ΜΙΑ ΜΗΤΕΡΑ ΖΗΤΑ ΠΙΣΩ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ: “ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΕΙΜΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΜΟΥ”

Στις 30 Ιανουαρίου το NEWS 24/7 δημοσίευσε ρεπορτάζ σύμφωνα με το οποίο 22χρονη μητέρα που κάνει πολύ μεγάλες προσπάθειες να πάρει πίσω τα παιδιά της, έμαθε ξαφνικά ότι αυτά δόθηκαν σε ανάδοχη οικογένεια από το Κέντρο Προστασίας “Μητέρα”.

Στο ρεπορτάζ καταγράφηκε αναλυτικά το χρονικό της υπόθεσης και ιδιαίτερα τα γεγονότα που έλαβαν χώρα τους τελευταίους μήνες τα οποία προκάλεσαν μεγάλο στρες στη νεαρή μητέρα αλλά και μεγάλη απογοήτευση.

Δεν είναι άλλωστε και λίγο να κοπιάζεις, να δουλεύεις, να μισθώνεις σπίτι για να πείσεις ότι μπορείς να αναθρέψεις μόνη σου πια τα παιδιά του και αυτά εν τέλει να δίνονται σε άλλη οικογένεια η οποία μάλιστα διαμένει εκτός Αθηνών, πολλά χιλιόμετρα μακριά από τη βιολογική μητέρα.

Εκτοτε η μητέρα είδε τα παιδιά ακόμη μία φορά, στις 5 Φεβρουαρίου, ημέρα κατά την οποία είχε τα γενέθλιά της η κόρη της. Και αυτή η επαφή δεν είχε τη διαρκεια που θα επιθυμούσε η μητέρα, κράτησε μία ώρα με το ρολόι, γεγονός που επιδείνωσε τη ψυχολογική κατάσταση της 22χρονης.

To Magazine μίλησε με τη μητέρα. Η Διονυσία φαίνεται ανθρωπος ο οποίος παρά τις πολλές δυσκολίες που έχει αντιμετωπίζει στη ζωή του, οικογενειακή και μη, διακρίνεται από λογική και σύνεση. Επίσης, τής λείπουν πολύ τα παιδιά της, σε ποια μάνα έτσι και αλλιως δεν θα έλειπαν;

Δεν εκρυψε, τέλος, την απογοήτευσή της γιατί δεν της δίνεται η ευκαιρία να μεγαλώσει η ίδια, μαζί με το σύντροφό της, τα παιδιά αφού πλέον έχει βελτιώσει θεαματικά τις συνθήκες της ζωής της σε προσωπικό και κοινωνικό επίπεδο.

“Βρέθηκα σε δύσκολη θέση όταν έμενα με τη γιαγιά μου. Εκείνη την περίοδο έχασα τη δουλειά μου και ζούσαμε μόνο με το επίδομα της γιαγιάς. Μετά από ένα γραφειοκρατικό πρόβλημα, το επίδομα κόπηκε, μείναμε χωρίς έσοδα. Μοιραία αφήσαμε απλήρωτα κάποια ενοίκια και μάς έγινε έξωση” αφηγείται.

“Δεν ήταν εύκολο, όπως καταλαβαίνετε. Είχα ήδη δύο παιδιά. Απευθύνθηκα στις κοινωνικές υπηρεσίες, όχι όμως για να δώσω τα παιδιά αλλά για να βρω βοήθεια. Πήγα και στο σύλλογο “Αγκαλιά”. Δεν βρήκα από πουθενά ανταπόκριση παρά μόνο από τον Δήμο Αθηναίων που μου είπε ότι θα βάλει τα παιδιά στο Κέντρο Βρεφών. Ρώτησα πότε θα τα πάρω πίσω, μου απάντησαν ότι εξαρτάται από μένα και από το πότε θα βρω εργασία”.

