ΚΟΡΟΝΟΪΟΣ: ΤΙ ΣΧΕΣΗ ΕΧΕΙ Η ΝΟΣΗΣΗ ΜΕ ΤΟ ΒΑΡΟΣ ΜΑΣ;

Η παχυσαρκία είναι η δεύτερη αιτία των θανάτων του δυτικού κόσμου -στο Νο1 είναι ‘καρφωμένο’ το κάπνισμα. Χαρακτηρίζεται ως νόσος και αυτό οφείλεται στα σοβαρά προβλήματα υγείας με τα οποία συνδέεται.

Η παχυσαρκία έχει να κάνει με την υπερβολική εναπόθεση λίπους στα λιποκύτταρα, με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας να έχει ενημερώσει ότι ο Δείκτης Μάζας Σώματος (το βάρος του σώματος διαιρούμενο με το τετράγωνο του ύψους) δείχνει ποια είναι η κατάσταση μας.

Πώς θα μάθετε ποιος είναι ο δικός σας δείκτης; Κάντε μια είσοδο στο μετρητή του CDC που εδρεύει στη χώρα όπου σχεδόν οι μισοί κάτοικοι είναι παχύσαρκοι (ναι, είναι οι ΗΠΑ). Κατά τους ειδικούς, οι τιμές έως το 18.5 αντιστοιχούν σε λιποβαρείς, από το 18.5 έως το 25 το βάρος κρίνεται ως φυσιολογικό, από 25 έως 30 είμαστε υπέρβαροι και από 30 και πάνω είμαστε παχύσαρκοι. Γιατί όμως, τα λέμε όλα αυτά.

Νέα έρευνα αποκαλύπτει πως ο Covid-19 φαίνεται να κρύβεται στα λιποκύτταρα και κατ’ αυτόν τον τρόπο αυξάνεται κατακόρυφα ο κίνδυνος να ασθενήσουν σοβαρά, όσοι είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι και νοσούν. Πόσο; Θα τα δούμε όλα.

Η πρώτη συσχέτιση έγινε τον Αύγουστο του 2020

Τον Αύγουστο του 2020 δημοσιεύτηκε η πρώτη έρευνα που είχε ως αντικείμενο τη μελέτη της σχέσης μεταξύ Covid-19 και παχυσαρκίας. Στο πρώτο κύμα της πανδημίας η MaryEllen Antkowiak -γιατρός στα επείγοντα του University of Vermont Medical Center- είχε παρατηρήσει οι ασθενείς που έφταναν στο νοσοκομείο, είχαν ζήσει κάποιες μέρες με συμπτώματα όμοια της γρίπης, είχαν πυρετό και σταδιακά γινόταν όλο και πιο δύσκολη η αναπνοή. Κάποιοι χρειάζονταν διασωλήνωση. Αρκετοί πέθαναν. “Είχαν και ένα άλλο κοινό: ήταν υπέρβαροι ή παχύσαρκοι και αυτό ήταν ο κύριος παράγοντας κινδύνου για να ασθενήσουν”.

Εν συνεχεία, οι ερευνητές πήραν στα χέρια τους όλες τις μελέτες που είχαν γίνει ήδη -σε όλον τον κόσμο- σε ασθενείς με Covid-19 που ήταν υπέρβαροι ή παχύσαρκοι (ήταν 1733), πρόσθεσαν τα δεδομένα εκείνης της εποχής και έκαναν την πρώτη metaanalysis του είδους.

Φάνηκε πως οι άνθρωποι με παχυσαρκία είχαν 113% περισσότερες πιθανότητες να μολυνθούν με SARS-CoV-2 από εκείνους που είχαν υγιές βάρος, 47% περισσότερες πιθανότητες να μπουν σε μονάδα εντατικής θεραπείας και 48% περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν.

Στην metanalysis επισημαινόταν πως η πανδημία είχε ‘πέσει’ πάνω στο υψηλότερο ποσοστό υπέρβαρων/παχύσαρκων ατόμων που υπήρχαν ποτέ στον πλανήτη και δη σε χώρες με υψηλότερα εισοδήματα. Στα συμπεράσματα, μπορείτε να διαβάσετε ότι “είναι σαφές ότι ο αυξανόμενος επιπολασμός ατόμων που είναι υπέρβαρα/παχύσαρκα μεταξύ των ενηλίκων και των ηλικιωμένων είναι παγκόσμιο πρόβλημα. Αυτά τα άτομα αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο σοβαρών συνεπειών από τον Covid-19, συμπεριλαμβανομένων της νοσηλείας, της ανάγκης για εντατική κλινική φροντίδα και του θανάτου.

Επιπροσθέτως, αναφέρθηκε πως τα άτομα με παχυσαρκία είναι πιθανό να αντιμετωπίσουν μειωμένη ‘κάλυψη’ από τα εμβόλια, λόγω μηχανισμών που είναι παρόμοιοι με εκείνους που ευθύνονται για μεγαλύτερο κίνδυνο πρωτογενούς μόλυνσης”. Τονιζόταν η ανάγκη για τη λήψη αυτών των δεδομένων για μειωμένη ανοσολογική απόκριση, από όσους δούλευαν επί θεραπειών και εμβολίων, όπως και ότι χρειαζόταν περαιτέρω έρευνα για την κατανόηση των αιτιακών σχέσεων.

