ΛΕΞ, ΝΑΙ ΣΕ ΟΛΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΚΑΙ Η «ΧΕΙΡΟΤΕΡΗ ΓΕΝΙΑ»…

Το καινούριο, τέταρτο, άλμπουμ του ΛΕΞ, G.T.K., δεν είναι talk of the town. Είναι talk of the country, με τρόπο που πολύ λίγοι καλλιτέχνες και κυκλοφορίες έχουν υπάρξει στην αναλογική ή ψηφιακή εποχή. Είναι τόσο ισχυρό το νόμισμα του ΛΕΞ γενικά, αλλά κι αυτές τις ώρες/μέρες ειδικά, που για άλλη μια φορά παίρνει «φασαίους» και τους μετατρέπει σε «πιστούς». Και είναι μάλλον ξενέρωτο, ίσως και μάταιο εδώ που τα λέμε, να προσπαθείς να βάλεις τάξη στο χάος του viral αναζητώντας «ψύχραιμες κριτικές».

Ακουστικά στ’ αυτιά, λοιπόν, λευκή κόλλα στην οθόνη και κάποιες σκόρπιες, ασύνδετες σημειώσεις μετά τις πρώτες απανωτές ακροάσεις…

 

– «Δε θυμάμαι πότε ήταν η τελευταία φορά που περίμενα δίσκο να βγει». Μήνυμα στο Whatsapp, μαζί με το λινκ του άλμπουμ, 50 λεπτά μετά τα μεσάνυχτα Πεμπτη προς Παρασκευή. Όχι από κάποιον που περιμένει τις συναυλίες παρουσίασης για να κάνει τη νύχτα μέρα σε κάποιο στάδιο, όχι από κάποιον που ανήκει στο πυρηνικό κοινό του ΛΕΞ, αλλά από έναν συνομήλικό του που την επόμενη μέρα έπρεπε να ξυπνήσει νωρίς, να βάλει την στολή και να πάει να υπηρετήσει τη μηχανή. 

Είναι ασύλληπτο, σε μια on demand εποχή, να κάνεις όλη τη χώρα (που λέει ο λόγος) να στηθεί για ένα γραμμικό ραντεβού ώστε να μπορεί να συμμετέχει στην κουβέντα της επόμενης μέρας. Ειδικά, σήμερα που η μουσική έχει πάψει να είναι κατάκτηση και τη θεωρούμε δεδομένη. 

– Είναι πολύ ενδιαφέρον πώς, δίσκο με τον δίσκο, ο ΛΕΞ διαχειρίζεται το μέγεθός του που όλο μεγαλώνει και γίνεται όλο και πιο… μη διαχειρίσιμο. Ήδη μιλώντας για την «επιτυχία της αποτυχίας» από τις «Πολυκατοικίες» ισορροπεί μεταξύ «ταξικής ενοχής» (εκείνου που τα κατάφερε «να ζει πιο άνετος» και «παίρνει καινούρια ζευγάρια παπούτσια χωρίς τα παλιά να χαλάσουν»), «ταξικής αποενοχοποίησης» («ότι μας φαίνεται ωραίο το θέλουμε, δε χρειαζόμαστε δικαιολογίες») και «ταξικής εκδίκησης» («Λακόστ, Κένζο, Νορθ Φέις, Τομμυ/τα παιδιά των βιομηχάνων ξενερώνουν που το ραπ πληρώνει»). Ο διάλογος που συμπυκνώνονται όλα αυτά στη “Μωβ Βροχή” με το κορίτσι που του πουλάει τσιγάρα στο περίπτερο και λέει από μέσα της «δε γαμιέσαι, δεν έχεις πλέον δικαίωμα να παραπονιέσαι» (για τη ζέστη), είναι μεγάλη στιγμή του δίσκου.