Από εκείνο το χρονικό σημείο και έπειτα, η Διονύσια άρχισε έναν τιτάνιο αγώνα. Τα παιδιά της βρίσκονταν στο Κέντρο Βρεφών, εκείνη επιχειρούσε να επουλώσει τις πληγές της από πρόσφατη κακοποιητική σχέση. “Είχα πέσει θύμα έμφυλης βίας, ψυχολογικής και λεκτικής. Μου πρότειναν να κάνω κάποιες επισκέψεις στο Κέντρο Εμφυλης Βίας όπως και έκανα. Πολύ σύντομα βρήκα τη δουλειά στην οποία εργάζομαι ακόμα και τώρα. Με τον πρώτο μισθό επιδιώξαμε με το σύντροφό μου να νοικιάσουμε σπίτι στο Περιστέρι. Και τα καταφέραμε”.

Η κοπέλα πίστεψε ότι η ζωή της θα έμπαινε σε μία τάξη και ότι τα παιδιά θα επέστρεφαν σ’ αυτή. Ομως τα γεγονότα εξελίχθηκαν διαφορετικά: “Αμέσως ενημέρωσα ότι βρήκα δουλειά και σπίτι. Ημουν σίγουρη ότι θα πάρω τα παιδιά και έτσι άρχισα να φτιάχνω το παιδικό δωμάτιο (σσ δείτε φωτογραφία). Οπως καταλαβαίνετε η χαρά μου ήταν πολύ μεγάλη.

Αργούσαν όμως. Εντείναμε τις προσπάθειές μας με τη δικηγόρο μου. Τον Ιανουάριο μου ζήτησαν να έρθουν να δουν το σπίτι, κάτι που θεώρησα λογικό. Την ημέρα του ραντεβού κανόνισα και έφυγα νωρίτερα από τη δουλειά αλλά δεν ήρθε κανείς και δεν με ειδοποίησε κανείς ποτέ”.

Μόλις πριν από λίγες ημέρες, στις 5 Φεβρουαρίου με ενημέρωσαν ότι με έπαιρναν, λέει, από απόρρητο αριθμό. Είναι δυνατόν να σηκώσω τηλέφωνο που παίρνει από απόκρυψη; Δεν μπορώ να κατανοήσω γιατί το έκαναν αυτό”.

Εκτοτε, η καθημερινότητα της Διονυσίας γέμισε με ερωτηματικά. “Είδα τελευταία φορά τα παιδιά στις 5 Φεβρουαρίου όταν η κόρη μου είχε τα γενέθλιά της. Η προηγούμενη ήταν στις 28 Δεκεμβρίου. Είχα ζητήσει να τα δω και κατά τις γιορτινές ημέρες, Χριστούγεννα ή Πρωτοχρονιά, αλλά δεν μου τα έδωσαν. Τέλος πάντων, κανονίσαμε για τις 5 Φεβρουαρίου. Μία ώρα αυστηρά, με το ρολόι.

Οταν έφτασε η ώρα να φύγουν τα παιδιά, έγινε και το εξής περιστατικό. Ηρθε μία υπάλληλος και είπε στην κόρη μου ότι την περιμένει η μαμά, εννοώντας την ανάδοχη. Τρελάθηκα. Εχει πάρει κάποια άλλη τη δική μου θέση. Τους έκανα ακριβώς αυτήν την ερώτηση γιατί μου είχαν πει ότι η ανάδοχη οικογένεια θα ήταν μία διαδικασία προσωρινή. Τα παιδιά εν τω μεταξύ έφυγαν ούτε που μου είπαν πότε θα τα ξαναδώ”.

Εν συνεχεία, και μετά το ρεπορτάζ της 30ης Ιανουαρίου, η Διονυσία έλαβε στο σπίτι της ένα έγγραφο (αίτηση αφαίρεσης γονικής μέριμνας). “Ο,τι γράφεται εκεί μέσα δεν ισχύει. Λένε ότι είμαστε εξαφανισμένοι. Είναι δυνατόν; Μού έκλεισαν ραντεβού και δεν ήρθαν ποτέ. Λένε ότι είχα ξεσπάσματα στο “Μητέρα”. Μα αυτό έγινε μόνο μία φορά. Γράφουν επίσης ότι έκανα χρήση ουσιών. Είναι ψέμα, ποτέ δεν έχω κάνει, θα φαινόταν έτσι και αλλιώς. Μόνο καπνίζω” τονίζει εμφανώς ταραγμένη.

