ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ 1000 ΛΕΞΕΙΣ: ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΤΗΣ ΝΑΠΑΛΜ

8 Ιουνίου 1972, η εννιάχρονη Φαν Τι Κιμ Πφουκ, από το χωριό Τρανγκ Μπάνγκ βρίσκονταν σε ένα βουδιστικό ναό μαζί με την οικογένεια της την στιγμή που άκουσαν πολεμικά αεροπλάνα να πετούν από πάνω. Φοβούμενοι ότι σε λίγο θα άρχιζε η επίθεση βγήκαν έξω για να βρουν ένα πιο ασφαλές καταφύγιο. Αυτό συνέβη όμως την ώρα που οι βόμβες ναπάλμ εκρηγνύονταν γύρω από τον ναό. Το εύφλεκτο υγρό απλώθηκε σε όλο το σώμα της Πφουκ καίγοντας τις σάρκες της. Στην προσπάθεια της να σωθεί ξεγυμνώνεται από τα φλεγόμενα ρούχα της και τρέχει να σωθεί.

Ελάχιστα δευτερόλεπτα μετά ο νεαρός Βιετναμέζος φωτογράφος του Associated Press Νικ Ουτ θα ανοιγόκλεινε το κλείστρο της μηχανής του απαθανατίζοντας την στιγμή που θα τον έκανε διάσημο. «Κοίταξα μέσα από τον μαύρο καπνό και είδα ένα κοριτσάκι, γυμνό, να τρέχει». Καθώς η Πφουκ πλησιάζε ο Ουτ διέκρινε καθαρά τις σάρκες τις να λιώνουν και να πέφτουν στο έδαφος. Η ναπάλμ είχε ήδη καταφάει τον λαιμό της, το μεγαλύτερο τμήμα της πλάτης της και το αριστερό της χέρι.

«Δεν μπορούσα να πιστέψω αυτό που έβλεπα. Δεν μπορούσε να είχε “καεί” τόσο άσχημα. Άφησα την μηχανή μου στον δρόμο και προσπάθησα να την βοηθήσω». Έπλυνε τις πληγές της με νερό και την σκέπασε με ένα ρούχο. Στην συνέχεια την έβαλε στο τζιπ μαζί με ένα άλλο παιδί και ξεκίνησε για να τα μεταφέρει στο πλησιέστερο νοσοκομείο. «Μέσα στο τζιπ είχε κουλαριαστεί και ψέλλιζε “πεθαίνω, πεθαίνω”. Γυρνούσα και την κοίταζα κάθε λεπτό και της έλεγα ότι πλησιάζουμε».

Στο νοσοκομείο Barsky που θα μεταφερθεί η Πφουκ θα παραμείνει για 14 μήνες και θα υποβληθεί σε 17 χειρουργικές επεμβάσεις και αρκετές μεταμοσχεύσεις δέρματος. Ο Ουκ, στον οποίο οι γιατροί ανέφεραν ότι το κορίτσι δεν θα ζούσε εάν δεν μεταφερόταν έγκαιρα στο νοσοκομείο, επισκέπτονταν συχνά την εννιάχρονη και μετά την ανάρρωση της μέχρι την αποχώρηση του με την πτώση της Σαϊγκόν.

H φωτογραφία του που έχει καταγραφεί είτε ως «Ο τρόμος του πολέμου» είτε ως «το κορίτσι της ναπάλμ» έφθασε στις εφημερίδες μετά από μία τεράστια περιπέτεια. Κατά την εμφάνιση των αρνητικών ανάμεσα στις υπόλοιπες λήψεις ξεχώριζε και αυτή που «πρωταγωνιστούσε» η Πφουκ. Υπήρχε όμως ένας απαράβατος κανόνας στο Associated Press: «απαγορεύονται αυστηρά οι γυμνές φωτογραφίες οποιασδήποτε ηλικίας και των δύο φίλων πολύ δε περισσότερο όταν αυτές δείχνουν το εμπρόσθιο μέρος του σώματος». Καθώς η τεχνολογία δεν ήταν και ιδιαίτερος σύμμαχος εκείνη την εποχή – οι φωτογραφίες μεταδίδονταν με ραδιοκύματα μέσω βραχέων και FM – αποφασίστηκε μετά από συνεννοήσεις στο τέλεξ, η συγκεκριμένη λήψη να μεταφερθεί απλώς ως αποδεικτικό που δεν θα δημοσιεύονταν, σε μία γραπτή περιγραφή της.

O άνθρωπος ο οποίος «πήρε επάνω του» την δημοσίευση δεν ήταν άλλος από τον Γερμανό φωτογράφο και photo editor του Αssociated Press, Χορστ Φας. O βραβευμένος με δύο Pulitzer φωτογράφος όταν έβαλε τον μεγεθυντικό το φακό πάνω από το δείγμα είπε στους συναδέλφους του: «νομίζω ότι εδώ έχουμε ένα ακόμη Pulitzer». Ο ίδιος ήταν αυτός που το είχε πάρει για δεύτερη φορά την χρονιά εκείνη ενώ ήταν και αυτός που είχε ξεχωρίσει και είχε φέρει στο φως της δημοσιότητας την περίφημη φωτογραφία του Έντι Άνταμς «Εκτέλεση της Σαϊγκόν» με τον αστυνομικό διευθυντή την ώρα που πυροβολεί έναν Βιετκόνγκ. Στο τέλος της καριέρας του ο Φας θα αναφέρει σε μία συνέντευξη για την φωτογραφία του Ουτ ότι «παραμένει μία από τις πιο τέλειες που έχω δει στα πενήντα χρόνια που κάνω αυτή την δουλειά».

