ΚΡΙΣΤΟΦ ΒΑΛΤΣ ΣΤΟ NEWS 24/7: “ΕΚΑΝΑ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ. ΤΟ ΒΡΙΣΚΩ ΑΚΟΜΑ ΕΝΑ ΕΝΟΧΛΗΤΙΚΟ ΜΕΣΟ”
Ο βραβευμένος με δύοα Όσκαρ ηθοποιός μιλά στο The Magazine για την ανάγκη του για ειρωνεία, για τον Ταραντίνο και το ένα πρότζεκτ που ακόμα τον ταράζει.
«Βρίσκω την ειρωνεία ως κάτι το αναγκαίο για την επιβίωση», μας λέει με ένα σαρδόνιο χαμόγελο ο πολυβραβευμένος ηθοποιός καθώς καθόμαστε σε μια μεγάλη τραπεζαρία του ξενοδοχείου Ausonia Hungaria στο Λίντο της Βενετίας.
Συχνά θα τύχει ηθοποιοί ή σκηνοθέτες να μην έχουν πάρα πολλή όρεξη για αυτές τις φεστιβαλικές συνεντεύξεις, όμως ο Κριστόφ Βαλτς έχει μια έκφραση στο πρόσωπό του που είναι κάπως διαφορετική από αυτές που έχω συνηθίσει. Υπάρχει μια υποψία περιέργειας. Σαν η ενέργειά του να λέει, ναι, θα προτιμούσα τώρα να κοιμάμαι, αλλά είμαι και περίεργος να δω τι θα ακούσω σήμερα εδώ.
Είναι μια αντιμετώπιση αρκετά συνεπής με το πώς κοιτάζει ο ίδιος όχι μόνο την καριέρα του αλλά και το Χόλιγουντ γενικότερα. Είναι άλλοτε λιτός κι άλλοτε γέρνει το σώμα μπροστά απαντώντας σε βάθος σε κάποια ερώτηση που φαίνεται να τον ιντριγκάρει αληθινά. Μοιάζει αυθεντικά κολακευμένος όταν του λέω ότι αγαπώ τόσο το Big Eyes του Τιμ Μπάρτον (από τις πολύ αδικημένες ταινίες του σκηνοθέτη και παρεξηγημένη ερμηνεία του Βαλτς) όσο και το Alita: Battle Angel για το οποίο ελπίζω να υπάρξει σίκουελ.
Αντιθέτως όταν αναφέρεται ο Ταραντίνο προσπαθεί με ευγένεια να τονίσει το ότι η καριέρα του υπήρχε πριν και συνέχισε να υπάρχει και μετά – κατανοητό, μιας και υποθέτει κανείς με ευκολία πως ο Βαλτς συχνά θα βομβαρδίζεται με ερωτήσεις για τις δύο συνεργασίες του με τον Ταραντίνο, που του απέφεραν και ισάριθμα ερμηνευτικά Όσκαρ. Ίσως να συμβαίνει εδώ εντονότερα αυτό, μιας και στη Βενετία βρίσκεται για την πρεμιέρα ενός γουέστερν στο οποίο πρωταγωνιστεί– το απολαυστικά παλιομοδίτικο Dead for a Dollar του θρυλικού Γουόλτερ Χιλ, όπου συμπρωταγωνιστεί με τους Γουίλεμ Νταφόε και Ρέιτσελ Μπρόσναχαν.
Κι είναι αλήθεια, πως ο Βαλτς καταφέρνει να διατηρεί κάτι ολοκληρωτικά δικό του, πλήρως ιδιοσυγκρασιακό στην ερμηνεία του, ακόμα κι όταν κάνει εντελώς διαφορετικά πράγματα, και διαφορετικές εντελώς ερμηνείες. Υπάρχει μια συγκρατημένη ένταση που αναρωτιέσαι με τι τρόπο θα εκφραστεί πίσω από την ακαδημαϊκή, ευγενική φυσιογνωμία και εκφορά του.
Το ίδιο ισχύει και για την κουβέντα μαζί του, by the way. Κάθε φορά που ξεκίναγε να μιλήσει δεν μπορούσες να προβλέψεις αν θα έλεγε τρεις κουβέντες (σα να λέει «επόμενο, παρακάτω, μπορείς να ρωτήσεις κάτι πιο ενδιαφέρον»), αν θα μιλούσε με συγκρατημένο θυμό (όπως στην περίπτωση ενός πρότζεκτ που ακόμα φαίνεται να τον θυμώνει πολύ) ή αν θα ξεχυνόταν σε μια αναλυτική περιγραφή μιας ιδέας ή ενός κομματιού της κοσμοθεωρίας του.