Και συμπληρώνει: “Για την ανάδοχη οικογένεια εμείς δεν έχουμε καμία πληροφορία. Αν έχει η οικογένεια άλλα παιδιά ή οτιδήποτε άλλο. Δεν τους έχω δει καν εμφανισιακά. Ούτε για την καθημερινότητα των παιδιών μου μαζί τους λαμβάνω κάποια πληροφορία”.

Καταλήγει, δε, λέγοντας το εξής πολύ σημαντικό: “Αναφέρουν συνέχεια τους δικούς μου γονείς και τα προβλήματά τους. Οι γονείς μου αυτοί ήταν, δεν μπορώ να τους αλλάξω. Αλλά σας ρωτώ: Εγώ δεν μπορώ να είμαι κάτι διαφορετικό; Μπορώ πιστεύω. Και δικαιούμαι ευκαιρία, γι’ αυτό ζητώ τα παιδιά μου πίσω”.

Οσοι ώρα η Διονυσία μιλούσε, ο σύντροφός την άκουγε με στωικότητα. Ζητήσαμε και από αυτόν μία τοποθέτηση: “Ξέρετε, αγαπώ πολύ τα παιδιά. Εκανα το παν για να αναγνωρίσω την κόρη μου και τα κατάφερα με πολύ κόπο. Το ότι το δεύτερο παιδί δεν είναι δικό μου βιολογικά δεν έχει καμία σημασία, τα παιδιά δεν φταίνε σε τίποτα” υπογραμμίζει. “Το ξέρουν όλοι ότι είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε τα παιδιά όπως μάς αξίζει και όπως πρέπει. Δουλεύουμε και οι δύο, νοικιάσαμε σπίτι, ετοιμάσαμε το παιδικό δωμάτιο (σσ φωτογραφία). Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί μάς στερούν τα παιδιά, πρέπει να βρεθεί άμεσα λύση”.

Η δικηγόρος της Διονυσίας, Ιωάννα Στεντούμη μάς δίνει τέλος πολύτιμες πληροφορίες για το νομικό κομμάτι της υπόθεσης. Τα όσα λέει έχουν, κατά την οπτική μας, κεφαλαιώδη σημασία:

“Στο πρόσωπο της μητερας συναντώνται μία σειρά από ευάλωτοτητες κι από θεσμικά κενά του συστήματος παιδικής προστασίας.

Δεν υπάρχουν επαρκείς δομές που να υποστηρίζουν ευάλωτες μητέρες. Δεν υπάρχουν τα μέσα και η διάθεση υποστήριξης των γονέων που για κοινωνικούς και οικονομικούς λόγους, μπορεί να υποχρεωθούν να απομακρυνθούν προσωρινά από τα παιδιά τους, ώστε να γίνει επανένωση της οικογένειας, ούτε υποστήριξη ευάλωτων οικογενειών.

Η μητέρα έκανε αρκετές αιτήσεις στην Εισαγγελία Ανηλίκων για να ενημερωθεί έγκαιρα για το περιεχόμενο των κοινωνικών εκθέσεων που την αφορουσαν, χωρίς αποτέλεσμα αρχικά, επομένως δε γνώριζε «τι έκανε λάθος».

Μετά όμως από την απόφαση Φουρκιώτη κατα Ελλάδας του ΕΔΔΑ και τη συνακόλουθη εγκύκλιο του ΑΠ, έχει γίνει σαφές ότι ο γονέας εχει δικαιωμα να ενημερώνεται για τόσο σοβαρά ζητηματα, που αφορούν την επιμελεια και την επικοινωνία με τα παιδιά του.

Επιπλέον, ζητήσαμε ακρόαση από την Εισαγγελία, ώστε να δουν τα βήματα προόδου που έχει κάνει η μητέρα. Ωστόσο δεν έγινε δεκτό ούτε αυτό. Τούτο είναι ενδεικτικό της δυσκολης κατάστασης στην οποία έχει περιέλθει η Εισαγγελία Ανηλίκων Αθηνών. Ειναι υποστελεχωμενη ενώ διαχειρίζεται χιλιάδες υποθέσεις φοβερά ευαίσθητες και δύσκολες, χωρίς συνδρομή άμεση από ψυχολόγους και κοινωνικές λειτουργούς.

