Η “ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΙΤΗΣΗ” ΤΩΝ ΨΗΦΟΦΟΡΩΝ, Η ΣΥΝΤΡΙΒΗ ΤΟΥ ΜΠΟΥΛΙΝΓΚ ΚΑΙ “ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΩΝ ΧΑΡΙΣΜΑΤΙΚΩΝ”

Ο β’ γύρος των αυτοδιοικητικών εκλογών, η τέταρτη φορά που ψηφίσαμε το 2023 (ως και έκτη αν κάποιος προσήλθε και στις εσωκομματικές του ΣΥΡΙΖΑ), φαινόταν προδιαγεγραμμένα βαρετός. Αλλά να που τελικά σαν να ανανέωσε το σασπένς στο πολιτικό σκηνικό της χώρας.

Μερικές παρατηρήσεις…

• Καταρχάς, ο ελέφαντας στο δωμάτιο. Η αποχή. Στις περιφερειακές εκλογές της περασμένης Κυριακή ψήφισε το 35% των εγγεγραμμένων, στον β΄γύρο των δημοτικών κάτι λιγότερο από το 41%. (Τα αντίστοιχα ποσοστά της δεύτερης Κυριακής των αυτοδιοικητικών του 2019, εξίσου χαμηλά, 42 και 45% αντίστοιχα.) Στην Αθήνα, πήγε στην κάλπη 1 στους 4, στη Θεσσαλονίκη 1 στους 3, στην Πάτρα λιγότεροι από τους μισούς, στην περιφέρεια της Θεσσαλίας 2 στους 5 – είναι οι τέσσερις πιο ηχηρές ήττες της κυβέρνησης, για τις οποίες τα στελέχη της ΝΔ χρησιμοποίησαν, μεταξύ άλλων, και την αποχή ως δικαιολογία. Απεναντίας, ο αναμφίβολα ενισχυμένος προοδευτικός χώρος υποβάθμισε τη μικρή συμμετοχή, δεν ακούστηκαν τα συνήθη επιχειρήματα περί «απονομιμοποίησης».
  Τα νούμερα όμως είναι απογοητευτικά. Όσο κι αν η παντοδυναμία της ΝΔ υποχώρησε, προς όφελος της πολυφωνίας, βλέπουμε και στην Ελλάδα (όπως συμβαίνει παντού στον κοσμο) ότι το εκλογικό σώμα βιώνει τη δική του Μεγάλη Παραίτηση από την πολιτική. Διαμορφώνεται έτσι μια «κοινωνία χαμηλών προσδοκιών», όπως λέει και το επόμενο μετά την «μεταπολιτική» κλισέ της εποχής. Κι αυτό, για τις προοδευτικές δυνάμεις, δεν είναι ποτέ καλό

 

• «Αντεπίθεση», «πρώτη ήττα της ΝΔ από το 2019», «αρχή του τέλους» – μερικές φράσεις, σε διαφορετικές εντάσεις της αντιπολιτευτικής παλέτας, που χρησιμοποιήθηκαν για να περιγράψουν το αποτέλεσμα της Κυριακής. Κι όμως, από τις ΗΠΑ όπου τηλεεργαζόταν την βραδιά των εκλογών, ο νέος αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ, Στέφανος Κασσελάκης, μάλλον χρησιμοποίησε την καταλληλότερη λέξη: «ρωγμή». Αυτό συνιστά για τη ΝΔ η Κυριακή που πέρασε. Μια «ρωγμή» στην παντοδυναμία που έμοιαζε ανεπηρέαστη ακόμα κι από τρανταχτές αστοχίες ή θεσμικές ακροβασίες. Η απώλεια των 3 μεγάλων δήμων, αλλά και της Θεσσαλίας ή ακόμα και του Χαλανδρίου που η ίδια η ΝΔ ανήγαγε σε ζήτημα «γοήτρου», όπως και το «13 στις 13 περιφέρειες» που πήγε στον κουβά συνιστούν (μερική) ψυχρολουσία.
  Ακόμα κι αν η επικοινωνιακή διαχείριση από την πλευρά της κυβέρνησης προσπαθεί να δώσει έμφαση στη μεγάλη εικόνα της πρώτης Κυριακής, το πολλαπλό τηλεοπτικό meltdown του Άδωνι Γεωργιάδη και οι ρητορικές ντρίμπλες του Μάκη Βορίδη για το μήνυμα των εκλογών επιβεβαιώνουν ότι όντως «δεν ήταν μια ιδιαίτερα καλή βραδιά», όπως είπε άλλωστε κι ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.

 

• Για πολλούς, αυτό το περίφημο μήνυμα που ψάχνουμε όλοι μόλις κλείσουν οι κάλπες, ήταν η ανασυγκρότηση του «προοδευτικού μετώπου» απέναντι στην δεξιά ηγεμονία που όντως έμοιαζε ασφυκτική μετά τα αποτελέσματα των βουλευτικών του καλοκαιριού που διαμόρφωσαν μια Βουλή 1.5 κόμματος. Ναι, ΟΚ – σύνθεση, σύμπλευση, συμπόρευση: τα συνθετικά αναβοσβήνουν από το βράδυ της Κυριακής. Το πώς θα γίνει δεν έχουμε καταλάβει, δεν έχει εξηγήσει κανείς πως το οραματίζεται.
  Mε δεδομένο, μάλιστα, ότι οι Ευρωεκλογές του επόμενου Ιουνίου ήδη φαίνεται να έχουν τρία κύρια χαρακτηριστικά: α) το μομέντουμ που θεωρούν στο ΠΑΣΟΚ ότι υπάρχει για «επιστροφή» και «δεύτερη θέση», β) την πρώτη δοκιμασία σε εθνική κάλπη του Στέφανου Κασσελάκη, γ) ένα περαιτέρω «δημοψήφισμα» σχετικά με τα πεπραγμένα της κυβέρνησης, αφού η ευρωκάλπη πάντα προσφέρεται για διαμαρτυρία.
  Κι αυτά τα τρία μοιάζουν κάπως (ή αρκετά) αλληλοαποκλειόμενα.

