LSD, ΤΟ “TRIP” ΑΠΟ ΤΗΝ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΚΑΙ ΤΗ CIA, ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΨΥΧΕΔΕΛΕΙΑ

Το ημερολόγιο έδειχνε 16 Νοεμβρίου του 1938, όταν ο Ελβετός χημικός Άλμπερτ Χόφμαν, παρασκεύασε για πρώτη φορά μια ημισυνθετική ουσία, το διαιθυλαμίδιο του λυσεργικού οξέος, από ένα αλκαλοειδές εκχύλισμα της ερυσίβης, ενός μύκητα που αναπτύσσεται συνήθως στη σίκαλη. Ο Χόφμαν δε γνώριζε σε τί θα μπορούσε να χρησιμεύσει το μείγμα του, τού έδωσε πάντως το όνομα Lyserg-Säure-Diethylamid και σε συντόμευση, LSD. Η ανακάλυψη έγινε στα εργαστήρια της φαρμακευτικής εταιρείας Sandoz, στη Βασιλεία της Ελβετίας, στο πλαίσιο ενός μεγάλου ερευνητικού προγράμματος για τη μελέτη της ιατρικής χρήσης χημικών παραγώγων από θεραπευτικά βότανα.

Πέντε χρόνια αργότερα, στις 16 Απριλίου του 1943, ο Χόφμαν κατάπιε καταλάθος μερικά μικρογραμμάρια LSD και αμέσως συνειδητοποίησε ότι επρόκειτο για παραισθησιογόνο ουσία. Τρεις ημέρες μετά, στις 19 Απριλίου, χορήγησε στον εαυτό του – σκόπιμα πλέον – την ποσότητα των 250 μg (μικρογραμμάρια), ώστε να σιγουρευτεί για την επίδραση του LSD στον οργανισμό του. Ο ίδιος θεωρούσε πως τα 250 μg “ήταν η οριακή ποσότητα που χρειαζόταν για να βγάλει ασφαλή συμπεράσματα”, βασισμένος πάντα σε άλλες, παρόμοιες ουσίες που είχε εξετάσει στο παρελθόν.

Τελικά αποδείχτηκε ότι η δράση του LSD ήταν πολύ πιο ισχυρή από ό,τι περίμενε. Αμέσως συνέταξε μια έκθεση με τα πορίσματά του από εκείνη την παράξενη ανακάλυψη.

Η ΠΡΩΤΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΕΠΙΔΡΑΣΕΩΝ ΤΟΥ LSD

“Είναι ιδιαίτερα σημαντική η διαπίστωση”, έγραψε ο Χόφμαν, “ότι όλοι οι ήχοι (π.χ. ο ήχος ενός διερχόμενου αυτοκινήτου) μετατρέπονται σε οπτικές εντυπώσεις, με τρόπο ώστε σε κάθε θόρυβο να αντιστοιχεί μια εικόνα που αλλάζει σχήμα και χρώμα όπως σε ένα καλειδοσκόπιο”.

Αυτή ήταν η πρώτη καταγραφή της επίδρασης του LSD στον άνθρωπο, ενός παραισθησιογόνου που είναι πέντε χιλιάδες φορές πιο ισχυρό από τη μεσκαλίνη, ουσία η οποία προέρχεται από το κακτοειδές φυτό πεγιότλ στο Μεξικό. Σήμερα, 83 χρόνια μετά την ανακάλυψη του Χόφμαν, το Magazine καταγράφει την παρουσία του LSD στην ιατρική, στα πειράματα της CIA και του στρατού, στην ψυχολογία και φυσικά στην “αντικουλτούρα” των 60ties και την επιρροή του στην τέχνη και τη μουσική.

Επιστρέφουμε στη Βασιλεία, όπου αφού έγινε γνωστή η έκθεση του Χόφμαν για τη δράση του LSD, στα εργαστήρια Sandoz συνεχίστηκαν οι έρευνες πάνω στη νέα ουσία. Η φαρμακευτική εταιρεία παρουσίασε τελικά το 1947 το LSD ως ψυχιατρικό φάρμακο, το οποίο μάλιστα χαρακτήρισε “πανάκεια”, που θεράπευε τα πάντα, από τη σχιζοφρένεια και την εγκληματική συμπεριφορά, μέχρι τις σεξουαλικές διαστροφές και τον αλκοολισμό.

