ΝΑΣΟΣ ΜΠΑΛΕΡΜΠΑΣ ΣΤΟ NEWS 24/7: “ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑ ΝΑ ΠΑΙΡΝΟΥΝ ΟΣΟΙ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΠΟΛΙΤΕΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΠΕΛΑΤΕΣ ΤΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ”

Για όσους δεν το ξέρουν η Τζένιφερ Άνιστον είναι ελληνίδα πολίτης. Μπορεί, δηλαδή να έρθει στα Χανιά και να ψηφίσει. Η Νία Βαρντάλος, όπως και στο “Γάμος Αλά Ελληνικά”, έχει Έλληνες γονείς και προχωράνε οι διαδικασίες. Ο σκηνοθέτης Νικ Κασσαβέτης θέλει να έρθει στο τέλος της ζωής του στην Ελλάδα. Στα σκαριά είναι επίσης η τιμητική πολιτογράφηση του Ρόντρικ Μπίτον που έχει γράψει το σημαντικό σύγγραμμα “Οι Έλληνες.”

“Όταν έγινε η τιμητική πολιτογράφιση του Πίτερ Μάκρτιζ, σημαντικός νεοελληνιστής, είχε καρκίνο και μετά από τρεις εβδομάδες πέθανε. Η Ελλάδα ήταν όλη του η ζωή και το τελευταίο πράγμα που έκανε ήταν να γίνει Έλληνας.”

Τα παραπάνω λόγια αλλά και οι πληροφορίες ανήκουν στον Νάσο Μπαλέρμπα, γ.γ. Ιθαγένειας του υπουργείου Εσωτερικών, που στην αρμοδιότητά του υπάγεται η απόδοση ελληνικής ιθαγένειας είτε με τις διαδικασίες που υπάρχουν για τους μετανάστες που έχουν γεννηθεί εδώ ή ζουν χρόνια στην Ελλάδα.

Ας ξεκινήσουμε με τις τιμητικές πολιτογραφήσεις, πώς γίνεται αυτή η ιστορία; Είχε και αρκετή δημοσιότητα η ιστορία με τον Τομ Χανκς.
Εγώ είχα την τύχη να τον ορκίσω και να δω από την πρώτη στιγμή, ας πούμε πόσο λαχταρούσε. Αφού ορκίστηκε ο Τομ Χανκς, γύρισε στη Ρίτα Γουίλσον και της λέει “αγάπη μου είσαι επίσημα παντρεμένη μ’ έναν Έλληνα”. Το ήθελε ο άνθρωπος. Η Ρίτα Γουίλσον έχει ρίζες στην Ελλάδα, από τη Βόρειο Ήπειρο και από την Ξάνθη είναι η καταγωγή της. Έτυχε να πάω στο Λος Άντζελες, πριν από μερικούς μήνες για ένα συνέδριο για το θέμα της διασποράς και όσοι τους ξέρουν μου είπαν όσο σημαντική είναι η προσφορά τους στην προβολή της Ελλάδας.

Γιατί τους πολιτογραφήσατε όμως; Επειδή κάνουν διακοπές στην Αντίπαρο;
Όχι μόνο γι’ αυτό. Γιατί πολύς κόσμος μου λέει για ποιο λόγο πολιτογράφησης τον “χ”, “ψ” τον “ω”; Καταρχας να πούμε ότι το άρθρο περί πολιτογράφησης είναι γενικά αόριστο. Λέει, ότι δύναται το ελληνικό κράτος να παράσχει κατά παρέκκλιση όλων των κείμενων διατάξεων, τιμητική πολιτογράφηση σε ένα πρόσωπο, σ’ έναν αλλοδαπό, γιατί έχει προσφέρει σημαντικές υπηρεσίες στη χώρα ή γιατί πρόκειται να προσφέρει. Δίνει δηλαδή και αυτή τη διαζευκτική αίρεση, ώστε αν υπάρχει κάποιος τον οποίο μπορείς να θεωρήσεις ότι στο μέλλον μπορεί να σε βοηθήσει σαν χώρα, σαν λαό και θέλει και ίδιος μπορεί να το κάνεις. Ο Τομ Χανκς έχει δηλώσει στα Όσκαρ ότι η Ελλάδα είναι καλύτερος τόπος του κόσμου. Πέραν αυτών έκαναν έρανο στις Ηνωμένες Πολιτείες και μάζεψαν εκατομμύρια δολάρια για τους ανθρώπους που καταστράφηκαν στο Μάτι. Μια άλλη επίσης πολύ σημαντική πολιτογράφηση ήταν της Βικτόρια Χίσλοπ, που επίσης είχα την ευκαιρία να ορκίσω εγώ. Μιλάει άπταιστα ελληνικά, μένει στην Ελλάδα, θα μπορούσε να πολιτογραφηθεί και με την κανονική διαδικασία. Τα βιβλία της όμως έχουν ανοίξει την εικόνα της χώρας, την έχουν κάνει γνωστή και αποδεκτή σε εκατομμύρια αγγλόφωνους αναγνώστες.