Σε κάθε περίπτωση, εμείς το απολαύσαμε. Και, με αφορμή την κυκλοφορία στο Amazon Prime της σειράς The Consultant, όπου πρωταγωνιστεί ως ένα αφεντικό από την κόλαση (…κυριολεκτικά ίσως…;), μοιραζόμαστε μαζί σας τα highlights αυτής της κουβέντας.
«ΙΣΩΣ ΤΟ ΓΟΥΕΣΤΕΡΝ ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΕΠΑΝΕΦΕΥΡΕΣΗ»
«Ένα από τα προβλήματα κάθε είδους είναι ότι συχνά έχεις ταινίες που αναφέρονται σε άλλες ταινίες και στους ίδιους τους κανόνες του είδους, κι αυτό τα κάνει όλα προβλέψιμα. Αν κάτσεις σε μια αίθουσα να δεις ταινία, η προβλεψιμότητα είναι βαρετή και μη ανταποδοτική. Γιατί… έχεις δει αυτή την ταινία ξανά. Πριν.
Εμένα με ενδιαφέρει μόνο η συγκεκριμένη περίπτωση της κάθε μεμονωμένης ταινίας. Κι αυτό μας φέρνει πίσω στον auteur. Όταν έχεις μια ταινία γραμμένη πολύ συγκεκριμένα, πολύ απλά, κάτι που μόνο οι άνθρωποι που έχουν τελειοποιήσει την τεχνική τους μπορούν να κάνουν. Όλοι οι υπόλοιποι πρέπει να βρουν στολίδια ή κινήσεις εντυπωσιασμού για να δικαιολογήσουν την ύπαρξη μιας ταινίας τους.
“Θα επανεφεύρω το γουέστερν, ωω…!”. Ε, ίσως το γουέστερν δεν χρειάζεται επανεφεύρεση. Ίσως το να προσπαθείς να συμπυκνώσεις την ουσία ενός είδους μέσα σε μια ιστορία που λες, να είναι κάτι που αποδεικνύεται ότι τελικά αξίζει τον κόπο.
Κι ο τρόπος που κόβουν τα τρέιλερ είναι αντιπαραγωγικός σήμερα. Πάω με την κόρη μου σινεμά, βλέπει ένα τρέιλερ και λέει… ωραία. Δεν χρειάζεται να πάω να δω την ταινία τώρα.»
«ΔΕΝ ΜΕ ΘΕΛΟΥΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ ΜΟΥ»
«Δεν είναι δική μου θέση να κρίνω έναν χαρακτήρα επειδή εσείς ως κοινό το κάνετε αυτό. Εγώ απλά παίζω έναν ρόλο.
Βασικά κάποιες φορές είναι πιο δύσκολο να απέχεις από την κρίση γιατί πάντα αντλείς από τη δική σου γνώμη, ας είμαστε ειλικρινείς. Γι’αυτό για μένα είναι σημαντικό να κοιτάω κάθε χαρακτήρα από μια οπτική γωνία βασισμένη απόλυτα στα γεγονότα. Δεν λέω «αντικειμενικά» γιατί δε θεωρώ πως η αντικειμενικότητα είναι κάτι το εφικτό. Κι ούτε είναι και κάτι που κανείς μου ζητά όταν με βάζει σε ένα ρόλο. Δεν με θέλουν για την αντικειμενικότητά μου.»
«ΔΕΝ ΜΕ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ ΝΑ ΞΕΡΩ ΤΟ BACKGROUND ΑΛΗΘΙΝΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΩΝ»
«Κάθε ρόλος, κάθε ιστορία, αλλά και κάθε οποιοδήποτε άλλο πρότζεκτ, ένα ντιζάιν, μια εγχείρηση, κάθε τι θέλει τη δική του προετοιμασία. Και δεν ανάλογα με τις δικές μου ανάγκες προς το πρότζεκτ, αλλά από το πρότζεκτ σε εμένα. Κάνω δηλαδή ό,τι χρειάζεται.
Σε ένα γουέστερν είναι απλό, ο χαρακτήρας κι ο σκηνοθέτης θέλουν τουφέκι Winchester οπότε εντάξει, πρέπει να βρω πώς λειτουργούν γιατί δεν ξέρω τίποτα για αυτά, και δε με ενδιαφέρει κιόλας. Δεν πρέπει να αναπτύξω μια μανία με τα όπλα για να μπω στο πετσί του ρόλου, χρειάζεται απλά να μπορώ να τα λειτουργώ όσο χρειάζεται.