Άρχισε να χρησιμοποιείται πειραματικά στην ιατρική ως ψυχωσιομιμητικός παράγοντας, για να “δημιουργηθούν” δηλαδή παρόμοιες ψυχικές καταστάσεις σαν αυτές που εμφανίζονταν σε διάφορες ψυχικές ασθένειες, με σκοπό να μελετηθούν οι επιδράσεις, τα συμπτώματα, τα επακόλουθα και οι πιθανές θεραπείες.

ΤΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΤΗΣ CIA ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ

Εκείνοι που δεν άργησαν καθόλου να ενδιαφερθούν για την καινούργια ουσία, ήταν από τη μια η CIA και από την άλλη ο αμερικανικός στρατός. Η Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών των ΗΠΑ ξεκίνησε τον Απρίλιο του 1953 ένα μυστικό, παράνομο πρόγραμμα με την κωδική ονομασία Project MKUltra. Επρόκειτο για μια σειρά πειραμάτων, που στόχο είχαν την ανάπτυξη διαδικασιών με τη χρήση του LSD, ώστε να χρησιμοποιηθούν σε ανακρίσεις και να αποσπάσουν ομολογίες μέσω πλύσης εγκεφάλου και ψυχολογικών βασανιστηρίων.

Το MKUltra χρησιμοποίησε πολλές μεθόδους για να χειραγωγήσει την ψυχική κατάσταση και τις εγκεφαλικές λειτουργίες των ανακρινόμενων, όπως η κρυφή χορήγηση μεγάλων δόσεων από ψυχοδραστικά φάρμακα, με κυριότερο από αυτά το LSD.

Για να μπορέσει να λειτουργήσει αυτό το πρόγραμμα, η CIA εισήγαγε LSD στις ΗΠΑ, για την ακρίβεια αγόρασε όση ποσότητα είχε διαθέσιμη η Sandoz έναντι 240.000 δολαρίων και στη συνέχεια άρχισε να διαθέτει την ουσία σε νοσοκομεία, κλινικές, φυλακές και ερευνητικά κέντρα όλης της χώρας, χωρίς φυσικά – εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων με προγράμματα εθελοντών – οι “αποδέκτες” να γνωρίζουν ότι έπαιζαν τον ρόλο “πειραματόζωων”!

Η χορήγηση δόσεων LSD γινόταν σε υπαλλήλους της CIA, στρατιωτικό προσωπικό, άλλους κρατικούς πράκτορες, τρόφιμους φυλακών, ιερόδουλες, ψυχικά ασθενείς, αλλά και απλούς πολίτες, με σκοπό να μελετηθούν οι αντιδράσεις τους και στη συνέχεια να εφαρμοστούν στις ανακρίσεις.

Το MKUltra σταμάτησε τη λειτουργία του το 1973, όμως δυο χρόνια αργότερα αποκαλύφθηκαν οι παράνομες δραστηριότητές του, ξεσηκώνοντας θύελλα αντιδράσεων όχι μόνο στις ΗΠΑ, αλλά και στον Καναδά, αφού έγινε γνωστό ότι η CIA χορηγούσε δόσεις και σε ανυποψίαστους Καναδούς πολίτες. Ξεκίνησε ομοσπονδιακή έρευνα, όμως ο διευθυντής της CIA, Ρίτσαρντ Χελμ, είχε διατάξει το 1973 την καταστροφή όλων των αρχείων που αφορούσαν το πρόγραμμα.

Παρόλα αυτά, το 1977 βρέθηκαν 20.000 έγγραφα που σχετίζονταν με τη δράση του MKUltra και ξεκίνησαν ακροάσεις στη Γερουσία. Το 2001 αλλά και το 2018, αποχαρακτηρίστηκαν κάποια ακόμα ντοκουμέντα που αφορούσαν τα πεπραγμένα της CIA με το LSD.

Όμως και ο αμερικανικός στρατός θέλησε να εκμεταλλευτεί το LSD, μετατρέποντάς το σε όπλο. Οι στρατιωτικοί ερευνητές που ασχολήθηκαν με τη νέα ουσία, παρουσίασαν αναλυτικά σε διάφορες εκθέσεις τους, τις δυνατότητες που μπορούσε να προσφέρει το παραισθησιογόνο σε συνθήκες πολέμου.