Ζητησαμε στη συνέχεια να διεξαχθεί νέα κοινωνική έρευνα, γιατί η τελευταία είχε γίνει τον Οκτώβριο του 2022, όταν και απομακρύνθηκαν τα παιδιά – αίτημα που ακόμα εκκρεμεί. Για εμένα είναι σαφές ότι οφείλει να εξαιρεθεί το Μητέρα από την κοινωνική έρευνα και αξιολόγηση της μητερας.

Φαίνεται ότι έχει προαποφασίσει μήνες πριν ότι τα παιδιά δε θα επανενωθουν με τη βιολογική μητέρα, που αντιμετωπίζεται μάλλον ως αντίδικη παρα ως μητέρα που πρέπει να υποστηριχθεί, δεν έχει κάνει καμία προσπάθεια πλαισίωσης της βιολογικής μητέρας προς υποστήριξη του ρόλου της και έχει επί της ουσίας αποκλείσει την επικοινωνία των μελών της οικογενειας.

Είναι όμως νομική υποχρέωση του ιδρύματος, οπως όλων των ιδρυμάτων, η ενίσχυση των δεσμών μεταξύ των μελών της οικογένειας και η ενίσχυση των γονέων ώστε να αναλάβουν εκ νέου τη φροντίδα των παιδιών τους. Η έως τώρα στάση, κατά τη γνώμη μου, δε σχετίζεται με συγκυριακές αστοχίες, αλλά με θεσμικές επιλογές και κενά, καθως και με στερεοτυπικές αντιλήψεις. Η αναδοχή ΔΕΝ είναι τεκνοθεσία και δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως προθάλαμος αυτής – για το καλο των παιδιών αλλά και όλων των εμπλεκομένων.

Ακόμα περισσότερο, τα τραυματικά παιδικά βιώματα δε μπορεί να χρησιμοποιούνται εναντίον μιας μητέρας που δεν είχε ακατάλληλη ή παραμελητική συμπεριφορά απέναντι στα παιδιά, αντίθετα τα αγαπάει και είναι συνεργάσιμη, βάσει των εκθέσεων που έχουν δώσει οι κοινωνικές υπηρεσίες. Επομένως φαίνεται ότι κυρίως τα στερεότυπα και προκαταλήψεις γύρω από τα τραυματικά γεγονότα που βίωσε η ίδια και την κατάσταση της απώτερης οικογένεια της, βάρυναν στους φορείς που είναι αρμόδιοι για την προστασία των παιδιών.

Όμως, για όλες αυτές τις τρομακτικές δυσκολίες που έχει περάσει, το γεγονός ότι είναι ένα άτομο συγκροτημένο, ενταγμένο στο κοινωνικό σύνολο, που παλεύει να πάρει πίσω τα παιδιά του, είναι ένα φοβερό επίτευγμα και αυτό οφείλεται ακριβώς στην ψυχική ανθεκτικότητα της ίδιας και στους ανθρώπους που με θεσμικό τρόπο προσπάθησαν προηγούμενα χρόνια να την υποστηρίξουν και εκεί που ήταν ένα τραυματισμένο παιδί, να καταφέρει να ορθοποδήσει. Το κράτος και οι υπηρεσίες παιδικής προστασίας θα έπρεπε να είναι συμπεριληπτικές και υποστηρικτικές, αντί να βλέπουν εχθρικά και στιγματιστικά την περίπτωση της”.

Είναι σαφές ότι το μπαλάκι είναι στα χέρια του “Μητέρα” το οποίο, σημειωτέον, ούτε στο mail μας απάντησε ούτε αντέδρασε μετά το πρώτο ρεπορτάζ.

Η μητέρα φαίνεται ότι πληροί όλες τις προϋποθέσεις για να αναλάβει τη γονική μέριμνα. Το ερώτημα γιατί τη στερείται χρειάζεται, επιτακτικά πλέον, μία πειστική απάντηση.