Το σενάριο μου λέει πάντα τι θα κάνω, δεν προσπαθώ εγώ να επιβάλω τίποτα στο σενάριο.
Ένα από τα θετικά της δουλειάς είναι αυτό. Να κοιτάς και να μαθαίνεις πρακτικά πράγματα που δεν θα έψαχνες αν δεν είχες διαβάσει ένα σενάριο.
Δεν εξερευνώ το background των πραγματικών χαρακτήρων. Δεν με ενδιαφέρει. Πάω βάσει σεναρίου. Δεν με ενδιαφέρει να ξέρω τα πάντα για τη ζωή τους, αλλά πηγαίνω βάσει του χαρακτήρα που υπάρχει στη σελίδα.»
«ΜΕ ΤΟΝ ΤΑΡΑΝΤΙΝΟ ΤΑΙΡΙΑΞΕ Η ΟΠΤΙΚΗ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ»
«Θέλω να κάνω διαφορετικά πράγματα από τους ρόλους που έπαιξα για τον Ταραντίνο. Το έχω κάνει το άλλο, δεν υπάρχει λόγος να το κάνω ξανά. Ακόμα κι η σύγκριση είναι σπατάλη χρόνου κατά την οπτική μου.
Έχω τεράστιο σεβασμό και θαυμασμό για τον Κουέντιν, αλλά υπήρχα κι από πριν! Οπότε ό,τι κάνω δεν είναι συνδεδεμένο με τον Κουέντιν, κι ας είναι διαρκές σημείο αναφοράς. Όμως αυτό που μου άρεσε πολύ στη συνεργασία μας είναι ότι ταιριάξαμε και ότι ταίριαξαν κάποιες διαστάσεις της οπτικής μας για τον κόσμο. Κι αυτό φαίνεται και στο αποτέλεσμα των δύο ταινιών μας μαζί.»
«ΒΡΙΣΚΩ ΤΗΝ ΕΙΡΩΝΕΙΑ ΩΣ ΚΑΤΙ ΑΝΑΓΚΑΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΒΙΩΣΗ»
«Βρίσκω την ειρωνεία ως κάτι το αναγκαίο για την επιβίωση. Ξέρω κόσμο που δεν έχει ίχνος ειρωνείας πάνω του, που παίρνουν τα πάντα κυριολεκτικά. Δεν ξέρω πώς να μιλήσω έτσι σε ανθρώπους! Έτσι μεγάλωσα, έτσι έμαθα να επικοινωνώ ως μικρό παιδί.
Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι συναρπαστικός, μπορεί να αντιληφθεί και να αναλογιστεί αντίθετες έννοιες την ίδια στιγμή. Κι αν αυτό το αναιρέσεις, τότε παραβιάζεις μια λειτουργία του εγκεφάλου σου.»
«ΕΚΑΝΑ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΚΑΙ ΔΕΝ ΜΟΥ ΠΑΕΙ»
«Έκανα τηλεόραση για πρώτη φορά. Το βρίσκω ακόμα ένα εκνευριστικό μέσο. Απλά δεν είναι κάτι που μου πάει.
Αλλά το συγκεκριμένο ήταν πολύ καλό πρότζεκτ, παρόλο που είναι κομμένο σε 8 κομμάτια. Τα λένε “επεισόδια” [σσ. κάνει eyeroll και εισαγωγικά με τα δάχτυλά του]. Αλλά είναι μια ιστορία σε 8 μέρη.
Κοίτα, κι ο Ντίκενς τα μεγάλα βιβλία του σε συνέχειες τα δημοσίευε. Και κάποιες φορές μπορείς να το καταλάβεις, ε; [γελάει] Ξέρεις… [ψιθυρίζει] διαβάζοντας Ντίκενς. Μπορείς να το καταλάβεις. Το τραβάει καμιά φορά γιατί… βάλε άλλη μια παράγραφο να γεμίσουμε το κείμενο, κι ας μην έχουμε αληθινή ιδέα πώς θα συνεχίσουμε την επόμενη εβδομάδα. [γελάει] Αλλά ξέρεις τι; Το έκανε με τρόπο που το διαβάζεις και θες να πανηγυρίσεις.
