Η ΦΡΙΚΗ ΤΗΣ ΓΑΖΑΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΜΙΑΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΥ

Ήταν 26 Αυγούστου όταν Χαμάς και Ισραήλ συμφώνησαν για μακρόχρονη εκεχειρία. Μια εκεχειρία που έβαλε τέλος για την ώρα στη φρίκη του πολέμου και στον πόνο των Παλαιστινίων που είδαν 2.200 συμπατριώτες τους να χάνουν τη ζωή τους μετά από επτά εβδομάδες βομβαρδισμών. Οι απώλειες των Ισραηλινών ανέρχονταν σε 68 νεκρούς, οι περισσότεροι από τους οποίους στρατιώτες.

Τα όπλα σίγησαν προς στιγμή και το Ισραήλ δέχθηκε να χαλαρώσει τον αποκλεισμό της Γάζας και να επιτρέψει την αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας και υλικών κατασκευής.

Η συμφωνία θα επιτρέψει επίσης “την αλιεία σε απόσταση έως 6 ναυτικών μιλίων και τη συνέχιση των έμμεσων διαπραγματεύσεων (στο Κάιρο) μεταξύ των δύο πλευρών σχετικά με άλλα θέματα για διάστημα ενός μήνα μετά την έναρξη της κατάπαυσης του πυρός”, σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση των Ισραηλινών.

Το WE του NEWS247 μίλησε λίγες ημέρες μετά την παύση των σειρήνων με έναν άνθρωπο που έζησε τη φρίκη από μέσα.

Το Who is Who

Η Cristina Cileacu, ρεπόρτερ του Ρουμανικού Digi24 βρέθηκε στη Γάζα και στο Ισραήλ την περίοδο του πολέμου για να καλύψει τα γεγονότα που προκάλεσαν παγκόσμιο αποτροπιασμό.

Η ίδια ξεκίνησε την καριέρα της το 1998 και στο πέρασμα των χρόνων εργάστηκε για τα δίκτυα ARD Vienna, Metropolis TV Netherland, Vive Germany και Red Bull Austria. Τα τελευταία τρία χρόνια εργάζεται στο Digi24 news tv ενώ έχει πάρει συνέντευξη από τους Mahmoud Abbas, Rosen Plevneliev, Ivo Josipovic, Viktor Orban, Anders Fogh Rasmussen και πολλούς άλλους ηγέτες. Πλέον, παρουσιάζει το πρόγραμμα Diplomatic Passport.

Δυτική Όχθη και Γάζα

Όπως μας είπε η Cristina, η ίδια και ο συνάδελφος της Balazs Barabas, ασχολούνται με διεθνή ζητήματα διπλωματίας για το “Diplomatic Passport”.

“Εδώ και 50 χρόνια, ένα από τα μεγαλύτερα ζητήματα διπλωματίας είναι οι σχέσεις Ισραήλ και Παλαιστίνης. Έχουμε πάει δύο φορές στη Δυτική Όχθη, έχουμε κάνει συνεντεύξεις με τον πρόεδρο Mahmoud Abbas, με τον υπουργό Εξωτερικών Υποθέσεων Ryad al-Maliki, με τον επικεφαλής των ειρηνευτικών συνομιλιών Mohammad Shtayyeh και πολλούς Παλαιστινίους”, αναφέρει η δημοσιογράφος στο NEWS 247.

“Η μέση Ανατολή εδώ και πολλά χρόνια έχει γίνει κεντρικό θέμα για εμάς τους δημοσιογράφους. Για εμένα είναι πολύ σημαντικό να είμαστε εκεί όταν συμβαίνουν τα γεγονότα. Η Λωρίδα της Γάζας είναι ένας άλλος κόσμος συγκριτικά με τη Δυτική Όχθη. Στη Δυτική Όχθη τα μόνα όπλα που έχω δει είναι πέτρες και σφεντόνες που χρησιμοποιούνται για να πετούν τις πέτρες αυτές. Από την πλευρά των Ισραηλινών υπάρχουν δακρυγόνα και πλαστικές σφαίρες. Στη Γάζα, η Χαμάς έχει βόμβες και ελευθέρους σκοπευτές. Και οι Ισραηλινοί έχουν F16, τανκ και πραγματικές σφαίρες. Στο τελευταίο ταξίδι μας βρεθήκαμε μόνο μέσα στο Ισραήλ και στη Γάζα. Δεν καλύψαμε τα γεγονότα στη Δυτική Όχθη αυτή τη φορά”.

