ΜΑΜΑ, ΜΠΑΜΠΑ ΕΙΜΑΙ “ΛΙΠΟΤΑΚΤΗΣ”

“Θα το πω χύμα, όπως το λέω σε όλους: Γιατί έτσι γούσταρα”. Η απάντηση στο “γιατί δεν πήγες φαντάρος;” ήταν, ομολογουμένως, αφοπλιστική. Πιθανότατα και ειλικρινής. Η περιγραφή της εικόνας, με τον ίδιο, μεταξύ αγνώστων, να ζεσταίνει με το χνώτο τα χέρια του, περιμένοντας στο κρύο έξω από το Φρουραρχείο Αθηνών, αξημέρωτα, με ένα χαρτί γιατρού στο χέρι τη σειρά του, ήταν αρκετά λεπτομερής. Ενδεικτική ενδεχομένως και της θέλησης να γλιτώσει. “Μα έτσι ένιωθα. Ότι έπρεπε πάση θυσία να το γλιτώσω”.

Ο Νίκος είναι 33 ετών. Ιδιωτικός υπάλληλος. Όπως λέει, η λήξη της αναβολής που είχε πάρει λόγω σπουδών, το 2015, στην ‘καρδιά’ της κρίσης, βρήκε τον ίδιο σε μία θέση που “επιτέλους θα είχε έναν αξιοπρεπή μισθό και σαφώς καλύτερη προοπτική. Βλέπετε, εγώ, τη δουλειά που κάνω την ξεκίνησα από φοιτητής. Από 18-19 χρονών. Ξέρετε πόση υπομονή έκανα, πόση δουλειά έριξα, ταυτόχρονα με σπουδές, αλλά και πόση εκμετάλλευση έφαγα για να καταφέρω να πάρω έναν μισθό που μπορούσε να με ζήσει και να δω επιτέλους την προσπάθειά μου να επιβραβεύεται;”. Δεν περίμενε απάντηση. Ούτε και είχε εδώ που τα λέμε.

Η πρώτη ανάγνωση κρατά κρυμμένο κάθε ιδεολογικό υπόβαθρο, το οποίο όμως ξεπροβάλλει γρήγορα, στην αμέσως επόμενη ερώτηση και στιχομυθία: “Αν δεν υπήρχε η δουλειά;”, διερωτάται και ο ίδιος. “Πάλι δεν θα πήγαινα. Απεχθάνομαι το χακί. Έχω αλλεργία σε κάθε τι ένστολο. Και φυσικά, δεν μπορώ να δεχτώ ότι θα χαραμίσω έναν χρόνο από τη ζωή μου για να σκουπίζω τουαλέτες, να βαράω γερμανικά, να ανέχομαι προβληματικές συμπεριφορές και να γίνομαι πιόνι μιας διαδικασίας που έχουμε βαφτίσει ‘προεργασία’, την έχουμε κανονικοποιήσει, την έχουμε θεσμοθετήσει κιόλας και την παρουσιάζουμε ως μικρογραφία της κοινωνίας που μας προετοιμάζει για τον έξω κόσμο. Για τον παλιό και τον νέο στη δουλειά, για την υποταγή, τη δουλικότητα, την προσβολή και την προβολή ενός αντρικού προτύπου που απλά συντηρεί τον σεξισμό, τον ρατσισμό και τις βίαιες συμπεριφορές σε κάθε τι διαφορετικό. Θέλετε να μου πείτε ότι δεν υπάρχει bullying στον στρατό;”.

Ένας χαμένος χρόνος

Ο Νίκος, όπως λέει, χρειάστηκε να επισκεφτεί ψυχίατρο για να λάβει τρεις φορές ένα χαρτί το οποίο θα του έδινε την οριστική απαλλαγή από τον στρατό. “Άγχος”. Τι άγχος; “Το χαρτί έγραφε ότι έχω άγχη και ότι παίρνω κάποια φάρμακα ως θεραπεία. Το πρώτο είναι αλήθεια. Έχω όντως άγχη. Είμαι πολύ αγχώδης άνθρωπος. Σκέψου εμένα με όπλο στο χέρι, να βαράω σκοπιά και να μου στείλει μήνυμα η κοπέλα μου ότι με χωρίζει, ή να μου πουν ότι έχασα έναν δικό μου. Με εμπιστεύεται δηλαδή εμένα η πατρίδα εκείνη τη στιγμή; Εγώ πάντως, δεν με εμπιστεύομαι”.

