ΕΧΟΥΝ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ ΟΙ TRANSGENDERS ΣΤΑ ΣΠΟΡ;- Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΛΙΑ ΤΟΜΑΣ

Η Λία Τόμας (Lia Thomas) ανανέωσε την ιστορία των κορυφαίων κολεγιακών πρωταθλημάτων στις ΗΠΑ (NCAA), την ημέρα που έγινε η πρώτη transgender που κέρδισε το χρυσό στις 500 γιάρδες στο ελεύθερο, στο 2022 NCAA Swimming & Diving Championships. Το αμέσως επόμενο δευτερόλεπτο ξεκίνησε στα social media το debate για το αν η νίκη της (παρεμπιπτόντως, άφησε πίσω της την Ολυμπιονίκη Έρικα Σάλιβαν) ήταν δίκαιη.

Η Τόμας είναι μια εκ των πολλών περιπτώσεων αθλητών που κάνουν διόρθωση φύλου ενώ σπουδάζουν. Η δική της σχετική διαδρομή ξεκίνησε προ διετίας (με ορμόνες) και ενώ ήταν μέλος της εφηβικής ομάδας του University of Pennsylvania. Στην παρούσα φάση έχει λιγότερους μύες και δύναμη (από την καταστολή της τεστοστερόνης) και είναι 2 με 3 τοις εκατό πιο αργή από πριν (όταν τερμάτιζε στις τελευταίες θέσεις). Τότε πώς ήταν πρώτη; Οι γυναίκες είναι γενικά πιο αργές από τους άνδρες στην κολύμβηση (σε ποσοστό από 8.8 έως 16.9 τοις εκατό).

Μετά τη μετάβαση η Τόμας έχει για καλύτερο ρεκόρ στα 500 μέτρα το 4.34.06” (είναι και καλύτερο του έθνους). Είναι χειρότερο κατά 15” από αυτό που είχε πριν αρχίσει τις θεραπείες.

Μια ημέρα μετά τη νίκη της (που δεν περιλάμβανε κάποιο εθνικό ή άλλο ρεκόρ -η επίδοση της ήταν κατά 9” χειρότερη της ρέκορντγουμαν Κέιτι Λεντέκι) η 22χρονη διαγωνίστηκε στα 100 μέτρα ελεύθερο και τερμάτισε τελευταία. Δεν άλλαξε κάτι στη ‘μάχη’ που γινόταν πια σε όλα τα επίπεδα, για το δίκαιο και το νόμιμο της συμμετοχής αθλητών σε διοργανώσεις, βάσει του φύλου που νιώθουν όπου ανήκουν και όχι του βιολογικού. Σημειωτέον, θέση έχει πάρει και ο καλύτερος Αμερικανός κολυμβητής, Μάικλ Φελπς, ο οποίος είπε “υπό την οπτική γωνία του ντόπινγκ, δεν πιστεύω ότι αγωνίστηκα ποτέ σε καθαρή συνθήκη, σε όλη μου την καριέρα. Όλοι είναι χρήσιμο να νιώθουμε άνετα με το ποιοί είμαστε, αλλά πιστεύω ότι στα σπορ πρέπει να υπάρχει ισονομία”.

Χρήστες των social media έπεσαν να ‘φάνε’ και τον Φελπς, κατηγορώντας τον για υποκρισία, καθώς είναι γνωστό πως γεννήθηκε με χαρακτηριστικά που του έδιναν πλεονέκτημα στο σπορ του (μεγάλο wingspan, ‘ενισχυμένους’ αστραγάλους, μεγάλη χωρητικότητα στους πνεύμονες κλπ”).

