Η ΕΠΑΝΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΟΜΟΝΟΙΑΣ

Η αλήθεια είναι πως η Ομόνοια και η πέριξ περιοχή έχει να γνωρίσει δόξες από το 2004, όταν οι Αθηναίοι ξεχύνονταν έως την πλατεία για να πανηγυρίσουν τις νίκες της Εθνικής Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου της Πορτογαλίας.

Έκτοτε, αποτελεί κυρίως τόπο εργασίας αλλά κυρίως διέλευσης και πολύ λιγότερο προορισμό, αν εξαιρέσουμε το εμβληματικό κτίριο Τσίλερ, που στεγάζει την κεντρική σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, το οποίο μετά την ανακαίνιση του το 2009 αποτελεί έναν πόλο.

Για αυτή καθαυτή την πλατεία που έχει περάσει από «σαράντα κύματα», αξίζει να σημειώσουμε ότι η τελευταία της ανάπλαση με την προσθήκη των συντριβανιών –που θυμίζουν την παλιά και μάλλον πιο αποδεκτή εκδοχή της- συγκέντρωσε ανθρώπους της πόλης μόνο κατά τη φιέστα παρουσίασης της (εν μέσω σκληρής καραντίνας) το 2020. Η κυρίαρχη εικόνα της Ομόνοιας για τους Αθηναίους αλλά και τους επισκέπτες είναι πως κατακλύζεται από εξαθλιωμένους τοξικομανείς και μικροαπατεώνες από νωρίς το πρωί, ενώ τα βράδια πια θεωρείται ετεροτοπία.

Το τι μεσολάβησε και η περιοχή – που αποτελεί άκρο εξάλλου του ιστορικού κέντρου της Αθήνας- απαξιώθηκε, μοιάζει με πολυπαραγοντική εξίσωση. Έλλειψη ολοκληρωμένου σχεδιασμού και πολιτικής βούλησης, παλιές υποδομές, εγκαταλειμμένα κτίρια, ο ξεπεσμός εμπορικών καταστημάτων στην περιοχή κ.ο.κ.

Στη μεταολυμπιακή Αθήνα και σε μια περίοδο που η χώρα εξακολουθούσε να έχει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, η περιοχή προσέλκυσε κάποιο επενδυτικό ενδιαφέρον. Η αλυσίδα Zara δημιούργησε κατάστημα στο ακίνητο που στέγαζε το εμβληματικό φαρμακείο του Μπακάκου (το οποίο έκλεισε σχετικά σύντομα διαπιστώνοντας ότι είναι αναποτελσματικό), η οικογένεια Χόντου έφτιαξε πολυκατάστημα, η εταιρεία Βενέτης αναγέννησε το ΝΕΟΝ, και επίσης είχε αναλάβει την ανακαίνιση του ιστορικού Μπάγκειον, ο Ιανός άνοιξε το αθηναϊκό του βιβλιοπωλείο στην οδό Σταδίου, αλλά και η σουηδική H&M που λανσαρίστηκε το 2007 στην Ελλάδα με το πρώτο κατάστημα της επίσης στην οδό Σταδίου (προκαλώντας μάλιστα έκπληξη εκείνη την εποχή). Ωστόσο, τόσο η σφοδρή οικονομική κρίση όσο και σειρά κοινωνικών γεγονότων καθήλωσαν και πάλι την περιοχή, επεκτείνοντας μάλιστα το «πρόβλημα» και στους άξονες της Πανεπιστημίου και της Σταδίου. H τραγωδία της Marfin αλλά και η πυρκαγιά σε Αττικόν και Απόλλωνα κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων για τα σκληρά μνημόνια αποτελούν για πολλούς παρατηρητές της περιοχής, τα τελειωτικά χτυπήματα για την περιοχή του ιστορικού τριγώνου, που άρχισε πια να περιορίζεται στο πιο εξευγενισμένο κομμάτι της πλατείας Συντάγματος. Η δε δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου το 2018 στην περιοχή επιβεβαίωσε, πως η Ομόνοια ήταν η άλλη και κακή πλευρά της πόλης.