Η διαδικασία, όπως την περιγράφει, για να πάρει και πρώτη και δεύτερη αναβολή και εν τέλει απαλλαγή από τον στρατό, ήταν σχετικά απλή, με εξαίρεση ορισμένα “πηγαινέλα” σε διάρκεια μίας ημέρας. “Είχα εγώ το χαρτί από τον γιατρό. Πήγαινα στο Φρουραρχείο, πρωί-πρωί. Μας φώναζαν ανά ομάδες. Έβλεπες πολύ κόσμο. Σε πηγαδάκια που κάναμε με διάφορους, δεν ήταν λίγες οι περιπτώσεις που έμοιαζαν με τη δική μου. Λίγο-πολύ, θέλαμε να αποφύγουμε τη θητεία, για επαγγελματικούς και οικονομικούς κυρίως λόγους, αλλά ήταν κοινό χαρακτηριστικό στις κουβέντες μας ότι δεν γουστάρουμε τον στρατό. Φυσικά υπήρχαν και άλλες περιπτώσεις ανθρώπων που λόγω προβλημάτων υγείας δεν μπορούσαν. Δεν είχαν καν την επιλογή”, λέει πριν εξηγήσει ένα προς ένα τα βήματα που ακολούθησε:

“Πηγαίναμε μέσα, καταθέταμε τα χαρτιά μας και έπειτα μας έστελναν στο 414. Εκεί δίναμε το χαρτί γιατρού μαζί με κάτι άλλα χαρτιά, λέγαμε τι έχουμε και γιατί δεν μπορούμε να καταταγούμε και μετά φεύγαμε πίσω για το Φρουραρχείο ξανά, για νέες υπογραφές. Μετά από αυτό, πηγαίναμε στο Ρουφ, για να καταθέσουμε τον φάκελο με όλα τα χαρτιά. Αυτό γινόταν στη διάρκεια μιας μέρας. Κάποια στιγμή, έπειτα από 1-2 μήνες, σε φώναζαν στο 401 για να περάσεις από μία επιτροπή. Αυτό το κάνεις τρεις φορές, τρεις διαφορετικές χρονιές μετά τη λήξη της κάθε αναβολής. Την τρίτη παίρνεις και την απαλλαγή. Αν θυμάμαι καλά, μπορώ αν θέλω στο μέλλον κάποια στιγμή να υπηρετήσω. Ίσως το κάνω κάποια στιγμή αν έχω χάσει τη δουλειά μου, έχω μείνει μόνος μου και δεν έχω τίποτα καλύτερο να κάνω στη ζωή μου!“, καταλήγει γελώντας, για να επαναφέρει το σοβαρό και έντονο ύφος με το άκουσμα της ερώτησης: “Το περιβάλλον σου πώς υποδέχτηκε την απόφασή σου;”

“Στη δουλειά μου δεν έχω κανένα πρόβλημα. Δεν με έχει ρωτήσει κανείς, ούτε και αφορά κανέναν. Η οικογένειά μου έλεγε τα κλασικά στερεοτυπικά, αλλά σε γενικές γραμμές με στήριξε. Ο πατέρας μου, στην αρχή έλεγε ότι εκείνος υπηρέτησε 28 μήνες, άρα ότι έπρεπε κι εγώ να πάω και τι θα πούμε στον κόσμο και τα συναφή. Στην πορεία κατάλαβε ότι και για εκείνον, αλλά κυρίως για εμένα, έχει μεγαλύτερη σημασία η σταδιοδρομία μου, η ψυχική μου υγεία, η προσωπική μου ζωή και τα πιστεύω μου στο κάτω-κάτω, από έναν χαμένο χρόνο. Έτσι τον λέω εγώ. Χαμένο χρόνο. Και δεν είμαι ο μόνος. Μου το έχουν πει και άνθρωποι που πήγαν και που μάλιστα, πέρασαν και καλά. Έτσι λένε δηλαδή. Όπως και να ‘χει, ούτε εγώ θέλω τον στρατό, αλλά ούτε και ο στρατός νομίζω ότι θέλει ένα άτομο σαν εμένα. Ας γίνει μισθοφορικός να τελειώνουμε”.