Η σειρά που έκανα λέγεται The Consultant. Είναι ευτυχώς μια ιστορία γραμμένη από έναν άνθρωπο, γιατί καμιά φορά η τηλεόραση χρησιμοποιεί έναν σεναριογράφο για δύο επεισόδια και μετά άλλον. Το κάνουν με τους σκηνοθέτες αυτό, που το βρίσκω πολύ ενοχλητικό. 8 επεισόδια κι είχαμε 5 σκηνοθέτες. Καταλαβαίνω πρακτικά γιατί να το κάνεις αυτό, απλά το βρίσκω παράδοξο, γιατί είναι μία ιστορία. Και το κάθε τμήμα της ιστορίας δε θα έχει αλλαγές στη βασική προσέγγιση, οπότε ποιο το νόημα;
Αλλά κάποιοι από τους σκηνοθέτες ήταν φανταστικοί, κι ο σεναριογράφος πολύ καλός. Δεν είχα λόγο να μην το κάνω. Έπαιξα έναν σπουδαίο χαρακτήρα που είχε ό,τι μου αρέσει. Ειρωνεία από το Α ως το Ζ. Και απολαμβάνω το πώς κάποιοι άνθρωποι χωρίς ίχνος ειρωνείας αντιδρούν σε αυτό. Υπέροχο.»
«ΕΙΝΑΙ ΛΙΓΟ ΣΑΝ ΤΗΝ ΑΜΟΙΒΑΔΑ, ΠΟΥ ΚΙΝΕΙΤΑΙ ΔΙΑΡΚΩΣ»
«Δεν υπάρχει συγκεκριμένος παράγοντας βάσει του οποίου αποφασίζω να αναλάβω ρόλους. Είναι λίγο σαν την αμοιβάδα, που διαρκώς κινείται γιατί ζει. Αν δεν ζει τότε είναι εξ ορισμού νεκρό.»
«ΕΧΩ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΠΟΥ ΑΚΟΜΑ ΜΕ ΕΝΟΧΛΟΥΝ»
«Στη δουλειά μου μου αρέσει το τέλος. Όταν τελειώνει! [γελάει]
Όχι, αλήθεια είναι πολύ ωραίο το συναίσθημα κάποιες φορές όταν τελειώνει. Όχι πάντα. Αλλά κάποιες φορές νιώθεις να ανταμείβεσαι όταν έχεις κάνει τη δουλειά σου. Όχι πως κρατά για καιρό κάτι τέτοιο. Αλλά μπορείς έστω να κοιτάς πίσω και να λες, την επόμενη φορά θα το κάνω διαφορετικά.
Κάποιες φορές ένα πρότζεκτ που αφήνεις πίσω δεν είναι πετυχημένο, και κάποιες άλλες απλά δεν λειτουργεί. Κάποιες φορές λειτουργεί αλλά δεν είναι πετυχημένο. Είναι απογοητευτικό όταν συμβαίνει αυτό ειδικά, αλλά μετά πρέπει να προχωράς όπως και νά’χει.
Έχω περιστατικά στο παρελθόν που ακόμα νιώθω να με ενοχλούν, αλλά ξέρεις, πρέπει να βρίσκεις τον δρόμο για να πας μπροστά. Υπάρχει ειδικά ένα πολύ συγκεκριμένο που δε μπορώ να μιλήσω για αυτό. Αλλά με τρώει. [σιωπή λίγων δευτερολέπτων – κάνει με το χέρι μια κίνηση, σα να διώχνει ενοχλημένος κάτι από μπροστά του] Όχι, αλήθεια, δε μπορώ να μιλήσω. Μπορείς να γράψεις τη χειρονομία μου, αλλά μέχρι εκεί.
[λίγο αργότερα μιλώντας για κάτι άλλο, επανέρχεται]
Προσπάθησα να σκηνοθετήσω αλλά… [γελά αμήχανα] αυτό είναι το πράγμα για το οποίο δε μπορώ να μιλήσω. Πέραν του ότι δεν μου επιτρέπεται, δεν θέλω. Γιατί… [σκέφτεται για μια στιγμή κοιτώντας το κενό, και ξαφνικά σα να επιστρέφει στην πραγματικότητα] Ναι! Αυτά. [γελάει]»
«Η ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΟΤΑΝ ΕΡΧΕΤΑΙ ΝΩΡΙΣ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΑΠΟΠΛΑΝΗΤΙΚΗ»
«Πολύ πιθανό να ήταν όλα διαφορετικά αν είχα βρει διεθνή επιτυχία από νωρίτερα στην καριέρα μου. Η επιτυχία όταν έρχεται νωρίς είναι πολύ αποπλανητική. Πάρα πολύ. Αν όχι για την καριέρα, τότε για την ζωή.»
«ΚΑΠΟΙΕΣ ΦΟΡΕΣ ΕΙΜΑΙ ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΑ ΦΟΒΙΣΜΕΝΟΣ»
«Ίσως αυτό που νιώθω όταν απομακρύνομαι από ένα πρότζεκτ, είναι η ανακούφιση ότι τα κατάφερα.
