ΜΥΘΟΠΛΑΣΙΑ VS ΡΙΑΛΙΤΙ: ΤΙ ΚΑΤΑΛΑΒΑΜΕ ΜΕΧΡΙ ΤΩΡΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗ ΣΕΖΟΝ

Είναι αδιαμφισβήτητο το γεγονός πως η ελληνική μυθοπλασία έχει ανθίσει ξανά τα τελευταία δύο χρόνια στην τηλεόραση και αυτό αποτελεί μια νίκη της δραματικής σειράς “Άγριες Μέλισσες” του ΑΝΤ1, η οποία “άνοιξε” τον δρόμο το 2019. Η τεράστια επιτυχία που κατέγραψε τότε, με το κοινό να δηλώνει ρητά την απόρριψη των ριάλιτι και την προτίμηση στις ελληνικές σειρές, έδωσε την ώθηση στα υπόλοιπα κανάλια να επενδύσουν στη μυθοπλασία και να στραφούν σε αντίστοιχες παραγωγές.

Σήμερα, σχεδόν τρία χρόνια μετά, η prime time ζώνη της ελληνικής τηλεόρασης διαθέτει νέες ισορροπίες. Φυσικά, σε όλο αυτό το διάστημα που μεσολάβησε, τα παντός είδους ριάλιτι δεν εξαφανίστηκαν από τον τηλεοπτικό χάρτη. Αντιθέτως. Αυξήθηκαν, εμπλουτίστηκαν, αρκετά από αυτά επέστρεψαν δριμύτερα. Έτσι, η prime time ζώνη στηρίζεται πια σε ένα “κράμα” ελληνικών σειρών μυθοπλασίας και ενδιαφέροντων ριάλιτι, ενώ σε αυτά ήρθαν να προστεθούν και μερικά talent shows, που ψάχνουν τη δική τους θέση.

Διανύοντας το δεύτερο μισό της τηλεοπτικής σεζόν, ποια προγράμματα ανέδειξε και παρακολουθεί πιστά το κοινό; Η μυθοπλασία ή τα ριάλιτι κατάφεραν να “κερδίσουν” τους τηλεθεατές; Ποιες είναι οι προτιμήσεις τους και προς τα πού γέρνει, τελικά, η πλάστιγγα;

Τι δείχνουν οι τηλεθεάσεις

Μυθοπλασία

Οι “Άγριες Μέλισσες” (ΑΝΤ1), οι οποίες προβάλλονται για τρίτη συνεχή χρονιά, έχουν χάσει κατά πολύ τη δυναμική τους. Παρά το γεγονός ότι η παραγωγή δεν έχει κάνει “εκπτώσεις” στα ποιοτικά χαρακτηριστικά της (διατηρώντας την άψογη σκηνοθεσία, τις συγκλονιστικές ερμηνείες των ηθοποιών, το προσεγμένο σενάριο) και παρά το γεγονός πως φέτος η σειρά αναβιώνει ιστορικά γεγονότα της χώρας μας (με τις εξελίξεις να διαδραματίζονται την περίοδο της χούντας), τα νούμερα τηλεθέασης δεν θυμίζουν σε τίποτα τις πρώτες δύο σεζόν. Τα ποσοστά έχουν πέσει αρκετά και βρίσκονται κάτω από το 20%.

Αντιθέτως, το ενδιαφέρον του τηλεοπτικού κοινού έχει στραφεί στη δραματική σειρά “Σασμός” (Alpha) που ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο και συνεχίζει ακάθεκτη να “μαγνητίζει” με τις διαρκείς ανατροπές της. Πρόκειται για την πρώτη σεζόν του έργου, που προβάλλεται καθημερινά, διαδραματίζεται στην Κρήτη και περιλαμβάνει ένα εκλεκτό καστ ηθοποιών με εξαιρετικές ερμηνείες. Η σειρά βρίσκεται σταθερά στις πρώτες θέσεις του δυναμικού κοινού και του γενικού συνόλου στις τηλεθεάσεις (πάνω από 20%), ενώ διαθέτει έντονη δραστηριότητα στο Twitter, όπου οι χρήστες σχολιάζουν σε καθημερινή βάση τις εξελίξεις και ανεβάζουν το hashtag #Sasmos στο Top των ελληνικών trends.