Μέσα στα συντρίμμια

Μιλώντας για τις εμπειρίες της στην πολύπαθη Γάζα, μας λέει:

“Η Γάζα είναι η πιο δυνατή εμπειρία που έχω ζήσει εδώ και 16 χρόνια που είμαι δημοσιογράφος. Δεν υπάρχει κάτι που να μπορώ να απομονώσω. Στη Γάζα, από τη στιγμή που θα περάσεις τα σύνορα κάθε στιγμή είναι μια εμπειρία. Το Erez crossing point από το Ισραήλ είναι ένα άδειο παλιό αεροδρόμιο. Κατά τη διάρκεια του περάσματος υποβάλλεσαι σε ενδελεχή έλεγχο διαβατηρίων και ελέγχονται τα πάντα από κάμερες. Υπάρχουν ελάχιστοι πολίτες και η αίσθηση ότι μια κάμερα σε παρακολουθεί συνέχεια, είναι διαρκής. Υπάρχει ένα σύστημα στην πύλη με κόκκινα και πράσινα φώτα που σου επιτρέπει να κινηθείς. Η τελική πύλη είναι μια πύλη φυλακής και από τη στιγμή που την περάσεις εισέρχεσαι σε μια περιοχή που είναι περικυκλωμένοι από φράχτες σε μια έκταση 2 χιλιομέτρων και στο τέλος αυτού του κλειστού διαδρόμου, μπαίνεις στη Γάζα”.

Η δυσκολία για να μπεις στην εμπόλεμη ζώνη

“Δουλέψαμε 3 ολόκληρες εβδομάδες για να μπορέσουμε να προετοιμαστούμε για να μπούμε στη Γάζα και όταν όλα ήταν έτοιμα, επετεύχθη η εκεχειρία των 72 ωρών. Όταν ετοιμάστηκαν όλα τα έγγραφα, η πραγματική είσοδος διαρκεί περισσότερο από 2 ώρες. Μόνο για τον έλεγχο των διαβατηρίων πρέπει να περιμένεις μισή ώρα για κάθε άτομο. Η ομάδα μου είχε 3 άτομα, εμένα, τον Balazs και τον καμεραμάν μας, τον Gabriel Necsulescu. Αναγκαστήκαμε να περάσουμε από έναν πραγματικό λαβύρινθο από πόρτες και μετά βρεθήκαμε στο “τούνελ” των 2 χιλιομέτρων που σας περιέγραψα. Εν τέλει μείναμε στη Γάζα, μέσα στην εμπόλεμη ζώνη για 2 ημέρες καθώς τόσο μπορούσε να μας εξασφαλίσει το μπάτζετ μας και οι εγγυήσεις για την ασφάλεια μας”.

Η περιγραφή της είναι ανατριχιαστική.

“Το πρώτο που αισθάνεσαι είναι η μυρωδιά. Μυρίζει παντού νεκρά πτώματα. Και η μυρωδιά αυτή σου δίνει να καταλάβεις το μέγεθος της καταστροφής. Όσο πιο βαθιά πηγαίνεις μέσα στην πόλη βλέπεις ξεκάθαρα την καταστροφή των κτιρίων. Ολόκληρες γειτονιές έχουν ισοπεδωθεί. Ανάμεσα στα ερείπια οι άνθρωποι ψάχνουν για τα πράγματα τους. Οι περισσότεροι βρίσκουν σφαίρες και κομμάτια από βλήματα. Αλλά οι άνθρωποι γελάνε. Τους ρωτάω, “πως γίνεται να γελάτε, έχετε χάσει τα πάντα, άνθρωποι πέθαναν από τις οικογένειες σας, δεν έχετε μέρος να ζήσετε”. Και μου απαντάνε, “ναι, είναι αλήθεια αλλά είμαστε ακόμα ζωντανοί”. Σαν δημοσιογράφος μπορώ να πω ότι κάθε στιγμή στη Γάζα είναι μια ιστορία για να διηγηθείς”.

Τη ρωτάμε αν φοβήθηκε.

“Μόλις πέρασα τα σύνορα του Erez, ο φόβος ήταν το κυρίαρχο συναίσθημα. Οι Παλαιστίνιοι είναι ζεστοί και καλοί άνθρωποι. Αλλά υπάρχει εκεί το αίσθημα ότι δεν ξέρεις τι μπορεί να σε χτυπήσει, υπάρχει η ανασφάλεια ότι είσαι μόνος και δεν μπορείς να εμπιστευτείς κανέναν… Δεν είναι εύκολο. Ήμασταν τυχεροί γιατί το ταξίδι μας έγινε εν μέσω της πρώτης εκεχειρίας. Δεν το σχεδίαζα έτσι, αλλά μέχρι να συμπληρώσουμε όλα τα απαραίτητα έγγραφα και να πάρουμε την άδεια να περάσουμε τα σύνορα, η εκεχειρία είχε επιτευχθεί.

