Η MARINA OTERO ΣΤΟ NEWS 24/7: “ΓΙΑΤΙ ΠΡΩΤΑ F@CK ME ΚΑΙ ΜΕΤΑ LOVE ME”
Η διεθνώς ανερχόμενη χορογράφος Marina Otero μιλά στο Magazine λίγο πριν ανέβει στη σκηνή της Στέγης.
Δέκα χρόνια κλείνει φέτος το καθιερωμένο φεστιβάλ χορού της Στέγης Onassis Dance Days (ODD) και γιορτάζει δίνοντας τη σκυτάλη στη νέα γενιά γυναικών δημιουργών του χορού. Τέσσερις ημέρες, έξι παραγωγές, δύο masterclasses, μία συζήτηση με το κοινό και πολύς χορός εντός και εκτός σκηνών κάνουν το ODD για άλλη μία χρονιά, σημείο αναφοράς και ανταλλαγής εμπειριών και ιδεών, ατενίζοντας την επόμενη δεκαετία.
Η Στέγη έχει “σκεφτεί” τον σύγχρονο χορό σε εκατοντάδες ευφάνταστα σκηνικά: από ρινγκ και γήπεδα ποδοσφαίρου, μαγειρικά σόου και electropop μανιφέστα μέχρι περιπατητικές περφόρμανς, χορούς του δρόμου και κινησιολογικά έργα με τη χρήση VR και AI. Κοιτάζοντας το φετινό πρόγραμμα του φεστιβάλ, ανάμεσα στα ονόματα και τις παραγωγές που μας έκαναν εντύπωση είναι εκείνο της Marina Otero, εκ Αργεντινής, που θα είναι και η guest star του ΟDD 2023.
Η διεθνώς ανερχόμενη χορογράφος έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα με το δίπτυχο “FUCK ME” – “LOVE ME”, καταθέτοντας τη δική της αυτοβιογραφική πρόταση για το τι σημαίνει χορός.
Η σκηνοθέτις, περφόρμερ, συγγραφέας και παιδαγωγός, Marina Otero γεννήθηκε στο Μπουένος Άιρες το 1984. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας και με τα θέατρα να κλείνουν στη γενέτειρά της, μετακόμισε στη Μαδρίτη από όπου ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο για να παρουσιάσει τη δουλειά της.
Μικρότερη ήθελε να γίνει ανθρωπολόγος, και τελικά έγινε, αλλά με έναν τελείως διαφορετικό τρόπο. Το δίπτυχο “FUCK ME” – “ LOVE ME” που θα δούμε στη Στέγη δημιουργήθηκε στο πλαίσιο ενός ευρύτερου πρότζεκτ στο οποίο η Otero, τοποθετεί τον εαυτό της στη θέση του παρατηρητή, βλέπει και καταγράφει όλη τη ζωή της.
Με τον τίτλο “Remember to Live” (Θυμήσου να Ζεις), στο ίδιο μήκος κύματος με ένα memento mori (θυμήσου ότι θα Πεθάνεις), η Otero φιλοδοξεί να οικοδομήσει ένα τεράστιο έργο πάνω στη ζωή της, το οποίο θα ολοκληρωθεί τη μέρα που θα πεθάνει. Με άλλα λόγια, έχει θέσει ως έργο ζωής το να κάνει τη ζωή της έργο τέχνης.
Ένα ατύχημα λειτούργησε καταλυτικά στην πορεία της Marina Otero “σπάζοντας” το σώμα της και καθηλώνοντάς την σε ακινησία. Τι μπορεί άραγε να κάνει μια χορεύτρια που δεν μπορεί να χορέψει;
Η συνομιλία μας μέσω zoom ήταν σύντομη, αρκετή όμως για να καταλάβουμε από τον χείμαρρο των ισπανικών της ότι πρόκειται για μία παθιασμένη ορμητική καλλιτέχνιδα, που σίγουρα θα έχει πολλά ακόμα να προσθέσει στο πρότζεκτ “Θυμήσου να Ζεις”.
Πρώτα σεξ, μετά αγάπη – Έτσι πάνε αυτά!
