς άξονες που αφορούν διαφορετικά ζητήματα σχετικά με τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία.

1. Γενική εισαγωγή στη Στρατηγική (συμπεριλαμβανομένης της ευρωπαϊκής κάρτας αναπηρίας)
2. Ίση πρόσβαση και κατάργηση των διακρίσεων στον πολιτισμό, την ψυχαγωγία και τον αθλητισμό
3. Ίσες ευκαιρίες στην απασχόληση, τις δεξιότητες και την εκπαίδευση (υποστήριξη της δέσμης μέτρων για τη βελτίωση των αποτελεσμάτων της αγοράς εργασίας για τα άτομα με αναπηρία)
4. Ανεξάρτητη διαβίωση, αποϊδρυματοποίηση και πρόσβαση σε υπηρεσίες στην κοινότητα (συμπεριλαμβανομένης της στέγασης)
5. Δικαίωμα ψήφου
6. Προσβασιμότητα (συμπεριλαμβανομένης της νέας πρωτοβουλίας AccessibleEU)

Πρόκειται για μια διαδικτυακή εκστρατεία, σε συνεργασία με 27 πολίτες ή αλλιώς “Πρωταθλητές” από όλη την ΕΕ, που ζουν με διαφορετικές αναπηρίες (σωματικές, ψυχικές, διανοητικές ή αισθητηριακές), και, εκπροσωπώντας ο καθένας τη χώρα του, συμβάλουν στη διάδοση της εκστρατείας.

Ανάμεσά τους και ο “δικός μας” Πρωταθλητής, Δημήτρης Καρυπίδης.

Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε εδώ.