ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΝΑ ΨΑΧΝΕΙΣ ΓΙΑ ΠΑΡΚΙΝΓΚ ΣΕ ΑΡΡΩΣΤΑΙΝΕΙ ΚΥΡΙΟΛΕΚΤΙΚΑ

Για χρόνια, κάθε πρωί που κίναγα να πάω στη δουλειά (μεσημέρι ήταν, αλλά δεν θα αφήσω μια λεπτομέρεια να χαλάσει το τραγούδι) είχα δυο άγχη: α) για την κίνηση που θα βρω στο δρόμο και το πόσο μπορεί να καθυστερήσω και β) για τα γύρω-γύρω που έπρεπε να κάνω, έως ότου βρω μια θέση να παρκάρω.

Για διαδρομή 15 λεπτών έκαναν τουλάχιστον μία ώρα -και για να παρκάρω ήθελα άλλα 30 λεπτά, μίνιμουμ. Μπορείς να καταλάβεις τι γινόταν αν είχαν ‘κλείσει’ δρόμοι για τον όποιον λόγο ή αν υπήρχαν έντονα καιρικά φαινόμενα.

Έτσι, όταν έμπαινα στο γραφείο ήμουν ήμουν ή έξαλλη. Ή εξαντλημένη. Ή και τα δύο.

Ναι, μόλις περιέγραψα τη συνθήκη που ζουν δισεκατομμύρια άνθρωποι στον πλανήτη.

Πόσοι όμως, ξέρουν πως βιώνουν το άγχος της στάθμευσης (park anxiety);

Τι είναι το άγχος της στάθμευσης

Όλες οι σκέψεις που μας κατακλύζουν πριν ξεκινήσουμε από το σπίτι (πόση ώρα θα κάνω, πόσες βόλτες θα χρειαστούν για να βρω να παρκάρω), όσα συμβαίνουν καθ’ οδόν και όταν φτάσουμε στον προορισμό μας, συν το άγχος του ότι καθυστερούμε όσους περιμένουν από πίσω, όπως παρκάρουμε.

Πράγματα φυσιολογικά, θα έλεγες. Έλα όμως, που δεν είναι με τους ειδικούς να εξηγούν πως έχουμε συνηθίσει να ζούμε σε μια καθημερινότητα γεμάτη με άγχη που έχουμε φτάσει στο σημείο να θεωρούμε ως (φυσιο)λογικό μια κάποια ποσότητα στρες, σε όλα.

Δεν είναι, γιατί το άγχος έχει επιπτώσεις στην υγεία μας. Που με κάποιον τρόπο πρέπει να προφυλάξουμε.

Το άγχος στάθμευσης είναι ιατρικός όρος για αυτήν τη δυσάρεστη κατάσταση. Όχι φανταστική ασθένεια.

Πρόκειται για είδος άγχους που είναι επικίνδυνο, γιατί αυξάνει τον κίνδυνο στεφανιαίων επεισοδίων και προκαλεί αλλαγές συμπεριφοράς που μπορούν να οδηγήσουν σε ατυχήματα.

Πριν αναλύσουμε το θέμα του park anxiety, είναι χρήσιμο να αναφέρουμε πως μελέτη στις ΗΠΑ έδειξε ότι σχεδόν οι μισοί οδηγοί (49%) έχουν παραλληλοφοβία (parallelophobia). Δηλαδή, φόβο του παράλληλου παρκαρίσματος.

Eίσαι στη λίστα, αν προτιμάς να αναζητήσεις άλλη θέση, από το να τοποθετηθείς παράλληλα σε ένα άλλο αυτοκίνητο, πριν κάνεις όπισθεν (και ό,τι άλλο χρειάζεται) για να σταθμεύσεις.

Το πιο κοινό άγχος είναι ότι θα καθυστερήσουν την κυκλοφορία. Το δεύτερο πιο κοινό ότι θα ‘χτυπήσουν’ άλλο αυτοκίνητο, το τρίτο ότι θα ‘μπλοκαριστούν’, το τέταρτο ότι τους βλέπουν άλλοι να ζορίζονται και το πέμπτο ότι θα χτυπήσουν στο πεζοδρόμιο.