12μηνο στο χακί

Από τον Μάιο του 2021, όπως έγινε πρόσφατα γνωστό, η στρατιωτική θητεία έγινε 12μηνη για όλους. Ο λόγος, σύμφωνα με το ΥΠΕΘΑ, είναι για να καλυφθούν οι επείγουσες ανάγκες στελέχωσης των στρατιωτικών μονάδων στο υψηλότερο δυνατό ποσοστό.

Εξαίρεση στον κανόνα, με θητεία διάρκειας εννέα μηνών, θα αποτελούν οι υπόχρεοι πλήρους θητείας που υπηρετούν σε συγκεκριμένες μονάδες των τριών Όπλων με ειδικά επιχειρησιακά και γεωγραφικά χαρακτηριστικά, υπό την προϋπόθεση της παραμονής τους εκεί για το σύνολο της θητείας τους, ενώ για τους δοκίμους εφέδρους αξιωματικούς του Στρατού Ξηράς, του Ναυτικού και της Αεροπορίας, η διάρκεια θητείας καθορίζεται στους 17 και 14 μήνες αντίστοιχα.

Η στρατιωτική θητεία στην Ελλάδα ρυθμίζεται αφενός από το Σύνταγμα και αφετέρου από το νόμο 3421/2005 Στρατολογία των Ελλήνων και άλλες διατάξεις, ενώ το άρθρο 4 παρ. 6 του Συντάγματος ορίζει ότι “Κάθε Έλληνας που μπορεί να φέρει όπλα είναι υποχρεωμένος να συντελεί στην άμυνα της Πατρίδας, σύμφωνα με τους ορισμούς των νόμων”.

Οι καλούμενοι για κατάταξη υποχρεούνται να παρουσιαστούν την καθορισμένη ημερομηνία ή προθεσμία στις Μονάδες που κατανεμήθηκαν. Η στρατιωτική υποχρέωση εκπληρώνεται αποκλειστικά στις Μονάδες και Υπηρεσίες του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, αντίθετα με την εναλλακτική υπηρεσία που εκπληρώνεται σε υπηρεσίες φορέων του δημόσιου τομέα.

Ο νόμος προβλέπει περιπτώσεις κατά τις οποίες κάποιος που υπηρετεί τη θητεία του μπορεί, πριν την πλήρη εκπλήρωσή της, να απολυθεί προσωρινά από τις Ένοπλες Δυνάμεις και να αναβληθεί η εκπλήρωση των στρατιωτικών υποχρεώσεών του, υποχρεούμενος να επανακαταταγεί στο μέλλον, ενώ οι μη κατατασσόμενοι κηρύσσονται ανυπότακτοι.

Ανυπότακτοι κηρύσσονται όσοι, μετά από γενική ή ειδική πρόσκληση για κατάταξη στις Ένοπλες Δυνάμεις, δεν κατατάσσονται στις ορισμένες ημερομηνίες ή προθεσμίες στις μονάδες κατάταξης. Η ανυποταξία θεωρείται πλέον πλημμέλημα, και στην πράξη έχει κυρίως οικονομικές επιπτώσεις.

Λιποτάκτες κηρύσσονται όσοι, ενώ εκπληρώνουν τη στρατιωτική τους θητεία, διαπράττουν κάποιο αδίκημα από τα αναφερόμενα στις διατάξεις των άρθρων 33-38 του Στρατιωτικού Ποινικού Κώδικα (λιποταξία στο εσωτερικό, ομαδική λιποταξία, λιποταξία στο εξωτερικό, λιποταξία ενώπιον του εχθρού).

Στους λιποτάκτες επιβάλλονται οι οριζόμενες από το Στρατιωτικό Ποινικό Κώδικα κατά περίπτωση ποινικές κυρώσεις (από φυλάκιση τουλάχιστον έξι μηνών έως ισόβια κάθειρξη), χρηματικό πρόστιμο 1.000 ευρώ για κάθε μήνα λιποταξίας και μέχρι 6.000 ευρώ κατ’ ανώτατο όριο, καθώς και η απαγόρευση αποδημίας στο εξωτερικό, ναυτολόγησης σε πλοία γραμμών εξωτερικού και χορήγησης ή θεώρησης διαβατηρίων.

Τέλος, από την υποχρέωση στράτευσης απαλλάσσονται όσοι κρίνονται από τις αρμόδιες υγειονομικές επιτροπές ή συμβούλια των Ενόπλων Δυνάμεων ακατάλληλοι για στράτευση για λόγους υγείας, λαμβάνοντας το γνωστό σε όλους “Ι5”.

