Η ΚΛΕΙΔΑΡΟΤΡΥΠΑ ΤΟΥ TIKTOK

Το κουτσομπολιό, και ειδικά αυτό που αφορά δημόσια πρόσωπα, ήταν ανέκαθεν κομμάτι της καθημερινότητάς μας, αλλά και της δημοσιογραφίας, με τα λεγόμενα tabloids να διαθέτουν ένα σταθερό κοινό που καταναλώνει «ζουμερές» πληροφορίες για τα πρόσωπα της showbiz: τραγουδιστές, ηθοποιούς και πλέον influencers. Τόσο στο εξωτερικό, όπου υπάρχει μία τεράστια βιομηχανία «κίτρινων» μέσων ενημέρωσης, όσο και στην Ελλάδα, με περιοδικά και sites που ασχολούνται αποκλειστικά με τα «νέα των διασήμων».

Φαίνεται, όμως, πως τα τελευταία χρόνια, η παραγωγή κουτσομπολίστικων ειδήσεων, όπως και η κατανάλωσή τους, έχει μετατοπιστεί στα social media. Άλλωστε, το διαδίκτυο γενικότερα και ειδικά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν αποτελέσει ούτως ή άλλως ένα πρόσφορο έδαφος για παρεξηγήσεις και καβγάδες ανάμεσα σε celebrities με likes, σχόλια, unfollows, διαδικτυακές «μπηχτές» και online τσακωμούς. Μάλιστα, όλα αυτά δεν αφορούν πια μόνο τα πρόσωπα που βρίσκονται στα φώτα της δημοσιότητας, αλλά και τους ίδιους τους δημιουργούς περιεχομένου (instagrammers, youtubers, tiktokers) που έχουν αναδειχθεί σε μια νέα μορφή celebrities.

“TEA ACCOUNTS” ΣΤΟ TIKTOK

Τα 2-3 τελευταία χρόνια, το όλο ενδιαφέρον έχει μεταφερθεί στο TikTok, με πολλούς λογαριασμούς να έχουν αντικαταστήσει τα λεγόμενα κουτσομπολίστικα περιοδικά, και τους χρήστες της πλατφόρμας να αποτελούν ένα καινούργιο καταναλωτικό κοινό. Έχουμε περάσει σε μια νέα εποχή. Η Gen Z και οι Millennials μπορεί να μην αγοράζουν πλέον «κίτρινα» περιοδικά, όπως έκαναν οι προηγούμενες γενιές, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν ενδιαφέρονται για τα κουτσομπολιά των διασημοτήτων. Αντιθέτως, μαθαίνουν όλα τα «καυτά» νέα μέσα από τα social media και ειδικά μέσα από το TikTok.

Ολοένα και περισσότεροι λογαριασμοί που ονομάζονται “tea accounts” (στα αγγλικά η λέξη “tea”, εκτός από το τσάι, αποτελεί αργκό για το «κουτσομπολιό»), ασχολούνται με τα νέα των celebrities, αλλά και των influencers, όπως και των δημιουργών περιεχομένου, μεταφέροντας διάφορες πληροφορίες για χωρισμούς, επανασυνδέσεις, καβγάδες, φήμες, αριθμό ακολούθων, περιουσίες και διάφορα άλλα «δράματα», ενώ πολλές φορές αναλύουν διάφορες διαδικτυακές διαμάχες που έχουν ξεσπάσει. Αυτοί οι λογαριασμοί ξαναφτιάχνουν τη βιομηχανία του κουτσομπολιού – ή χτίζουν μία καινούργια – ενώ, παράλληλα, κερδίζουν εκατομμύρια ακόλουθους, καθώς και πολλά χρήματα.

Μάλιστα, οι χρήστες που καταναλώνουν το εν λόγω περιεχόμενο – που είναι κυρίως η Gen Z γενικά και οι Millenials – πολύ συχνά δεν ακολουθούν απευθείας τους αγαπημένους τους διάσημους στα social media, παρά αρκούνται στο να μαθαίνουν τα νέα τους και τα «δράματά» τους από τα “tea accounts”. Καθότι το διαδίκτυο και τα social media αποτελούν ένα αχανές πεδίο, με πάμπολλες πληροφορίες που «τρέχουν» με ταχύτητα φωτός, προτιμούν να κάνουν follow ορισμένους τέτοιους λογαριασμούς και να έχουν συγκεντρωμένα όλα τα gossip news.