Υπολογίστηκε ότι ήταν αρκετά είκοσι λίτρα LSD, διαλυμένα μέσα σε πόσιμο νερό, ώστε να βυθίσουν στην πλήρη αποχαύνωση και επί πολλές ώρες, έναν πληθυσμό τόσο μεγάλο, όσο αυτός των Ηνωμένων Πολιτειών! Ο στρατός συνεργάστηκε και με τη CIA, χορηγώντας LSD σε – ανύποπτους φυσικά – στρατιώτες, όμως τελικά η έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η επίδραση της ουσίας διέφερε από άτομο σε άτομο, άρα δεν μπορούσε να εγγυηθεί επιτυχή αποτελέσματα σε ανακρίσεις αιχμαλώτων.

Ο ΟΡΟΣ ΨΥΧΕΔΕΛΕΙΑ ΚΑΙ ΤΟ LSD

Το 1963 έληξε η πατέντα της Sandoz για το LSD, κάτι που σήμαινε ότι πλέον μπορούσε να παρασκευάζεται ελεύθερα από άλλες φαρμακοβιομηχανίες ή χημικά εργαστήρια. Εκείνη την εποχή, η χρήση του προτάθηκε για τη θεραπεία νευρώσεων, αλλά και για την αντιμετώπιση του αλκοολισμού.

Όμως παράλληλα, η χρήση του LSD άρχισε να προωθείται φανερά πλέον, από διάφορους “γκουρού” των παραισθησιογόνων, όπως ο Άλντους Χάξλεϊ, ο Τίμοθι Λίρι, ο Αλ Χάμπαρντ και ο Άλαν Γουάτς. Όλοι αυτοί, μέσα από τα γραπτά τους και τις ομιλίες τους, επηρέασαν βαθιά τη σκέψη της νέας γενιάς Αμερικανών, που έμπαιναν στη δεκαετία του ’60, “ανοιχτοί” σε όλα, σε κάθε “πρόκληση”, έτοιμοι να δοκιμάσουν τα πάντα.

Το 1956, ο Βρετανός ψυχίατρος Χάμφρεϊ Όσμοντ, ήταν εκείνος που χρησιμοποίησε πρώτος τον όρο ψυχεδέλεια, προτείνοντάς τον, σε μια επιστολή του προς τον Άλντους Χάξλεϊ, ως τον καταλληλότερο για να περιγράψει την εμπειρία των παραισθησιογόνων ουσιών. Ο Τίμοθι Λίρι, καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, είχε “γνωριστεί” με τον κόσμο των παραισθησιογόνων ήδη από το 1960, όταν σε ένα ταξίδι του στο Μεξικό, δοκίμασε “ιερά” μανιτάρια, ταξιδεύοντας σε έναν καινούργιο κόσμο, αυτόν της έκστασης. Έχοντας λοιπόν αυτή την εμπειρία, πήρε την ανακάλυψη του Χόφμαν και την “εκλαΐκευσε”, διοργανώνοντας σεμινάρια και μοιράζοντας LSD σε περισσότερα από χίλια άτομα.

ΤΟ ΣΑΝ ΦΡΑΝΣΙΣΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΞΑΠΛΩΣΗΣ ΤΟΥ LSD

Από το ξεκίνημα των 60ties, οι beat συγγραφείς είχαν δείξει πρώτοι τον δρόμο της “φυγής”. Έργα όπως το “Ουρλιαχτό” του Άλεν Γκίνσμπεργκ και το “Στο δρόμο” του Τζακ Κέρουακ, έδωσαν σε πολλούς νέους το ερέθισμα για μια μποέμικη ζωή, γεμάτη joints και όνειρα για έναν καινούργιο κόσμο.

