MH370: ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΑΕΡΟΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΥΣΤΗΡΙΟ

“Tα αεροπλάνα ανεβαίνουν και κατεβαίνουν. Αυτό που δεν κάνουν, είναι να εξαφανίζονται από προσώπου Γης”.

Ό,τι συνέβη, δηλαδή στις 8 Μαρτίου του 2014, με την πτήση MH370 της εταιρίας Malaysia Airlines Flight. Ήταν ένα -τεράστιο- Boeing 777-200ER που εκτελούσε μια πορεία ρουτίνας, από την Κουάλα Λουμπούρ στο Πεκίνο.

Ανήμερα της τραγικής επετείου του μεγαλύτερου μυστηρίου στην ιστορία της σύγχρονης πολιτικής αεροπορίας, στο Netflix ‘ανέβηκε’ ντοκιμαντέρ τριών επεισοδίων, που αξίζει να δεις.

Την ίδια ημέρα, η Corriere della Serra δημοσίευσε τα αποτελέσματα δικής της, αποκλειστικής και εκτεταμένης έρευνας για “την εξαφάνιση στον πλανήτη που περιβάλλεται από δορυφόρους, του μεταλλικού κυλίνδρου, μήκους 64 μέτρων, που ήταν γεμάτος με καλώδια, αισθητήρες και πομπούς”.

Θα τα δούμε όλα. Πλην της απάντησης που περιμένουν οι συγγενείς των επιβαινόντων: τι συνέβη με τους ανθρώπους τους.

Δύο ειδικοί που εργάζονται σε ασφαλιστικές συναλλαγές είπαν στην Corriere ότι εάν αποδειχθεί η ευθύνη του πιλότου, η Malaysia Airlines θα μπορούσε να κληθεί να πληρώσει περίπου 3.000.000.000 δολάρια, ως αποζημίωση στα μέλη της οικογένειας.

500 σελίδες που δεν έλεγαν τίποτα

Μολονότι έχουν περάσει 9 χρόνια, τα συντρίμμια του αεροσκάφους δεν έχουν βρεθεί. Στο μεσοδιάστημα συνεργάστηκαν ειδήμονες και ερασιτέχνες από πολλές διαφορετικές χώρες, για να δώσουν απαντήσεις και να λήξουν το δράμα των συγγενών και φίλων των 239 επιβαινόντων (227 επιβάτες, 12 μέλη πληρώματος).

Έγιναν και οι εκ των μεγαλύτερων ερευνών της ιστορίας, από αέρος και από θαλάσσης (καλύφθηκε περιοχή μεγαλύτερη των 120.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων), οι οποίες ανεστάλησαν το Γενάρη του 2017.

Η τελευταία επίσημη ενημέρωση από την κυβέρνηση της Μαλαισίας ήταν αυτή που έγινε στις 30 Ιουλίου του 2018, τέσσερα χρόνια μετά την εξαφάνιση και με τις οικογένειες των θυμάτων να μην έχουν σταματήσει να απαιτούν απαντήσεις.

Ο διεθνής Τύπος συγκεντρώθηκε στην Κουάλα Λουμπούρ της Μαλαισίας, ώστε να ακούσει τα συμπεράσματα της εκτεταμένης έρευνας που είχε γίνει, από τέσσερις καθ’ ύλην αρμοδίους της πολιτικής αεροπορίας. Η έκθεση που συντάχθηκε χρειάστηκε περί τις 500 σελίδες.

Τι είχαν να πουν οι ειδικοί;

“Δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να ευθύνεται ένα τρίτο πρόσωπο, ένα τρίτο μέρος ή μια εγκληματική πράξη”.

Ναι, πάλι δεν δόθηκε ξεκάθαρη εξήγηση έστω για το πού μπορεί να βρίσκονται τα συντρίμμια. Ή πάλι προτιμήθηκε να μην αποκαλυφθεί η αλήθεια.

Σε κάθε περίπτωση, διεθνείς ερευνητικές ομάδες (επαγγελματιών και ερασιτεχνών) δεν παραιτήθηκαν της προσπάθειας για ακριβέστερες απαντήσεις.