Τα “tea accounts” τα διαχειρίζονται διάσημοι – ή λιγότερο διάσημοι – TikTokers (πολλές φορές είναι μικροί σε ηλικία) και εξυπηρετούν ένα μεγάλο διψασμένο κοινό, που δεν ικανοποιείται από τα παραδοσιακά tabloids, είτε αυτά είναι περιοδικά είτε διαδικτυακά sites. Καλώς ή κακώς, οι λογαριασμοί αυτοί είναι μέσα στα «πράγματα» εξαρχής, είναι πιο γρήγοροι και δρουν σε real time συνθήκες: μπορούν να ανταποκριθούν άμεσα στα σχόλια, να απαντήσουν με νέο βίντεο σε ελάχιστα λεπτά και, φυσικά, παρακολουθούν διαρκώς τα hashtags και τα trends, οπότε γνωρίζουν ανά πάσα στιγμή τι ενδιαφέρει το κοινό. Την ίδια στιγμή, τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης φαίνεται να συνεχίζουν να αγνοούν ή να αδυνατούν να καταλάβουν την επιρροή των διασημοτήτων στο διαδίκτυο, έτσι οι νέοι έχουν πάρει την κατάσταση στα χέρια τους.

Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί, πως πλέον ο καθένας μπορεί να μοιραστεί κάποιες πληροφορίες για τους celebrities στα social media του, ή να μοιραστεί την εμπειρία που είχε με κάποιες διασημότητες, κάτι που δεν συνέβαινε παλαιότερα, αφού τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης είχαν τον ρόλο του πομπού και οι αναγνώστες/θεατές τον ρόλο του δέκτη. Τώρα, κάποιος που έχει δει στον δρόμο έναν γνωστό τραγουδιστή ή που έχει σερβίρει έναν ηθοποιό στο εστιατόριο που δουλεύει (ήταν αγενής; με ποιον βγήκε; τι φορούσε;), έχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει το δικό του online κουτσομπολιό. Έτσι, τα “tea accounts” αλιεύουν πληροφορίες και από αυτές τις πηγές.

Η μεγάλη διαφορά, πάντως, έγκειται στο εξής. Η παραδοσιακή tabloid δημοσιογραφία βασίζεται στη λογική του «οι πολλοί παρακολουθούν τους λίγους»: έναν αριθμό από celebrites και stars. Στο TikTok, όμως, τα πράγματα είναι αλλιώς, αφού η δυναμική του βασίζεται στο «οι πολλοί παρακολουθούν τους πολλούς»: ένα δίκτυο καθημερινών ανθρώπων που παρακολουθούν και παρακολουθούνται, στο οποίο μπορούν να αλληλεπιδρούν και να ανταλλάζουν πληροφορίες.

Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ NOAH GLENN CARTER

Η περίπτωση του Noah Glenn Carter αποτελεί το ιδανικό παράδειγμα του πώς τα λεγόμενα “tea accounts” έχουν κερδίσει πολύ έδαφος στο TikTok, αλλά και έχουν μετατραπεί στη νέα μεγάλη πηγή εσόδων, όσων ασχολούνται επαγγελματικά με την πλατφόρμα.

Ο 26χρονος Noah από την Αλαμπάμα, με 7 εκατομμύρια ακόλουθους στον λογαριασμό του στο TikTok, είναι πλέον διάσημος για την ενασχόληση και επεξήγηση των καβγάδων / παρεξηγήσεων / beef των celebrities. Ο ίδιος είχε αρκετά χρόνια παρουσία στο TikTok πριν από αυτό και πειραματίστηκε με πολλές διαφορετικές μορφές βίντεο, προτού βρει την θέση του στην πλατφόρμα. Ξεκινώντας από να δημοσιεύει βίντεο με lip-sync (συγχρονισμό χειλιών, την δημοφιλέστερη μορφή βίντεο στο TikTok), κατέληξε να αποκτά εκατομμύρια ακολούθους κάνοντας βίντεο με σχολιασμό των viral βίντεο και των gossip νέων της πλατφόρμας.

Οι αναρτήσεις του θυμίζουν τα παλιά διαβόητα “tea channels” στο YouTube, τα οποία έγιναν δημοφιλή αποκαλύπτοντας, επεξηγώντας και αποκρυπτογραφώντας διάφορες διαδικτυακές διαμάχες, έτσι ώστε οι χρήστες να μην χρειάζεται να κάνουν την έρευνα μόνοι τους. Ωστόσο, καθότι το YouTube έχει «πέσει» τα τελευταία χρόνια και έχει σε κάποιο μεγάλο βαθμό αντικατασταθεί από το TikTok, ο Carter έχει χτίσει εδώ την καριέρα του.

Το 2020, στα πρώτα του βίντεο τα οποία κινούνταν σε αυτό το είδος, δεν μιλούσε, παρά έκανε τις επεξηγήσεις του χρησιμοποιώντας υπότιτλους. Άλλωστε, εκείνη την εποχή, ήταν σπάνιο για τους δημιουργούς να μιλούν στα βίντεό τους – κυριαρχούσαν τα χορευτικά και τα lip-sync βίντεο. Καθώς το ενδιαφέρον των ακόλουθών του αυξανόταν, ξεκίνησε να σχολιάζει προφορικά τις αναρτήσεις του, μέχρι ο λογαριασμός του εκτοξεύτηκε.