Η διαμάχη ωστόσο, που έχει τώρα στο επίκεντρο την Τόμας, είναι σε εξέλιξη από τη δεκαετία του 2000 και δη μετά την απόφαση της ΔΟΕ να δώσει την κατεύθυνση για συμμετοχή των transgenders (σ.σ. το 2016 αποφάσισε να αλλάξει τους κανόνες για τους μη εγχειρισμένους transgenders, ώστε να μπορούν να παίρνουν μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες -αρχής γενομένης από το Ρίο). Η σύσταση του 2004 δεν υιοθετήθηκε από όλες τις παγκόσμιες ομοσπονδίες των σπορ. Στις εξαιρέσεις του κανόνα είναι το NCAA που ‘συντάχθηκε’ το 2011 και τροποποίησε την πολιτική το Γενάρη του 2022 -ένεκα των διακρίσεων της Τόμας.

Σημείωση: τo NCAA έγινε το πρώτο διευθύνον όργανο του αθλητισμού που επέτρεψε τη συμμετοχή διεμφυλικών, χωρίς να υπάρχει ως απαραίτητη προϋπόθεση η εγχείρηση αλλαγής φύλου. Το έκανε το 2011. Για να εγκριθεί η συμμετοχή, έπρεπε να έχει συμπληρωθεί ένας χρόνος ορμονοθεραπείας, συν διάφορα άλλα που έγιναν βιβλίο 38 σελίδων, με τίτλο “Η ένταξη των διεμφυλικοί/μαθητών/αθλητών στο NCAA”. Στον πρόλογο υπήρχε το ‘τι σημαίνει διεμφυλικός’.

Η ‘επαλήθευση φύλου’ και η παρέλαση γυμνών γυναικών

Στην ανανέωση των κανονισμών που έκανε το NCAA πριν λίγους μήνες, οι διεμφυλικές γυναίκες, οι οποίες λαμβάνουν φάρμακα καταστολής της τεστοστερόνης για 12 μήνες προτού αποκτήσουν το δικαίωμα συμμετοχής σε γυναικεία τουρνουά, πρέπει να πληρούν και το όριο τεστοστερόνης που ορίζει το εθνικό όργανο του σπορ τους.

Με αυτό θέλω να σου εξηγήσω το NCAA δεν δέχεται ό,τι δηλώνει πως είναι ο καθένας, αλλά όσα δείχνουν οι εξετάσεις που έχουν κριθεί ως απαραίτητες, ώστε να διαφυλαχθεί ο δίκαιος ανταγωνισμός. Υπάρχει λόγος και για αυτό: τα πρώτα περιστατικά ανδρών που μεταμφιέζονταν σε γυναίκες, για να ανέβουν στο βάθρο Ολυμπιακών Αγώνων εντοπίζονται στα πρώτα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου. Μια εποχή στην οποία η αθλητική επιτυχία ήταν πηγή προσωπικής και εθνικής υπερηφάνειας, γοήτρου και επιβράβευσης.

Παρ’ ότι τα περισσότερα από τα στοιχεία που είχαν χαρακτηριστεί τότε ως “αποδεικτικά”, σήμερα θεωρούνται αστεία και επουσιώδη, υπάρχουν λόγοι που κάποιοι υποψιάζονται πως γινόταν συστηματική φυλετική απάτη, από το Βερολίνο και τους Αγώνες του 1936.

Έτσι, στο Πανευρωπαϊκό στίβου του 1966 άρχισε να ισχύει ο εξής κανονισμός: οι μετέχουσες έπρεπε να παρελαύνουν γυμνές, μπροστά από ένα πάνελ (γυναικών) γιατρών και να υποβάλλονται σε γυναικολογική εξέταση, ώστε να επιβεβαιωθεί το φύλο τους. Οι αθλήτριες που έζησαν αυτόν τον εξευτελισμό ήταν 243. Δεν εμφανίστηκαν έξι -από συγκεκριμένη αποστολή χώρας της ανατολικής Ευρώπης-, με την ‘επαλήθευση φύλου’ να μπαίνει στο πρωτόκολλο κάθε μεγάλης διοργάνωσης.