Σημαντική επίσης και του ιστορικού Μάρκ Μαζάουερ.
Στον Μαζάουερ δείχνουμε και το εξής: ότι είμαστε ένας λαός που δεν φοβάται να αναμετρηθεί με την ιστορία του. Ο Μαζάουερ έχει γράψει βιβλία στα οποία δεν έχει παρουσιάσει τους Έλληνες ως τα καλά παιδιά. Αλλά τι έλεγε Διονύσιος Σολωμός; “Ότι το έθνος οφείλει να θεωρεί εθνικό το αληθές.” Είμαστε μια χώρα που δεν διστάζουμε να αναμετρηθούμε και με τις κακές μας πλευρές. Ο Κρίστοφερ Κινγκ πολιτογραφήθηκε επίσης επειδή έκανε γνωστές τις ηπειρώτικες μονωδίες σε όλο τον κόσμο και τις διδάσκει σε κορυφαία πανεπιστήμια της Αμερικής, όπως είναι το Μπέρκλεϊ και το Στάνφορντ στην Καλιφόρνια. Θέλω να πω ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι παράγουν μια εικόνα της Ελλάδας, της σύγχρονης Ελλάδας, του σύγχρονου Ελληνικού. Πολιτισμού που θεωρώ ότι το έχουμε ανάγκη.

Συμβαίνει και στο εξωτερικό αυτό;
Υπάρχουν αντίστοιχες διαδικασίες οι οποίες θα έλεγα είναι και λίγο πιο χαλαρές και πιο ωμές. Πριν λίγο καιρό ο πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας ο Πούτιν, πολιτογράφησε δύο Βραζιλιάνους ποδοσφαιριστές για να παίξουν στην εθνική Ρωσίας. Η Ισπανία πολιτογράφησε έναν άνθρωπο,που δεν έχει καμία σχέση με την Ισπανία, τον Λορέντζο Μπράουν, ο οποίος ηγήθηκε της εθνικής ομάδας και πήραμε το Ευρωμπάσκετ του Βερολίνου.

Αν δεν ζεις σε άλλη χώρα από αυτή που έχεις γεννηθεί, δεν μπορείς να καταλάβεις γιατί να θέλει κάποιος άλλη υπηκοότητα.
Κοιτάξτε να δείτε, το ελληνικό διαβατήριο είναι ένα από τα πιο ισχυρά του κόσμου και οι διαδικασίες απόκτησης ελληνικής ιθαγένειας βρίσκονται κάπου στο μέσο. Δεν είναι ούτε δύσκολές, ούτε εύκολες. Είναι μέτριας δυσκολίας. Είναι διαφορετικό όμως για όσους ζουν στη χώρα και διαφορετικό για όσους ζουν εκτός χώρας. Αλλοδαπός, αλλογενείς δηλαδή, που δεν έχει καμία σχέση με αυτό που λέμε ελληνικό έθνος δεν μπορεί να γίνει αν δεν ζει εδώ τουλάχιστον 7 χρόνια.

