Ο ΚΟΡΟΝΟΪΟΣ ΚΑΙ Ο ΤΡΟΠΟΣ ΝΑ ΤΕΛΕΙΩΝΟΥΜΕ ΜΕ ΤΙΣ ΠΑΝΔΗΜΙΕΣ

Από σήμερα 1η Μαΐου και για ένα τετράμηνο η Ελλάδα -όπως και πολλές άλλες χώρες- ζει στον αστερισμό μιας νέας non covid περιόδου. Τι κι αν καταγράφονται χιλιάδες νέα κρούσματα καθημερινά, τι κι αν έχουμε δεκάδες θανάτους από κορονοϊό, η Κυβέρνηση με πολιτική απόφαση ανακοινώνει το πέρασμα στην νέα αυτή εποχή.

Εδώ και εβδομάδες το Υπουργείο Υγείας ανακοίνωσε τον “Οδικό Χάρτη” προς την απελευθέρωση από τα περιοριστικά μέτρα που είχαν ληφθεί για τη αντιμετώπιση της διασποράς κορονοϊού. Πλέον το μόνο ουσιαστικό μέτρο που παραμένει, είναι η υποχρεωτική χρήση μάσκας σε όλους τους εσωτερικούς χώρους, αν και στις αρχές Ιουνίου αναμένεται η άρση και αυτού του μέτρου.

Οι πολιτικές ανακοινώσεις είθισται να συνοδεύονται με την αναφορά ότι η αναστολή ή η άρση μέτρων βασίζεται στις εισηγήσεις των ειδικών και δη της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων. Όμως αυτή τη φορά η πολιτική βούληση ήταν σημαντικά ισχυρότερη σε σχέση με τις επιστημονικές τοποθετήσεις. Το άνοιγμα της κοινωνίας το οποίο συνοδεύεται κυρίως με τα οικονομικά οφέλη από τον τουρισμό, φαίνεται να επίσπευσε τη λήξη της θανατηφόρου πανδημίας.

Όμως φυσικά ο κορονοϊός υπάρχει και σίγουρα δεν έχει γίνει ακόμη ενδημικός αφού εξακολουθεί να μας εκπλήσσει ενώ ακόμη δεν έχουμε εμβόλια που να αντιμετωπίζουν με σιγουριά επόμενες μεταλλάξεις.

Έχουμε όντως τελειώσει με τον ιό;

Η απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι εύκολη. Όχι δεν έχουμε τελειώσει. Ίσως να έχει περιοριστεί αυτό που ονομάζεται επιθετική πανδημική φάση, όμως και αυτό δεν το λένε οι επιστήμονες με βεβαιότητα. Και ίσως η άρση όλων των περιοριστικών μέτρων να ενέχει σημαντικό ρίσκο. Όμως η πολιτική απόφαση θέλει να βάλει τέλος στην πανδημία, αν και φυσικά αυτό δεν είναι στο χέρι κανενός.

Μάλιστα η ΕΕ προειδοποιεί ότι όλες οι χώρες θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεχτικές στις αποφάσεις που λαμβάνουν.

Όπως μάλιστα σημείωσε πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για να περάσουμε από την κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε έναν πιο βιώσιμο τρόπο συνύπαρξης με τον ιό, ο συντονισμός είναι απόλυτα απαραίτητος. Τα κράτη μέλη πρέπει να λάβουν μέτρα πριν από το φθινόπωρο για να εξασφαλίσουν επαγρύπνηση και συνεχή συντονισμό της ετοιμότητας και της ανταπόκρισης στον τομέα της υγείας.

Τα τρέχοντα χαμηλότερα επίπεδα νέων κρουσμάτων προσφέρουν στα κράτη μέλη την ευκαιρία να ενισχύσουν την επιδημιολογική επιτήρησή, τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης και τη συνολική ετοιμότητά τους για την εκδήλωση πανδημία.

Ειδικότερα, η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη για τα εξής:

• Εντατικοποίηση του εμβολιασμού και των ενισχυτικών δόσεων, λαμβάνοντας υπόψη την ταυτόχρονη κυκλοφορία της COVID-19 και της εποχικής γρίπης.
• Δημιουργία ολοκληρωμένων συστημάτων επιτήρησης που δεν βασίζονται πλέον στον εντοπισμό και την αναφορά όλων των περιπτώσεων COVID-19, αλλά στη λήψη αξιόπιστων και αντιπροσωπευτικών εκτιμήσεων.
• Συνέχιση στοχευμένων τεστ και αλληλούχισης επαρκών δειγμάτων για την ακριβή εκτίμηση της κυκλοφορίας της παραλλαγής και την ανίχνευση νέων παραλλαγών.
• Επένδυση στην ανάκαμψη των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης και αξιολόγηση των ευρύτερων επιπτώσεων της πανδημίας στην υγεία, συμπεριλαμβανομένης της ψυχικής υγείας και των καθυστερήσεων στις θεραπείες και τη φροντίδα.
• Συνέχιση του συντονισμού των κανόνων για τη διασφάλιση δωρεάν και ασφαλών ταξιδιών, τόσο εντός της ΕΕ όσο και με διεθνείς εταίρους.
• Υποστήριξη της ανάπτυξης της επόμενης γενιάς εμβολίων και θεραπειών.
• Εντατικοποίηση της καταπολέμησης της παραπληροφόρησης και της παραπληροφόρησης σχετικά με τα εμβόλια κατά της COVID-19.
• Επιτάχυνση της ψηφιοποίησης σε θέματα υγείας και της παγκόσμιας διάστασης της καταπολέμησης της COVID-19.

