JO NESBO: ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΑΖΑΡΙΑΔΗΣ, ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΓΙΑΝΝΙΣΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΙΜΟΣ ΜΙΛΟΥΝ ΓΙΑ ΤΟΝ “ΔΙΚΟ ΤΟΥΣ” ΧΑΡΙ ΧΟΛΕ
Τρεις εκπρόσωποι του "ελληνικού νουάρ" μιλούν για τον αγαπημένο μας ήρωα που επιστρέφει στην 13η κατά σειρά υπόθεσή του, με τον μετρ του είδους, Jo Nesbo, να τον θέτει απέναντι στους δαίμονές του.
Ο Χάρι Χόλε “επιστρέφει” μέσα από τις σελίδες της Ματωμένης Σελήνης του Jo Nesbo, που κυκλοφορεί από την 1η Ιουνίου σε όλα τα βιβλιοπωλεία (Μεταίχμιο – μετάφραση Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη). Ο αγαπημένος ήρωας γυρίζει στη δράση τέσσερα χρόνια μετά το Μαχαίρι, που ήταν η δωδέκατη κατά σειρά ιστορία με τον ίδιο πρωταγωνιστή.
Στην 13η υπόθεσή του, ο Χάρι βρίσκεται στα χειρότερά του, χωρίς εδώ να θέλουμε να σας κάνουμε spoiler για το τέλος του προηγούμενου βιβλίου του Nesbo.
Η ζωή του πια βασίζεται καθαρά και μόνο στην τύχη, και στο ξεκίνημα της Ματωμένης Σελήνης –Killing Moon στον αγγλικό του τίτλο- μαθαίνουμε πως βρίσκεται στο Λος Άντζελες, συγκεκριμένα σε ένα μπαρ, όπου και προσπαθεί να πιει “μέχρι θανάτου”, όπως έχει περιγράψει ο ίδιος ο συγγραφέας. Στη δική του προσπάθεια για να επιβιώσει και να βρει κίνητρο, συναντά μια γυναίκα που τον εμπνέει, και τον κάνει να επιστρέψει στο Όσλο για να διερευνήσει μια υπόθεση δολοφονίας. Αυτή τη φορά όχι ως ένστολος αστυνομικός, αλλά ως ιδιωτικός ντετέκτιβ, δουλεύοντας για έναν πλούσιο εργολάβο ακινήτων.
Αυτή είναι και η κομβική διαφορά στην εξέλιξη του χαρακτήρα.
Όπως έχει δηλώσει ο Nesbo, εδώ βλέπουμε έναν πιο κυνικό Χάρι Χόλε καθώς πλέον δεν λειτουργεί για την επιβολή του Νόμου και την ευημερία της ευρύτερης κοινωνίας, αλλά το κάνει για τα λεφτά. Τα χρειάζεται, για να σώσει κάποιον άλλο, που για τον ίδιο έχει σημασία.
(Ξεφυλλίστε τις πρώτες σελίδες του βιβλίου εδώ)
Η υπόθεση της Ματωμένης Σελήνης:
“Αφού έχει δει τη ζωή του να διαλύεται, ο Χάρι πηγαίνει στο Λος Άντζελες για να εξαφανιστεί από όλους και όλα, ακόμα και από τον ίδιο του τον εαυτό. Όσο και αν προσπαθεί όμως, συνειδητοποιεί ότι από τον εαυτό του δεν μπορεί να ξεφύγει.
Όταν στον δρόμο του βρεθεί μια ηλικιωμένη ηθοποιός, η Λουσίλ, που προσπαθεί να ξεφύγει από ένα καρτέλ ναρκωτικών στο οποίο χρωστάει 1.000.000 δολάρια, ο Χάρι δεν έχει άλλη επιλογή από το να τη βοηθήσει. Εκείνη με τη σειρά της θα του δώσει στέγη, θα του χαρίσει τη συντροφιά της και ένα καλοραμμένο κοστούμι.