 

• Αν κάτι έχει πραγματική σημασία από την περασμένη Κυριακή, είναι η συντριβή του μπούλινγκ. Η κυβέρνηση είχε προφανώς κάθε δικαίωμα να στηρίξει τους δικούς της ανθρώπους και το έκανε με τον Πρωθυπουργό να βρίσκεται στο πλευρό του Κώστα Μπακογιάννη στην Αθήνα και του Κωνσταντίνου Αγοραστού στη Θεσσαλία (το τελικό ταμείο έδειξε, σε σχέση με το 2019, μείον 36.000 ψήφους για τον πρώτο και μείον 50.000 για τον δεύτερο).
  Αυτό που ξεπέρασε όμως κάθε όριο ήταν ο εκβιασμός σε κοινή θέα. Με τις απειλές Άδωνι, Μαρινάκη κι Αυγενάκη ότι «το Χαλάνδρι δε θα πάρει ΕΣΠΑ και Ταμείο Ανάκαμψης», αν βγει ο Ρούσσος «θα του κάνουν την ζωή δύσκολη», «όσοι δήμαρχοι υπερασπίζονται την Παλαιστίνη δε μπορούν να διαχειριστούν χρήματα» και αποκορύφωμα ότι «το χρονοδιάγραμμα των αποζημιώσεων στη Θεσσαλία θα εξαρτηθεί από τα αποτελέσματα των περιφερειακών». Είτε εξαγρίωσαν είτε όχι τους ψηφοφόρους, τελικά δεν έπιασαν τόπο. Στα τηλεοπτικά πάνελ της Κυριακής υποδέχθηκαν τα στελέχη της ΝΔ με πληρωμένες απαντήσεις σε μορφή ερώτησης: «κομμένα τα ΕΣΠΑ και για την Αθήνα;».

 

• Η πρώτη Κυριακή είχε, για όλους τους λάθος λόγους, πρωταγωνιστή τον Αχιλλέα Μπέο ως βασικό εκφραστή ενός τρεντ ομοφοβίας που κάθε μέρα έχει και διαφορετικό πρωταγωνιστή (Χιώτη, Αυτιά, Γαρδέλη) με κοινή ραδιοτηλεοπτική έδρα. Η δεύτερη όμως είχε, μάλλον για όλους τους σωστούς λόγους, κεντρικό πρόσωπο τον Χάρη Δούκα.
  Ο νέος δήμαρχος Αθηναίων ενσάρκωσε την απελπισμένη ανάγκη του κόσμου για κάτι φρέσκο, έκανε μια σύντομη καμπάνια με αξιοπρέπεια, επιβεβαιώνοντας ότι έχουμε ξεπεράσει την «εποχή των χαρισματικών». Είναι οξύμωρο ότι θα διοικήσει μια πόλη 5 εκατομμυρίων (κι έναν δήμο 450.000 εγγεγραμμένων) με 64.000 ψήφους, ελπίζουμε στην επιστημονική επάρκειά του ως εγγύηση ότι θα διαχωρίσει τα έργα που χρειάζεται η πόλη από εκείνα που χρειάζεται ο ίδιος. Θα θέλαμε να αναλάβει άμεσα πρωτοβουλία για το στεγαστικό που αυτήν την στιγμή βασανίζει τους Αθηναίους.

 

• Μιλώντας για «χαρισματικούς», ερχόμαστε στον ΣΥΡΙΖΑ που έτσι κι αλλιώς κινείται στον αστερισμό τους. Είναι κοινός τόπος, όσο υποθετικό κι αν ακούγεται, ότι ο Κώστας Ζαχαριάδης στον β’ γύρο δε θα μπορούσε να πετύχει το αποτέλεσμα του Δούκα. Κι αυτό δείχνει γιατί (ακόμα κι αν ανέπνευσε, ακόμα κι αν πανηγυρίζει) ο ΣΥΡΙΖΑ ειναι χαμένος κι αυτών των εκλογών. Είχε στα χέρια του οut of the box υποψηφιότητες για τον Δήμο (όχι του μπασκετμπολίστα Νίκου Παππά), που όπως αποδείχθηκε θα είχαν τύχη και, θα του έδιναν την πρωτοβουλία των κινήσεων στην «προοδευτική αντεπίθεση», αλλά τις έκαψε στη δίνη του Succession μετά τον Τσίπρα.
  Ο ΣΥΡΙΖΑ, αν κρίνουμε κι από τους τομεάρχες που ανακοινώθηκαν την περασμένη εβδομάδα, δεν αντιμετωπίζει πια μόνο θέμα αξιοπιστίας. Αλλά φαντασίας και φρεσκάδας.