Εμείς ως χώρα θεωρούμε ότι έχουμε πετύχει όλα τα παραπάνω; Σίγουρα όχι, ενώ δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι και ο εμβολιασμός αλλά και τα εκατομμύρια τον πολιτών που έχουν νοσήσει δεν έχουν εξασφαλίσει την απόλυτη θωράκιση του πληθυσμού.

Παράλληλα επιστήμονες και πολιτεία σημειώνουν ότι γενικά το καλοκαίρι λόγω της μεταφοράς της δραστηριότητας σε εξωτερικούς χώρους, υπάρχει μείωση της διασπορά του κορονοϊού. Όμως πέρυσι -παρά τα μέτρα που ίσχυαν- είχαμε αρκετά κρούσματα και δη σε νεαρές ηλικίες οι οποίες είναι σε μεγάλο βαθμό ανεμβολίαστες. Για να δούμε και φέτος.

Να μην ξεχνάμε δε ότι και φέτος ο πληθυσμός της χώρας αναμένεται να υπερτριπλασιαστεί με την έλευση των εκατομμυρίων τουριστών οι οποίοι δεν έχουν τη υποχρέωση ούτε τεστ να κάνουν ούτε να φέρουν πιστοποιητικό. Μάλλον ποντάρουμε πολλά στην ηπιότερη εκδήλωση νόσου από την επικράτηση της Μετάλλαξης Όμικρον.

Τι συμβαίνει στον κόσμο

Σύμφωνα με τον Επίκουρο Καθηγητή Επιδημιολογίας και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Γκίκα Μαγιορκίνη και με βάση τα στοιχεία μέχρι τις 28/4, η επιδημία στον κόσμο βρίσκεται όντως σε ύφεση. 511 εκατομμύρια είναι οι διαγνώσεις και 6,2 εκατομμύρια οι θάνατοι. Οι νέες διαγνώσεις συνέχισαν να μειώνονται παγκόσμια υποχωρώντας κατά 11% εντός της τελευταίας εβδομάδας, καθώς καταγράφηκαν περίπου 626.000 διαγνώσεις ανά ημέρα.

Οι ασθενείς που καταλήγουν από τη νόσο μειώθηκαν κι αυτοί κατά 3%, ωστόσο βλέπουμε μια επιβράδυνση στη μείωση των θανάτων, μάλλον πηγαίνουμε σε πλατό. Η επιδημία στην Ευρώπη συνεχίζει να βρίσκεται σε ύφεση όσον αφορά τη διασπορά και την τελευταία εβδομάδα παρατηρήθηκε γύρω στο 29% μείωση στις διαγνώσεις. Ωστόσο, οι θάνατοι αυξήθηκαν ελαφρά, γύρω στο 4%, και στην Ευρώπη μάλλον είμαστε σε πλατό όσον αφορά τους θανάτους.

Στην Ελλάδα επίσης, σύμφωνα με τα στοιχεία που δίνει ο ΕΟΔΥ, παρατηρήθηκε 19% μείωση των διαγνώσεων και 39% μείωση στους θανάτους. Όσον αφορά την πίεση στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, 20% είναι η μείωση στις απλές κλίνες, 13% στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Συνολικά, λοιπόν, βλέπουμε και στην Ελλάδα μία διαρκή αποκλιμάκωση, συμβατή με την ύφεση της επιδημίας.

Να πούμε ότι υπάρχει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις τελευταίες μέρες σχετικά με μία ήπια αύξηση της επιδημίας που βλέπουμε στο νότιο ημισφαίριο, γιατί τώρα το νότιο ημισφαίριο μπαίνει στη χειμερινή περίοδο και μπαίνει σε μια διαδικασία αυξημένης μεταδοτικότητας.

Συγκεκριμένα, στη Νότιο Αφρική είδαμε μια ήπια αύξηση της διασποράς μετά από αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα. Θα παρατηρήσουμε το φαινόμενο και θεωρούμε ότι ανάλογα με το πώς θα κινηθεί η επιδημία στο νότιο ημισφαίριο θα έχουμε αντίστοιχες προσδοκίες και για τη δική μας χειμερινή περίοδο.

Ο επίκουρος καθηγητής με αυτή την τελευταία αναφορά δείχνει να διατηρεί μια σχετική επιφύλαξη για την επερχόμενη πορεία της πανδημίας. Σε λίγους μήνες πάντως θα ξέρουμε. Ελπίζουμε να μην είναι αργά.