Το 2019 η Otero στερήθηκε το πιο σημαντικό πράγμα στη ζωή της. Την κίνηση! Ο τραυματισμός της σε ένα ατύχημα την καθήλωσε σε αμαξίδιο. Σαν αποτέλεσμα αυτής της επίπονης εμπειρίας αποφάσισε να δημιουργήσει ένα έργο όπου η ίδια θα σταθεί “ανήμπορη” στο κέντρο της σκηνής και πέντε χορευτές με τα γυμνά τους σώματα θα “αφηγηθούν” την ιστορία της. Το αποτέλεσμα ήταν το “FUCK ME”. Πιάνοντας το νήμα από την ιστορία του παππού της και την εμπλοκή του στη δικτατορία της Αργεντινής, φτάνει στα χειρουργεία και στη συνειδητοποίηση της φθοράς.
Το σώμα είναι μια ευαίσθητη μηχανή, που “σπάει”, που αποτυγχάνει και η δημιουργικότητα προέρχεται από αυτές τις εκδορές, τις πληγές.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή:
Πώς αγάπησες αυτή τη μορφή τέχνης και τι σημαίνει για σένα ο χορός;
Αγάπησα τον χορό από μικρή γιατί η μητέρα μου χόρευε. Δεν είχε που να με αφήσει και με έπαιρνε μαζί της στα μαθήματα χορού της. Έτσι ο χορός ήταν από πάντα μέσα στη ζωή μου και έμαθα να εκφράζομαι μέσα από αυτόν. Πρακτικά θα έλεγα ότι γεννήθηκα μέσα στον χορό. Η ‘κίνηση’ υπήρχε από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. Ο χορός για μένα είναι ο μόνος τρόπος να ζω και έτσι αφιέρωσα όλη μου την ενέργεια σε αυτό.
Πώς σκέφτηκες σε τόσο νεαρή ηλικία να δημιουργήσεις το αυτοβιογραφικό πρότζεκτ “Remember to Live”;
Ήθελα να διερευνήσω τη ζωή μέσα στο πέρασμα του χρόνου. Τι πιο εύκολο από το να διαλέξω τον εαυτό μου, να είμαι εγώ το αντικείμενο της έρευνας. Παρακολουθώ τις φάσεις της ζωής μου και τις καταγράφω με τον δικό μου τρόπο, υπενθυμίζοντάς μου να… το ζήσω μέχρι τη μέρα που θα πεθάνω.
Η Otero είναι μία μονήρης περφόρμερ. Το εκτόπισμά της στη σκηνή μοιάζει με εκείνο ενός πολεμιστή, ενός ήρωα, αλλά σε αυτή τη χορογραφία το σώμα της έχει “σπάσει”. Δίνει τη θέση της σε πέντε άνδρες χορευτές για να πουν με τα γυμνά τους σώματα τη δική της ιστορία.
Το θέαμα φυσικά είναι για να το δούμε και όχι για να το περιγράφουμε, αλλά τι περιλαμβάνει το FUCK ME;
Το Fuck Me που παρουσιάζω στη Στέγη είναι το νούμερο τρία στη σειρά έργο μου, στο πλαίσιο του “Remember to Live”. Το πρώτο ήταν το “Andrea” το 2012, μετά έκανα το “Remember 30 Years to Live 65 Minutes”, ένα βιο-δραματικό πρότζεκ όπου το σώμα μου συνομίλησε με οικογενειακά βίντεο, φωτογραφίες, τραγούδια και βιωματικές ιστορίες.
Και τώρα το “Fuck me” μιλάει και για τα προηγούμενα έργα, αλλά και για τον ταραγμένο εσωτερικό μου κόσμο. Έναν κόσμο μιας χορεύτριας που έχει χάσει τον έλεγχο του σώματός της και δεν μπορεί πλέον να κινηθεί. Είχα τραυματιστεί στη σπονδυλική στήλη και δεν μπορούσα να περπατήσω, πόσω μάλλον να χορέψω. Ήμουν μία χορεύτρια που δεν χορεύει και βίωνα αυτόν τον πόνο, κυριολεκτικά και μεταφορικά.
Την ενδιαφέρει πάρα πολύ το πώς μετασχηματίζουμε τον πόνο για καταφέρουμε να τον αντέξουμε. Η Otero έχει επανέλθει πλήρως από τον τραυματισμό της, αλλά όπως έχει πει “δεν μου είναι δύσκολο να εισέλθω ξανά σε εκείνο το σώμα, γιατί το ξέρω καλά”.