Το αεροσκάφος “σβήστηκε” από τον χάρτη

Στο πρώτο επεισόδιο του ντοκιμαντέρ στο Netflix θα δεις την αρχή της ιστορίας: την απογείωση, το ‘αντίο’ στον εναέριο χώρο της Μαλαισίας και την είσοδο στην ‘γκρίζα’ ζώνη μεταξύ Μαλαισίας και Βιετνάμ “όπου κανείς δεν ασχολείτο με το αεροσκάφος”.

Στα 66 δευτερόλεπτα μετά το ‘καληνύχτα’ στον πύργο ελέγχου της Μαλαισίας χάθηκε κάθε σήμα που εξέπεμπε η πτήση MH370 για να επικοινωνεί με τον κόσμο (από ραντάρ, γραμμή ή δορυφόρο).

“Όλοι οι τρόποι επικοινωνίας του αεροσκάφους, ‘έσβησαν’ την ίδια ώρα. Κάτι που μπορεί να προκαλέσει μια καταστροφική έκρηξη, η πρόσκρουση με τη θάλασσα ή μια έντονη πυρκαγιά ή κατάρριψη. Εν τούτοις, δεν βρέθηκαν συντρίμμια εκεί όπου χάθηκε το σήμα” και όπου έγιναν οι πρώτες έρευνες.

Η δεύτερη θεωρία που αναπτύχθηκε ήθελε κάποιον που ήταν στο αεροπλάνο να σβήνει όλα τα ηλεκτρονικά συστήματα που το έκαναν ορατό στον κόσμο. Η ερώτηση που ακολούθησε ήταν η εύλογη: “ποιος“.

Τα καύσιμα που είχε έφταναν για πτήση 8 ωρών (ο πρώτος πιλότος είχε ζητήσει εφοδιασμό για 7 ώρες και 31 λεπτά συν 20 λεπτά που υπήρχαν ήδη στις δεξαμενές, η αυτονομία έφτανε στις 7 ώρες και τα 51 λεπτά. Η πτήση διαρκούσε 5 ώρες και 34 λεπτά).

Τις πρώτες ώρες τα τηλέφωνα των επιβαινόντων ‘χτυπούσαν’, μεν, αλλά η Μαλαισία δεν είχε τεχνολογία εντοπισμού σήματος.

Ακολούθησε επίσημη ανακοίνωση των κυβερνώντων, σύμφωνα με την οποία εκεί όπου χάθηκε το σήμα, το αεροσκάφος πήρε την τελείως αντίθετη πορεία.

Ο στρατός της χώρας αποκάλυψε ότι το ραντάρ του που δεν χρειάζεται ηλεκτρονικά σήματα για να εντοπίσει ‘στόχο’ -αεροσκάφος που μπαίνει στον εναέριο χώρο- είχε ‘πιάσει’ σήμα ένα σήμα αγνώστου ταυτότητας. Δεν επιβεβαίωσε όμως, πως ήταν αυτή η πτήση.

Άρχισαν οι έρευνες και σε εκείνο το σημείο και έτσι ήταν σε παράλληλη εξέλιξη δύο, ενώ ήταν αδύνατο να είναι σε δυο σημεία το Boeing 777. Οι αξιωματούχοι της Μαλαισίας επέμεναν πως “είμαστε το ίδιο μπερδεμένοι με όλους εσάς” και οι συγγενείς των αγνοουμένων δεν ήξεραν τι και ποιον να πιστέψουν, αφού κάθε μέρα άκουγαν και μια νέα θεωρία, χωρίς να τεκμαίρεται. Παρ’ όλα αυτά, το βάσανο τους γινόταν μεγαλύτερο.

Προς βοήθεια τους είχαν ήδη σπεύσει ομάδες ειδικών και ερασιτεχνών από όλον τον κόσμο στο διαδίκτυο και ανέλυαν τις θεωρίες. Μέλος της Tomnod που ανέλυε εικόνες δορυφόρων, υποστηρίζει μέχρι σήμερα πως είχε εντοπίσει τα συντρίμμια της πτήσης MH370.