Το Σαν Φρανσίσκο ήταν εκείνη την εποχή “μια ηδονιστική πόλη που ευνοούσε τις ακραίες και αστραφτερές συμπεριφορές”, σύμφωνα με τα λόγια του Πολ Κάντνερ, κιθαρίστα των Jefferson Airplane. Το “Φρίσκο” ήταν παράλληλα και το πεδίο δράσης του Κεν Κέσεϊ, συγγραφέα του μυθιστορήματος “Η φωλιά του κούκου” (1962), ο οποίος δεν άργησε να “αφοσιωθεί” στο LSD και να επηρεάσει την αγέννητη ακόμα ψυχεδελική σκηνή, συναναστρεφόμενος νέους όπως ο Τζέρι Γκαρσία (μελλοντικός ηγέτης των Grateful Dead).

Με την ώθηση του Κέσεϊ και του “Bear” Ογκούστους Όσλεϊ Στάνλεϊ του 3ου (διαβόητου κατασκευαστή και προμηθευτή ναρκωτικών), το LSD εξαπλώθηκε στο Σαν Φρανσίσκο και έγινε η “διαχωριστική γραμμή” ανάμεσα στους μπίτνικ και την καινούργια κουλτούρα.

Ήταν οι ίδιοι οι εκπρόσωποι του beat που επινόησαν τον όρο hippie για να διαχωρίσουν το δικό τους κίνημα από “μια παρέα κακομαθημένων εφήβων που αναζητούσαν την αλητεία”. Η “παρέα” αυτή πολύ γρήγορα μεγάλωσε, φόρεσε παρδαλά ρούχα, κατανάλωσε “αχανείς εκτάσεις” χασίς, “φοίτησε” στα βιβλία της ψυχεδελικής λογοτεχνίας (των Τόλκιν, Χάξλεϊ κλπ) και ασπάστηκε την τελετουργία του LSD, που για τους χίπις υπήρξε η ίδια η “αποκάλυψη”.

Ο Άλαν Γουάτς, μεγάλος γνώστης της Ανατολής και εκείνος που έφερε τους Δυτικούς σε επαφή με τον Βουδισμό, τον Ταοϊσμό και τον Ινδουισμό, έγινε υμνητής του LSD στο βιβλίο του, “Χαρούμενη Κοσμολογία” (1962). Η επιφάνεια ενός τοίχου, ένα σπασμένο ποτήρι, ένα κομματί αστεροειδούς κοραλλιού, μετατράπηκαν σε θέματα στοχασμού, κλείνοντας μέσα τους όλο το σύμπαν.

“Δεν υπάρχει καμία διαφορά σε επίπεδο αρχών”, έγραφε ο Γουάτς, “ανάμεσα στην όξυνση της αντίληψης με τη βοήθεια ενός εξωτερικού οργάνου, όπως ένα μικροσκόπιο, και στην όξυνση με τη βοήθεια ενός εσωτερικού παράγοντα, όπως ένα παραισθησιογόνο ναρκωτικό. Αν το ναρκωτικό προσβάλλει την αξιοπρέπεια του πνεύματος, τότε το μικροσκόπιο προσβάλλει την αξιοπρέπεια του ματιού”.

Ο Γουάτς υποστήριζε ότι “τα ναρκωτικά δε μεταδίδουν περισσότερη σοφία από ό,τι το μικροσκόπιο μεταδίδει γνώση”. Για τον ίδιο, το LSD ήταν ένα εργαλείο, ένα κλειδί που άνοιγε τις πύλες της αντίληψης. Η όξυνση των αισθήσεων (φως, ήχος, γεύση, αφή) άνοιγε τον δρόμο σε ένα καινούργιο επίπεδο συνείδησης.

Το 1966 εμφανίστηκε για πρώτη φορά η λέξη “ψυχεδέλεια” στη μουσική, μια δεκαετία μετά την επινόησή της. Επρόκειτο για τον τίτλο του LP των 13th Floor Elevators, “The Psychedelic Sounds of the 13th Floor Elevators”. Ήδη ένα χρόνο νωρίτερα, η εισαγωγή του LSD στη μουσική σκηνή του Σαν Φρανσίσκο, είχε φέρει μαζί της έναν άνεμο τρέλας και “γέννησε” μια δυναμική αντικουλτούρα που πολύ γρήγορα άρχισε να ακτινοβολεί και να δημιουργεί.