Ευτυχώς μέσα στα χρόνια, άλλαξαν οι μέθοδοι που γίνονταν όλο και πιο περίπλοκες καθώς αποκάλυπταν άγνωστα πράγματα, όπως ερμαφρόδιτες συνθήκες και γενετικές δυσλειτουργίες (πχ γυναίκες με υψηλό επίπεδο τεστοστερόνης, άτομα με μορφές αρρενοποίησης, συγγενείς στην υπερπλασία των επινεφριδίων). Εν τούτοις, μορφή ‘επαλήθευσης φύλου’ υπήρχε έως τους Αγώνες του Σίδνεϊ (2000).

Η πρώτη φορά που τέθηκε θέμα συμμετοχής transgenders, σε κορυφαίο γεγονός

Σε σεμινάριο που είχε κάνει η Ιnternational Association of Athletics Federations (IAAF) το 1990, είχε επισημανθεί ότι όποιος υποβάλλεται σε επέμβαση αλλαγής φύλου πριν την εφηβεία, θα μπορούσε να μετάσχει σε διοργανώσεις του στίβου, βάσει του νέου του φύλου. Είχε επισημανθεί το εξής:

“Όσοι κάνουν τη σχετική επέμβαση μετά την εφηβεία, ανήκουν σε μια περισσότερο προβληματική περίπτωση, από τη στιγμή που κατά τη διάρκεια της εφηβείας τους έχουν επηρεαστεί από ορμόνες του προηγούμενου φύλου τους”.

Διευκρινίστηκε ότι η ανδρική εφηβεία επηρεάζει το επίπεδο της τεστοστερόνης “πράγμα που θεωρητικά επηρεάζει τις επιδόσεις και μετά τη μετάβαση από το αρσενικό στο θηλυκό φύλο. Η ομάδα συμβούλων της ΔΟΕ συνέστησε οι άνθρωποι που υποβάλλονται σε εγχειρήσεις αλλαγής φύλου, μετά την εφηβεία, να μπορούν να διαγωνιστούν, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις”.

Ποιες ήταν αυτές; 1) Οι χειρουργικές επεμβάσεις της αλλαγής θα έπρεπε να ‘χουν ολοκληρωθεί -συμπεριλαμβανομένων των εξωτερικών γεννητικών οργάνων και της αφαίρεσης των σπερματικών αδένων. 2) Η νομική αναγνώριση του νέου σεξουαλικού φύλου θα έπρεπε να έχει γίνει από τις αρμόδιες επίσημες αρχές. 3) Η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης θα έπρεπε να έχει ακολουθηθεί για χρονικό διάστημα, ικανό να μειώσει τα όποια πλεονεκτήματα σχετίζονται με το κάθε φύλο και αφορούν τις αθλητικές διοργανώσεις. Αυτή η περίοδος έπρεπε να είναι τουλάχιστον δυο χρόνων, μετά τη γοναδεκτομή.

Η σύσταση της ΔΟΕ πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας

Δεν θα έλεγες πως άλλαξαν πολλά, μέχρι τη Δευτέρα 17 Μαΐου του 2004, οπότε η ΔΟΕ αποφάσισε να γίνουν οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Αθήνας, οι πρώτοι στους οποίους θα έπαιρναν μέρος διεμφυλικοί αθλητές, με άμεση ισχύ. Επρόκειτο για σύσταση, καθώς τεχνικά η ΔΟΕ δεν μπορεί να επιβάλει. Μόνο να προτείνει.

Στη σύσταση της ΔΟΕ υπήρχαν δυο βασικές προϋποθέσεις: έπρεπε να έχουν αλλάξει φύλο νομικά και ανατομικά, με τις γυναίκες να έχουν και ένα επιπλέον “πρέπει” (της διετούς ορμονοθεραπείας). Δεδομένα η παρουσία τους θα κρινόταν μέσω των σχετικών προκρίσεων. Αυτό έκανε αδύνατη τη συμμετοχή του όποιου transgender, αφού οι περισσότερες θέσεις είχαν κριθεί. Η διεθνής κοινότητα δεν ‘αγκάλιασε’ ακριβώς τις εξελίξεις -ή την ιδέα αυτή καθ’ αυτή.

