ΕΛ.ΑΣ., ΕΛ.ΑΣ. ΤΙ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΦΙΛΕ ΜΟΥ ΜΕ ΣΑΣ;

Πολύς λόγος τελευταία για το «κράτος δικαίου». Περνάει ή όχι κρίση στη χώρα μας;

«Ναι», απαντούν οι ανθρωπιστικές οργανώσεις, βγάζουν κίτρινες κάρτες και χτυπάνε καμπανάκια. «Ναι», πιστεύει και η αντιπολίτευση εστιάζοντας στα απανωτά θεσμικά ατοπήματα της κυβέρνησης (από  το σκάνδαλο των υποκλοπών στη συγκάλυψη για τα Τέμπη και το email gate με τους απόδημους) κι εντείνοντας την κριτική περί καθεστωτισμού στη ΝΔ και τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Στην Ευρώπη επίσης ανησυχούν κι εξέδωσαν πριν λίγο καιρό το πολυσυζητημένο ψήφισμα για το «κράτος δίκαιου στην Ελλάδα». Στην κυβέρνηση, βέβαια, όλα αυτά τα θεωρούν λίγο υπερβολές, υφαίνουν και μερικές light θεωρίες συνωμοσίας για τα ξένα κέντρα που μας ζηλεύουν και θέλουν το κακό μας και η ζωή συνεχίζεται (…όπως και τα ατοπήματα, φυσικά).

Η ερώτηση φυσικά είναι ρητορική. Κι η απάντησή της αυταπόδεικτη. Όταν δημόσιοι λειτουργοί σαν τον κύριο Ράμμο της ΑΔΑΕ προσπαθησαν να τιμήσουν τις ανεξάρτητες αρχές που εκπροσωπούσαν διερευνώντας τις παρακολουθήσεις, βρήκαν απέναντί τους τη λυσσαλέα αντίσταση δικαστικής κι εκτελεστικής εξουσίας. Ή όταν οι γονείς που ψάχνουν την αλήθεια για το πώς δύο τρένα κινούνταν στην ίδια γραμμή κι έχασαν τα παιδιά τους στα Τέμπη, βλέπουν να ορθώνεται μπροστά τους ένα τεράστιο πέπλο κουκουλώματος που στο φινάλε τα βάζει και με τους ίδιους. 

Όμως, στ’ αλήθεια, παρακολουθώντας σοκαρισμένοι την υπόθεση της γυναικοκτονίας στην είσοδο του αστυνομικού τμήματος Αγίων Αναργύρων, υπάρχει κάτι που να δηλώνει περισσότερο την κρίση στο «κράτος δικαίου» από μια γυναίκα που απειλείται κι εκφοβίζεται, προσφεύγει στην αστυνομία για προστασία, εισπράττει γραφειοκρατική αδιαφορία και τελικά δολοφονείται; Υπάρχει κάτι που να συμβολίζει περισσότερο το «δίκαιο» από το να εγγυάται το κράτος το μίνιμουμ της προσωπικής μας ασφάλειας, πόσο μάλλον όταν συντρέχει ειδικός λόγος και του το ζητάμε κιόλας; 

Το πρόβλημα με την ΕΛ.ΑΣ. είναι πια το μαμούθ στο δωμάτιο της ελληνικής δημοκρατίας (έχοντας μεγάλο, είναι η αλήθεια, ανταγωνισμό με τη λειτουργία της δικαιοσύνης και των media). Δεν είναι μόνο ο εκφασισμός της από την αρχή της κρίσης κι έπειτα βλ. ποσοστά Χρυσής Αυγής στο σώμα, έκρηξη των περιστατικών αστυνομικής βίας κι αυθαιρεσίας, επιλεκτική εφαρμογή/κατάχρηση του νόμου με ρατσιστικά κριτήρια. Δεν είναι μόνο η διαφθορά, όποιος παρακολουθεί την υπόθεση της Greek Mafia αντιλαμβάνεται ότι όλα μαζί τα αγαπημένα μας γκανγκστερικά φιλμ ωχριούν μπροστά στο βάθος της σήψης. 

Είναι όλα αυτά που συμβολίζει η γυναικοκτονία στο ΑΤ Αγίων Αναργύρων. Η παντελής έλλειψη συναίσθησης του καθήκοντος να είναι ο πολίτης ασφαλής. Η γραφειοκρατική παράλυση που προτάσσει να συνταχθεί σωστά το κωλόχαρτο αναφοράς που έχεις μπροστά σου από το να δοθεί λύση στο πρόβλημα. Ο θα-ήταν-αστείος-αν-δεν-κόστιζε-ζωές σουρεαλισμός να σου λέει η αστυνομία να απευθυνθείς στην άμεση δράση. 