Εταιρία επεξεργασίας δεδομένων δορυφόρων που ‘πιάνουν’ σήματα πέραν της περιοχής που ελέγχουν τα ραντάρ, ειδοποίησε αφενός πως ‘έπιανε’ το σήμα του αεροσκάφους, έως και για 6 ώρες μετά την εξαφάνιση, αλλά δεν είχε πρόχειρη την υπηρεσία GPS για να εντοπίσει την ακριβή τοποθεσία που έπαψε να εκπέμπει. Κατόπιν ειδικών ερευνών συντελεστών της, ενημέρωσε πως οι έρευνες γίνονταν σε λάθος περιοχή.

Κάπου εκεί (πριν την συμπλήρωση δυο εβδομάδων από την εξαφάνιση) η κυβέρνηση της Μαλαισίας έκανε λόγο για ατύχημα και ενημέρωσε πως ανοίγει έρευνα για εγκληματική πράξη.

Ύποπτοι ήταν οι πιλότοι και δη ο πρώτος (Zaharie Ahmad Shah) που ήταν πιο έμπειρος και ικανός για κάτι τόσο εκλεπτυσμένο και σύνθετο, από τον δεύτερο (Fariq Abdul Hamid), ο οποίος θα ολοκλήρωνε την εκπαίδευση του με αυτήν την πτήση.

Την 16η ημέρα από την εξαφάνιση, οι κυβερνώντες της Μαλαισίας κάλεσαν συνέντευξη Τύπου, στην οποία ανακοίνωσαν πως οι επιβαίνοντες είναι νεκροί “βάσει μαθηματικών εξισώσεων” και δεδομένου ότι δεν είχε εντοπιστεί το αεροσκάφος.

Τότε ήταν οι οι συγγενείς των αγνοουμένων άρχισαν να καταγγέλλουν πως κάποιος λέει ψέματα.

“Στην πραγματικότητα, δεν πρόκειται για μυστήριο”

Όπως αναφέρει η Corriere “εννέα χρόνια μετά το συμβάν τίποτα δεν είναι γνωστό. Στα παρασκήνια, αν τα κομμάτια του παζλ δεν δείχνουν με βεβαιότητα πού βρίσκεται το αεροσκάφος, μετά τη διασταύρωση επίσημων εγγράφων με εμπιστευτικές αναφορές, δορυφορικά δεδομένα, εμπιστευτικές συνομιλίες, ανακατασκευές ειδικών και μαρτυρίες με τους πιλότους, υπάρχουν λίγες αμφιβολίες για τον δράστη και σχετικά με τις λεπτομέρειες”.

Ένας εκ των πολλών αναλυτών που συνέβαλαν στη σύνταξη της τελικής έκθεσης (το συμπέρασμα ήταν πως δεν μπορεί να διαπιστωθεί τι συνέβη) λέει “δεν είναι μυστήριο, για να είμαι ειλικρινής: είναι μια κυβερνητική απόφαση της Μαλαισίας, να μην παραδεχθεί ότι το αεροπλάνο βρέθηκε στον βυθό του Ινδικού Ωκεανού, κατόπιν απόφασης του πιλότου Zaharie Ahmad Shah.

Τα δεδομένα υπάρχουν.

Απλά πρέπει να τα βάλετε σε σειρά, για να δείτε τις δυναμικές”.

O Iνδικός Ωκεανός είναι ο τρίτος μεγαλύτερος του κόσμου. Καλύπτει περιοχή 70.560.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων και το μέσο βάθος είναι στα 3.741 μέτρα (το πιο βαθύ σημείο είναι στα 7.725 μέτρα). Χωρίς ακριβές σημείο πτώσης, ακόμα και αν δεν είχαν σταματήσει οι έρευνες το πιθανότερο είναι να μην είχαν βρεθεί συντρίμμια μέχρι σήμερα.

Πρέπει να πείσουμε την κυβέρνηση της Μαλαισίας να βγάλει όλα τα έγγραφα που έχει συγκεντρώσει από το συρτάρι και πρωτίστως, να διασφαλίσουμε ότι τα ζητήματα εθνικής υπερηφάνειας δεν θα είναι μεγαλύτερη προτεραιότητα, από την αλήθεια.