Κατά το ζοφερό διάστημα της προηγούμενης κρίσης, δεν σταμάτησαν ωστόσο ποτέ οι αγοραπωλησίες ακινήτων από συμφέροντα με υψηλή ρευστότητα (π.χ. εφοπλιστές) αλλά και ξένα κεφάλαια που διαπίστωναν πως μια ιστορική ευρωπαϊκή πρωτεύουσα διαθέτει ακίνητα- φιλέτα σε απίστευτα χαμηλές τιμές. Σκεφτείτε κατ’αναλογία πόσο κοστίζει το ακίνητο των Galeries Lafayette στο Παρίσι και πόσο το πολυκατάστημα Notos Com (παλιός Λαμπρόπουλος) ή το έως πρότινος παρατημένο Μινιόν. ΄Αλλα μεγέθη και αγορές, ωστόσο, η Αθήνα εξακολουθεί να αποτελεί έναν από τους πλέον τουριστικούς προορισμούς του πλανήτη, και μετά από δεκαετίες εγκατάλειψης, μπορεί να προσφέρει μεγάλες υπεραξίες στους επενδυτές.

Η Ομόνοια αναγεννιέται μέσα από ιδιωτικές επενδύσεις

Η συνήθης και πιο επιτυχημένη συνταγή εξευγενισμού αστικών περιοχών αφορά σε δημόσιες ή θεσμικές επενδύσεις, οι οποίες συμπαρασύρουν αργότερα τις ιδιωτικές. Τρανό παράδειγμα αυτής της πρακτικής υπήρξε στην Αθήνα, το Γκάζι, όπου η μετατροπή του εργοστασίου Φωταερίου στη σημερινή Τεχνόπολη, η εγκατάσταση του νέου κτιρίου του Μουσείου Μπενάκη και φυσικά η δημιουργία του σταθμού Μετρό, άλλαξαν οριστικά (ίσως και υπερβολικά) την περιοχή, που κάποτε αποτελούσε τον ορισμό της ετεροτοπίας.

Στην Ομόνοια, παρά το προαναφερθέν τοπόσημο του Εθνικού Θεάτρου και τον απαραίτητο κόμβο Μετρό και Ηλεκτρικού, δεν υπάρχουν θεσμικές παρεμβάσεις. Παρόλα αυτά ο κορεσμός της περιοχής του Συντάγματος, η εξάντληση του αποθέματος σε Μοναστηράκι και Πλάκα, οι αρχαιολογικοί περιορισμοί, και η γεωγραφία της πόλης αναδεικνύουν πλέον την περιοχή ως νέο πεδίο νέων ιδιωτικών επενδύσεων.

Ο κύριος όγκος αυτών αφορά σε ξενοδοχεία, χωρίς ωστόσο να λείπουν οι σκέψεις για μικτές χρήσεις (γραφεία και διαμερίσματα), ενώ είναι βέβαιο πως θα ακολουθήσει και το εμπόριο. Την αρχή τοποθέτησης στην ευρύτερη περιοχή της Ομόνοιας έκανε το 2016 η αμερικανική αλυσίδα Wyndham Hotels & Resorts σε συνεργασία με την ελληνική εταιρεία διαχείρισης και ανάπτυξης ξενοδοχειακών μονάδων Zeus International, δημιουργώντας το Wyndham Grand Athens στην πλατεία Καραΐσκάκη (πρώην Athens Imperial, ιδιοκτησίας του ομίλου της Βιοχάλκο). Το 2018 δημιούργησε επίσης το Wyndham Athens Residence, με 89 δωμάτια και σουίτες σε στιλ διαμερισμάτων, στη οδό Αχιλλέως ακριβώς απέναντι από το Wyndham Grand Athens, θέτοντας την περίμετρο της ευρύτερης περιοχής ενδιαφέροντος.