Όταν πας να κάνεις κάτι νέο και σκέφτεσαι με σιγουριά, α, μπορώ να το κάνω αυτό, αυτό είναι πολύ ύποπτο. Είναι συναγερμός, γιατί θα σκοντάψεις, εγγυημένα. [κάνει σναπ τα δάχτυλά του] Θα σκοντάψεις όταν σκεφτείς με σιγουριά «α, μπορώ να το κάνω αυτό, εύκολα».
Κάποιες φορές ίσως είμαι λίγο υπερβολικά φοβισμένος. Γιατί ξέρω τον κίνδυνο και δε θέλω να πέσω στην παγίδα, αλλά μετά στο τέλος κοιτάς πίσω και συνειδητοποιείς πως ήταν κάτι που μπορούσες να κάνεις. Ο φόβος μου ήταν λίγο υπερβολικός.
Ωστόσο όλα αυτά είναι καλά συναισθήματα να έχεις. Η έγνοια, η περίσκεψη, ακόμα και η ταραχή. Είναι καλές ποιότητες. Αρκεί να μη τις αφήνεις να σε καταβάλουν.»
«ΕΙΧΑ ΤΟ ΠΡΟΝΟΜΙΟ ΝΑ ΜΗΝ ΕΧΩ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΜΕ ΤΟΝ COVID»
«Είχα το προνόμιο να μην έχω πρόβλημα με τον Covid. Δεν το παίρνω ως ένδειξη της επίδρασης του Covid, αλλά ως ένδειξη του προνομίου μου. Είχα τη δυνατότητα να μείνω σπίτι και να διαβάσω τα μεγάλα βιβλία που δεν είχα διαβάσει… γιατί ήταν πολύ μεγάλα.»
«ΤΟ ΝΑ ΕΞΑΛΕΙΨΕΙΣ ΤΑ ΟΡΙΑ ΔΕΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ»
«Ξέρω ότι είναι της μόδας να έρχεσαι στο σετ και να είσαι «ανοιχτός». Σκέφτεσαι πως έτσι είσαι ελεύθερος, αλλά δεν είσαι. Με το να μην προετοιμάζεσαι, περιορίζεις τον εαυτό σου στο ελάχιστο των επιλογών σου.
Το να εξαλείψεις τα όρια δεν δημιουργεί ελευθερία.
Διάβαζα για τον θρυλικό σχεδιαστή Τσαρλς Ιμς. Θα έχεις κάτσει σίγουρα σε καρέκλα που έχει σχεδιάσει. Ποτέ δεν δίδαξε, ποτέ δεν έγραψε κάτι θεωρητικό, αλλά κάποιοι συνεργάτες και βοηθοί του κράτησαν σημειώσεις από τις συνεργασίες τους, κι υπάρχει έτσι ένα ωραίο βιβλίο με τις σκέψεις του Τσαρλς Ιμς. Κι αυτή που πραγματικά με εντυπωσίασε κι έμεινε στο μυαλό μου –αναφέρεται σε σχεδιαστές βέβαια, αλλά αν επεκτείνεις την αναλογία ο ηθοποιός επίσης σχεδιάζει κάτι στην οθόνη υπό μια έννοια–, είναι που λέει πως ο ντιζάινερ ζει από τους περιορισμούς, κι αν δεν έχει περιορισμούς πρέπει να τους δημιουργήσει μόνος του.
“Πρέπει να σχεδιάσεις μια σκούπα, αλλα να μην έχει σακούλα και δεν πρέπει να καταναλώνει πάνω από 1200 βατ, και να είναι συγκεκριμένο βάρος”. Αυτά όλα είναι οι περιορισμοί. Πώς μπορεί να σχεδιαστεί; Τώρα όλα τα υπόλοιπα είναι πάνω σου. Έτσι νιώθω κι εγώ λίγο με αυτό που κάνω.
Πολύ σπάνια ζητώ αλλαγές γιατί η επιλογή ενός ηθοποιού είναι δυαδικού χαρακτήρα. Ναι ή όχι. Θα το κάνω ή όχι. Ναι, κάποιες φορές μπορεί να είναι λίγο ευέλικτα τα πράγματα, λίγο… αμοιβάδα, που λέγαμε. Αλλά δε νομίζω πως είναι δουλειά μου να βελτιώσω κάτι αν ας πούμε θεωρείς ότι ο διάλογος είναι σκατά. Δεν διάβασες το σενάριο όταν πήρες τη δουλειά; Αν ο διάλογος είναι σκατά τότε μην πάρεις τη δουλειά.
Ομολογουμένως αυτό περιορίζει λίγο τις επιλογές! [γελάει]»
