Ο ΑΝΔΡΕΑΣ, Ο ΤΣΙΠΡΑΣ ΚΑΙ ΤΟ “ΑΚΑΤΟΡΘΩΤΟ”: ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΞΑΝΑΣΠΑΣΕΙ Ο “ΚΑΝΟΝΑΣ”;

Ας ξεκινήσουμε με λίγη ιστορία, για να θυμούνται οι παλιότεροι και να μαθαίνουν οι νεότεροι.

Στα 48 χρόνια της Μεταπολίτευσης, ισχύει ένας «κανόνας». Κανένας πρωθυπουργός, που ηττήθηκε έστω και σε μια εκλογική αναμέτρηση, δεν κατάφερε να επανακάμψει. Πλην ενός. Ο ένας και μοναδικός είναι ο Ανδρέας Παπανδρέου.

Ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ και δημοφιλέστερος πολιτικός ηγέτης της Μεταπολίτευσης, μετά από δύο εκλογικές νίκες(1981 και 1985), ηττήθηκε τρεις φορές(δύο το 1989 και μία το 1990) από τον διαχρονικό αντίπαλό του Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Οι ήττες του ήρθαν μέσα σε μια πολύ φορτισμένη ατμόσφαιρα, καθώς ο ίδιος πέρασε μια μεγάλη περιπέτεια υγείας και το ΠΑΣΟΚ βρέθηκε στη δίνη σκανδάλων.

Η πεποίθηση, που επικράτησε την περίοδο εκείνη, ήταν ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου «είχε τελειώσει». Και για πολιτικούς και για προσωπικούς λόγους. Τους διέψευσε και τους δύο. Εμεινε στην αντιπολίτευση μόλις τρία χρόνια και τον Οκτώβριο του 1993 επανήλθε πανηγυρικά στην πρωθυπουργία. Πρόκειται για τη μοναδική εξαίρεση στον «κανόνα» που προαναφέραμε.

Τον Σεπτέμβριο του 1993, ένα μήνα πριν από τις εκλογές, πήρα από τον Ανδρέα συνέντευξη για την «Ελευθεροτυπία». Στο περιθώριό της τον ρώτησα αν, μετά τις τρεις ήττες του την περίοδο 1989-1990, πίστευε ότι θα κατάφερνε να επανέλθει στην κυβέρνηση. Μου απάντησε περίπου έτσι(καταγράφω από μνήμης):

«Η περίοδος του ’89 ήταν για μένα η πιο δύσκολη της ζωής μου. Πιο δύσκολη κι από τη δεκαετία του ’60. Τότε επιχείρησαν να με εξοντώσουν πολιτικά(«υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ»). Το ‘89 αντιμετώπιζα τον κίνδυνο διπλής εξόντωσης, προσωπικής και πολιτικής. Αλλά είχα πίσω μου την κυβερνητική οκταετία 1981-1989 και ήμουν πεπεισμένος ότι ο λαός θα έκανε τις συγκρίσεις και θα δικαίωνε εμένα και το ΠΑΣΟΚ».

Πράγματι, η σύγκριση της πρώτης κυβερνητικής περιόδου του ΠΑΣΟΚ με την αντίστοιχη του αντιπάλου του ήταν τόσο καταλυτική που η επάνοδος του Ανδρέα δεν ήταν «θαύμα», αλλά απλώς μεγάλη δικαίωση.

Ερχόμαστε στο σήμερα. Οι επόμενες εκλογές, όποτε κι αν διεξαχθούν, θα είναι μια μάχη για δύο. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα επιδιώξει να κερδίσει δεύτερη θητεία, σπάζοντας έναν άλλον «κανόνα», που θέλει τους πρωθυπουργούς μετά το 2009 να ηττώνται και να αποχωρούν. Αυτό συνέβη με τον Γιώργο Παπανδρέου(παραιτήθηκε και δεν επιδίωξε την επανεκλογή του), τον Αντώνη Σαμαρά και τον Αλέξη Τσίπρα.

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ έχει πίσω του την ήττα του 2019. Τώρα θα επιδιώξει να πάρει τη «ρεβάνς» από τον Μητσοτάκη και να επανέλθει στην πρωθυπουργία. Τα προγνωστικά δεν είναι με το μέρος του. Ούτε και η πολιτική προϊστορία: η κυβερνητική θητεία του ΣΥΡΙΖΑ 2015-2019, μέσα στη δίνη των Μνημονίων, επ’ ουδενί μπορεί να συγκριθεί με την αντίστοιχη του ΠΑΣΟΚ στη δεκαετία του ’80. Κατά τούτο ο Τσίπρας σήμερα φαίνεται ότι έχει δυσκολότερο έργο από αυτό του Ανδρέα Παπανδρέου, προκειμένου να σπάσει και αυτός τον «κανόνα» των ηττημένων πρωθυπουργών. Το εγχείρημα του, με βάση τα σημερινά δεδομένα, μοιάζει «ακατόρθωτο». Μπορεί να το υπερβεί;

Ο Τσίπρας έχει να σηκώσει ένα μεγάλο βάρος. Για να τα καταφέρει, θα χρειαστεί να κάνει κάτι παραπάνω από αυτό που φώναζε στους αθλητές του ο προπονητής της άρσης βαρών Χρήστος Ιακώβου: «Κάτσε κάτω από τα μπάρα»…