Δεν είναι 12 χρόνια;
Στα 12 είναι για όσους έχουν εξαρτημένη εργασία. Αλλά τώρα που ετοιμάζουμε μια αναθεώρηση του κώδικα, την οποία όμως θα την πάμε στην επόμενη διακυβέρνηση, τα κάνουμε όλα στα 7 χρόνια. Πλην των ανθρώπων που έχουν παντρευτεί με Έλληνα ή Ελληνίδα και έχουν γεννήσει Ελληνάκια που είναι στα 3 χρόνια, όπως και οι Ευρωπαίοι πολίτες στα 3 χρόνια. Αλλά έχει μια λογική η ενσωμάτωσή σου όταν έχεις άντρα Έλληνα ή σύζυγο Ελληνίδα και παιδιά ή είσαι Ευρωπαίος πολίτης που στην ουσία μοιράζεσαι έναν κοινό, όχι απλά πολιτισμό, μοιράζεσαι κι ένα κοινό πλαίσιο αναφοράς καθημερινότητας.

Άρα, οι αλλογενείς παραμένουν εδώ και πρέπει να διασφαλίσουμε ότι θα πάρουν την ιθαγένεια και θα μείνουν εδώ. Γιατί δεν θα κάνεις κάποιον πολίτη για να πάει σαν Έλληνας στη Γερμανία να δουλέψει. Υποτίθεται τον κάνεις για να μείνει εδώ.

Δεν μπορείς να το ελέγξεις όμως μετά.
Παλιότερα που ήταν η περίοδος των συνεντεύξεων, πολλοί το δήλωναν. Κάντε με Έλληνα να φύγω, να πάω στη Δανία, να πάω στη Σουηδία να δουλέψω. Δεν μπορείς να το ελέγξεις, αλλά γενικά ενδιαφερόμαστε να αποδειχθεί ότι έχει αυτό που λέει ο κώδικας ιθαγένειας, που είναι ένας παλιός κώδικας, αλλά με γενικές αρχές πολύ σημαντικές, ότι θα καταστήσει τη χώρα επίκεντρο όλων του των δραστηριοτήτων. Θέλουμε αυτόν που κάνουμε Έλληνα να νιώθει κάτι, να νιώθει Έλληνας. Αντιθέτως έχουμε πάρα πολλούς που με τη λαχτάρα, με τι πόθο θέλουν να γίνουν Έλληνες πολίτες. Λένε “εδώ είναι η ζωή μου, εδώ γέννησα τα παιδιά μου, εδώ πρόκοψα, εδώ έχω τους φίλους μου.”

Με τα παιδιά που γεννιούνται εδώ, τι γίνεται;
Όσα παιδιά έχουν γεννηθεί στη χώρα και έχουν πάει σχολείο παίρνουν αυτόματα την ιθαγένεια.

Μετά τα 15 τους χρόνια;
Μπορούν να πάρουν και πριν. Εγώ προσωπικά το θεωρώ σωστό αυτό. Θεωρώ ότι η ιθαγένεια είναι μια απολύτως προσωπική σου επιλογή. Οπότε εκτιμώ ότι πρέπει αυτό να πάει στα 15 συνολικά για όλους.

Υπάρχουν όμως καθυστερήσεις στις αιτήσεις.
Το ελληνικό κράτος έχει δομηθεί με την έννοια της περιφερειακής διοίκησης. Έτσι, στην Αθήνα που έχουμε 15.000 αιτήσεις, υπάρχουν 20 υπάλληλοι να τις εξυπηρετήσουν. Ενώ στην Καβάλα με 4 αιτήσεις έχουμε δέκα υπαλλήλους.