Ας δούμε τι αναφερόταν στην κατηγορία “Κατευθυντήριες γραμμές για διεμφυλικούς”

α. Από τη “Συναίνεση της Στοκχόλμης” το 2003, για την “αλλαγή φύλου στον αθλητισμό”, υπήρξε μια ολοένα και μεγαλύτερη αναγνώριση της σημασίας επί της αυτονομίας στον προσδιορισμό του φύλου, στην κοινωνία, όπως αντανακλάται στους νόμους των πολλών χωρών ανά τον κόσμο.

β. Υπάρχουν ωστόσο, και χώρες στις οποίες η αυτονομία της φυλετικής ταυτότητας δεν έχει αναγνωριστεί, ούτε στο ελάχιστο, από νόμο.

γ. Είναι απαραίτητο να διασφαλίσουμε στο μέγιστο δυνατό βαθμό ότι οι διεμφυλικοί αθλητές δεν είναι αποκλεισμένοι από την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε μια αθλητική διοργάνωση.

δ. Ο επιτακτικός αθλητικός στόχος είναι και παραμένει η εγγύηση του θεμιτού ανταγωνισμού. Οι περιορισμοί επί της συμμετοχές είναι απαραίτητοι έως το σημείο που κρίνονται ως απαραίτητοι και ανάλογοι για την υλοποίηση αυτού του στόχου.

ε. Το να απαιτούνται χειρουργικές ανατομικές αλλαγές, ως προϋπόθεση για τη συμμετοχή δεν είναι απαραίτητο ώστε να προστατεύσεις το θεμιτό ανταγωνισμό και ίσως να συνάδει με την αναπτυσσόμενη νομοθεσία και την έννοια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

στ. Τίποτα σε αυτές τις κατευθυντήριες γραμμές έχει ως στόχο να υποσκελίσει -με τον όποιον τρόπο- τις απαιτήσεις για τη συμμόρφωση με τον Παγκόσμιο Κώδικα κατά του ντόπινγκ (World Anti-Doping Code)και τα διεθνή στάνταρ της WADA.

ζ. Αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές είναι ένα “ζωντανό” ντοκουμέντο και θα τεθεί υπό επανεξέταση υπό το πρίσμα κάθε νέας επιστημονικής ή ιατρικής εξέλιξης.

Ο πρόεδρος της Ιατρικής Επιτροπής στη ΔΟΕ και αντιπρόεδρος στην WADA (World Anti-Doping Agency), Arne Ljungqvist είχε εξηγήσει -σε επιστολή- πως έως τότε οι περιπτώσεις αλλαγής φύλου σε Ολυμπιακά αθλήματα ήταν σπάνιες και είχαν αντιμετωπιστεί ξεχωριστά από την αρμόδια αρχή. Πρόσθεσε ότι ο αριθμός των αθλητών που υποβάλλονταν σε επέμβαση αλλαγής φύλου είχε αυξηθεί, μαζί και “η πιθανή επιρροή στον αθλητισμό. Μολονότι τα άτομα που υποβάλλονται σε επαναπροσδιορισμό του φύλου τους συνήθως έχουν προσωπικά προβλήματα που κάνουν τις αθλητικές διοργανώσεις μια απίθανη δραστηριότητα για αυτούς, υπάρχουν κάποιοι των οποίων η συμμετοχή στα σπορ είναι σημαντική“.

Στην IOC Consensus Meeting συμφωνήθηκε να ληφθούν υπ’ όψιν οι ακόλουθες κατευθυντήριες γραμμές, από τους αθλητικούς οργανισμούς, όταν αποφασίζουν για το ποιος πληροί τις προϋποθέσεις να αγωνιστεί σε ανδρική ή γυναικεία διοργάνωση.