Πίσω στο Όσλο, δύο αγνοούμενα κορίτσια εντοπίζονται δολοφονημένα. Ένας από τους υπόπτους είναι ένας διάσημος μεγαλομεσίτης. Η Κατρίνε Μπατ θέλει να ζητήσει τη βοήθεια του ανθρώπου που γνωρίζει τους κατά συρροή δολοφόνους καλύτερα από τον καθένα, αλλά οι αρχηγοί της αστυνομίας αρνούνται κατηγορηματικά να συνεργαστούν με τον Χάρι Χόλε.
Από την άλλη μεριά, ο ύποπτος μεγαλομεσίτης θέλει να τον προσλάβει ως ιδιωτικό ερευνητή για να τον απαλλάξει από τις κατηγορίες. Ο Χάρι αρνείται, αλλά όταν το καρτέλ των ναρκωτικών απαγάγει τη Λουσίλ θα βρεθεί αντιμέτωπος με ένα δίλημμα: αν δεχτεί την πρόταση του μεγαλομεσίτη θα μπορέσει να πληρώσει το χρέος της Λουσίλ.
Έχει μόλις δέκα μέρες. Ο χρόνος περνάει και μια ματωμένη σελήνη ρίχνει το φως της πάνω από το Όσλο”.
Προσπαθώντας να σκιαγραφήσει την εξέλιξη του χιλιοδιαβασμένου ήρωα, το Magazine μίλησε με τρεις Έλληνες συγγραφείς αστυνομικών μυθιστορημάτων, που και αυτοί έχουν πλάσει τους δικούς τους χαρακτήρες στο νουάρ σύμπαν που χτίζουν στα βιβλία τους.
Η “νεότερη γενιά” του Βαγγέλη Γιαννίση και του Δημήτρη Σίμου, συναντά τη στόφα και την εμπειρία του Γρηγόρη Αζαριάδη, σε έναν άτυπο “διάλογο” για τον Χάρι Χόλε. Εμείς θέσαμε τέσσερα ερωτήματα και οι συγγραφείς μας απάντησαν, δίνοντας την προσωπική τους οπτική για τον “τσακισμένο” πρωταγωνιστή του Jo Nesbo.
Γιατί αγαπάμε τόσο πολύ τον Χάρι Χόλε;
Για τον Γρηγόρη Αζαριάδη ο Χόλε καθίσταται γοητευτικός για το αναγνωστικό κοινό καθώς συνδυάζει την ευφυία του με έναν δικό του κώδικα ηθικής.
“Πιστεύω ότι ο Nesbo δημιούργησε ένα μοναδικό ήρωα, συνδυάζοντας δύο πράγματα. Το πρώτο είναι τα χαρακτηριστικά ενός σκληρού, μοναχικού ερευνητή με υψηλή ευφυία, τον απαραίτητο κυνισμό και κάποιο προσωπικό κώδικα ηθικής… Στοιχεία που παραπέμπουν σε κλασικούς ήρωες του παρελθόντος, όπως ακόμα και στον αρχετυπικό Φίλιπ Μάρλοου… Παράλληλα όμως, εμπλούτισε τον Χόλε με κάποια άλλα στοιχεία, όπως αδυναμίες, αλκοόλ, εθισμούς κλπ, με αποτέλεσμα να φωτίσει την σκοτεινή του πλευρά, να τον δείξει πιο ευάλωτο και συνεπώς πιο ανθρώπινο… Ίσως για τον δεύτερο αυτό λόγο να είναι λίαν ελκυστικός για τις γυναίκες αναγνώστριες…”, μας λέει.