ΤΑ TRIPS ΤΩΝ ΠΑΡΑΙΣΘΗΣΙΟΓΟΝΩΝ

Το ροκ που πλέον είχε άμεση σχέση με τα ναρκωτικά και εμπνεύστηκε από αυτά, γινόταν όλο και πιο δυνατό, συγκρουόμενο κατά μέτωπο με τις απαλές τονικότητες της δεκαετίας του ’50. Για τους νέους χίπις, η μαριχουάνα, η μεσκαλίνη, τα παραισθησιογόνα μανιτάρια, οι αμφεταμίνες και κυρίως το LSD, “ότι σε κάνει να ταξιδεύεις φίλε”, ήταν η δυνατότητα της φυγής από την κυρίαρχη κουλτούρα που ήταν καταπιεστική και τυραννική, αλλά παράλληλα ήταν και ένα μέσο για την απελευθέρωση του πνεύματος από την τροχοπέδη των ταμπού και των κανόνων του κατεστημένου, η δοκιμή νέων εμπειριών, η δόνηση με τις υπερβατικές αρμονίες ενός κόσμου που απείχε έτη φωτός από το σύνολο της αμερικανικής κοινωνίας.

Η λήψη παραισθησιογόνων ονομάστηκε “trip” (ταξίδι) και πράγματι είχε όλα τα χαρακτηριστικά ενός ταξιδιού: αναχώρηση, επίσκεψη, επιστροφή από περίεργους, χρωματιστούς τόπους.

Ο Τίμοθι Λίρι και ο Ρίτσαρντ Άλπερτ, συνάδελφος του πρώτου στο Χάρβαρντ, δημοσίευσαν το 1963 στο “Harvard Review” ένα άρθρο με τίτλο “Το δικαίωμα να υπερίπτασαι”: “Κυρίες και κύριοι, το παιχνίδι αλλάζει. Ο άνθρωπος έφτασε επιτέλους στο σημείο να χρησιμοποιήσει αυτό το καταπληκτικό ηλεκτρικό δίκτυο που κρύβει το κρανίο του. Οι σημερινοί κοινωνικοί θεσμοί καλά θα έκαναν να αρχίσουν να ετοιμάζονται για αυτή την αλλαγή”. Λίγες εβδομάδες αργότερα, αμφότεροι απολύθηκαν από τη θέση τους στο Πανεπιστήμιο!

Η ΧΙΠΙΚΗ ΑΝΤΙΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΚΑΙ ΤΟ LSD

Ο Λίρι και ο Άλπερτ, στις αρχές της δεκαετίας του ’60, είχαν ξεκινήσει ένα πρόγραμμα στο Χάρβαρντ, ερευνώντας την επίδραση και τις παρενέργειες στον ανθρώπινο οργανισμό, της ψιλοκυβίνης, μιας φυσικής ψυχοτρόπου ουσίας που παραγόταν κυρίως από μανιτάρια του γένους psilocybe στο Μεξικό, μια ακόμα ανακάλυψη του Άλμπερτ Χόφμαν στα εργαστήρια της Sandoz στην Ελβετία. Σε αυτό το πρόγραμμα είχαν ενταχθεί εθελοντικά γνωστοί διανοούμενοι και μουσικοί, όπως ο Άλεν Γκίνσμεπργκ, ο Τζακ Κέρουακ και ο Τσαρλς Μίνγκους. Στο μεταξύ, για να επιστρέψουμε στη ροκ μουσική, όλο και περισσότερα συγκροτήματα και καλλιτέχνες είχαν ξεκινήσει να κάνουν χρήση του LSD, κυρίως στην Αμερική και τη Βρετανία.

Η Γκρέις Σλικ, τραγουδίστρια του συγκροτήματος Jefferson Airplane, διατύπωσε με διάφανο τρόπο αυτό που αποτέλεσε το μεγαλείο αλλά και το αδιέξοδο της ψυχεδελικής εμπειρίας: “Η γενιά μας δεν είχε να απαντήσει σε κάποια πρόκληση. Κατά κάποιο τρόπο επιχειρήσαμε να προκαλέσουμε τους εαυτούς μας”. Μια γενιά που πέρασε από το ασπρόμαυρο στο έγχρωμο, τη διαρκή γιορτή, τη διονυσιακή μουσική, τον ελεύθερο έρωτα και την αδελφοσύνη.

