ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΑΙ ΑΥΤΟΝΟΜΗ ΘΕΡΜΑΝΣΗ – ΕΝΑ ΜΠΑΧΑΛΟ ΠΟΥ ΤΡΕΛΑΙΝΕΙ ΤΙΣ ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΕΣ

Ζω σε πολυκατοικία που μπορεί μελλοντικά να χαρακτηριστεί και ως ‘κοινωνικό πείραμα’. Χτίστηκε στα τέλη της δεκαετίας του 2000. Έχουμε λέβητα πετρελαίου, έχουμε και καυστήρα φυσικού αερίου και ‘λειτουργούμε’ με παλιάς κοπής αυτονομία.

Δηλαδή, κάθε διαμέρισμα έχει δικό του θερμοστάτη και όλοι ‘παίρνουμε’ ενέργεια από την ίδια ‘πηγή’.

Τα τελευταία χρόνια αυτή είναι ο λέβητας του φυσικού αερίου.

Ακολουθεί ιστορία καθημερινής τρέλας

Στο κτίριο που μένω πληρώναμε χρυσό το φυσικό αέριο, πριν αυτό γίνει μόδα.

Χαρακτηριστικά, έχω δώσει 60 ευρώ, για δυο ώρες χρήσης.

Όπως προσπαθούσα να διαχειριστώ τα μαθηματικά που δεν ‘έβγαιναν’, άκουσα πως παίζουν ρόλο

α) στο 35% του παγίου που προέκυψε ως γνωμάτευση του Τεχνικού Επιμελητηρίου, το 1985 (είτε ‘έκαιγα’, είτε δεν ‘έκαιγα’ χρεωνόμουν, βάσει του τι έκαιγαν όλοι οι άλλοι, των τετραγωνικών του διαμερίσματος μου και του ορόφου που βρίσκεται) και

β) της ‘έκρηξης’ ενέργειας που συντελείται στον λέβητα (χαρακτηριστικά μου είπαν “το μπαμ”) κάθε φορά που ξεκινάει η λειτουργία του -όταν είναι κλειστό-, μέσα στην ημέρα, εξαιτίας ενός αλγόριθμου -που παραμένει στην ‘πύλη του ανεξήγητου’, μέχρι σήμερα.

Δηλαδή, κάθε φορά που τον έθετε κάποιος σε λειτουργία -από κατάσταση αδράνειας- χρεωνόμασταν όλοι. Φαντάσου πόσες φορές μπορούσε να συμβεί αυτό μέσα σε μια ημέρα -πόσο μάλλον μήνα.

Έτσι, για να ελαχιστοποιήσουμε τις ‘ζημιές’ βάλαμε κοινές ώρες λειτουργίας. Αν πέτυχε το πείραμα; Όχι, γιατί είχαμε πέντε ‘πακέτα’ (από ωριαία έως τρίωρα) μέσα στο 24ωρο. Και άρα πέντε ‘μπαμ’ ενέργειας.

Είχα προτείνει να γίνουν τα ‘πακέτα’ δύο και να ‘χουν μεγαλύτερη διάρκεια, ώστε να μειώσουμε τα ‘σταμάτα-ξεκίνα’ του καυστήρα. Δεν εισακούστηκα -γιατί δεν βολευόταν το ‘κέντρο αποφάσεων’. Θες να πούμε η πλειοψηφία; Να το πούμε.

Αυτή όμως, είναι η πραγματικότητα για όσους ζούμε σε πολυκατοικίες. Και στις κοινωνίες.

Να προσθέσω εδώ πως στο ίδιο κτίριο, η πλειοψηφία των ιδιοκτητών ψήφισε πέρυσι να ζεσταθούμε με φυσικό αέριο (της αύξησης του +250%) και όχι με πετρέλαιο (της αύξησης του 50%). Γιατί;

Μου είπαν ότι επειδή είχαμε σε αχρηστία τον καυστήρα του πετρελαίου για χρόνια, χρειάζονταν διάφορες εργασίες (που θα κόστιζαν), ώστε να λειτουργήσει σωστά, χωρίς τον κίνδυνο να ανατιναχτούμε. “Επίσης, δεν είμαστε σίγουροι πως δεν θα μας κλέβουν αυτοί που θα μας φέρνουν το πετρέλαιο”.