“Αναβολή για… διακοπές”

Η περίπτωση του 32χρονου Αλέξανδρου θυμίζει αρκετά εκείνη του Νίκου, επιβεβαιώνοντας κατά κάποιο τρόπο τα λεγόμενά του για τα “κοινά χαρακτηριστικά” που διέκρινε στα “πηγαδάκια” του προαύλιου χώρου του Φρουραρχείου. Ο ίδιος, δηλώνει “ελεύθερος επαγγελματίας” χωρίς να προχωρήσει σε περαιτέρω λεπτομέρειες και εξομολογείται στο Magazine:

“Η λήξη της αναβολής που είχα για το διάστημα των σπουδών μου ήρθε σε ένα σημείο όπου ήμουν φρέσκος σε καινούργια δουλειά, με εξαιρετικό μισθό, σε μια Ελλάδα που ήταν έτοιμη για χρεοκοπία. Η πρώτη σκέψη ήταν να κάνω τη ζωή μου άνω-κάτω και να πάω. Από την άλλη, το να περιμένει αυτή η θέση εμένα, μετά τη θητεία μου όσο εγώ θα μάζευα γόπες δεν υπήρχε σαν επιλογή.

Μετά το πρώτο σοκ και περίπου ένα μήνα πριν την μέρα κατάταξης και έπειτα από κουβέντα με φίλο αποφάσισα να το ψάξω λίγο. Ο ίδιος με διαβεβαίωσε ότι ήταν κάτι συνηθισμένο και η δυσκολία του να το πέτυχεις -τουλάχιστον για τον 1ο χρόνο- μικρή. Αν και ο αρχικός μου σκοπός δεν ήταν η απαλλαγή αλλά η αναβολή για ένα χρόνο, μέχρι να βάλω κάποια πράγματα σε μια σειρά, τελικά κατάφερα μετά από τρία χρόνια και αρκετή διαδικασία να πάρω απαλλαγή.

Αποφάσισα ότι το καλύτερο ήταν να πάρω κάποιο χαρτί από ψυχίατρο που θα έλεγε ότι λόγω κρίσεων πανικού, αγχωτικής συμπεριφοράς και αγοραφοβίας δεν πληρούσα τα κριτήρια κατάταξης και είχα δικαίωμα για αναβολή. Μέσω γνωστού, προμηθεύτηκα με ευκολία χαρτί που να δηλώνει ακριβώς αυτά.

Η διαδικασία για κάθε αναβολή είχε αρκετά βήματα που έπρεπε να γίνουν μερικές μέρες πριν τη ημερομηνία κατάταξης και δεν υπήρχε επιλογή καθυστέρησης ούτε τρόπος συντόμευσης. Αν δεν είχε ολοκληρωθεί μέχρι την μέρα εκείνη, όπως με ενημέρωσε αυθάδης υπάλληλος στην στρατολογική υπηρεσία, θα έπρεπε να παρουσιαστώ στο στρατόπεδο και να ακολουθήσω άλλη διαδικασία. Το πρώτο σκέλος της ήταν το Φρουραρχείο όπου έπειτα από 9 ώρες αναμονής έκανα αίτηση με τους λόγους που ζητώ αναβολή. Παραδίδοντας τα χαρτιά σου, σου δίνουν ένα παραπεμπτικό για το νοσοκομείο που θα εξέταζε εσένα και το φάκελο σου. Για μένα, αλλά και για τους περισσότερους εκεί, ήταν το 414 ΣΝΕΝ στην Πεντέλη. Εκεί περιμέναμε, επί ώρες, να υπογράψει την αίτησή μας μια επιτροπή ιατρών για να την καταθέσουμε στη στρατολογική υπηρεσία. Επόμενη στάση το ΡΟΥΦ για να υπογράψουμε ξανά την επιθυμία μας για αναβολή και να αναφέρουμε τους λόγους. Ύστερα, επιστροφή στο Φρουραρχείο για παραπεμπτικό στην επιτροπή απαλλαγών στο ΓΝΑ περίπου ένα μήνα μετά.