Στο Associated Press είχαν πλέον πεισθεί και συμφωνήσει, για πρώτη φορά, ότι η ειδησεογραφική αξία της φωτογραφίας ξεπερνούσε τις όποιες επιφυλάξεις είχαν σχετικά με την γυμνότητα. Η φωτογραφία θα δημοσιευθεί στις 12 Ιουνίου 1972 και θα προκαλέσει σάλο τόσο στην Αμερική όσο και στον υπόλοιπο πλανήτη όπου αναδημοσιεύτηκε. Ο ίδιος ο πρόεδρος Νίξον αμφισβήτησε την γνησιότητα της. Σε ηχητικό ντοκουμέντο που διέρρευσε χρόνια μετά, όπου ο Αμερικανός Πρόεδρος συνομιλεί με τον επικεφαλής του επιτελείου του H.R. Haldeman – έναν από τους πρωταγωνιστές της υπόθεσης Watergate – o Νίξον ακούγεται να λέει: «Αναρωτιέμαι αν αυτή είναι ‘στημένη’» αναφερόμενος στην φωτογραφία του Ουτ.

Για τον 21 ετών Ουτ, το όνειρο του βραβείου Pulitzer ήταν πολύ μακρινό. Ο ίδιος δήλωνε εκείνη την εποχή ότι δεν πίστευε ότι θα το έδιναν ποτέ σε έναν τόσο νεαρό φωτογράφο. Παρά το νεαρό της ηλικίας του είχε ήδη καταγράψει έως τότε πέντε χρόνια εχθροπραξιών στο Βιετνάμ έχοντας τραυματιστεί τρεις φορές σε πόδια, χέρι και στην κοιλιακή χώρα. Ξεκίνησε στα 16 του έχοντας ως πρότυπο έναν μεγαλύτερο αδελφό της πολυμελούς οικογένειας του, τον Χουίνχ Θανχ Μάι, «τον αδελφό Νο7» όπως τον αποκαλούσε ο πιτσιρικάς Νο11. Τον Μάι τον είχε ανακαλύψει ο Φας όταν ο νεαρός Βιετναμέζος είχε ανοιχτή συνεργασία με το CBS και του πρότεινε μόνιμο συμβόλαιο με το Associated Press. O Μάι θα χάσει την ζωή του στις 10 Οκτωβρίου του 1965 κατά την διάρκεια της κάλυψης μίας μάχης. Είχε όμως προλάβει να περάσει στον Νο11 την αγάπη για την φωτογραφία αλλά και το πως να ελέγχει τον φόβο στο πεδίο της μάχης, στοιχεία απαραίτητα για να αυξήσεις τις πιθανότητες να επιβιώσεις είτε είσαι στρατιώτης είτε πολεμικός ανταποκριτής.

Ένα χρόνο μετά τον θάνατο του Μάι, ο Φας θα προσφέρει το ίδιο συμβόλαιο στον έφηβο Ουτ, ο οποίος δέχτηκε θέλοντας να φανεί άξιος αντικαταστάτης του αδελφού του αλλά και να εκπληρώσει την επιθυμία του Νο7: Να τραβήξει μία φωτογραφία που να τελείωνε το πόλεμο που τόσο μισούσε.

«Όταν τελείωσα με την Πφουκ στο νοσοκομείο, πήρα την μηχανή μου στα χέρια και κοίταζα πόσες φωτογραφίες είχα τραβήξει και έλεγα από μέσα μου “βοήθησε με, βοήθησε με Νο7 να έχω μία δυνατή φωτογραφία”. Όταν το φιλμ εμφανίστηκε, είδα την φωτογραφία με την Πφουκ και είπα “την έχω, ξέρω ότι την έχω” είχα την φωτογραφία που θα σταματούσε τον πόλεμο και αυτό ήταν κάτι που χαροποιούσε, είχα εκπληρώσει την επιθυμία του αδελφού μου».

Ο Ουτ ήταν αυτός που ενθάρρυνε την Φαν Τι Κιμ Πφουκ, που αρχικά μισούσε την φωτογραφία, να βγει μπροστά και να γίνει ένα αντιπολεμικό σύμβολο. Οι δύο τους συναντήθηκαν ξανά όταν η Πφουκ βρέθηκε στον Καναδά, όπου πλέον ζει μόνιμα, και έκτοτε έχουν σταθερή επαφή. Ο Ουτ αυτό το διάστημα βρίσκεται για άλλη μία φορά στο πλευρό της 52χρόνης πλέον, στην προσπάθεια της να απαλύνει τους σωματικούς πόνους και τα άλγη που την ταλαιπωρούν για δεκαετίες καθώς για τους επόμενους μήνες θα ακολουθεί ειδική θεραπεία με λέιζερ στο Μαϊάμι με σκοπό την αποκατάσταση του παραμορφωμένου δέρματος της.

 

Με πληροφορίες από το digitaljournalist