– Μετά τους 25.000 στη Νέα Σμύρνη, το καλοκαίρι του 2022, γράφαμε ότι ο ΛΕΞ πια δεν είναι πια ένα μέτρια «κρυμμένο μυστικό», αλλά «φαινόμενο». Το επιβεβαίωσαν οι ακόμα περισσότεροι στο Καυταντζόγλειο, η συνεργασία με τη Χαρούλα, το πρωτοσέλιδο της Εστίας (χο!), ακόμα και τα ρούχα με την υπογραφή του. Μας το επιστρέφει φέτος λέγοντας ότι το μόνο φαινόμενο που ξέρει είναι ο (σωστός) Ρονάλντο. Και με έναν τρόπο συνομιλεί με αυτούς που φτιάχνουν ερήμην του τη δημόσια εικόνα του με τα αποσπάσματα από τα μεσημεριανάδικα και τον έξαλλο Πορτοσάλτε (plus Ραπτόπουλο και Κόλκα για τους μύστες). Το έκανε πριν λίγους μήνες, με άλλο ύφος, και η Μαρίνα Σάττι. Έχει πλάκα αυτή η (έστω ψευδ)αίσθηση ότι η τηλεόραση δεν έχει τον τελευταίο λόγο. 

– «Η Καθημερινή σε ένα άρθρο της με είπε βραχύσωμο/ λες και η δουλειά μου είναι να πηδάω για ριμπάουντ». Αργό χειροκρότημα. Η Καθημερινή το χτυπάει στο σαββατιάτικο πρωτοσέλιδο. Το mainstream ενεργοποιεί αυτόματα την εργοστασιακή του ρύθμιση: να απορροφά ότι το αμφισβητεί.

– G.T.K. vs GNX. Για Την Κουλτούρα vs Buick Regal του 1987. Πάλι, όπως και στις 13.5.2022, ίδια μέρα άλμπουμ ΛΕΞ και Kendrick Lamar – απλά ο «κοντός» δεν έχει ακόμα Πούλιτζερ. (Ο Kendrick Lamar, ο οποίος -άσχετο- έχει κυκλοφορήσει πέντε φορές ίδια χρόνια άλμπουμ με τον Father John Misty, τι μας κρύβουν;)

– Feat με τον μιλάνεζο Gué. Να που οι «ιταλικές σειρές και μια πίτσα στα δύο» έπιασαν τόπο. Αν έχετε κενά, βάλτε στη λίστα Gomorra, Suburra και ZeroZeroZero. 

– Διάβασα σε μια σκληρή κριτική στα χαρακώματα των σόσιαλ μίντια ότι «οι ίδιοι άνθρωποι που άκουγαν Τσακνή, Μαχαιρίτσα, Πυξ Λαξ και Πασχαλίδη στα 90s είναι αυτοί που τώρα καταναλώνουν ΛΕΞ». Δεν έχει και πολύ άδικο, αν και η Gen Z -το κοινό-πυρήνας που λέγαμε πριν- δε γίνεται να βγει από το κάδρο. Αλλά, αυτό δεν το διάλεξε ο ΛΕΞ. Είναι τέτοια η διείσδυσή του πια που όποιος θέλει να αράξει με τη νεολαία πετάει ένα «το μόνο που θα αφήσουμε ιστορίες…και κανα δυο φωτογραφίες» και στρογγυλοκάθεται μαζί της εντελώς ανεπιθύμητος και χωρίς να έχει ζητήσει κι άδεια.