Η ένταση όμως υπήρχε στον αέρα, μας ακολουθούσαν άνθρωποι της Χαμάς, ήξεραν που είμαστε όλη την ώρα και τι τραβούσαμε με τις κάμερες μας. Δεν μας πλησίασαν άμεσα αλλά εμείς τους πλησιάσαμε. Τους ζητήσαμε να κινηματογραφήσουμε στρατό της Χαμάς. Ξαφνικά έγιναν απόμακροι και άρχισαν να μας λένε πως δεν ξέρουν κανέναν στρατιώτη, ούτε ηγέτη της Χαμάς. Αυτά είναι γνωστά, αλλά κανείς δεν τολμά να τα αποκαλύψει με το όνομα του στους δημοσιογράφους. Προτιμούν να κρύβονται”.

Οι στιγμές με τον λαό της Παλαιστίνης

“Οι Παλαιστίνιοι όπως σας είπα, είναι από τους καλύτερους ανθρώπους που έχω γνωρίσει”, αναφέρει η Ρουμάνα ρεπόρτερ.

“Έχουν πάντα τη διάθεση να σε βοηθήσουν. Είναι φιλικοί και ζεστοί. Είναι επίσης πολύ περίεργοι όταν βλέπουν κάμερες. Τα μικρά παιδιά έρχονται και σε ρωτούν από που είσαι, θέλουν να σε ξεναγήσουν. Ένα μικρό παιδί, που τον λένε Mohamed, είναι 7 χρονών όπως μου είπε, ήρθε και με ρώτησε: “Λονδίνο;”. “Όχι”, του είπα, “Ρουμανία”. Ξαφνικά τοποθέτησε τα δύο του χέρια κοντά στην καρδιά του, δείχνοντας την εκτίμηση του για τη χώρα μου και χαμογέλασε. Με κάλεσε να τον ακολουθήσω κάνοντας νοήματα. Φτάσαμε σε μια κατεστραμμένη περιοχή. Στο έδαφος υπήρχαν κουβέρτες και κοντά, ένα γκρεμισμένο τέμενος. Ο Mohamed μου έδειξε τον θόλο που ήταν στο έδαφος και είπε, “τέμενος”. Μετά γύρισε και έδειξε τις κουβέρτες και μου είπε: “Σπίτι”. Έμεινα άφωνη”.

Η δημοσιογράφος Cristina Cileacu:

Η Cristina μας διευκρινίζει ότι πολλοί Παλαιστίνιοι σπουδάζουν σήμερα στη Ρουμανία και οι καλύτεροι χειρουργοί που εργάζονται στη Γάζα έχουν εκπαιδευτεί στην πατρίδα της. Γιατροί που δίνουν καθημερινά μάχη κάτω από αντίξοες συνθήκες και έσωσαν πολλές ζωές. Έτσι εξηγεί και την ιδιαίτερη χαρά του μικρού Mohamed.

Την ρωτάμε ποια είναι τα κυριότερα προβλήματα της περιοχής και του λαού της Παλαιστίνης, πέραν των βομβαρδισμών.

“Ξεκάθαρα η ανεργία και η φτώχεια. Οι άνθρωποι μπαίνουν στη Χαμάς όχι εξαιτίας του “πιστεύω” τους, αλλά περισσότερο γιατί η Χαμάς τους παρέχει κάποια χρηματικά ποσά. Στη Γάζα δεν υπάρχει νερό, ηλεκτρισμός, δρόμοι. Στο ξενοδοχείο που μέναμε πλενόμασταν και βουρτσίζαμε τα δόντια μας με θαλασσόνερο από τη Μεσόγειο. Τα νοσοκομεία λειτουργούν με γεννήτριες.

Μιλήσαμε με τους χειρουργούς από το νοσοκομείο Al Shifa. Ήξεραν λίγα Ρουμάνικα και μας είπαν ότι δεν έχουν εργαλεία και φάρμακα. Αυτοσχεδιάζουν για να σώσουν ζωές. Ένας μας ζήτησε να τον βιντεοσκοπήσουμε για να ευχαριστήσει τους Ρουμάνους καθηγητές του για όσα του έμαθαν”.

Η Cristina προσθέτει ότι αυτοί οι γιατροί εκπαιδεύτηκαν εν μέσω κομμουνιστικού καθεστώτος στη Ρουμανία, εν μέσω κρίσης και οικονομικής ένδειας και έτσι έμαθαν να αυτοσχεδιάζουν στις σχολές τους στις οποίες υπάρχουν βασικές ελλείψεις.

Και οι δύο πλευρές πανηγύριζαν με τους βομβαρδισμούς

Ένα από τα πιο “μαύρα” περιστατικά που μπορούσα να ανακαλέσω ενθυμούμενος τους βομβαρδισμούς στη Γάζα, ήταν οι εικόνες Ισραηλινών την ώρα που πανηγύριζαν όσο διεξάγονταν οι χερσαίες και από αέρος επιθέσεις στην Λωρίδα.