Και τι θα κάνετε τώρα;
Προκηρύσσουμε εντός των επόμενων ημερών έναν διαγωνισμό για ένα καινούργιο πληροφορικό σύστημα με στοιχεία τεχνητής νοημοσύνης, το οποίο θα εφαρμοστεί στις περιπτώσεις των παιδιών της δεύτερης γενιάς μεταναστών. Με μια απλή αίτηση θα πηγαίνει στα μητρώα δεδομένων του Ελληνικού Δημοσίου και θα παίρνει τα απολυτήρια, θα πηγαίνει στον ΕΦΚΑ και θα παίρνει το ΑΜΚΑ, θα πηγαίνει και στο ποινικό μητρώο να ελέγχει για συγκεκριμένα αδικήματα. Γιατί όπως ξέρετε η νεανική εγκληματικότητα είναι σημαντική και εμείς θεσμοθετήσαμε ότι άμα υπάρχουν τέτοια θέματα δεν θα παίρνεις την ιθαγένεια. Δεν ξέρω αν γνωρίζετε ότι στη δολοφονία του Άλκη Καμπανού στη Θεσσαλονίκη, ο ένας από τους δράστες είχε πάρει την ελληνική ιθαγένεια, ενώ είχε αδικήματα εις βάρος του.

Πέραν αυτού, το να είσαι Έλληνας πολίτης σημαίνει και άλλα πράγματα. Θα μπορούσε κάποιος να είναι Έλληνας πολίτης χωρίς να ξέρει καθόλου την ελληνική ιστορία; Πώς θα πάει να ψηφίσει στις εκλογές; Ο Μητσοτάκης είπε τις προάλλες κάτι για το ΕΑΜ και οι άλλοι είπαν κάτι για τους γερμανοτσολιάδες, πως θα γίνεις Έλληνας πολίτης αν δεν ξέρεις πέντε βασικά πράγματα.

Τι μας πειράζει να δίνουμε αυτόματα την ιθαγένεια στα παιδιά που γεννιούνται εδώ;
Η ιθαγένεια πρέπει να δίνεται σε όσους έχουν ισχυρή βούληση να γίνουν Έλληνες πολίτες. Υπάρχουν πολλοί γονείς που κάνουν αίτηση για τα παιδιά τους, τα οποία μετά δεν τη θέλουν.

Που μας ενοχλεί αυτό;
Μα να δίνουμε την ιθαγένεια για να μας την αρνηθεί κάποιος όταν γίνει 18; Δεν είναι ένας ευτελισμός για την ελληνική ιθαγένεια; Με παίρνει κάποτε ένας γνωστός πολιτικός από τον χώρο της Νέας Δημοκρατίας και μου λέει, “ξέρεις, πρέπει να δώσουμε ιθαγένεια σε αυτό τον κύριο” Απαντώ, δεν έχει τα κριτήρια. Συνεχίζει πώς “πρέπει γιατί έχει ένα άρρωστο παιδί και θα πάρει τα επιδόματα.” Και του λέω, πήρες λάθος Γενικό, θα πάρεις τον Γενικό που δίνει τα επιδόματα. Δεν γίνεται να ασκούμε κοινωνική πολιτική μέσω της ιθαγένειας.

Σε μια εποχή τεράστιας κινητικότητας των λαών πρέπει να είμαστε πιο ευέλικτοι όσον αυτά τα ζητήματα;
Βεβαίως, στις άδειες παραμονής. Το γεγονός ότι είμαστε ένα κράτος που δίνουμε δύσκολα άδειες παραμονής, δεν σημαίνει ότι θα δίνουμε εύκολα την ιθαγένεια. Πέραν αυτού, το να είσαι Έλληνας πολίτης σημαίνει και άλλα πράγματα. Θα μπορούσε κάποιος να είναι Έλληνας πολίτης χωρίς να ξέρει καθόλου την ελληνική ιστορία; Πώς θα πάει να ψηφίσει στις εκλογές; Ο Μητσοτάκης είπε τις προάλλες κάτι για το ΕΑΜ και οι άλλοι είπαν κάτι για τους γερμανοτσολιάδες, πως θα γίνεις Έλληνας πολίτης αν δεν ξέρεις πέντε βασικά πράγματα. Άσε την ιστορία, τη γλώσσα; Πώς θα ψηφίσουν αν δεν ξέρουν να διαβάζουν τα ονόματα των υποψηφίων; Να τους βάζουν τα ψηφοδέλτια στην τσέπη; Πελάτης δηλαδή, όχι πολίτης; Εγώ αυτό το απορρίπτω.