Ενώ το δράμα που ζούσαμε με το αέριο ήταν… η νόρμα.

Να προσθέσω εδώ πως όπως μάθαμε -όταν ‘βγήκε’ υγρασία σε τοίχους όλων των ορόφων- στις σωληνώσεις του φυσικού αερίου επιλέχθηκαν λάθος υλικά, το αέριο δημιούργησε υγρασία και φυσικά, πληρώσαμε όλοι ένα ουδόλως ευκαταφρόνητο ποσό για να ζήσουμε κατάρρευση. Έξοδο που θα μπορούσε να αποφευχθεί -προσωρινά-, αν είχαμε επιλέξει πέρυσι το πετρέλαιο.

Στρατό δεν έχω πάει, αλλά υποθέτω ότι αυτοί που ‘έβγαλαν’ το ‘εκεί που τελειώνει η λογική’ ένιωθαν όπως εγώ.

Εξυπακούεται πως είχα ήδη αναλύσει όλες τις πιθανές προοπτικές, για να ‘βγω’ από το κεντρικό σύστημα θέρμανσης και για ευνόητους λόγους (την εκτίναξη της τιμής στο φυσικό αέριο) δεν προχώρησα στην πράξη του σχεδίου να βάλω ατομικό λέβητα -κάτι που έκαναν δυο συγκάτοικοι.

Όταν αναζήτησα εναλλακτικές, άκουσα το ‘δεν ξέρω/δεν απαντώ’ από μηχανικούς, δικηγόρους και ιδιοκτήτες διαμερισμάτων που είχαν την ίδια επιθυμία.

Έτσι επικοινώνησα με τον πρόεδρο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ) και δικηγόρο, Στράτο Παραδιά μήπως και καταλάβω πώς θα κερδίσω την αυτονομία μου -χωρίς να έχω προβλήματα από τυχόν δικομανείς που υπάρχουν παντού, ανάμεσα μας.

Ανακάλυψα λαβράκι.

Δεν πληρούνται οι προδιαγραφές της αυτονομίας, όταν βάζεις αέριο ενώ έχει αέριο και η πολυκατοικία

Πριν μιλήσω με τον κύριο Παραδιά, είχα διαβάσει όσα αναφέρονταν στην εγκύκλιο που έχει δημοσιεύσει η ΠΟΜΙΔΑ.

Μου διευκρίνισε πως όσα αναφέρονταν σε αυτό το έγγραφο είναι τα συμπεράσματα της ΠΟΜΙΔΑ, για τη διάταξη της αυτονομίας του 2015 -βάσει και όσων είχε να επισημάνει ο ενεργειακός σύμβουλος της Ομοσπονδίας.

“Ό,τι αναφέρει η εγκύκλιος μας δεν έχει να κάνει με το τι μας αρέσει, αλλά το τι λέει ο νόμος. Και όσα αναφέραμε δεν αμφισβητήθηκαν από κανέναν” τονίζει ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ, πριν περάσει στο παρασύνθημα.

“Οι δυο προϋποθέσεις της διάταξης για την αυτονομία, είναι οι εξής: α) η μετάβαση σε νέο σύστημα ενεργειακά αποδοτικότερης θέρμανσης, και β) η πλήρης υλοποίηση και αδειοδότηση της εγκατάστασης του νέου συστήματος εφόσον αυτή απαιτείται, σε τρόπο που να είναι δυνατή η σύννομη λειτουργία του”.

Δηλαδή, εξασφαλίζεις αυτονομία όταν αποδείξεις πως αφενός με ένα σύστημα ζεσταίνεις όλο το διαμέρισμα, αφετέρου αυτό το σύστημα είναι ενεργειακό καλύτερο από εκείνο που έχει η πολυκατοικία”, λέει ο κύριος Παραδιάς.

“Η μετάβαση από πετρέλαιο στο φυσικό αέριο υπήρχε ως τρόπος αυτονομίας, καθώς εξοικονομούσε ο ιδιοκτήτης ενέργεια και χρήματα. Εκεί στηρίζεται η συλλογιστική του νομοθέτη”.