Την ίδια στιγμή, μια ακόμη νέα δραματική σειρά έχει “κλέψει” τις εντυπώσεις των τηλεθεατών, μπαίνοντας δυναμικά στον ανταγωνισμό της prime time ζώνης. Ο λόγος για τη “Γη της Ελιάς” (MEGA), η οποία διαδραματίζεται στη Μάνη και διαθέτει όλα εκείνα τα στοιχεία που κεντρίζουν το ενδιαφέρον των τηλεθεατών (ίντριγκες, μυστικά, έρωτες). Παράλληλα, το έργο στηρίζεται στην επιτυχημένη συνταγή του διδύμου Βάνα Δημητρίου (σενάριο) – Ανδρέας Γεωργίου (σκηνοθεσία) που έχει υπογράψει άλλες δημοφιλείς σειρές, όπως οι “Τατουάζ”, “Μπρούσκο” και “8 Λέξεις”.

Κάπως έτσι, το τηλεκοντρόλ του κοινού και τα νούμερα τηλεθέασης μοιράζονται ανάμεσα στις παραπάνω τρεις σειρές μυθοπλασίας, με τον “Σασμό”, όμως, να κατέχει τα “σκήπτρα”. Σημειώνεται πως τις Κυριακές η “Γη της Ελιάς” ανεβάζει τα ποσοστά της (“αγγίζοντας” το 20%), καθώς προβάλλεται χωρίς ανταγωνισμό – τουλάχιστον όσον αφορά τις προαναφερθείσες δραματικές σειρές. Την ίδια στιγμή, οι κωμικές σειρές που “εισέβαλαν” φέτος στο τηλεοπτικό τοπίο, δεν κατάφεραν να κάνουν τη διαφορά. Εξαίρεση αποτελεί η εβδομαδιαία σειρά “Συμπέθεροι απ’ τα Τίρανα” (MEGA), που ξεχώρισαν και απέκτησαν το δικό τους κοινό.

Αξίζει να σημειωθεί, πως σε αξιόλογες σειρές μυθοπλασίας έχει επενδύσει, φέτος, η ΕΡΤ. Ωστόσο, παρά τις προσεγμένες επιλογές της και το υψηλό ποιοτικό επίπεδο των εγχειρημάτων που προβάλλει, τα εν λόγω προγράμματα δεν έχουν καταφέρει να ξεπεράσουν το 10% στα νούμερα τηλεθέασης. Μικρή εξαίρεση αποτελεί η νέα αστυνομικής σειρά “Όρκος”, που προβάλλεται μια φορά την εβδομάδα με διπλό επεισόδιο και – συγκριτικά – είναι πιο πάνω από τις υπόλοιπες σειρές του καναλιού. Τέλος, ειδική μνεία θα πρέπει να γίνει στην εβδομαδιαία αυτοβιογραφική θρησκευτική σειρά “Άγιος Παΐσιος – Από τα Φάρασα στον Ουρανό” (MEGA), η οποία, αν και ολοκληρώθηκε πριν από λίγες μέρες, είχε πολύ ισχυρή θέση ανάμεσα στα τηλεοπτικά προγράμματα της prime time ζώνης.

Ριάλιτι

“Βασιλιάς” των τηλεοπτικών ριάλιτι παραμένει για ακόμη μια σεζόν το “Survivor”, αποδεικνύοντας πως το format του, όχι μόνο δεν έχει κουράσει το κοινό, αλλά εξακολουθεί να το συναρπάζει. Αν και φέτος οι παίκτες που απαρτίζουν το καστ του ριάλιτι επιβίωσης του ΣΚΑΙ δεν ήταν ευρέως γνωστά ονόματα (η ομάδα των “Διασήμων”), το κονό κατάφερε να ταυτιστεί, να ξεχωρίσει τους αγαπημένους του παίκτες, αλλά και εκείνους που “λατρεύει” να μισεί. Παρά τα κατά καιρούς αρνητικά σχόλια των τηλεθεατών για τα εν γένει ριάλιτι, αποδεικνύεται πως το συγκεκριμένο πρόγραμμα δεν παύει να χάνει τη δυναμική του. Αυτό αποτυπώνονται πλήρως στα νούμερα τηλεθέασης, που το παρουσιάζουν στις πρώτες θέσεις με ποσοστά πάνω από 20%.

