ΚΑΗΚΑΝ ΤΑ ΤΣΙΜΕΝΤΑ – Ο ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΣ ΚΑΥΣΩΝΑΣ ΠΟΥ ΧΤΥΠΗΣΕ ΠΟΤΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Πότε βιώσαμε τον μεγαλύτερο -αλλά όχι χειρότερο- καύσωνα στην Ελλάδα; Κατά τη διάρκειά του παρατηρήθηκε η υψηλότερη θερμοκρασία που έχει καταγραφεί ποτέ στη χώρα μέχρι σήμερα.
Στις 10 Ιουλίου του 1977 η Ελλάδα έζησε τον μεγαλύτερο καύσωνα στην ιστορία της.
Το θερμόμετρο άγγιξε τους 48 βαθμούς Κελσίου στην Ελευσίνα και το Τατόι. Μέχρι σήμερα είναι η υψηλότερη θερμοκρασία που έχει καταγραφεί ποτέ στην χώρα, σύμφωνα και με τα επίσημα στοιχεία του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού.
Το συγκεκριμένο ρεκόρ είναι και αυτό που κατατάσσει τον καύσωνα του 1977 στους μεγαλύτερους καύσωνες παγκοσμίως και τον μεγαλύτερο στην Ελλάδα, και όχι η καταστροφικότητά του.
Την ίδια μέρα, η θερμοκρασία στο κέντρο της Αθήνας έφτασε τους 42°C.
Το φύλλο της 12ης Ιουλίου του 1977 της εφημερίδας “Μακεδόνία”, έγραφε χαρακτηριστικά “Σαχάρα έγινε την Κυριακή η Ελλάδα”, ανακοινώνοντας ταυτόχρονα τον θάνατο 3 ανθρώπων από ηλίαση και τη δυσφορία σύσσωμου του ελληνικού πληθυσμού λόγω του “τρομερού καύσωνα”.
“Εξάλλου το τηλέφωνο του 166 “άναψε” από τις επείγουσες κλήσεις για ηλιάσεις, καρδιακά επεισόδια και λιποθυμίες“, τόνισε ο συντάκτης ενώ παρατήρησε πως Αθήνα, Πειραιάς, Θεσσαλονίκη, Πάτρα και άλλες μεγάλες πόλεις της χώρας έμοιαζαν από νωρίς το πρωί μέχρι αργά το απόγευμα εγκαταλελειμμένες, καθώς εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες είχαν καταφύγει στις παραλίες για να δροσιστούν και οι υπόλοιποι είχαν κλειστεί στα σπίτια τους και δεν άνοιγαν ούτε τα παράθυρα!
Ο καύσωνας του 1977 μπορεί να “έσπασε το ρεκόρ” αλλά υπήρξε σχετικά ανώδυνος. Όπως θα δούμε παρακάτω, ο καύσωνας που ακολούθησε την επόμενη δεκαετία, αν και δεν “έγραψε” τόσο υψηλές θερμοκρασίες, ήταν ο πιο θανατηφόρος στην ελληνική ιστορία.
Το ρεκόρ θερμοκρασίας ίσως να είναι και λάθος
Όπως αναφέρει στην επίσημη ιστοσελίδα του ο διευθυντής της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ), Θοδωρής Κολυδάς, το πρωί της 10ης Ιουλίου είχε ξεσπάσει πυρκαγιά στην Πάρνηθα, η οποία έφτασε πολύ κοντά στο Τατόι και πιθανότατα επηρέασε τον δείκτη θερμοκρασίας.
Συγκεκριμένα αναφέρεται πως,
“Το διήμερο 10-11 Ιουλίου η συγκεκριμένη πυρκαγιά έκαψε 5.000 στρέμματα δάσους. Ένα μεγάλο μέρος της θέρμανσης του περιβάλλοντος χώρου στο αεροδρόμιο του Τατοΐου είναι πολύ πιθανό να οφείλεται στη μεταφορά θερμότητας από τον χώρο της πυρκαγιάς, η οποία έφτασε πολύ κοντά σε αυτό.
Στην περίπτωση της Ελευσίνας, η θέρμανση προήλθε κυρίως από τους καταβατικούς Β ανέμους, οι οποίοι στην αφετηρία τους από το Θριάσιο πεδίο ήταν θερμότεροι λόγω της πυρκαγιάς”.
Βέβαια, κάτι τέτοιο δεν έχει επισήμως επιβεβαιωθεί, αλλά τα επόμενα χρόνια δεν αποκλείεται ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός να αναθεωρήσει, όπως έχει κάνει ξανά στο παρελθόν.
Ο καύσωνας που άφησε πίσω του 1.300 νεκρούς
Από τις 22 έως και τις 30 Ιουλίου του 1987, για οκτώ συνεχόμενες ημέρες, η Ελλάδα έζησε τον πιο φονικό καύσωνα στην ιστορία της.
Η μέγιστη θερμοκρασία στο κέντρο της Αθήνας ήταν 41,9°C στις 23 Ιουλίου και 43,6°C στη Νέα Φιλαδέλφεια στις 27 Ιουλίου, σύμφωνα με τις μετρήσεις του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.
Αρχικά, τίποτα δεν προμήνυε την τραγωδία που θα ακολουθούσε. Τις πρώτες δύο μέρες (22-23/07) οι υψηλές θερμοκρασίες δημιούργησαν πράγματι δυσφορία σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού ενώ καταγράφηκαν και οι πρώτοι 21 θάνατοι, κυρίως καρδιοπαθών.
Την 24η Ιουλίου καταγράφηκαν 95 νεκροί. Την επομένη, 250. Η κατάσταση είχε αρχίσει ήδη να ξεφεύγει.
Καθημερινά εκατοντάδες πολίτες έπεφταν νεκροί ο ένας μετά τον άλλο. Η Πολιτεία δεν ήταν προετοιμασμένη να διαχειριστεί μία τόσο μεγάλη τραγωδία. Η κυβέρνηση Παπανδρέου δέχτηκε σκληρή κριτική για τις “ανεπαρκείς και ελλιπείς υποδομές”.
Τα νοσοκομεία ασφυκτιούσαν, με υπερπλήρη δωμάτια, ράντζα στους διαδρόμους και υπερτριπλάσιες εισαγωγές. Οι νεκροθάλαμοι των νοσοκομείων είχαν γεμίσει τόσο, που επιστρατεύτηκαν μέχρι και τα ψυγεία των βαγονιών του ΟΣΕ για να αποθηκευτούν οι σοροί.
Τα νεκροταφεία δεν προλάβαιναν να θάψουν τους νεκρούς. Επικρατούσε πανικός, και το χειρότερο όλων, ίσως και το πιο επικίνδυνο, ήταν σε διάφορες περιοχές της Αττικής “κοβόταν” απροειδηποίητα το νερό, πιθανόν λόγω κάποιας βλάβης στο σύστημα υδροδότησης.
Στις 30 Ιουλίου ο καύσωνας υποχώρησε, αφήνοντας συνολικά πίσω του τουλάχιστον 1.300 νεκρούς.
Υπολογίζεται ότι 400 ηλικιωμένοι πέθαναν αβοήθητοι.