Ο Βαγγέλης Γιαννίσης ξεχωρίζει τον “υπερηρωισμό” του Χόλε. “Ο Χάρι δεν είναι ένας χαρακτήρας της διπλανής πόρτας. Είναι ένα σκαλί από το να γίνει υπερήρωας της Marvel, χωρίς όμως να γίνεται παρωδία, κάτι μοναδικό και αρκετά δύσκολο, από συγγραφικής σκοπιάς. Αυτά που κάνει, παρόλο που δεν είναι ρεαλιστικά, είναι αληθοφανή, γιατί στο σύμπαν του Χάρι ο αναγνώστης ξέρει πως αυτά ναι, γίνονται. Επίσης, έχει γούστο στη μουσική. Είναι ένας τύπος με τον οποίο θες να βγεις για σφηνάκια και να τον ακούς με τις ώρες να μιλάει”, μας απαντά.
“Το τέχνασμα του επιτυχημένου αστυνομικού, αποτυχημένου άνδρα είναι πάντα μια εύστοχη επιλογή για να ξεκινήσεις δυναμικά μια αστυνομική σειρά”, απαντά αντιστοίχως ο Δημήτρης Σίμος. “Η προσωπική μου άποψη είναι πως ο Nesbo κατάφερε να δημιουργήσει έναν χαρακτήρα που νιώθεις πως θες να τον πάρεις μια αγκαλιά, να του πεις “μην φοβάσαι φίλε, είμαι εγώ εδώ για σένα” και ταυτόχρονα να είναι ο πρώτος άνθρωπος που θα σου έρθει στο μυαλό, αν ποτέ μπλεχτείς σε καυγά. Εκείνη την στιγμή είσαι σίγουρος πως ο Χάρι Χόλε, “θα καθαρίσει” για πάρτι σου”.
Πώς θα έπλαθε ένας Έλληνας συγγραφέας τον Χάρι Χόλε;
Απαντώντας στο ερώτημα πώς θα τον φανταζόταν αν ο Χάρι Χόλε ήταν δικός του ήρωας, ο Γρ. Αζαριάδης μας απαντά:
“Δεν νομίζω να δημιουργούσα ποτέ ένα τέτοιο ήρωα! Αν πάντως το προσπαθούσα πολύ, θα τόνιζα με διαφορετικό τρόπο την «σκοτεινή» πλευρά του και θα ενίσχυα λίγο την εικόνα του «ομαδικού παίκτη»… Α ναι, και σίγουρα θα άλλαζα το όνομα του! Μπορεί να φαίνεται αλλόκοτο, αλλά θεωρώ ότι το Χάρι δεν ανταποκρίνεται στην εικόνα του σκληρού ντετέκτιβ, που έχω στο μυαλό μου!”.
“Νιώθω ότι είναι λίγο ιερόσυλο και μόνο που σκέφτομαι πώς να απαντήσω στην ερώτηση” λέει στο Magazine από τη δική του μεριά ο Β. Γιαννίσης, για να προσθέσει: “Θα μπορούσα να απαριθμήσω δύο τρεις αλλαγές, αλλά τότε ο χαρακτήρας δεν θα ήταν ο Χάρι, έτσι δεν είναι; Δεν λέω ότι θα ήταν χειρότερος ή καλύτερος, αλλά νιώθω ότι θα ήταν λίγο σαν να έβαζα μέικαπ στη Μόνα Λίζα”.
“Θα είχε λιγότερο ποτό, περισσότερο αυτοσαρκασμό, αλλά σίγουρα την ίδια επιμονή και μαχητικότητα με τον Αστυνόμο Καπετάνο”, απαντά ο Δ. Σίμος, με μια αναφορά και στον δικό του “πρωταγωνιστή”.
Πώς θα φαντάζονταν οι τρεις Έλληνες συγγραφείς που μιλούν στο Magazine το τέλος του Χόλε;
“Το θέμα είναι ότι ο Nesbo έχει δημιουργήσει ένα τεράστιο ήρωα, που κατά την ταπεινή μου άποψη, έχει ξεπεράσει σε φήμη τον δημιουργό του” μας λέει με νόημα ο Γρ. Αζαριάδης. “Εδώ λοιπόν μιλάμε για μια ανελέητη μάχη γιγάντων! Ποιος θα επικρατήσει τελικά… Ο Nesbo ή ο Χόλε; Ακριβώς γι’ αυτό τον λόγο, θεωρώ ότι το τέλος του Χόλε πρέπει να είναι μεγαλειώδες… Μια ανελέητη, συγκλονιστική μάχη με κάποιον τρομακτικό αντίπαλο, που να παραπέμπει σε σκληρή αρχαία τραγωδία, όπου και οι δύο μονομάχοι θα έχουν ένα φαντασμαγορικό τέλος…”.