Η μετάβαση από φυσικό αέριο σε φυσικό αέριο, δεν τεκμηριώνεται ως τρόπος αυτονομίας. Αν η πολυκατοικία έχει 12 διαμερίσματα, έχει 12 καυστήρες. Καίνε λιγότερο από ό,τι ο ένας που υπάρχει για όλους στο υπόγειο; Όχι.

Παρ’ όλα αυτά, αυτό συμβαίνει πια παντού. Είτε γιατί δεν ενδιαφέρονται οι άλλοι ιδιοκτήτες, είτε γιατί δεν το γνωρίζουν, είτε γιατί δεν θέλουν να μπουν σε αντιδικία”.

Ως εκ τούτου, “δεν πληροί τις προδιαγραφές του νέου νόμου η μετάβαση:

• από κεντρικό σύστημα πετρελαίου σε ατομικό σύστημα πετρελαίου.
• από κεντρικό σύστημα φυσικού αερίου σε ατομικό φυσικού αερίου, καθόσον η ατομική εγκατάσταση ουδέποτε μπορεί να θεωρηθεί ως αποδοτικότερη της κεντρικής-συλλογικής εγκατάστασης θέρμανσης ολόκληρου του κτιρίου, αφού όπως αναφέρεται ανωτέρω οδηγεί στην υποβάθμιση του βαθμού απόδοσης του λέβητα κεντρικής θερμάνσεως.
• από κεντρικό σύστημα πετρελαίου ή αερίου σε οποιοδήποτε άλλο ατομικό σύστημα πλην τηλεθέρμανσης, γεωθερμίας και των νέων υψηλής απόδοσης αντλιών θερμότητας, όπως κλιματιστικά κλασσικού τύπου ή και inverter κ.λπ.”.

“Οι αντλίες θερμότητας είναι το μέλλον -και οικονομικά και περιβαλλοντικά. Η απόδοση είναι τεράστια, με την μικρότερη χρήση ενέργειας” είπε ο ειδικός, πριν του θυμίσω ότι όλα αυτά ισχύουν στο 100% εφόσον έχει γίνει η εγκατάσταση, υποδαπέδια, στην κατασκευή της πολυκατοικίας.

“Λειτουργεί με 35 βαθμούς θερμοκρασία νερού, ενώ τα καλοριφέρ λειτουργούν με 70. Επίσης, έχεις θέρμανση όλο το 24ωρο, όλον το χειμώνα, ενώ με το καλοριφέρ είναι διακεκομμένη”. Αν τοποθετηθεί εκ των υστέρων, δεν προσφέρει ψύξη και το 40% της ενέργειας που χρειάζεται για τη θέρμανση, γίνεται 60%.

Εκτός και αν αλλαχθούν τα ‘σώματα’ και μπουν fan coil (“είναι καλοριφέρ με ανεπιστηράκια” που παίρνουν νερό στο στοιχείο τους, σε χαμηλές θερμοκρασίες -35°C και 50°C- και με τη βοήθεια του ανεμιστήρα διανέμουν τη θερμότητα στο χώρο. Τα απλά σώματα διανέμουν με φυσικό τρόπο τη θερμότητα και μέσω απαγωγής).

Για όλα αυτά, το κόστος είναι πολύ μεγάλο. Απόσβεση βέβαια, γίνεται καθώς “αυτό το σύστημα θα παραμείνει το οικονομικό, όπου και αν πάει η τιμή του ρεύματος”.

Γιατί τότε οι κατασκευαστές επιμένουν να βάζουν φυσικό αέριο -που έχει αποδειχθεί πως δεν βοηθά ιδιαίτερα το περιβάλλον, ενώ πια είναι και πανάκριβο;

“Επειδή είναι πιο φθηνή η εγκατάσταση του λέβητα αερίου (μπόιλερ)”.

Πώς μπορούμε να αυτονομηθούμε

“Πάντα βάσει των όσων λέει ο νόμος και της ερμηνείας μας, πρέπει να συγκληθεί κατ’ αρχάς γενική συνέλευση για να ενημερωθούν οι υπόλοιποι ιδιοκτήτες για την απόφαση αυτονομίας από την κεντρική θέρμανση. Δεν χρειάζεται να συμφωνήσει η πλειοψηφία. Αλλά ενημέρωση πρέπει να γίνει.