Ναρκωτικά, μουσική και σεξουαλικότητα βάδισαν χέρι – χέρι στην καρδιά της χίπικης αντικουλτούρας. Σημαντικό ρόλο στην ακόμα μεγαλύτερη εξάπλωση του LSD ανάμεσα στους νέους, έπαιξαν και οι Merry Pranksters, μια ομάδα από οπαδούς του συγγραφέα Κεν Κέσεϊ.

Οι Pranksters διοργάνωναν από το 1964 και μετά, τα περίφημα Acid Tests, μια σειρά από πάρτι στην ευρύτερη περιοχή του Σαν Φρανσίσκο, στα οποία υπήρχε ελεύθερη πρόσβαση στο LSD (το οποίο προμήθευε ο Κέσεϊ), light-shows, προβολές ταινιών και αυτοσχεδιαστικές μουσικές, γνωστές ως “ψυχεδελική συμφωνία”. Οι Pranksters έκαναν γνωστό το LSD σε όλη την Αμερική, ταξιδεύοντας οδικώς μέσα σε ένα σχολικό λεωφορείο, ψυχεδελικά διακοσμημένο. Στα ταξίδια αυτά, μοίραζαν δωρεάν LSD, είχαν συναντήσεις με σημαντικές προσωπικότητες του κινήματος beat και δημοσίευαν φυλλάδια με τις δραστηριότητές τους. Τον Ιανουάριο του 1966, δυο αδέρφια, οι Ρον και Τζέι Θέλιν, έκαναν το επόμενο βήμα.

Άνοιξαν στη συνοικία Haight Ashbury του Σαν Φρανσίσκο, το “Psychedelic Shop”, στο οποίο προωθούσαν την ασφαλή χρήση του LSD, το οποίο ήταν ακόμα νόμιμο στην Καλιφόρνια. Το συγκεκριμένο κατάστημα έγινε γνωστό σε όλη την Αμερική και βοήθησε ώστε το Haight Ashbury να γίνει η ανεπίσημη πρωτεύουσα της χίπικης αντικουλτούρας και ένα χρόνο αργότερα, το 1967, η βάση του περίφημου “Summer of Love”.

Ο Ρον Θέλιν ήταν εκείνος που διοργάνωσε την πορεία-διαμαρτυρία στο Σαν Φρανσίσκο, όταν τον Οκτώβριο του 1966 απαγορεύτηκε το LSD στην πολιτεία. Το “Psychedelic Shop” έκλεισε τελικά μόλις μετά από 18 μήνες λειτουργίας, όμως πρόλαβε να παίξει σημαντικό ρόλο στην ακόμα μεγαλύτερη εξάπλωση του LSD.

Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ο άνθρωπος κλειδί για να γίνει γνωστό το LSD στη Βρετανία, ήταν ο Μάικλ Χόλινγκσχεντ, που είχε δοκιμάσει για πρώτη φορά το παραισθησιογόνο το 1961 στην Αμερική, όταν ήταν εκτελεστικός γραμματέας του Ινστιτούτου Αμερικανο-Βρετανικών Πολιτιστικών Ανταλλαγών. Μετά το πρώτο του “trip”, ο Χόλινγκσχεντ ήρθε σε επαφή με τον Χάξλεϊ, ο οποίος του σύστησε τους Λίρι και Άλπερτ.

Οι τρεις τους πειραματίστηκαν για χρόνια με το LSD στη Νέα Υόρκη, μέχρι το 1965, όταν ο Χόλινγκσχεντ επέστρεψε στην Αγγλία και ίδρυσε το “World Psychedelic Center” στη συνοικία του Τσέλσι στο Λονδίνο. Καιρός όμως να επιστρέψουμε και πάλι στη μουσική.

Στο “Φρίσκο Μπέι”, στα μέσα της δεκαετίας του ’60 σχηματίστηκαν οι δυο πρώτες μπάντες που αποτέλεσαν τους πρωτοπόρους του ψυχεδελικού κινήματος στη μουσική: οι Warlocks (που λίγο αργότερα μετονομάστηκαν σε Grateful Dead) και οι Jefferson Airplane. Ακολούθησαν οι Big Brother and the Holding Company, οι Quicksilver Messenger Service και οι Country Joe and the Fish, ενώ η κυρίαρχη μέχρι τότε φολκ παραχώρησε τη θέση της στην ηλεκτρική κιθάρα, σαφώς επηρεασμένη από βρετανικά συγκροτήματα και κυρίως από τους Beatles, των οποίων τα τραγούδια “Rain” και “Tomorrow never knows”, που ήταν άμεσα εμπνευσμένα από πειραματισμούς με LSD, άσκησαν τεράστια επίδραση.