Έτσι διάλεξα πέντε χορευτές να χορέψουν αντί για μένα. Στο Fuck Me ασχολούμαι με το πέρασμα του χρόνου και την παρακμή του σώματος μετά την ηλικία των 40. Βέβαια τρία χρόνια μετά και ύστερα από πολλή προσπάθεια έχω επανέλθει και το έργο πλέον μοιάζει προϊόν μυθοπλασίας, καθώς είναι μία φάση του παρελθόντος μου. Έχει πάντως να κάνει με τον πόνο και τη διαχείριση του πόνου και το πώς παλεύουμε και συνεχίζουμε μετά από αυτό.
Το LOVE ME είναι ένα έργο δωματίου
Ενώ το FUCK ME είναι σχεδιασμένο για μεγάλα ακροατήρια το LOVE ME είναι πιο προσωπικό. Την βλέπουμε αρχικά ακίνητη και σε απόλυτο σκοτάδι, να καταγράφει το προσωπικό της ημερολόγιο ενώπιον των θεατών και να προχωρά σε εξομολογήσεις σαν μία ξένη που μετανάστευσε από τη χώρα της, πηγαίνοντας να ζήσει στην Μαδρίτη. Η επόμενη εκδοχή είναι οι εξομολογήσεις μιας ξένης, μιας φυγάδας που δραπετεύει. “Εμείς οι μετανάστες εθιζόμαστε στην απόδραση. Η ταυτότητά μας είναι η πορεία μας, διότι η χώρα που αφήσαμε πίσω μας δεν υπάρχει πλέον” λέει.
Το σεξ σχετίζεται με το σώμα. Η αγάπη δεν είναι τόσο “σώμα” όσο χρόνος. Το LOVE ME μιλάει για την αγάπη αλλά και τη βία, και είναι κατά κάποιο τρόπο ένα μεγάλο αντίο στο μέρος που γεννήθηκα και μεγάλωσα.
Όπως συνηθίζεις να λες “Έτσι πάνε αυτά. Γάμα με πρώτα. Κι ύστερα μιλάμε για έρωτα”. Άρα τι πραγματεύεται το “Αγάπα με” που ακολουθεί στη σειρά;
To Love Me σε συνδημιουργία του θεατρικού συγγραφέα και φίλου Μαρτίν Φλόρες Κάρντενας μιλάει για τη βία που υφίσταμαι ως γυναίκα και τη βία που έζησα από τον πατέρα μου στην παιδική ηλικία. Και και το πώς μπορεί να διαχειριστεί τη βία ένα σώμα που δεν έχει τη δύναμη να εξωτερικεύσει την αντίδρασή του. Ένα σώμα που του ασκείται η βία, πώς τη διαχειρίζεται για να επιβιώσει; Και έτσι η ερώτηση είναι: τώρα που έχω αποθεραπευτεί και μπορώ να χορέψω ξανά, δεν θέλω να ξαναπληγωθώ να “σπάσω το σώμα” μου. Και ταυτόχρονα, τι μπορώ να κάνω για τη βία που εγώ η ίδια κουβαλάω μέσα μου χωρίς να διακινδυνεύσω το σώμα μου ξανά;”.
Τη ρωτάμε για την κοινωνική διάσταση του έργου της και το αν η κοινωνία είναι πιο “ανοικτή” σε θέματα αποδοχής του σώματος και συμπερίληψης
Πιστεύω ότι αν θέλεις να μιλήσεις για το γενικό, καλό είναι να ξεκινάς από το προσωπικό. Ό,τι κάνω έχει κοινωνική διάσταση γιατί κάθε έργο προσωπικό καθρεφτίζει και καθρεφτίζεται στην κοινωνία. Θα ήθελα πολύ να μάθω πώς βλέπουν τα ζητήματα της συμπερίληψης στην Ελλάδα, αλλά στην Αργεντινή τώρα μόλις έχει ξεκινήσει να κινείται κάτι. Από το να το λέμε μέχρι να το κάνουμε υπάρχει μεγάλη απόσταση. Γίνονται κάποια βήματα, αλλά έχουμε πολύ δρόμο να κάνουμε προς τη συμπερίληψη.
Τέλος, υπάρχει κάτι που θα ήθελες να αποκομίσει ιδανικά ο θεατής από το δίπτυχο χορού Fuck me – Love me;
(γελάει): Κοιτάξτε το έργο μου έχει μία κυριολεκτική πλευρά και μία ποιητική διάσταση. Θέλω ο καθένας να εισπράξει ό,τι αναδυθεί από μέσα του και ας κάνει ελεύθερα τους δικούς του συσχετισμούς με βάση αυτό που θα δει.