1. Εκείνοι που κάνουν τη μετάβαση από το θηλυκό στο αρσενικό, έχουν το δικαίωμα να διαγωνιστούν στην ανδρική κατηγορία

2. Εκείνοι που κάνουν τη μετάβαση από το αρσενικό στο θηλυκό, έχουν το δικαίωμα να διαγωνιστούν στη γυναικεία κατηγορία, εφόσον πληρούν τις κάτωθι προϋποθέσεις:

2.1 Η αθλήτρια πρέπει να έχει δηλώσει πως η φυλετική ταυτότητα είναι θηλυκή. Η δήλωση δεν μπορεί να αλλάξει, για αθλητικούς σκοπούς, για τουλάχιστον τέσσερα χρόνια.

2.2 Η αθλήτρια πρέπει να παρουσιάσει ότι το συνολικό επίπεδο της τεστοστερόνης, στον ορό ήταν κάτω από τα 10 nmol/L για τουλάχιστον 12 μήνες, πριν τη διοργάνωση (με την απαίτηση για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, να στηρίζεται σε εμπιστευτική αξιολόγηση περίπτωσης, ανά περίπτωσης, που θα αφορά το αν οι 12 μήνες είναι ένα επαρκές χρονικό διάστημα, για να μειωθεί στο ελάχιστο κάθε πλεονέκτημα στον ανταγωνισμό γυναικών).

2.3 Το συνολικό επίπεδο τεστοστερόνης στον ορό, πρέπει να παραμένει κάτω από 10 nmol/L καθ’ όλη τη διάρκεια της επιθυμητής περιόδου που έχει το δικαίωμα συμμετοχής σε γυναικεία κατηγορία.

2.4 Η συμμόρφωση με αυτούς τους όρους ενδεχομένως να ελέγχονται με τεστ. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, το δικαίωμα της αθλήτριας να πάρει μέρος σε γυναικεία κατηγορία θα αναστέλλεται για 12 μήνες”.

Ο ιατρικός και επιστημονικός διευθυντής της ΔΟΕ, Dr. Richard Budgett, εξηγούσε ότι “ελπίζουμε οι συστάσεις μας να οδηγήσουν τις αθλητικές ομοσπονδίες να τις κάνουν νομικό πλαίσιο. Αυτό που παρουσιάσαμε είναι μια επιστημονική συναίνεση. Όχι κανονισμός. Είναι η συμβουλή της ιατρικής και επιστημονικής επιτροπής και αυτό που εμείς θεωρούμε ως καλύτερη συμβουλή. Δεν πιστεύω πως είναι πολλές οι ομοσπονδίες που έχουν κανονισμούς που να διευκρινίζουν το δικαίωμα συμμετοχής των διεμφυλικών. Το έγγραφο μας, θα τους δώσει την αυτοπεποίθηση και το κίνητρο να προχωρήσουν στην εφαρμογή των κανόνων“.

Η αξιοπιστία και ο θεμιτός ανταγωνισμός

Το Μάιο του 2005 η British Journal of Sports Medicine δημοσίευσε την πρώτη σχετική έρευνα. Ο τίτλος ήταν “Φυλετική ταυτότητα και αθλητισμός: είναι ισότιμο το παιχνίδι;”. Μεταξύ άλλων σημειώνεται πως “μολονότι το doping είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που πρέπει να αντιμετωπιστεί, για να διαφυλαχτεί η αξιοπιστία του αθλητισμού, υπάρχουν και άλλες απειλές ως προς το θεμιτό ανταγωνισμό, τις οποίες οι διεθνής αθλητικές ομοσπονδίες έχουν κληθεί να αντιμετωπίσουν: τη φυλετική απάτη και το το διεμφυλικό”.