Εκεί ήταν ίσως και το πιο αγχωτικό κομμάτι της όλης εμπειρίας μου. Εφόσον προσπαθείς να ξεγελάσεις το σύστημα, πρέπει να έχεις και την ανάλογη διαγωγή. Αντίκρισα από ανθρώπους με πραγματικά σοβαρά προβλήματα μέχρι ανθρώπους που κανόνιζαν διακοπές με σαγιονάρες και ταυτόχρονα, όταν πέρασαν την πόρτα της επιτροπής αλλάξανε περσόνα για να ταιριάξουν στον ρόλο που υπαγόρευε το χαρτί τους. Η επιτροπή αποτελούνταν από δυο-τρεις στρατιωτικούς και ένα γιατρό άσχετης ειδικότητας (π.χ αλλεργιολόγος). Ρωτήθηκα πράγματα όπως αν παίρνω φάρμακα, τι φάρμακα, τι ακριβώς έχω. Μετά από πέντε λεπτά είχα τελειώσει και μερικούς μήνες μετά μου ήρθε και ειδοποίηση πως είχα πάρει αναβολή για ένα χρόνο.

Τον επόμενο χρόνο επανέλαβα την ίδια διαδικασία για άλλη μια φορά με την ίδια εξέλιξη και ταλαιπωρία. Στην τρίτη αναβολή, με μια πολύ πιο σύντομη διαδικασία, κατάφερα να πάρω την απαλλαγή.

Το “δεν θα σε πάρουν πουθενά αν δεν πας στρατό” είναι μύθος

“Έχοντας ένα κομμάτι του εαυτού μου ανακουφισμένο, ένα άλλο ξύπνησε και μου φώναζε πως κακώς δεν κατατάχθηκα και πως αυτή την απόφαση θα την μετανιώσω. Αρχικά νόμιζα ότι θα είχα ένα χαρτί λιγότερο από τους άλλους. Εν τέλει μέσα από αυτή την εμπειρία, όσο παράλογο κι αν φαίνεται, σιγουρεύτηκα ότι καλά κάνω που επιδιώκω να μην υπηρετήσω. Όλο αυτό με έμαθε ότι αρκετός κόσμος έχει την ίδια προσέγγιση με μένα στο θέμα και όλο και περισσότερος το τολμάει. Μύθοι όπως τα “δεν θα σε πάρουν πουθενά αν δε πας στρατό” μου ακούγονταν πλέον αστείοι.

Στον επαγγελματικό τομέα δεν είχα κάποιο πρόβλημα όπως φοβόμουν και η μόνη διάκριση που βίωσα ήταν από άτομα που θα απέφευγα να κάνω παρέα μαζί τους. Σε διαπροσωπικό επίπεδο αντιμετώπισα μόνο κάποιους συγγενείς που σαστισμένοι με κοιτάγανε ενώ εγώ τους έλεγα ότι προτιμώ στα 27 μου να δουλεύω αντί να βαράω προσοχές και να αποψιλώνω λόφους. Η οικογένειά μου με στήριξε αφάνταστα σε όλο αυτό, όπως και οι φίλοι μου.

Ξέρω ότι ο στρατός θα μου είχε δώσει τα χειρότερα παραδείγματα της κοινωνίας μας. Πέρα από τη συνύπαρξη με στρατόκ…ους, φασίστες και κομπλεξικούς, αυτό που με έθιγε περισσότερο ήταν ότι θα έβλεπα πρόβατα τη στιγμή της σύλληψής τους. Ανθρώπους χωρίς βούληση και κριτική που θα μάθαιναν να σκύβουν κεφάλι σε διαταγές, αγνοώντας την παράλογη φύση τους. Εκεί αποσκοπούν τα καψόνια και οι αγγαρείες. Ακόμα και αν ο ελληνικός στρατός ήταν απαλλαγμένος από στερεότυπα, εθνικιστές, καψόνια και βύσματα, ένιωθα ότι δεν χρωστάω τίποτα, σε αυτήν ειδικά, την Ελλάδα. Πόσω μάλλον έναν χρόνο χαμένου εισοδήματος μέσα στην κρίση”.