Υπήρχε έντονη κριτική και για τις ερωτήσεις στις εξετάσεις.
Η Εθνική Αρχή Διαφάνειας και ο Συνήγορος του Πολίτη μας είπαν ότι είναι μια αδιάβλητη διαδικασία. Πώς από τότε που εφαρμόσαμε τις πανελλαδικές εξετάσεις, που θα γίνουν τώρα 19 Μαρτίου, μηδενίσαμε τις καταγγελίες για κακοδιοίκηση και διαφθορά. Εγώ δεν ασχολούμαι με τα θέματα. Κάποια στιγμή θα πέσουν εύκολα, κάποια στιγμή θα πέσουν δύσκολα. Το στατιστικό που μου κάνει εντύπωση και το έχω αναφέρει σε όποιον με ρωτάει είναι ότι τις εξετάσεις στην Ελλάδα τις περνάει το 50%. Στην Αγγλία με την πρώτη περνάει μόνο το 20%, στην Αμερική το 25%.Έχουμε κηπουρούς που περνάνε, έχουμε εργάτες γης που περνάνε γιατί ασχολούνται και ξέρετε τι λένε μετά; Ότι μάθαμε πράγματα που τελικά μας βοηθάνε στην καθημερινότητά μας.

Άρα, έχουμε ένα σημαντικό αριθμό ανθρώπων που ενδιαφέρονται πραγματικά για την Ελλάδα. Δεν πρέπει να έχουμε αυτό το αφήγημα απέναντι στους μετανάστες αντί να λέμε ότι έρχονται να μας πάρουν τη γλώσσα και τον πολιτισμό;
Nα, σας πω κάτι για να ξέρετε τα τελευταία 10 χρόνια έχουν πάρει την ιθαγένεια 100.000 άνθρωποι. Είναι ένα πολύ μεγάλο νούμερο για το μέγεθος της χώρας και για τα δεδομένα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Υπάρχει κριτική και για τα οικονομικά κριτήρια, τα 6.500 ευρώ το χρόνο.
Είναι ο μισθός του ανειδίκευτου εργάτη. Και ερωτώ τετραμελής οικογένεια που ζει στην Ελλάδα και εργάζεται μόνο ένας, δηλώνει εισοδήματα 4.000 τον χρόνο. Πώς σας φαίνεται ότι ζει;

Με μαύρα.
Και θα τον επιβραβεύσουμε δίνοντάς του την ιθαγένεια;

Τις περισσότερες φορές πάντως την μαύρη εργασία την προκρίνει και ο Έλληνας εργοδότης.
Δεν ασκούμε έτσι έμμεση πίεση να μην υπάρχει μαύρη εργασία; Αλλά να σας πω κάτι, όταν έχεις όμως και περιπτώσεις εργολάβου στη Μύκονο που δηλώνουν 5 χιλιάρικα με πενταμελή οικογένεια, καταλαβαίνεις ότι εκεί δεν είναι θέμα μαύρης εργασίας. Εκεί είναι η φοροδιαφυγή στη Μύκονο.. Ας μείνουν για πάντα με την άδεια παραμονής αν το κάνουν, δεν είναι ανάγκη να τους πολιτογραφήσουμε κιολας. Υπάρχει και το θέμα της κοινωνικής ένταξης.

Δηλαδή;
Αλλοδαπός περνάει τις εξετάσεις, όλα μια χαρά. Επιχειρηματίας. Στο τελευταίο διάστημα λοιπόν, όπως φαίνεται στα χαρτιά της οικογένειας έχει 4 παιδιά. Τα αγόρια τα σπουδάζει και τον ρωτάει η Ιθαγένεια γιατί δεν πηγαίνουν τα κορίτσια σχολείο. Εμφανίζεται αυτοπροσώπως και λέει, η θρησκεία μου δεν επιτρέπει τα κορίτσια να πηγαίνουν σχολείο. Τον δεχόμαστε ή τον απορρίπτουμε;

Είναι μεγάλη κουβέντα.
Τον απορρίπτουμε για έναν βασικό λόγο: ό, τι και να λέει η θρησκεία, το κράτος έχει νόμους, το κράτος μας εδώ είναι κοσμικό. Εάν έβγαινε η Εκκλησία αύριο και έλεγε να μην πηγαίνουν τα κορίτσια σχολείο, θα έπρεπε να πηγαίνουν σχολείο για το λέει η πολιτεία και εδώ κουμάντο κάνει η πολιτεία, δεν κάνει εκκλησία.