Το Νοέμβριο του 2015 το “δικαίωμα συμμετοχής έχουν όσοι έχουν ολοκληρώσει τη διαδικασία αλλαγής φύλου” έγινε “η αλλαγή στα γεννητικά όργανα δεν είναι πια προϋπόθεση”. Ο πρόεδρος στην ιατρική επιτροπή της ΔΟΕ (πρόεδρος της Ολυμπιακής Επιτροπής στην Τουρκία, μέλος της ΔΟΕ από το 2008 και μέλος στο ΔΣ της WADA), καθηγητής Ugur Erdener είχε σχολιάσει ότι “οι έρευνες έχουν δείξει πως είναι απαραίτητο να διασφαλιστεί όσο περισσότερο γίνεται πως οι trans αθλητές δεν θα αποκλειστούν από την ευκαιρία να λάβουν μέρος σε μια αθλητική διοργάνωση. Την ίδια ώρα, πρέπει να διασφαλίσουμε το θεμιτό ανταγωνισμό”.

Ο αντίλογος ήταν πως δεν έχουν όλοι οι trans την ανάγκη να διορθώσουν το βιολογικό τους φύλο.

Εφόσον τώρα, είναι κάτι που θέλουν να κάνουν, πριν μπουν στο χειρουργείο οφείλουν να εξεταστούν από ψυχίατρο, να διαγνωστούν με διαταραχή ταυτότητας φύλου και να παρακολουθηθούν από ομάδα γιατρών (ενδοκρινολόγο, γυναικολόγο και πλαστικό χειρουργό) που παίρνουν την τελική απόφαση. Μετά ξεκινά η διαδικασία που είναι πανάκριβη, χρονοβόρα και επώδυνη -έως και επικίνδυνη για τη ζωή. Όλα αυτά αναφέρονται στους κανονισμούς, μαζί με το ότι “έως σήμερα δεν έχουν προκύψει πειστικές αποδείξεις ως προς την επιρροή των γεννητικών οργάνων στις επιδόσεις. Την ίδια ώρα, υπάρχουν αδιάσειστα στοιχεία για την επιρροή ουσιών στα επίπεδα της τεστοστερόνης”.

Τι αλλάζει στους ανθρώπους που υποβάλλονται σε διαδικασία διόρθωσης φύλου

Θα ήταν χρήσιμο να μιλήσουμε λίγο παραπάνω, για την ορμονική θεραπεία, ώστε να γίνει κατανοητό αν οι transgenders έχουν κάποιο πλεονέκτημα, από όσα ‘θυμάται’ το σώμα τους.

Οι γυναίκες που μεταβαίνουν στο ανδρικό φύλο λαμβάνουν ανδρογόνα (βλ. τεστοστερόνη), τα οποία κάνουν την εμφάνιση πιο αρρενωπή. Η φωνή γίνεται πιο βαθιά, αυξάνεται η μυϊκή μάζα και η σωματική δύναμη (στο πάνω μέρος του σώματος), ενισχύεται η ανάπτυξη της τριχοφυϊας στο πρόσωπο και το σώμα, αυξάνεται το μέγεθος της κλειτορίδας και μικραίνει το στήθος.

Η πρόσληψη γυναικείων ορμονών (βλ. οιστρογόνα) από τους άνδρες μειώνει τη μυϊκή μάζα και τη δύναμη, προάγει την αναδιανομή του σωματικού λίπους, αυξάνει το μαζικό ιστό, καθυστερεί την ανάπτυξη της τριχοφυΐας στο σώμα και το πρόσωπο και μειώνει τα επίπεδα τεστοστερόνης. Χορηγούνται οιστρογόνα και ουσίες που εμποδίζουν την παραγωγή τεστοστερόνης που ναι μεν, υπάρχει και στις γυναίκες, αλλά σε μικρότερες ποσότητες. Για αυτό και οι άνδρες έχουν μεγαλύτερη μυϊκή μάζα και λιγότερη τριχοφυΐα, εν συγκρίσει με τις γυναίκες.