Από την άλλη, έχουμε το “MasterChef” (Star), το οποίο κάθε δεύτερο μισό της τηλεοπτικής σεζόν “κλέβει” μεγάλο μέρος των τηλεθεατών του “Survivor”. Φαίνεται, όμως, πως φέτος δεν συνέβη κάτι τέτοιο. Ή μάλλον δεν συνέβη στον βαθμό που συνέβαινε τις προηγούμενες χρονιές. Οι Λεωνίδας Κουτσόπουλος, Πάνος Ιωαννίδης και Σωτήρης Κοντιζάς αποτελούν, αναμφισβήτητα, το “χρυσό” τρίδυμο της ελληνικής τηλεόρασης, αλλά το μαγειρικό ριάλιτι δεν κατάφερε να κάνει το “πικ” που είχαμε συνηθίσει. Φταίνε οι παίκτες; Φταίει το format; Ή μήπως φταίει το γεγονός ότι οι επιλογές (λαμβάνοντας υπόψιν και τις παραπάνω σειρές μυθοπλασίας) μοίρασαν την “πίτα” σε πολλά κομμάτια; Το σίγουρο είναι πως – με μικρές εξαιρέσεις – η τηλεθέαση είναι κάτω από το 20%.

Ο μεγάλος ηττημένος της φετινής σεζόν, πάντως, όσον αφορά τα ριάλιτι, είναι η “Φάρμα” (ΑΝΤ1), η οποία ολοκληρώθηκε πριν μερικά 24ωρα. Στα πρώτα επεισόδια του αγροτικού ριάλιτι εγκλεισμού υπήρξε ένα ενδιαφέρον από τον κόσμο. Σε αυτό ίσως να έπαιξαν ρόλο κάποιοι από τους αρχικούς παίκτες που ήταν γνωστοί (Σταμάτης Γαρδέλης, Παναγιώτης Ψωμιάδης). Ωστόσο, στη συνέχεια, το ενδιαφέρον μειώθηκε, τα νούμερα τηλεθέασης έπεσαν και το πρόγραμμα έφτασε να καταγράφει ποσοστά ακόμη κάτω από 10%. Γενικά, το εν λόγω πρόγραμμα πέρασε και δεν ακούμπησε.

Αξίζει να σημειωθεί, πως το δεύτερο μισό της τηλεοπτικής σεζόν εμπλουτίστηκε με διάφορα talent shows που ήταν οικεία στο τηλεοπτικό κοινό. Ο λόγος για το “Ελλάδα έχεις ταλέντο” (ΑΝΤ1) και το “X Factor” (MEGA) που επέστρεψαν, αλλά παραμένουν “μουδιασμένα”. Φαίνεται πως τα concepts αυτά, δεν ενθουσιάζουν πια ιδιαίτερα τον κόσμο και θεωρούνται κορεσμένα στην ελληνική τηλεόραση. Ωστόσο, το talent show του ΑΝΤ1 έχει μεγαλύτερη τηλεθέαση από το μουσικό του MEGA, αν και το “X Factor” βρίσκεται ακόμη στην αρχή του. Επομένως, έχει ακόμη αρκετές ευκαιρίες για να ανέβει υψηλότερα.

Τελικά, Σασμός ή Survivor;

Κάνοντας, λοιπόν, τους απαραίτητους υπολογισμούς, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι δύο είναι τα πρόγραμματα που κυριαρχούν στην prime time ζώνη της ελληνικής τηλεόρασης την σεζόν που διανύουμε. Το ένα προέρχεται από τον χώρο της μυθοπλασίας, ο “Σασμός” και το άλλο από τον χώρο των ριάλιτι, το “Survivor”.