Νομίζω ότι, παρότι τα συμπυκνώνει όλα σε μια φράση, κακώς σταθήκαμε τόσο στο «το περιπολικό δεν είναι ταξί». Αυτό που είναι περισσότερο εξοργιστικό, απαράδεκτο, αδιανόητο, βάλτε όποια λέξη θέλετε, είναι ότι αυτή η γυναίκα θα μπορούσε να είχε σωθεί σε τρεις τουλάχιστον στιγμές: Στην επαφή της με αξιωματικό υπηρεσίας, σκοπό και τον αστυνομικό που σήκωσε το τηλέφωνο στο 100. Αρκεί κάποιος-α να έβγαινε από το κουτάκι του και να έδειχνε στοιχειώδη ενσυναίσθηση. Το ότι κανένας-καμία τους δεν είπε «έχουμε, δεν έχουμε περιπολικό, κάτσε εδώ μέχρι να βρούμε» είναι θέμα νοοτροπίας. Είναι η κουλτούρα του αστυνομικού σώματος στην Ελλάδα του 2024. Ναι, μαζί με τα ξερά καίγονται έτσι και τα χλωρά, αλλά για πείτε το αυτό στις εκατοντάδες γυναίκες που έχουν συναντήσει ανάλογη -απλά όχι μοιραία- αδιαφορία πηγαίνοντας να καταγγείλουν έμφυλη ενδοοικογενειακή βία; (Φυσικά, εμφανίστηκαν τέτοιες καταγγελίες για το ΑΤ Αγίων Αναργύρων, δεν ήταν η πρώτη φορά που συνέβη.)

Κάτι ακόμα. Τα αδικήματα ενδοοικογενειακής βίας διώκονται αυτεπάγγελτα. Αυτό πρακτικά σημαίνει δύο πράγματα. Πρώτον ότι δεν χρειάζεται να υποβληθεί μήνυση με παράβολο ή έστω αναφορά προς τις Αρχές. Ο αστυνομικός έχει την υποχρέωση να παρέμβει, ακόμη και αν αντιληφθεί τυχαία ο ίδιος ένα περιστατικό, πόσο μάλλον αν αυτό καταγγελθεί στο τμήμα, όπως συνέβη στους Αγ. Αναργύρους. Δεύτερον, η απλή πληροφόρηση ενός αστυνομικού για ένα περιστατικό ισοδυναμεί με καταγγελία. Κι αυτό γιατί πολλές γυναίκες, λόγω φόβου, συχνά δηλώνουν ότι δεν επιθυμούν τη δίωξη του δράστη. Ο Νόμος, όμως, ορίζει ότι η υπόθεση δεν αφορά στενά πια μόνο το ίδιο το θύμα, αλλά ευρύτερα την έννομη τάξη, επομένως τα αρμόδια όργανα οφείλουν να παρέμβουν. Για να τα καταλάβουμε καλύτερα: δεν ρωτάς ένα θύμα απόπειρας δολοφονίας αν επιθυμεί τη δίωξη του δράστη.

Κάθε τρεις και λίγο  ανεκδιήγητοι εκπρόσωποι της αστυνομίας και συνδικαλιστές των αστυνομικών κλαίγονται στα κανάλια ότι είναι δεμένα τα χέρια τους κι ότι αμφισβητείται το «μονοπώλιο στην άσκηση της βίας» που κατέχει η αστυνομία. Αλλά αυτές τις μέρες, μετά τους Αγίους Αναργύρους, δε θα δεις κανέναν τους να μιλάει και για το «μονοπώλιο στην προστασία των ελλήνων πολιτών» που είναι, υποτίθεται, το καθήκον τους. Το μόνο που βλέπουμε κρίνοντας από την ταχύτητα των διαρροών αλλά κι από την παρουσία της εκπροσώπου Τύπου της ΕΛ.ΑΣ., Κωνσταντίνας Δημογλίδου, στην εκπομπή του Νίκου Ευαγγελάτου για να σχολιάσει live (!) την αποκάλυψη του ηχητικού, είναι μια σπουδή να ελεγχθεί η αφήγηση. 

Να τονιστούν οι μεμονωμένες ευθύνες. (Ήδη ξηλώθηκαν ο διοικητής και τέσσερις αστυνομικοί, ενώ αποκαλύφθηκε ότι στο παρελθόν δυο αστυνομικοί του ΑΤ είχαν προφυλακιστεί για κύκλωμα πλαστών διαβατηρίων.) Να μη δούμε, ξανά ούτε κι εδώ, τη μεγάλη εικόνα για την προβληματική λειτουργία της ελληνικής αστυνομίας και για την -τουλάχιστον ελλιπή- αντιμετώπιση της έμφυλης βίας από το ελληνικό κράτος. Να βρούμε κι εδώ έναν «σταθμάρχη», άντε λίγους περισσότερους, και να προχωρήσουμε.