Μπορεί να θεωρείς πως πρόκειται για κάτι αμελητέο, ωστόσο ό,τι σου προκαλεί -επιπλέον- άγχος μπορεί να κάνει κακό στην υγεία σου. Ως εκ τούτου, χαλάρωσε, πάρε το χρόνο σου και όλη τη βοήθεια που προσφέρουν πια τα αυτοκίνητα και απόλαυσε το.

Ποια είναι τα συμπτώματα του άγχους στάθμευσης

Ο καθηγητής ψυχολογίας στο University of Wisconsin-La Crosse, Ryan McKelley εξήγησε σε ιστοσελίδα πλατφόρμας πάρκινγκ πως “ο φόβος του παρκαρίσματος εμπίπτει στην κατηγορία των καταστάσεων που προκαλούν φοβία, όπως η πτήση με αεροπλάνο ή η επίσκεψη στον οδοντίατρο.

Είναι επίσης, πιθανό τα γκαράζ και οι ράμπες στάθμευσης να προκαλούν την ίδια απόκριση φόβου που παρατηρείται στην κλειστοφοβία (φόβος για περιορισμένους χώρους) ή στην αγοραφοβία (φόβος για έναν δημόσιο χώρο, όπου η γρήγορη έξοδος είναι δύσκολη).

Όλη η ‘εμπειρία’ της οδήγησης σε δρόμους μεγάλων πόλεων είναι κάπως αγχωτική. Από την αρχή έως το τέλος και δη σε χώρες όπως η Ελλάδα, όπου ο ΚΟΚ υπάρχει, αλλά όταν τιμάται πετάμε φωτοβολίδες στον ουρανό -για να το γιορτάσουμε.

Κατά περίσταση, τα συμπτώματα άγχους παρκαρίσματος είναι διαφορετικά. Τα πιο συνήθη ωστόσο, είναι τα εξής:

• Αδρεναλίνη (απόκριση του οργανισμού μας για το αν θα μπούμε σε μια μάχη ή θα φύγουμε).
• Έντονοι καρδιακοί παλμοί.
• Αστάθεια.
• Δυσκολία στην αναπνοή.
• Ιδρωμένες παλάμες.
• Ένταση.
• Αποπροσανατολισμός.
• Μια αίσθηση κλειστοφοβίας.

“Αρχίζουμε να αισθανόμαστε την απόκριση fight-or-flight της αδρεναλίνης και της κορτιζόλης να ρέει μέσα στο σώμα μας, αλλά είμαστε παγιδευμένοι στον κλειστό χώρο του αυτοκινήτου όπως επίκειται το task να βρούμε θέση στάθμευσης. Κάτι που δεν επιτρέπει την επιθυμία του σώματος μας να τρέξουμε να σωθούμε -από τη μάχη.

Αυτές οι ακραίες αισθήσεις μπορεί να προκαλέσουν ψυχολογική δυσφορία”, προσθέτει ο Dr. McKelley, ο οποίος τονίζει πως το άγχος της στάθμευσης ξεκινάει ενώ είμαστε ακόμα στο σπίτι -πριν κινήσουμε για δουλειά.

“Και μόνο η σκέψη των όσων μας περιμένουν, ενεργοποιούν το parking anxiety”.

Η κατάσταση γίνεται χειρότερη, όταν δεν γνωρίζουμε την περιοχή στην οποία πηγαίνουμε ή τη διαδρομή προς τα εκεί. Μια λύση είναι το GPS που είναι πια διαθέσιμο, αλλά και πάλι γίνονται λάθη. Επίσης, πάλι η στάθμευση παραμένει το απόλυτο ερωτηματικό.

Το άγχος στάθμευσης μπορεί να προκαλέσει ατυχήματα

Σύμφωνα με μελέτη που έγινε το 2016, 1 στους 10 ανθρώπους είπε ότι υπήρξαν φορές που αποφάσισαν να μην χρησιμοποιήσουν το αυτοκίνητό τους, από φόβο ότι δεν θα έβρισκαν διαθέσιμο πάρκινγκ στην επιστροφή τους.