Χωρίς τα μαύρα κουτιά της πτήσης (το ένα καταγράφει συνομιλίες εντός πιλοτηρίου και το άλλο δεδομένα πτήσης), έγινε πολύ πιο δύσκολη και η αναπαράσταση όσων συνέβησαν. Έχει αποκλειστεί το τεχνικό πρόβλημα και η τρομοκρατική ενέργεια (υπόθεση που αφορούσε δυο Ιρανούς επιβάτες που είχαν πλαστά διαβατήρια).

Το ιταλικό μέσο επιστράτευσε δώδεκα διοικητές και αξιωματούχους της Malaysia Airlines και άλλων αερομεταφορέων που γνώριζαν τον Ahmad Shah. Συνεργάστηκε και με άτομα που εμπλέκονται άμεσα ή έμμεσα στην έρευνα από τις αρχές της Μαλαισίας -αυτές δεν συνεργάστηκαν ποτέ και σε κανένα σημείο, κάτι που συνέβη και με το Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας της χώρας.

“Συμβαίνει μερικές φορές ένα αεροσκάφος να χάσει την επαφή με τα διάφορα κέντρα ελέγχου περιοχής, αλλά υπάρχει πάντα ένα ανοιχτό κανάλι με το δικό του αερομεταφορέα. Η Malaysia Airlines OCC προσπάθησε να καλέσει απευθείας το πιλοτήριο, αλλά μάταια”.

Ειρήσθω εν παρόδω, η υπόθεση “φταίει ο πιλότος” δεν συνδέθηκε ποτέ με κίνητρο.

Μια εικασία ήταν πως ‘διαμαρτυρήθηκε’ έτσι για τη φυλάκιση του τότε ηγέτη της αντιπολίτευσης και νυν πρωθυπουργού της Μαλαισίας (από το Νοέμβριο του 2022) σε σοδομισμό -με ανατροπή προηγούμενης απόφασης. Ο Anwar Ibrahim ήταν συγγενής του Ahmad Shah. Δεν υπήρχε όμως, κάποιο σχετικό στοιχείο.

Το ‘άλμα’ στα 14.478 μέτρα

Κατόπιν της εξαφάνισης, υπήρχε επικοινωνία του Βιετνάμ με τη Μαλαισία (“πού είναι η πτήση MH370;”), αλλά και της Μαλαισίας με το Χονγκ Κονγκ και την Καμπότζη, ώστε να διαπιστωθεί αν κάποιος έχει εντοπίσει την πτήση στο ραντάρ του. Δεν υπήρχε όμως, το αίσθημα του κατεπείγοντος. Χαρακτηριστικά, ο συναγερμός ήχησε στις 05.30 το πρωί, σχεδόν ένα πεντάωρο μετά το τελευταίο σήμα.

Τονίζεται πως υπάρχουν αποδείξεις πως μετά τον τερματισμό των συστημάτων επικοινωνίας, το αεροπλάνο συνέχισε με νέο δρομολόγιο και απομονωμένο από τον έξω κόσμο. Τι αποδείξεις;

Η αναπαράσταση της διαδρομής, μετά την απενεργοποίηση του αναμεταδότη, βάσει των στρατιωτικών δορυφόρων ασιατικών χωρών. Κατέστη σαφές πως όποιος είχε τα χειριστήρια, είχε απενεργοποιήσει τον αυτόματο πιλότο που έστριψε απότομα προς τα αριστερά και 20 λεπτά αργότερα έπιασε τα 14.478 μέτρα.

Το όριο ασφαλείας για το συγκεκριμένο τύπο αεροσκάφους είναι τα 13.106 μέτρα.

Ως προς αυτό, η κυβέρνηση της Μαλαισίας έχει υποστηρίξει πως “τα δεδομένα της πτήσης MH370 που παρέχονται από στρατιωτικά ραντάρ, σχετικά με την ταχύτητα και το ύψος, δεν πρέπει να θεωρούνται αξιόπιστα”.