Ορισμένες αλλαγές ξεκινούν να φαίνονται από τον πρώτο μήνα, αλλά για το αποτέλεσμα χρειάζονται έως και 5 χρόνια.

Από τη στιγμή που εμφανίζονται οι αλλαγές, μειώνεται η ένταση και η δυσφορία του ατόμου (οι έρευνες δείχνουν πως το μεγαλύτερο ποσοστό των εγχειρισμένων έχουν δηλώσει “φυσιολογικοί και ισορροπημένοι”). Υπάρχουν ωστόσο, και κίνδυνοι για την υγεία: η ορμονοθεραπεία μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο υπέρτασης, πρόσληψης βάρους, υπνικής άπνοιας, καρδιαγγειακής νόσου, όγκων στην υπόφυση, θρομβώσεων, εγκεφαλικών κλπ.

Μελέτη του ψυχιάτρου στη Marshfield Clinic, JC Reeser που δημοσιεύτηκε το 2005 ενημέρωσε ότι “οι περισσότεροι εξ όσων εκτίθενται σε τεστοστερόνη από την εφηβεία και μετά, αναπτύσσουν φυσικές και/ή φυσιολογικές ιδιότητες που συμβάλλουν σε ευδιάκριτο πλεονέκτημα επίδοσης, επί των περισσοτέρων γυναικών.

Ένα δεύτερο συμπέρασμα είναι ότι αυτές οι ιδιότητες μπορούν να αντέξουν όλο τον ορμονικό χειρισμό της αλλαγής φύλου και άρα οι άνδρες που κάνουν τη μετάβαση σε γυναίκες, διατηρούν ούτως ή άλλως ένα αθέμιτο αβαντάζ. Βέβαια, υπάρχουν κάποιες επιδράσεις της τεστοστερόνης που δεν μπορούν να αντιστραφούν. Συμπεριλαμβανομένου του μετεφηβικού ύψους στους άνδρες, οι οποίοι είναι πιο ψηλοί σε σύγκριση με τις γυναίκες, με την εφηβική ανάπτυξη να αντιπροσωπεύει τη μεγαλύτερη διαφορά μεταξύ των δυο φύλων. Είναι και το κατ’ εξοχήν πλεονέκτημα, σε σπορ όπως το βόλεϊ και το μπάσκετ.

Οι καθ’ ύλην αρμόδιοι έχουν εξηγήσει πως “εάν η επέμβαση αλλαγής φύλου έχει γίνει μετά την εφηβεία, ενδέχεται η εναπομείνουσα τεστοστερόνη να ‘χει προκαλέσει χαρακτηριστικά που να μπορούν να επηρεάσουν την απόδοση. Άρα, προκύπτει θέμα αθέμιτου ανταγωνισμού”.

Η έρευνα κατέληξε στο ότι “όσο απλά είναι τα επιχειρήματα που αφορούν τη ψυχολογική και την κοινωνική πλευρά της συμμετοχής των διεμφυλικών στις μεγάλες διοργανώσεις, τόσο σύνθετα είναι τα στοιχεία και δεν επιτρέπουν την ανάδειξη μιας ξεκάθαρης θέσης. Είναι ωστόσο, σαφές ότι οι αθλητικές αρχές ή τα διοικητικά όργανα και σίγουρα κάθε αθλητής πρέπει να δώσουν απαντήσεις στα ερωτηματικά που προκύπτουν.