Ο νομοθέτης προχώρησε στην αλλαγή, για να πετύχει εξοικονόμηση θέρμανσης συνολικά στην πολυκατοικία, αλλά και στο ίδιο το διαμέρισμα. Αν αυτό που κάνουμε επιφέρει εξοικονόμηση, τότε καλώς γίνεται.

Υπάρχουν πολλοί που λένε “εγώ δεν θέλω να ξαναπληρώσω κοινόχρηστα. Θα θερμαίνομαι μόνος, με ενεργειακό τζάκι ή δυο σόμπες ή κλιματιστικά κοκ.

Αυτό δεν αρκεί, για να αυτονομηθείς.

Κερδίζεις την αυτονομία, μόνο στη βάση του ότι αυτό που θα κάνεις, είναι ενεργειακά αποδοτικά, καλύτερο”.

Συνεπώς, δεν μπορεί να φύγει όποιος θέλει από την κεντρική θέρμανση.

“Μόνο αν μπορεί να αποδείξει με βεβαίωση που θα δώσει μηχανολόγος, πως ό,τι κάνει καλύπτει όλο το διαμέρισμα και όχι αποσπασματικά (πχ κλιματιστικά). Είτε δηλαδή, με φυσικό αέριο έναντι πετρελαίου, είτε με αντλία θερμότητας που καλύπτει όλο το σπίτι”.

Το ενεργειακό τζάκι ωστόσο, καλύπτει όλο το σπίτι με ειδικές σωληνώσεις που περνούν τη θερμότητα σε όλα τα δωμάτια.

“Αυτό πρέπει να αποδειχθεί με μελέτη που θα είναι επιστημονικά τεκμηριωμένη.

Είναι υπεκφυγή να φύγει κάποιος από τις υποχρεώσεις του, απέναντι στην πολυκατοικία, επωφελούμενος από το γεγονός ότι αν μένει στον 2ο όροφο ζεσταίνει το κεφάλι του ο τρίτος και τα πόδια του ο πρώτος”.

Είναι παράνομο να μειώνουν οι πολυκατοικίες το πάγιο ποσοστό χρέωσης;

Ένα άλλο ζήτημα που προέκυψε στην κρίση και συνεχίζεται έως σήμερα, είναι το πάγιο έξοδο της θέρμανσης που ‘χρεώνεται’ κάθε ιδιοκτήτης, είτε κάνει χρήση του κεντρικού συστήματος θέρμανσης, είτε όχι “γιατί επωφελείται από τη θέρμανση που του παρέχουν οι άλλοι.

Είναι ποσοστό από 25 έως 30%, σύμφωνα με γνωμάτευση του τεχνικού επιμελητηρίου του 1985.

Χρεώνεται σε χαμηλότερο ποσοστό αυτός που είναι στον πρώτο όροφο και έχει από κάτω πυλωτή (άρα έχει θερμικές απώλειες) και αυτός που είναι στο ρετιρέ και έχει θερμικές απώλειες από πάνω.

Το ποσοστό είναι μεγαλύτερο όσων είναι μεταξύ του πρώτου και του τελευταίου ορόφου”.

Η έρευνα που είχα ήδη κάνει, με βοήθησε να μάθω ότι υπάρχουν πολυκατοικίες που έχουν προχωρήσει σε μείωση του πάγιου ποσοστού, από την κρίση και μετά, μέσω σχετικής απόφασης σε γενική συνέλευση.

“Πολλοί ένοικοι είχαν δηλώσει στο διαχειριστεί πως επειδή έχασαν τις δουλειές τους και δεν είχαν εισοδήματα, δεν μπορούσαν να ανάψουν τη θέρμανση, μηδέ να πληρώσουν το πάγιο. Κάποιοι είχαν ζητήσει έως και απαλλαγή. Έτσι τα έξοδα μοιράζονταν όσοι άναβαν τη θέρμανση”.

Αυτό δεν είναι παράνομο, εφόσον αντίκειται στη γνωμάτευση του Τεχνικού Επιμελητηρίου που ισχύει για όλους;

Αντίκειται στην απόφαση, αλλά ανήκει στη σφαίρα του δικαίου της ανάγκης. Προφανώς και αν στην πολυκατοικία υπάρχει κάποιος δικομανής, μπορεί να το αμφισβητήσει.