Σήμερα, ο Carter, ο οποίος δημοσιεύει πολλά βίντεο μέσα στην ημέρα, ανακεφαλαιώνει τις διαδικτυακές διαμάχες και σχολιάζει θέματα που έγιναν viral στο TikTok, εξηγώντας τι συνέβη και ποιες είναι οι αντιδράσεις που έχουν προκύψει, παρουσιάζοντάς τα όλα αυτά σε περίπου 30 δευτερόλεπτα. Για παράδειγμα: γιατί οι τελευταίες φωτογραφίες ανησύχησαν τους φανς της Ariana Grande, για ποιο λόγο γίνεται cancel η Kylie Jenner, τι έκανε ο Hugh Grant και ξεσήκωσε αντιδράσεις; Οι αναρτήσεις του δεν αφορούν μόνο δημοφιλείς celebrities, αλλά και προσωπικότητες του TikTok, όπως και διάφορα trends.

Η μορφή των αναρτήσεών του είναι η εξής: σε κάθε βίντεο μιλάει μπροστά σε μια «πράσινη οθόνη» (green screen = η τεχνική με την οποία αφαιρείται το φόντο) όπου συνήθως εμφανίζεται η φωτογραφία, το βίντεο ή το πρόσωπο το οποίο σχολιάζει. Η απλή, επαναλαμβανόμενη και, τελικά, άκρως επιτυχημένη διάταξη των βίντεό του, τον έχουν μετατρέψει στον απόλυτο «γκουρού» των συγκεκριμένων θεμάτων, με τους χρήστες να επισκέπτονται τον λογαριασμό του για να είναι πάντα ενημερωμένοι για το πιο πρόσφατο “drama” που έχει προκύψει στο TikTok και στη showbiz.

ΤΑ BLIND ITEMS ΚΑΙ Η BELLA HADID

Στον κυκεώνα των “tea accounts” του TikTok, υπάρχουν και σκιές, όπως είναι η μάστιγα των “blind items” (τυφλά αντικείμενα). Πρόκειται για περιπτώσεις, όπου οι TikTokers προωθούν ψεύτικες και ανυπόστατες πληροφορίες για κάποιους celebrities, για να δημιουργήσουν σάλο ή να αποκτήσουν περισσότερους followers. Είναι, δηλαδή, ανώνυμοι, κακόβουλοι ισχυρισμοί για διασημότητες, οι οποίοι δεν ελέγχονται ούτε υποστηρίζονται με στοιχεία. Μπορεί να αφορούν την προσωπική τους ζωή, τους συγγενείς τους ή την καριέρα τους, και μερικές φορές μπορεί να προκαλέσουν σημαντική βλάβη στην εικόνα τους, ειδικά αν είναι αναληθή.

Φυσικά, τα “blind items” δεν είναι κάτι καινούργιο. Από την απαρχή των tabloids, δημιουργούνταν επίτηδες ψεύτικες ιστορίες, που δεν βασίζονταν σε αληθινά στοιχεία, ούτε ανταποκρίνονταν στην πραγματικότητα, προκειμένου να πουλήσουν περισσότερα φύλλα. Έτσι και τώρα, υπάρχουν πολλοί λογαριασμοί που είναι αποκλειστικά αφιερωμένοι στο να παράγουν “blind items”, τα οποία γίνονται viral. Δεν είναι σαφές από πού προέρχονται οι πληροφορίες αυτές, πράγμα που σημαίνει ότι πολλές από αυτές είναι πιθανό ψευδείς, ωστόσο, αυτό δεν εμποδίζει τους χρήστες να τις θεωρούν ως αληθινές, αλλά και να τις διακινούν.

Μια χαρακτηριστική και πρόσφατη περίπτωση είναι εκείνη του διάσημου μοντέλου Bella Hadid, η οποία για συνεχόμενες μέρες γινόταν στόχος των “blind items” από έναν συγκεκριμένο λογαριασμό στο TikTok. Το εν λόγω account με όνομα @celebriteablinds (που πλέον έχει «κατέβει») ήταν ανώνυμο και δημοσίευσε τον Μάρτιο του 2023 ένα βίντεο που περιελάμβανε ισχυρισμούς για τη Bella Hadid σχετικά με χρήση ναρκωτικών και ένα «εβδομαδιαίο πάρτι κοκαΐνης» τον Ιανουάριο του 2022, ενώ υποστήριζε πως το μοντέλο «καυχιόταν ότι ζούσε μόνο με τσιγάρα και νερό» ενόψει της Εβδομάδας Μόδας του Μιλάνου.

Η Bella Hadid αποφάσισε να βάλει τέλος στις φήμες και άφησε ένα σχόλιο κάτω από το βίντεο, υποστηρίζοντας πως οι ισχυρισμοί είναι ψευδείς. «Δεν ειπώθηκε ούτε ένα αληθινό πράγμα σε αυτό το βίντεο», έγραψε από τον επίσημο επαληθευμένο λογαριασμό της στο TikTok και αυτή ήταν μία από τις λίγες περιπτώσεις στις οποίες μια διασημότητα αποφάσισε να απαντήσει σε αυτά τα “blind items” σε μια προσπάθεια να «καθαρίσει» το όνομά της.