“Η εμπειρiα του στρατού μπορεi να είναι τραυματική για καποιους”

Ο 23χρονος Κώστας, περιγράφει τη δική του εμπειρία και επιλογή, με διαφορετικό κριτήριο αλλά κοινή ιδεολογική αφετηρία. Ένα κινητικό πρόβλημα στο πόδι, αλλά κατά κύριο λόγο οι πεποιθήσεις του ήταν οι οι δύο λόγοι της μη στράτευσής του. Ο Κώστας, φοιτητής Κοινωνικών Επιστημών θεωρεί πως ο στρατός θα έπρεπε να είναι προαιρετικός, καθώς -για τον ίδιο- η θητεία αποτελεί μια άσκοπη σωματική και ψυχολογική καταπόνηση:

“Οι λόγοι που αποφάσισα να πάρω απαλλαγή από τον στρατό είναι δύο. Ο πρώτος λόγος σχετίζεται με ένα κινητικό πρόβλημα στο πόδι, αλλά αυτό είναι μικρής σημασίας. Ο κύριος λόγος είναι ιδεολογικός. Διαφωνώ με την στράτευση και πρακτικά και θεωρητικά. Στο ιδεολογικό κομμάτι, διαφωνώ με το σκεπτικό και την λογική “της υποχρεωτικής στράτευσης”, μιας και πιστεύω πως εν έτει 2021 δεν έχει κάποια χρησιμότητα.

Πολλοί άνθρωποι όπως εγώ δεν έχουμε ιδιαίτερα “ανεπτυγμένο” το αίσθημα της εθνικής ενότητας και της φαινομενικής “αγάπης” για την πατρίδα. Επίσης κάθε χρόνια που περνάει, ενισχύονται όλο και περισσότερο οι αφηγήσεις που δείχνουν το πόσο τραυματική μπορεί να είναι η εμπειρία του στρατού σε άτομα όχι τόσο “αρσενικά” που δεν τηρούν τα πρότυπα της αρρενωπότητας που αναχρονιστικά θέλει να προβάλει το όλο πλαίσιο του στρατού, όπως επίσης και άτομα με διαφορετική σεξουαλικότητα δεν έχουν θέση στην “καταξίωση” του ανδρισμού που όπως λέγεται από γενιά σε γενιά είναι η στράτευση.

Για έμενα είναι απλά ένα 9μηνο (για τους νεότερους πλέον 12) άσκοπης σωματικής και ψυχολογικής καταπόνησης στην προσπάθεια για αναπαραγωγή της εθνικής ενότητας πολλές φορές και βίαια. Εν έτει 2021 η στρατιωτική θητεία θα έπρεπε να είναι προαιρετική και όχι να πρέπει να γίνουν ένα σωρό διαδικασίες και να πρέπει ο καθένας να έχει άπειρες γνωριμίες στο δημόσιο ή και οπουδήποτε για να πάρει ένα χαρτί απαλλαγής. Αν κάποιος πιστεύει πως πρέπει να διαφυλάσσουμε τα πατριωτικά και εθνικά μας συμφέροντα από κάποια απειλή ή θεώρει μια διαδικασία 9 μηνών (πλέον 12) ως το μέγιστο αγαθό ωρίμανσης ενός άντρα, είναι αποκλειστικά θέμα του ιδίου και δεν θα έπρεπε να τους πιάνει όλους και μάλιστα έχοντας και νομικές συνέπειες”.

Περπατούσα μπροστά σε τέσσερις ανθρώπους που με σχολίαζαν

“Δεν χρειάστηκε να πάρω αναβολή, με το που μου ήρθε το χαρτί στράτευσης μπήκα στη διαδικασία να πάρω απαλλαγή. Έγινε μέσω του πατέρα ενός φίλου μου στρατιωτικού, ο όποιος με ενημέρωσε για την δυνατότητα αυτή και έπειτα απλά προσκόμισα δικαιολογητικά πάθησης στην επιτροπή.

Η διαδικασία στην περίπτωση μου ήταν σχετικά απλή. Δεδομένου του ότι ο λόγος είχε να κάνει με κινητικό θέμα αυτό που είχα να κάνω ήταν στην κυριολεξία να περπατήσω μπροστά από 4 ανθρώπους ώστε να δουν και μονοί τους το θέμα. Η αλήθεια είναι πως ένιωσα κάπως άβολα να περπατώ και να ακούω σχόλια και ψιθύρους για τον τρόπο που περπατώ και αν αυτό αρκεί για να πάρω απαλλαγή.

Δεν έχω αντιμετωπίσει αρνητική κριτική στην απόφαση μου να μην πάω στρατό, ούτε από τους γονείς μου, ούτε από τους φίλους μου και ίσα-ίσα για το δεύτερο, πιο πολύ λόγια ” ζήλιας” μιας και όλος ο κύκλος μου δεν στηρίζει σε καμία περίπτωση την στράτευση. Επίσης, δεν έχω αντιμετωπίσει κάποιο πρόβλημα σε εργασιακό θέμα”.