Η ΡΟΚ ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΤΟ LSD

Οι νέες μπάντες που άρχισαν να ξεφυτρώνουν σε όλη την Αμερική, γέμισαν το ρεπερτόριό τους με τραγούδια που γράφτηκαν υπό την επήρεια του LSD. Η ιδιαιτερότητα αυτών των συγκροτημάτων ήταν ότι η μουσική τους είχε νόημα όταν ακουγόταν σε συναυλίες, εκεί όπου το κοινό βρισκόταν στην ίδια κατάσταση με το γκρουπ, δηλαδή έχοντας κάνει χρήση παραισθησιογόνων.

Αυτός ήταν και ο βασικότερος λόγος που οι ηχογραφήσεις τους σε LPs δεν άντεξαν στο χρόνο (εκτός από μερικά αριστουργηματικά άλμπουμ), με αποτέλεσμα στην πλειοψηφία τους οι ψυχεδελικές μπάντες να αποδειχτούν βραχύβιες. Από το 1965 και μετά, τα κορυφαία σχήματα του ροκ άρχισαν να κυκλοφορούν συνθέσεις που είτε αναφέρονταν στο LSD, είτε είχαν γραφτεί υπό την επιρροή του.

Οι Beatles, οι Rolling Stones (“Something happened to me yesterday”), οι Byrds (“Eight miles high”), οι Beach Boys (“Pet Sounds”), οι Love, οι Pink Floyd, οι Doors, ο Jimi Hendrix, οι Moody Blues, οι Small Faces. Οι παραδοσιακές αρμονίες δεν μπορούσαν πλέον να αποδώσουν την ένταση της εμπειρίας, με αποτέλεσμα να ξεκινήσει η “παραμόρφωση” της ίδιας της μουσικής. Έτσι λοιπόν έκαναν την εμφάνισή τους τα reverb, τα fuzz, τα πεντάλ wah-wah, οτιδήποτε μπορούσε να προσφέρει η τεχνολογία του στούντιο για να δημιουργηθεί μια ατμόσφαιρα που να “αποκαλύπτει την ψυχή”, μια “αντίληψη” του ονειρικού ή ακόμα και του εφιαλτικού, μια αίσθηση χώρου που θα θα οδηγούσε στη “διεύρυνση του μυαλού” (“Mind expansion”).

Ο Μάικλ Μόλινγκσχεντ είχε “προσηλυτίσει” πολλούς διάσημους στον κόσμο του LSD, ανάμεσά τους ξεχώριζαν οι Λένον, ΜακΚάρτνεϊ και Χάρισον, ο Κιθ Ρίτσαρντς, ο Ντόνοβαν, ο Χέντριξ, αλλά και ο Στορμ Θόργκερσον, ιδρυτής της περίφημης Hipgnosis, της καλλιτεχνικής ομάδας σχεδιαστών που ήταν υπεύθυνη για μερικά από τα πιο γνωστά και υπέροχα εξώφυλλα ροκ άλμπουμ, φτιαγμένα και αυτά υπό την επήρεια παραισθησιογόνων.

Το τριήμερο 21-23 Ιανουαρίου του 1966, το Σαν Φρανσίσκο έζησε το αποκορύφωμα των “τελετουργιών” του LSD, με τη διοργάνωση του Trips Festival στο Filmore Auditorium. Μέσα στο επόμενο εξάμηνο, ο πληθυσμός των χίπις στο Χάιτ-Άσμπουρι, από τα χίλια άτομα, έφτασε τις δεκαπέντε χιλιάδες.