Είναι γεγονός πως το ριάλιτι επιβίωσης του ΣΚΑΙ διαθέτει ένα συνδυασμό που ιντριγκάρει τον κόσμο: αφενός έχουμε τις κόντρες και τους καβγάδες των παικτών, αφετέρου είναι πολύ έντονο το αγωνιστικό κομμάτι με τους απαιτητικούς στίβους μάχης. Σε αυτά έρχονται να προστεθούν οι ανατροπές που δημιουργεί η παραγωγή στους κανόνες, αλλά και τα εξωτικά πλάνα από τον Άγιο Δομίνικο, που, όσο να πεις, “μαγεύουν” τα βλέμματα, ενώ η διαρκής ανανέωση των ομάδων με νέους παίκτες έφερε νέο αέρα. Αν εξαιρέσουμε μία σεζόν (το ελληνοτουρκικό “Survivor 3”), κατά την οποία το ενδιαφέρον του κόσμου χάθηκε νωρίς, κάθε χρόνο το “Survivor” έχει το πιστό κοινό του. Άλλωστε, ας μην ξεχνάμε, πως αποτελεί το διασημότερο ριάλιτι επιβίωσης στον κόσμο και μπορεί να θεωρηθεί πλέον “κλασικό”.

Από την άλλη, ο “Σασμός” υπήρξε μια πολύ ευχάριστη έκπληξη φέτος και η σειρά αναδείχηκε σε “τάση”. Εκτός από την ενασχόληση του κοινού με τις εξελίξεις και την συνέχεια του σεναρίου, η σειρά κατάφερε να “ξυπνήσει” και το ενδιαφέρον του κόσμου για την κουλτούρα, τη διάλεκτο, την λαογραφία της Κρήτης – κι αυτό είναι σπουδαίο επίτευγμα, αφού αποδεικνύει το μεγάλο αντίκτυπο του έργου. Είναι γεγονός, πάντως, πως οι τηλεθεατές γοητεύονται ιδιαίτερα από τις σειρές που διαδραματίζονται στην επαρχία, μακριά από τα αστικά κέντρα, αν λάβουμε υπόψιν τόσο τον “Σασμός”, όσο και τις “Άγριες Μέλισσες” και τη “Γη της Ελιάς”. Στο χωροχρονικό και κοινωνικό πλαίσιο της υπαίθρου, βρίσκουν στοιχεία που μπορούν να τους παρασύρουν μακριά από την καθημερινότητα.

Επομένως, βλέπουμε πως το τηλεοπτικό κοινό δείχνει ισότιμη προτίμηση στη μυθοπλασία και στα ριάλιτι την τρέχουσα χρονική περίοδο. Οι επιλογές είναι πολλές, η γκάμα μεγάλη, και ο κόσμος ξεχωρίζει ένα με δύο προγράμματα που μπορεί να παρακολουθεί ανελλιπώς, χωρίς να χάνει τις γρήγορες εξελίξεις. Αξίζει να σημειωθεί, πως όσοι παρακολουθούν την αγαπημένη τους σειρά μυθοπλασίας από την αρχή της (Σεπτέμβριος), δύσκολα θα μεταπηδήσουν σε κάτι άλλο. Εκείνοι, όμως, που έχουν προτίμηση στα ριάλιτι, εύκολα μπορούν να ξεκινήσουν ένα καινούργιο – αφού συνήθως τα ριάλιτι διαρκούν μόνο μισή σεζόν και όχι ολόκληρη τη χρονιά (Σεπτέμβριος – Δεκέμβριος και Ιανουάριος – Ιούνιος).

Το θετικό είναι πως η ελληνική τηλεόραση έχει πάψει να είναι μονόπλευρη και να περιλαμβάνει μόνο ένα είδος ψυχαγωγίας. Η ποικιλία προσφέρει πολλαπλές επιλογές στους τηλεθεατές, οι οποίοι έχοντας αυτές στα χέρια τους (ή στα μάτια τους) μπορούν να διαλέξουν το πρόγραμμα που τους καλύπτει και τους ταιριάζει.