– Το άλλο σκέλος της κριτικής είναι -πάλι- ότι ο ΛΕΞ πέφτει στη μανιέρα του misery porn. («Είναι ο ΛΕΞ ο Σωτήρης Τσαφούλιας του ελληνικού hip hop;», η πιο αιμοσταγής κακία που δημοσιεύθηκε). Μπορεί και να το κάνει. Το στοκ του σε τέτοια βιωματικά καρέ είναι ανεξάντλητο. Από την άλλη, αν δεν μιλήσει αυτός για τους πακετάδες, «τα παιδιά έξω από τα 24ωρα» και τα «δύο πτώματα Χορτιάτη πλάι από τα ραντάρ/νυχτερινές ειδήσεις στο seleo.gr», ποιος θα το κάνει; Είναι ένας κόσμος για τον οποίο πολλοί δεν έχουν ιδέα και οι περισσότεροι δε θέλουν καν να ξέρουν ότι υπάρχει. Ο ΛΕΞ ακόμα κι αν υποθέσουμε ότι κινδυνεύει να τον κάψει, τουλάχιστον δεν τον εξωτικοποιεί. Όπως συμβαίνει στο ελληνικό θέατρο (ίσως και σινεμά) τα τελευταία χρόνια.

– Πάντως επειδή πολύ το συζητάμε τελευταία, σε Ελλάδα-Ευρώπη κι Αμερική, αν θες να καταλάβεις πώς και γιατί ψηφίζουν έτσι όπως ψηφίζουν όσοι μένουν πίσω, ακολούθα το rap. Ειδικά αν είσαι η Αριστερά και θες να τους ξανακερδίσεις.

– «Ήμασταν εφηβοι στα 90s ρωτησε τον μπαμπα σου / οι μεγαλυτεροι σου παίρνανε και το μπουφάν σου». Το μυστικό της επιτυχίας. Να μιλάς για τους 40ρηδες και να σε τραγουδάνε οι 20ρηδες. «Κάποτε ήτανε το ροκ/ τώρα το ραπ μιλάει τις νύχτες/ Με πιο απαίδευτους αλήτες/ και Σπαθιά που αφήνουν Τρύπες».

– Αν βγάζει νόημα η φράση «Εθνικός Ύμνος Θεσσαλονίκης», τότε αυτό είναι μάλλον το “Γκραφίτι” (…είπε ένας Αθηναίος).

– «Καλή η Νέα Υόρκη αλλά δεν έχει φρέντο εσπρέσο». Change his mind. 

– Καλές κι όλες αυτές οι θεωρίες, αλλά είναι καλό το άλμπουμ; Έχει αυτό το «πρόβλημα» ο ΛΕΞ (το έχει κερδίσει για την ακρίβεια), ότι κολλάμε τόσο πολύ με τους στίχους που σχεδόν συζητάμε τους δίσκους του λες και είναι audio book – σε δεύτερο χρόνο είναι που πιανουμε το σύνολο. Στο G.T.K. τα beats του Dof είναι πιο mellow, σχεδόν φλερτάρει με το R’n’B σε 2-3 κομμάτια. Απόλυτα ευπρόσδεκτο ως εξέλιξη, αν σε κάποιους σίγουρα έλειψαν τα «τρυπάνια» του METRO και το θεσσαλονικιώτικο boom bap των δύο πρώτων δίσκων. Ο χρόνος θα δείξει, αλλά το «Νυχτερίδες» μοιάζει να είναι ότι πιο κοντά σε ΛΕΞ χιτ. 

– Ναι σε όλα Γ.Τ.Κ., αλλά όχι και «Χειρότερη Γενιά». 15 χρόνια πάμε από φάπα σε φάπα, μην το φορτωθούμε κι αυτό…

update (26.11, 11.45): Mε ειδοποιούν ότι η «χειρότερη γενιά» είναι αναφορά στο γιαπωνέζικο manga One Piece και τους πρωταγωνιστές της ιστορίας, εκεί που η σούπερ επιτυχημένη νεα γενιά πειρατών δε σέβεται το «πειρατικό κατεστημένο» και χαρακτηρίζεται The Worst Generation. H παραβολή, αν ακολουθήσουμε τον κώδικα, αφορά τη ραπ γενιά του ΛΕΞ. Fair enough, ξέρετε καμιά φορά με τα τραγούδια ακούμε ό,τι θέλουμε να ακούσουμε..