Στην πράξη, δεν είδαμε να πηγαίνει στα δικαστήρια. Είναι ωστόσο, πιθανό αν φτάσει εκεί μια υπόθεση, το δικαστήριο να δεχθεί πως η απόφαση της γενικής συνέλευσης έχει εφαρμογή”.

Πότε μπορούν να σου πάρουν το σπίτι

Είναι δεδομένο πως σε κάθε πολυκατοικία υπάρχει ένα ιδιόρρυθμος κάτοικος. “Όπως υπάρχει σε όλη την κοινωνία” πρόσθεσε ο κύριος Παραδιάς, πριν δώσει άλλο ένα ενδεχόμενο σε περίπτωση που στο κτίριο που μένετε υπάρχει κάποιος που αρνείται να πληρώσει τα πάγια θέρμανσης, για τον όποιο λόγο. Τι μπορούν να κάνουν οι υπόλοιποι;

“Ο διαχειριστής μπορεί να στραφεί δικαστικά εναντίον αυτού που δεν πληρώνει τα πάγια θέρμανσης και μετά δικαστικές αποφάσεις, να γίνει κατάσχεση του σπιτιού και να βγει σε πλειστηριασμό για να πληρωθούν αυτά τα έξοδα.

Αυτό είναι κάτι που έχει γίνει σε 1-2 περιπτώσεις, στις οποίες δεν πληρώνονταν κοινόχρηστα”.

Ομολογουμένως, πρόκειται για φαινόμενο που απασχολεί πάρα πολλές άλλες πολυκατοικίες.

Γιατί το κράτος δεν έβγαλε ποτέ εγκύκλιο -να διευκολύνει τη ζωή μας;

Ο κύριος Παραδιάς είπε ευθύς εξ αρχής πως ό,τι υπάρχει στην εγκύκλιο της ΠΟΜΙΔΑ βασίζεται στη διάταξη της κυβέρνησης, που έπειτα από αλλεπάλληλες ερωτήσεις πολιτών για το πότε θα βγάλει εγκύκλιο για το νέο νόμο “είχε απαντήσει -ανεπίσημα- το 2017 πως ήταν κάτι που δεν χρειαζόταν, καθώς ό,τι αναφέρει η ΠΟΜΙΔΑ είναι σωστό”.

Έκτοτε δεν έχει αλλάξει κάτι. Και όσα αναφέρει αυτός ο νόμος παραμένουν συγκεχυμένα. Δηλαδή, κάθε άλλο παρά βοηθούν τους πολίτες να καταλάβουν και να τιμήσουν τα δικαιώματα τους. Όταν ρώτησα σχετικά τον δικηγόρο-διαχειριστή της πολυκατοικίας μου, μου είχε πει πως ‘ο νόμος γράφτηκε στο πόδι’.

Γεγονός που επιβεβαίωσε ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων.

“Είναι γεγονός πως η διάταξη γράφτηκε στο πόδι, υπό την πίεση του να επεκταθεί το φυσικό αέριο -έναντι του πετρελαίου και για περιβαλλοντικούς λόγους- και αυτών που τοποθετούν καυστήρες, προκειμένου να προβούν σε σχετικές εγκαταστάσεις στις πολυκατοικίες.

Άφησαν έτσι, πολλά αδιευκρίνιστα πράγματα και αυτός είναι ο λόγος που δεν βγήκε και εγκύκλιος”.

ΥΓ: Θα ήθελα να έχεις πρόχειρη την πληροφορία, ότι όσοι περισσότεροι αυτονομούνται, ο λέβητας κεντρικής θερμάνσεως λειτουργεί με χαμηλότερα φορτία, με αποτέλεσμα να υποβαθμιστεί έτσι ο βαθμός απόδοσης της εγκατάστασης”. Επίσης, αν δεν χρησιμοποιείται η αντικατάσταση, υπάρχουν συνέπειες στις σωληνώσεις, που αυξάνουν το κόστος συντήρησης -και σε ακραίες καταστάσεις οδηγούν και σε αντικατάσταση.