Σε αυτό συμφωνεί και ο Β. Γιαννίσης. “Ε, μάλλον θα πεθάνει. Απλά ελπίζω να είναι ευτυχισμένος όταν έρθει εκείνη η στιγμή. Σίγουρα δεν θα έχει το ποιητικό και κάπως γλυκόπικρο τέλος του Βαλάντερ, μάλλον προβλέπω κάτι πιο “εκρηκτικό”.
Για τον Δ. Σίμο, το τέλος του Χόλε θα μπορούσε να θυμίζει το αντίστοιχο του Bond, Daniel Craig. “Θα τον ήθελα ηττημένο μέσα από την μεγαλύτερη του νίκη. Να χάσει την μάχη, αλλά να κερδίσει τον πόλεμο. Τώρα πώς θα γινόταν αυτό; Δεν ξέρω. Ίσως μια ιδέα θα ήταν η θυσία. Ένας James Bond στην τελευταία ταινία του Daniel Craig”.
Από πού “κρατάει” η σκούφια του Χόλε;
Τέλος, ποιον ήρωα θυμίζει ο Χάρι Χόλε; Για τον Γρ. Αζαριάδη, υπάρχουν στοιχεία του Μάρλοου. Αλλά όχι μόνο, κάνοντας ειδική μνεία στον -προσωπικά αγαπημένο- Adrian Mc Kinty. “Ο Nesbo έχει μελετήσει σε μεγάλο βαθμό αστυνομική λογοτεχνία για να δημιουργήσει αυτόν τον μοναδικό ήρωα. Υπό αυτή την έννοια, ο Χόλε έχει στοιχεία και από τον αρχετυπικό επιθεωρητή Μάρτιν Μπεκ, τον ήρωα των μοναδικού ζεύγους των Σουηδών πρωτοπόρων του αστυνομικού μυθιστορήματος Sjowall Wahloo και από ήρωες της κλασικής βρετανικής σκηνής (παράδειγμα ο ντετέκτιβ Λέιντλο του μεγάλου Mc Ilvanney, την δεκαετία του ’80 και ο πολύ πιο σύγχρονος Σον Ντάφι του εξαιρετικού Adrian Mc Kinty…)”.
“Έχει κάτι από την άρνηση του Πίτερ Παν να μεγαλώσει, λίγο από την ιδιοφυΐα του Σέρλοκ Χολμς, αρκετά από τους ήρωες των γουέστερν των Λουί Ντ’ Αμούρ και Κόρμακ ΜακΚάρθι”, μας λέει ο Β. Γιαννίσης, κάνοντας και μια πρόβλεψη. “Ίσως και μια ιδέα από Μακμπέθ – μάλλον δεν είναι τυχαίο που ο Nesbø διασκεύασε το συγκεκριμένο έργο. Ίσως δώσει και στον ήρωά του το τέλος του”.
Και για τον Δ. Σίμο, ο Χόλε έχει κάτι από Ροβινσώνα Κρούσο. “Μόνος, σε ένα αντίξοο, εχθρικό μέρος, με λίγους συμμάχους και πολλούς κινδύνους”.
**Διαβάστε την “Οργάνωση” του Γρηγόρη Αζαριάδη (εκδόσεις Bell), το βιβλίο “Ο άλλος αδερφός” του Βαγγέλη Γιαννίση (εκδόσεις Διόπτρα) και το “Πάρε ανάσα” του Δημήτρη Σίμου (εκδόσεις Μεταίχμιο).