Η υπόθεση της ασφυξίας

Οι ειδικοί ωστόσο, διαφωνούν. Άνθρωποι που έχουν διαβάσει εμπιστευτικές και απόρρητες πληροφορίες λένε πως “το άλμα στο υψόμετρο θα μπορούσε να είχε ως αποτέλεσμα να χάσουν τις αισθήσεις τους όλους. Μετά τα 12.200 μέτρα η εσωτερική καμπίνα αποσυμπιέζεται. Τα εγχειρίδια της Boeing εξηγούν ότι εάν συμβεί αυτό, οι μάσκες οξυγόνου κατεβαίνουν στην καμπίνα για να τις χρησιμοποιήσουν οι άνθρωποι”.

Έχουν μέγιστη αυτονομία 22 λεπτών για τους ταξιδιώτες. Των πιλότων έχει 13 ώρες αυτονομίας που αυξάνεται σε 27, εάν χρησιμοποιείται μόνο από τον έναν.

“Χωρίς οξυγόνο, οι επιβάτες και οι αεροσυνοδοί μπορεί να πέθαναν αργά. Η πιο εύκολη εξήγηση είναι ο πρώτος πιλότος να άφησε το δεύτερο εκτός πιλοτηρίου, με μια δικαιολογία. Ή να τον εξουδετέρωσε με κάποιον τρόπο”. Ενδεχόμενο που δεν μπορεί να αποκλειστεί, καθώς μόλις εμπλακεί ο αυτόματος πιλότος, ο πρώτος πιλότος κάνει διάλειμμα, πριν μοιραστούν τα γεύματα.

“Έχει αποκλειστεί η τρομοκρατική ενέργεια, επειδή πέρασε πολύ λίγος χρόνος (66’’) μεταξύ της τελευταίας ραδιοφωνικής επικοινωνίας και της απενεργοποίησης του αναμεταδότη. Γεγονός που καθιστά απίθανο κάποιον που δεν ήταν στο πιλοτήριο να πάρει τον έλεγχο”.

Το σήμα του τηλεφώνου

Λίγο μετά την ξαφνική ανάβαση σε υψόμετρο 14.478 μέτρων, συμβαίνει ένα άλλο πράγμα που τραβάει την προσοχή των ειδικών. Δεν τράβηξε εκείνη όσων έγραψαν την τελική έκθεση.

Στις 01.52, όταν το αεροσκάφος πέρασε πάνω από το Στενό της Μαλάκα, τηλεφωνική κεραία που είναι εγκατεστημένη στο Πενάνγκ ‘έπιασε’ το σήμα κινητού τηλεφώνου επιβάτη της πτήσης.

Οι Μαλαισιανοί ερευνητές αποφάνθηκαν πως δεν έγιναν κλήσεις. Ειδικοί σχολίασαν πως αφότου έπεσαν οι μάσκες οξυγόνου και ο δεύτερος πιλότος ήταν εκτός, ο πρώτος ενδέχεται να προσπάθησε να καλέσει κάποιον στο έδαφος.

Δεν είναι ξεκάθαρο αν κατάφερε να επικοινωνήσει ή δεν το επέτρεψε το υψόμετρο.

Ο τελευταίους εντοπισμός από ραντάρ

Στις 02.22 και 12 δευτερόλεπτα το Boeing 777 αναγνωρίστηκε από στρατιωτικά ραντάρ στη Θάλασσα Ανταμάν. Ήταν η τελευταία φορά που ραντάρ ‘έπιασε’ τη συγκεκριμένη πτήση. Από εκείνο το σημείο τις κινήσεις κατέγραφαν δορυφορικά δεδομένα.

Το αεροσκάφος επικοινώνησε με τον δορυφόρο I-3 της Inmarsat. Τα δεδομένα κατεγράφησαν από τον επίγειο σταθμό στο Περθ της Δυτικής Αυστραλίας. Ακολούθως μεταδόθηκαν στην εταιρεία Sita, συνεράτη της Malaysia Airlines.

Σημειώνεται πως η αυτόματη δορυφορική επαφή πραγματοποιείτο κάθε ώρα, πλην της στιγμής της κλήσης από το πιλοτήριο που διέκοψε για λίγα λεπτά τη σύνδεση και στις 09.15.

Αυστραλοί ειδικοί και μηχανικοί της Rolls-Royce (κατασκευάστριας των κινητήρων της Boeing) εξέφρασαν την πεποίθηση πως ο παλαιότερος, δεξιόστροφος κινητήρας σταμάτησε να λειτουργεί γύρω στις 08.33. Ο αριστερός, πρέπει να λειτούργησε για άλλα 15 λεπτά -έως τις 08.48.