Στην πορεια, εγιναν περισσοτερο συγκεκριμενα καποια πραγματα

Η μία αιτιακή σχέση είχε να κάνει με το λίπος στην κοιλιά, που ωθεί προς τα επάνω το διάφραγμα και προκαλεί αυτόν τον μεγάλο μυ -που βρίσκεται κάτω από την κοιλότητα του θώρακα- να ‘βρίσκει’ στους πνεύμονες και να περιορίζει τη ροή του αέρα. Αυτό οδηγεί σε κατάρρευση των αεραγωγών στους κάτω λοβούς των πνευμόνων -όπου φτάνει περισσότερο αίμα για οξυγόνωση, συγκριτικά με τους άνω λοβούς. Όλο αυτό επιταχύνει τη χειροτέρευση της κατάστασης, μετά τη μόλυνση.

Μια δεύτερη (αιτιακή σχέση) αφορούσε μηχανικό πρόβλημα: το αίμα των ατόμων με παχυσαρκία πήζει πιο γρήγορα. Ο μηχανισμός που υπάρχει στα αιμοφόρα αγγεία για να διατηρούνται οι ισορροπίες, διαλύεται από τον Covid-19 και έτσι δημιουργούνται θρόμβοι.

Οι επιστήμονες θύμισαν και ότι η παχυσαρκία προκαλεί ρήγματα στην άμυνα του οργανισμού μας, καθώς τα λιποκύτταρα διεισδύουν στα όργανα, στα οποία παράγονται και αποθηκεύονται τα ανοσοποιητικά κύτταρα (σπλήνας, μυελός των οστών και θύμος αδένας). Ο λιπώδης ιστός παίρνει τη θέση του ανοσοποιητικού ιστού και κάνει τους ανθρώπους με παχυσαρκία πιο ευάλωτους στους παθογόνους οργανισμούς και λιγότερο ‘καλυμμένους’ από το εμβόλιο.

Η νεα ανακάλυψη ειναι ακομα πιο τρομακτικη

Τον Οκτώβριο, ερευνητές κυρίως από το το Stanford University δημοσίευσαν μη αξιολογημένη μελέτη (διαδικασία που κρίνει αν θα δημοσιευθεί μια έρευνα ή όχι σε ιατρικά περιοδικά), βάσει της οποίας ο Covid-19 μπορεί να μολύνει άμεσα και τα λιποκύτταρα -και ως εκ τούτου τα υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα ενδεχομένως να διατρέχουν -και για αυτό το λόγο- αυξημένο κίνδυνο, εάν νοσήσουν με κορονοΪό.

“Τα data της μελέτης μας υποδηλώνουν πως η μόλυνση του λιπώδους ιστού και η σχετιζόμενη φλεγμονώδης απόκριση μπορεί να είναι εκ των λόγων που τα παχύσαρκα άτομα ασθενούν βαριά” δήλωσε η Dr. Catherine Blish, καθηγήτρια στο Stanford University Medical Center και επικεφαλής ερευνήτρια. Να σημειώσουμε εδώ πως η φλεγμονή είναι η απάντηση του οργανισμού μας στον εισβολέα. Κάποιες φορές μπορεί να είναι τόσο έντονη που να γίνει πιο επιβλαβής, από τη μόλυνση που την προκάλεσε.

Η Dr. Blish με την ομάδα της (επιστήμονες από τη Γερμανία, την Ελβετία, το Stanford και το Yale) μελέτησαν τα λιπώδη κύτταρα ασθενών με Covid-19 που είχαν πεθάνει. Πήραν κομμάτι του λιπώδους ιστού και είδαν αν μπορούσε να μολυνθεί από κορονοϊό -και πώς ανταποκρίνονταν οι διάφοροι τύποι κυττάρων.

Ανακάλυψαν πως ο Covid-19 μολύνει τα ίδια τα λιποκύτταρα, χωρίς να προκαλεί μεγάλες. Εν τούτοις, μολύνονται συγκεκριμένα ανοσοποιητικά κύτταρα (macrophages) και αυτά αναπτύξουν έντονη φλεγμονώδη αντίδραση. Σε δείγματα από Ευρωπαίους που είχαν πεθάνει από κορονοϊό, διαπιστώθηκε πως ο ιός βρισκόταν στο λίπος, κοντά σε διάφορα όργανα. Πώς γινόταν αυτό;

Ήταν ήδη γνωστό πως ο λιπώδης ιστός μπορεί να χρησιμεύσει ως ‘δεξαμενή’ για τα παθογόνα (εκεί φιλοξενούνται αυτός της γρίπης και ο HIV -μεταξύ άλλων). Ο κορονοϊός ωστόσο, φαίνεται να μπορεί να ‘κρύβεται’ στα λιποκύτταρα, πριν εξαπλωθεί σε άλλες περιοχές του σώματος μας, αποφεύγοντας τις ανοσοποιητικές άμυνες.

Στην τελευταία έρευνα, οι μελετητές βρήκαν πως ο ιός όχι μόνο μολύνει τα κύτταρα, αλλά τους προκαλεί και φλεγμονή -συνθήκη που σχετίζεται με σοβαρές περιπτώσεις Covid-19. Τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι όσο πιο υπέρβαρος είναι κάποιος, τόσο πιο ευάλωτος είναι σε σοβαρές λοιμώξεις Covid-19 -αφού έχει περισσότερο λιπώδη ιστό που μπορεί να προσβληθεί.

Οι συντάκτες της μελέτης εξήγησαν πως τα στοιχεία της δουλειάς τους μπορούν να υποδεικνύουν την ανάγκη για νέες θεραπείες για τον κορονοϊό, που στοχεύουν στο σωματικό λίπος. “Ίσως να είναι αυτή η αχίλλειος πτέρνα που χρησιμοποιεί ο ιός, ώστε να αποφύγει τις προστατευτικές ανοσολογικές αποκρίσεις -με το να κρύβεται εκεί” δήλωσε ο Dr. Vishwa Deep Dixit, καθηγητής συγκριτικής ιατρικής και ανοσολογίας στο Yale School of Medicine.