Δεν είναι υπερβολή να πούμε πως η ΔΟΕ πήρε μια θαρραλέα απόφαση, όταν αποφάσισε τη συμμετοχή των transgender στους Ολυμπιακούς Αγώνες, του 2004. Η εμπειρία θα δείξει εάν αυτή ήταν η σωστή απόφαση ή όχι και αν το σύγχρονο αθλητικό πεδίο δράσης των γυναικών, θα διατηρήσει το θεμιτό ανταγωνισμό. Έως τότε, το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να παίρνουμε τις καλύτερες δυνατές αποφάσεις, βάσει των διαθέσιμων πληροφοριών. Παρ’ όλα αυτά, οτιδήποτε και αν αποφασιστεί, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι δικές μας ενέργειες θα επηρεάσουν τις ζωές όλων των αθλητών που εμπλέκονται, διεμφυλικών και όχι, για πάντα“.

Έχουν πλεονέκτημα οι transgenders;

Σε έρευνα που είχε κάνει ο καθηγητής Ενδοκρινολογίας και Ανδρολογίας στο Hospital Vrije Universiteit του Άμστερνταμ, JM Elbers, με τίτλο “Επιδράσεις των στεροειδών ορμονών του φύλου στις τοπικές αποθήκες λίπους όπως αξιολογούνται με μαγνητική τομογραφία σε τρανσέξουαλ”), σε δείγμα 20 ανθρώπων που είχαν κάνει και τις δυο μεταβάσεις, διαπιστώθηκε πως μετά από δυο χρόνια ορμονικής θεραπείας, οι γεννημένοι ως άνδρες είχαν καλύτερη μυική δομή από τις γεννημένες ως γυναίκες.

Τα ίδια έδειξαν και οι μετρήσεις που έγιναν τρία χρόνια αργότερα και κάπως έτσι προέκυψε το ερωτηματικό για το κατά πόσο διαφυλάττει το θεμιτό ανταγωνισμό η συμμετοχή αθλητών που έχουν κάνει τη μετάβαση από άνδρες σε γυναίκες, στα γυναικεία σπορ.

Παρουσιάστηκε και το εξής σενάριο: “Ένας άνθρωπος που κάνει τη μετάβαση από άνδρας σε γυναίκα -δηλαδή ένας άνδρας υποβάλλεται σε χειρουργική επέμβαση και θεραπεία με ορμόνες για να γίνει γυναίκα- κυριαρχεί σε ένα παιχνίδι βόλεϊ, σε τέτοια έκταση που οι άλλες αθλήτριες πιστεύουν πως δεν είναι δίκαιη η συμμετοχή. Η εν λόγω αθλήτρια παρουσιάζει έγγραφα που αποδεικνύουν πως νομικά είναι γυναίκα (δεν αρκείται στον τρόπο που ντύνεται ή τη γενικότερη εμφάνιση της). Η ερώτηση που προκύπτει είναι αν είναι σκόπιμο ή δίκαιο να επιτραπεί σε μια transsexual να μετάσχει σε κατηγορία φύλου, που σύμφωνα με την κοινωνία και το νόμο είναι αποδεκτή, ως ανθρώπινο ον”.

Δεν ξέρω αν θα σε βοηθήσει, αλλά πριν λίγες ώρες η Ρίκα Γκιόργκι του Virginia Tech κατηγόρησε το NCAA για τον κανονισμό που επιτρέπει σε transgender γυναίκες να ανταγωνίζονται “βιολογικές γυναίκες” μετά τη νίκη της Τόμας που από όταν θυμάται τον εαυτό της ή διαβάζει για το σχολείο ή είναι σε μια πισίνα και κάνει προπόνηση. “Δεν προωθεί με καλό τρόπο το άθλημα μας” σχολίασε η Γκιόργκι, “νομίζω ότι είναι ασέβεια απέναντι στις βιολογικές γυναίκες κολυμβήτριες που αγωνίζονται στο NCAA”. Μετά κατηγόρησε την Τόμας για την αδυναμία της να προκριθεί στους τελικούς. “Έχασα την τελευταία θέση από κάποια που δεν είναι βιολογική γυναίκα και στην οποία επέτρεψε τη συμμετοχή το NCAA”.