Ανάμεσα στα πολλά έγγραφα υπάρχει ένα που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον: ο σταθμός υδροακουστικής έρευνας HA01, στη Δυτική Αυστραλία, κατέγραψε σημαντική ηχητική ανωμαλία σε περίπου δύο χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά -στον Ινδικό Ωκεανό-, στις 08.52 (ώρα Μαλαισίας), της 8ης Μαρτίου. Όπως αναφέρθηκε “είναι πολύ πιθανό να επρόκειτο για την πρόσκρουση του Boeing”.

Πώς φτάσαμε στην έρευνα στον Ινδικό Ωκεανό

Η τελευταία επαφή μεταξύ αεροσκάφους και δορυφόρου έγινε κατά μήκους “έβδομου τόξου”. Εντοπίζεται στην επιφάνεια της υδρογείου βάσει της τροχιάς του ‘ηλεκτρονικού ματιού’ της Inmarsat.

Το ‘τόξο’ εκτείνεται από την Κεντρική Ασία σχεδόν μέχρι την Ανταρκτική.

Οι ειδικοί θεώρησαν ως απίθανο να πέρασε το αεροσκάφος πάνω από την ηπειρωτική χώρα, καθώς θα είχε εντοπιστεί από στρατιωτικά ραντάρ.

Αναλύοντας καλύτερα τις παραμέτρους, οι αναλυτές επικεντρώθηκαν στη νότια ζώνη του ‘τόξου’, δύο χιλιάδες χιλιόμετρα δυτικά του Περθ.

Η Μαλαισία ζήτησε βοήθεια από την Καμπέρα και έτσι ενεργοποιήθηκε το Αυστραλιανό Γραφείο Ασφάλειας Μεταφορών, για να ξεκινήσει “μια από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις αναζήτησης στην ιστορία”, με δεκάδες πλοία, ελικόπτερα και οχήματα αναγνώρισης να κοσκινίζουν περίπου 320.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα θάλασσας.

Τα κομμάτια του μοιραίου Boeing που ανακτήθηκαν

Στην έρευνα που κόστισε 135.000.000 δολάρια, αφορούσε και πάνω από τέσσερα χιλιόμετρα βάθος, βρέθηκε άγκυρα ηλικίας αιώνων, σκελετοί παλαιών σκαφών, απόβλητα και ένα πολύ σπάνιο ψάρι. Δεν βρέθηκε κάτι που να ανήκει στο Boeing 777-200ER της Malaysia Airlines.

Ωκεανολόγοι είχαν προβλέψει πως με βάση τα θαλάσσια ρεύματα κάποια κομμάτια θα μπορούσαν να βρεθούν στην Αφρική.

Ένα flaperon, ένα aileron τοποθετημένο πίσω από τα φτερά, βρέθηκε στο La Réunion, ένα γαλλικό διαμέρισμα του Ινδικού Ωκεανού.

Άλλα κομμάτια, συμπεριλαμβανομένης της ατράκτου και ενός από τους κινητήρες, βρέθηκαν στη Μαδαγασκάρη, την Τανζανία, τη Μοζαμβίκη και τη Νότια Αφρική.

Μέχρι στιγμής, έχουν ανακτηθεί 33 κομμάτια που ανήκουν ή ‘σχεδόν σίγουρα’ ανήκουν στο Boeing 777. Τον Ιανουάριο του 2017, οι κυβερνήσεις της Μαλαισίας, της Αυστραλίας και της Κίνας αποφάσισαν να σταματήσουν την έρευνα.

Το 2018, η Κουάλα Λουμπούρ ανέθεσε στην εταιρεία Ocean Infinity να αναλάβει την έρευνα, προσφέροντας να πληρώσει έως και 70.000.000 δολάρια, αλλά χωρίς αποτέλεσμα.

Οι συγγενείς των θυμάτων που έχουν φτιάξει το σύλλογο “Voice370”, ζητούν από τη Μαλαισία να ξαναρχίσουν οι επιχειρήσεις για την ανακάλυψη.