Άλλη έρευνα του 2018 διαπίστωσε ότι το 39% των οδηγών ένιωθαν φοβισμένοι, νευρικοί, ανήσυχοι ή αβέβαιοι πίσω από το τιμόνι γενικά, και το 27% των ερωτηθέντων είπε ότι φοβόταν το παρκάρισμα.

Το Science Times επισήμανε το 2020 πως “το προληπτικό άγχος στάθμευσης είναι πραγματική σωματική διαταραχή. Υπάρχει το αίσθημα του φόβου ή άγχος για όσα πρόκειται να συμβούν, ενώ στην κίνηση αδυνατείτε να σταματήσετε την αίσθηση πως το κεφάλι σας είναι έτοιμο να εκραγεί -την οποία δημιουργεί το άγχος που μακροπρόθεσμα μπορεί να επηρεάσει τη σωματική και τη ψυχική μας υγεία.

Όταν είμαστε νέοι, συνήθως δεν αγχωνόμαστε για καταστάσεις όπως η στάθμευση. Όπως όμως, μεγαλώνουμε και καλλιεργούμε ωριμότητα στη σκέψη, έχουμε πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης parking anxiety.

Το αναμενόμενο άγχος στάθμευσης αυτοκινήτων μπορεί να έχει βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις.

Τα άμεσα αποτελέσματα περιλαμβάνουν το χτύπημα ενός σταθμευμένου αυτοκινήτου. Νιώθουμε νευρικότητα, ακόμα και όταν έχουμε πολυετή εμπειρία στην παράλληλη στάθμευση. Κάτι που συμβαίνει, γιατί είμαστε στενά συνδεδεμένοι με την παράλογη νοοτροπία που μας γεμίζει περιττό άγχος και παράνοια.

Δες τι κάνουμε στον εαυτό μας

Θα ήθελα να εξηγήσω (με τη βοήθεια της Mayo Clinic) τι προκαλεί κάθε σύμπτωμα του άγχους στο σώμα, τη διάθεση και τη συμπεριφορά.

1. Ο πονοκέφαλος, μας κάνει αγχώδεις και έτσι τρώμε ό,τι βρούμε μπροστά μας -ή τίποτα.
2. Η μυϊκή ένταση ή ο πόνος, μας κάνει ανήσυχους και έτσι έχουμε ξεσπάσματα.
3. Ο πόνος στο στήθος ‘κλέβει’ τη διάθεση και τη συγκέντρωση μας και μας κάνει να θέλουμε να πιούμε (πολύ) αλκοόλ.
4. Η κούραση μας κάνει να αισθανόμαστε καταβεβλημένοι και να καπνίζουμε τσιγάρα.
5. Η ‘ταραχή’ στο στομάχι γίνεται λόγος να νιώσουμε λύπη ή κατάθλιψη και να εκφραζόμαστε ακόμα πιο σπάνια.

Τώρα ας δούμε και πώς μπορούμε να σώσουμε την κατάσταση -και την υγεία μας-, σύμφωνα πάντα με μελετητές

α) είναι χρήσιμο να αναπτύσσουμε τη συνήθεια να φεύγουμε νωρίτερα κάθε μέρα -ώστε να ξεφορτωθούμε την πίεση και την ένταση.

β) αν δεν θέλουμε να πληρώνουμε για πάρκινγκ, βοηθά να θυμόμαστε πως πληρώνουμε για οτιδήποτε άλλο σχετίζεται με το αυτοκίνητο μας. Και μια κακή θέση, μπορεί να μας κάνει να πληρώσουμε και ζημιές,

γ) όσο είμαστε στην κίνηση ή ψάχνουμε πάρκινγκ, δεν βοηθά να εκνευριζόμαστε -δεν θα βρει θέση ο θυμός. Ας αξιοποιούμε καλύτερα αυτόν τον χρόνο -με ένα audiobook ή focus στην επίλυση ενός προβλήματος και την οργάνωση πραγμάτων που έχουμε αφήσει για άλλη μέρα

δ) ας κάνουμε practice στην όπισθεν και το παράλληλο παρκάρισμα -να αφήσουμε τουλάχιστον, ένα άγχος πίσω μας.