“Πανηγύριζαν και οι δύο πλευρές”, αναφέρει η δημοσιογράφος. “Εδώ και πάρα πολλά χρόνια αυτοί οι λαοί βρίσκονται σε πόλεμο. Γενιές ανθρώπων μεγαλώνουν με μίσος και αυτό αναπτύσσεται, βαθαίνει. Η πλειοψηφία όμως και από τις δύο πλευρές θέλει ειρήνη. Αλλά υπάρχουν ακραίοι και στο Ισραήλ και στην Παλαιστίνη”.

“Μέσα στη Γάζα βιντεοσκοπήσαμε 2 επεισόδια του Diplomatic Passport. Στο πρώτο υπάρχει συνέντευξη του ηγέτη της Χαμάς, Ahmad Yousef, που ήταν πρώην σύμβουλος του πρωθυπουργού Ismail Haniyeh, συνέντευξη με τον υπουργό Δικαιοσύνης του Ισραήλ Mufeed al Hasayneh (ο ίδιος είναι υπεύθυνος για τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις), με τον Mufeed al Hasayneh που είναι υπουργός Εργασίας και ανοικοδόμησης της Γάζας και τον Paul Hirschson, εκπρόσωπο του MFA (υπουργείο Εξωτερικών) του Ισραήλ.

Στο δεύτερο επεισόδιο μιλάνε καθημερινοί άνθρωποι και από τις δύο πλευρές. Και οι δύο δηλώνουν μάλιστα απογοητευμένοι από τις κυβερνητικές στρατηγικές που έχουν ακολουθηθεί καθώς θεωρούν ότι στην ουσία δεν κάνουν τίποτα για να λύσουν το πρόβλημα. Και οι δύο υποφέρουν γιατί ζουν στον φόβο”.

Η δημοσιογράφος προσθέτει ότι κανένας εκπρόσωπος του IDF, του στρατού του Ισραήλ δεν δέχθηκε να μιλήσει στην κάμερα της.

Κεφάλαιο “ανθρώπινες ασπίδες”

Τελικά η Χαμάς χρησιμοποίησε αμάχους για να ανακόψει τους βομβαρδισμούς ή η όλη ιστορία ήταν μια προπαγάνδα;

“Ακούσαμε πολλές ιστορίες μέσα και έξω από τη Γάζα. “Off the record” πάντα, ανεπίσημα, σχετικά με το αν η Χαμάς χρησιμοποίησε ανθρώπινες ασπίδες. Οι Παλαιστίνιοι που το επιβεβαίωσαν μας εκλιπαρούσαν να μην τους βιντεοσκοπήσουμε και να μην δημοσιεύσουμε τα ονόματα τους γιατί η Χαμάς τους απειλούσε και φοβούνταν. Από την άλλη, γνωρίσαμε Ισραηλινούς που είχαν φίλους μέσα στη Λωρίδα και ήταν πολύ στεναχωρημένοι για όλα όσα γίνονταν.

Μιλώντας για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις, προσωπικά πιστεύω πως από τη στιγμή που βομβαρδίζεις μια ολόκληρη γειτονιά από ένα F16, και την ίδια ώρα εισβάλλεις με τανκς για να καταστρέψεις σχεδόν τα πάντα, τότε ξεπερνάς κάθε όριο. Δεν είμαι στρατιωτικός και δεν είναι η δουλειά μου να κρίνω. Αλλά σαν άτομο, στα μάτια μου όλο αυτό ήταν μια σφαγή”.

Υπάρχει λύση τελικά; Η απάντηση είναι δύσκολη.

“Η κατάσταση στη Γάζα δεν μπορεί να επιλυθεί εύκολα. Μία απάντηση μπορώ μόνο να δώσω. Όλοι οι άνθρωποι, όλοι οι λαοί από όλο τον πλανήτη, πρέπει να είναι ελεύθεροι να αποφασίζουν μόνοι τους για το μέλλον τους”.

Τέλος, την ρωτάμε αν θα επέστρεφε στη Γάζα.

“Όπως είπα και στην αρχή της συνέντευξης, πήγαμε εκεί επειδή εκεί έλαβαν χώρα τα γεγονότα. Μπορώ μόνο να ελπίζω σε ειρήνη ανάμεσα στους Ισραηλινούς και στους Παλαιστίνιους”.

*Ευχαριστούμε πολύ την Cristina Cileacu για την παραχώρηση των πλάνων και των φωτογραφιών από το ταξίδι της. Στο βίντεο εμφανίζεται ο συνεργάτης της, Balazs Barabas