Τους Αντετοκούνμπο τους πολιτογραφήσατε τιμητικά επειδή είναι σούπερ σταρ ο Γιάννης;
Δεν είναι μόνο ο Γιάννης. Πολιτογραφήσαμε την μητέρα του, Βερόνικα, όπου προερχόμενη από μια άλλη κουλτούρα και από μια άλλη ήπειρο, ήρθε στην Ελλάδα και παρά τις αντιξοότητες πέρασε και στα τέσσερα παιδιά της, αυτό που λέμε ελληνικές αξίες.Το γεγονός ότι οι Αντετοκούνμπο κάνουν ένα μεγάλο φιλανθρωπικό έργο δείχνει μεγάλη ενσυναίσθηση

Οι ελληνοαμερικάνοι γιατί δεν έχουν αμέσως την ιθαγένεια;
Με τους Αμερικανούς έχουμε δύο προβλήματα. Το πρώτο πρόβλημα είναι η αλλαγή των ονομάτων. Ο Αλεξάντερ Πέιν, ο σκηνοθέτης που την πήρε τιμητικά σαν ομογενής ψάξαμε για να βρούμε ότι έχει έναν προπάππου Παπαδόπουλο στη Λιβαδειά. Δεν υπήρχαν τότε προξενεία, πήγαιναν επίσης και άλλαζαν τα ονόματάς του γιατί ήθελαν να δείχνουν πιο Αμερικανοί. Και το δεύτερο ότι λόγω της Κατοχής χάθηκαν πάρα πολλά αρχεία.

Δεν γίνονται αυτόματα επειδή έχουν έναν συγγενή Έλληνα;
Το παιδί του Έλληνα είναι Έλληνας, όχι ο εγγονός ή ο δισέγγονος, το λέει αυτό ο κώδικας. Και αν έχει πεθάνει μπαμπάς χωρίς να έχει γίνει Έλληνας, ο εγγονός δεν μπορεί να γίνει Έλληνας αμέσως κα εκεί έχουμε ένα μπέρδεμα. Οπότε σε αυτή την περίπτωση πρέπει να περάσεις συνέντευξη από τον πρόξενο και αυτή η ιστορία καθυστερεί.

Θέλουν να συνδεθούν με τις ρίζες τους ή είναι και το διαβατήριο;
Όλοι θέλουν ευρωπαϊκό διαβατήριο, γιατί τους διευκολύνει και στην κινητικότητά τους. Αυτό όμως που μου κάνει εντύπωση είναι δύο φορές που πήγα στην Αμερική ότι ακόμα και η νέα γενιά, η τρίτη, τέταρτη γενιά, χαίρεται και προβάλλει την ελληνικότητά της .Θέλει να χορέψει το ζεϊμπέκικο της, να χορέψει τον παραδοσιακό χορό. Και βέβαια αλλάζει πολύ και η εικόνα της χώρας. Αυτοί έχουν την εικόνα της Ελλάδας του ‘60. Νομίζω ότι έχουν αντιληφθεί ότι πλέον η χώρα ίσως είναι πιο και μπροστά από την Αμερική σε ορισμένα πράγματα. Από την άλλη μεριά βλέπεις Έλληνες που παντρεύονται μεταξύ τους και μετά τα άλλα τα εγγόνια που δεν μιλάνε λέξη ελληνικά, τους ενδιαφέρει η Ελλάδα. Εξάλλου, ας μην ξεχνάμε πως στην Αμερική αυτή τη στιγμή η Ελλάδα σαν προϊόν είναι πολύ δυνατό.