Τον Ιούνιο του 1966 άνοιξε εκεί μια ανοιχτή κλινική (Free Clinic), με αποστολή να περιθάλπει τα θύματα των ναρκωτικών, ενώ άρχισε να κυκλοφορεί η εφημερίδα της κοινότητας των χίπις με τίτλο Oracle. Τα ειρηνιστικά ιδεώδη και ο πολιτικός ριζοσπαστισμός που γιγαντώθηκαν ως κίνημα στις ΗΠΑ, εκφράστηκαν λίγο αργότερα από το Youth International Party που ιδρύθηκε το 1968 από τους Τζέρι Ρούμπιν και Άμπι Χόφμαν, κηρύττοντας την πολιτιστική επανάσταση με βασικά συνθήματα το “Acid for all” (“ναρκωτικά για όλους”) και το “We will burn Chicago to the ground” (“θα κάψουμε το Σικάγο”). Πίσω πάλι στο 1966 και το Χάιτ-Άσμπουρι, όπου οι αστυνομικές επιθέσεις στα κοινόβια πολλαπλασιάστηκαν, με κύριο στόχο το ίδιο το LSD.

Η ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΤΟΥ LSD

Οι τοπικές αρχές της Καλιφόρνιας, αρκετά θορυβημένες από τη διάδοση των παραισθησιογόνων, που με τη σειρά τους οδηγούσαν στο κίνημα της αμφισβήτησης απέναντι στις παραδοσιακές αμερικάνικες αξίες, αποφάσισαν να απαγορεύσουν το LSD, το οποίο έγινε παράνομο στην πολιτεία από τον Οκτώβριο του 1966, όπως γράψαμε και πιο πάνω. Λίγους μήνες νωρίτερα, τον Απρίλιο του 1966, είχε σημάνει “συναγερμός” στον γαλλικό Τύπο με μια σειρά άρθρων που μιλούσαν για το “δηλητήριο” του πνεύματος: “Μια νέα εισβολή απειλεί τη Γαλλία, πολύ πιο επικίνδυνη από την απειλή των μπίτνικ. Και οι αρχές τους αφήνουν ελεύθερους”. Το Paris-Match κυκλοφόρησε με τίτλο “LSD, νέος κίνδυνος για την ανθρωπότητα” και το Paris-Jour με το “Συναγερμός για το ναρκωτικό που τρελαίνει”.

Τελικά, τον Οκτώβριο του 1968, απαγορεύτηκε η κατοχή του LSD συνολικά στις ΗΠΑ. Το 1971, τα Ηνωμένα Έθνη κάλεσαν όλα τα μέλη της που υπέγραψαν τη Σύμβαση για τις Ψυχοτρόπες Ουσίες, να απαγορεύσουν την κατοχή και χρήση του LSD. Σύμφωνα με τη Σύμβαση, επιτρέπεται μόνο η εργαστηριακή έρευνα για ιατρικούς και επιστημονικούς σκοπούς. Όλες αυτές οι απαγορεύσεις στο τέλος της δεκαετίας του ’60, έβγαλαν από το προσκήνιο το LSD, το οποίο αντικαταστάθηκε κυρίως από την ηρωίνη.

Σήμερα, υπάρχουν ακόμα οργανισμοί που συνεχίζουν να χρηματοδοτούν την έρευνα για πιθανές ιατρικές χρήσεις του LSD, η θεραπευτική του χρήση όμως παραμένει σε πειραματικό επίπεδο, αφού αποτελεί απαγορευμένη ουσία.

83 χρόνια μετά την ανακάλυψή του, το LSD έχει γράψει τη δική του ιστορία ανάμεσα στα παραισθησιογόνα, πρωταγωνιστώντας στη δεκαετία του ’60 και διαμορφώνοντας σε μεγάλο βαθμό την “ταυτότητα” της χίπικης αντικουλτούρας στην τέχνη, τη μουσική, τη λογοτεχνία, αλλά και την ίδια την καθημερινότητα.

Με υψηλότατη δραστικότητα και αλλοίωση της αντίληψης της πραγματικότητας μέσα από οπτικές και ακουστικές διαταραχές, αλλά χωρίς να προκαλεί εθισμό στον χρήστη, το διαιθυλαμίδιο του λυσεργικού οξέος δε συνδέθηκε ποτέ με θανατηφόρες υπερβολικές δόσεις (overdose), όπως άλλα χημικά παρασκευάσματα, διέγραψε τη δική του βραχύβια πορεία στους αισθητηριακούς κόσμους και στη συνέχεια, εξαφανίστηκε εντελώς, αφήνοντας πίσω του την ανάμνηση μιας μη συνηθισμένης πραγματικότητας.