Επίσης το 2016 ομογενής επενδυτής ξεκίνησε εκ νέου να λειτουργεί το ξενοδοχείο Athens Tiare, στη γωνία της Πειραιώς, ελπίζοντας ότι σταδιακά το παράδειγμά του θα ακολουθούσαν και άλλοι επιχειρηματίες, όπως και έγινε.

Τη μεγαλύτερη «πίστη» στην περιοχή όμως φαίνεται ότι έχει επιδείξει η ισραηλινή Brown Hotels, ο επικεφαλής της οποίας Λεόν Αβιγκάδ μιλώντας πρόσφατα στη συνάδελφο Στεφανία Σούκη, χαρακτήρισε την περιοχή της Ομόνοιας ως ένα νέο Meat Pack District, αναβαθμίζοντας ακόμη και τη δική του προ ετών εκτίμηση πως η «Αθήνα θα γίνει το νέο Βερολίνο».

Ο όμιλος έχει ήδη παρουσία στην περιοχής με το Brown Acropol στο νούμερο 1 της οδού Πειραιώς και το Lighthouse Hotel Athens πάνω στην πλατεία Ομόνοιας, το Dave Red Athens στη Βερανζέρου και το Kubic House Athens στην οδό Αγίου Κωνσταντίνου. Επίσης «τρέχει» νέα επένδυση για ξενοδοχείο στην οδό Λυκούργου 18 και Σωκράτους 34, όπου θα μετατρέψει πρώην κτίριο γραφείων σε city hotel. Αποτελεί δε τον επενδυτικό φορέα που θα μετατρέψει το παρατημένο κτίριο που ανήκει στον ΕΦΚΑ και παλαιότερα στέγαζε το πολυκατάστημα Φωκάς στην οδό Σταδίου 41, σε ξενοδοχείο, ενώ προχωρά και σε επένδυση νέου τύπου στον ίδιο δρόμο στον αριθμό 44, για τη μετατροπή παλιού κτιρίου γραφείων σε ένα κτίριο μικτής χρήσης (διαμερίσματα μεσοπρόθεσμης ή μακροπρόθεσμης μίσθωσης, συνεργατικοί χώροι και εστιατόρια).

Η τάση δεν έμεινε απαρατήρητη και από τα βαριά ονόματα της διεθνούς τουριστικής βιομηχανίας με την Marriot να αναθέτει το σήμα Moxy (το πιο μοντέρνο concept του ομίλου) στην ελληνική εταιρεία διαχείρισης ξενοδοχείων SWOT, και την επένδυση κτιριακής ανακαίνισης και διαχείρισης στο ελληνικό δίδυμο Dimand- Prodea. Το ξενοδοχείο, το οποίο ξεκίνησε τη λειτουργία του τέλος Μαρτίου 2022, αποτελεί δε το πρώτο πιστοποιημένο «πράσινο» ξενοδοχείο της χώρας, το οποίο χρησιμοποίησε το σκελετό ενός εμβληματικού κτιρίου της περιοχής, του Σαρόγλειου Μεγάρου.

Στα μεγάλα new entries στην περιοχή, θεωρείται και η επένδυση της Dimand στο κτίριο του πάλαι ποτέ Μινιόν, η οποία απέκτησε το ακίνητο πέρυσι μέσω διαγωνισμού και σκοπεύει να αφήσει το στίγμα της στην περιοχή δημιουργώντας ένα hub μικτής χρήσης.

Τέλος, δεν είναι τυχαία η τοποθέτηση αλυσίδων σούπερ μάρκετ στην περιοχή. Στα τέλη του 2021 δημιούργησε νέο κατάστημα η αλυσίδα My market, στις αρχές της 3ης Σεπτεμβρίου. Ίσως, η παραπάνω κίνηση να είναι -με οικονομικούς αλλά και βιωματικούς όρους- το επιστέγασμα της επαναφοράς της Ομόνοιας σε μια αστική κανονικότητα.