O ΟΙΔΙΠΟΔΑΣ (ΑΝ ΚΑΙ ΣΕΝΤΕΡ ΜΠΑΚ) ΣΚΟΡΑΡΕΙ ΞΑΝΑ

Ήταν 7 Σεπτεμβρίου 2002, όταν το τελευταίο σφύριγμα του Μάρκους Μερκ, με έβρισκε στις κερκίδες της Λεωφόρου, να μονολογώ.

«Δεν πρόκειται να ξαναπάω στο γήπεδο για την Εθνική, εκτός και αν πετύχει κάτι μεγάλο».

Μόλις είχα δει τη  Εθνική Ελλάδος να χάνει εύκολα με 0-2 από την Ισπανία. Την αμέσως προηγούμενη φορά, είχα παρακολουθήσει την ήττα με 0-2 από την Αγγλία και λίγους μήνες νωρίτερα ήμουν θεατής στην ήττα με 2-4 στο ΟΑΚΑ από την Γερμανία, όταν μια κόκκινη κάρτα στον αντίπαλο, χάλασε το σχέδιο του κόουτς Δανιήλ, που δεν προέβλεπε να παίζεις με αριθμητικό πλεονέκτημα.

Δεν με λες και γουρλή, αν και όλοι θυμόμαστε την κατάσταση στην Εθνική, στην προ Ρεχάγκελ εποχή και δυστυχώς την ξαναθυμηθήκαμε και πρόσφατα, με το πέρασμα του τυφώνα Ρανιέρι.

Πάντως, την υπόσχεσή μου, μετά το ματς με τους Ισπανούς την τήρησα. Δεν ξαναπήγα να δω την Εθνική από κοντά, μέχρι που πέτυχε κάτι μεγάλο. Τη μεγαλύτερη έκπληξη όλων των εποχών στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο. Την κατάκτηση του Euro 2004.

Αν ήμουν συγγραφέας, θα έβαζα οπωσδήποτε ένα Υστερόγραφο, στην παραπάνω μικρή ιστορία, όπου θα παραδεχόμουν ότι η μεγαλοσύνη του ποδοσφαίρου, βασίζεται, πέρα από το ότι είναι μαζικό, απλό και σύνθετο μαζί, λαμπερό και σκοτεινό την ίδια στιγμή, βασίζεται λοιπόν στο ότι είναι απρόβλεπτο σε τέτοιο βαθμό, ώστε η φράση «να πετύχει κάτι μεγάλο», να φτάσει να σημαίνει την κατάκτηση του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Ποδοσφαίρου.

Μπορώ λοιπόν να κατανοήσω πλήρως τον συγγραφέα Κωνσταντίνο Καμάρα, ο οποίος στην επανέκδοση του αγαπημένου βιβλίου «Οιδίπους σέντερ μπακ», που συνοδεύτηκε από κριτικές, που αποδεικνύουν ότι είναι κάτι παραπάνω από μια ιστορία για ποδοσφαιρόφιλους, εκτός και αν κάποιος πιστεύει για παράδειγμα ότι o Κούρτοβικ, έχει διαρκείας στη Θύρα 13, συμπεριλαμβάνει ένα απαραίτητο υστερόγραφο, καθώς την έκδοση του βιβλίου, ακολούθησε το έπος του 2004 στα γήπεδα της Πορτογαλίας.

To βιβλίο, έχοντας  εν τω μεταξύ αποκτήσει δύο αδερφάκια, το «Πάρε το μηδέν» και το «Όλη η αλήθεια με ένα κλικ», επανατυπώνεται σε περιορισμένα αντίτυπα με την υπογραφή του συγγραφέα και το υστερόγραφο, «η ζωή στο ενενηνταφεύγα» και μπορείτε να το προμηθευθείτε από τις εκδόσεις Ωκεανίδα.

Βλέπετε, στον Οιδίποδα Σέντερ Μπακ, οι αναφορές στην Εθνική μας ομάδα και στο χάλι της ήταν πολλές, καθώς όπως φαίνεται, ο συγγραφέας μοιραζόταν,  την απογοήτευση του φιλάθλου, που βρισκόταν εκείνη τη νύχτα του Σεπτεμβρίου στη Λεωφόρο. Και μετά ήρθε το Euro.

«Εάν αποδεχθούμε πλήρως τον θρίαμβο, εάν εσωτερικεύσουμε εντελώς το Έπος της Πορτογαλίας, κινδυνεύουμε, έχοντας ζήσει το Απόλυτο Ζενίθ, να νιώσουμε πως έχουμε κλείσει ως φίλαθλοι», αναφέρει ο συγγραφέας και μας καλεί να βάλουμε πλώρη για ένα άλλο μέγιστο όνειρο, ίσως την κατάκτηση του Παγκοσμίου Κυπέλλου.  Άλλωστε τα όνειρα στο ποδόσφαιρο, δεν σταματούν ποτέ. Μεταφέρονται από 90λεπτο σε 90λεπτό και δεν υπάρχει περιορισμός. Αρκεί να έχεις την υγιή «ψύχωση» για την οποία μιλά στο βιβλίο του ο Κωνσταντίνος Καμάρας και τα υπόλοιπα τα αναλαμβάνει η στρογγυλή Θεά.

Το NEWS 247, με αφορμή την επετειακή έκδοση, μια 11αδα χρόνια μετά, μίλησε με τον συγγραφέα για το ποδόσφαιρο και τη σημασία του και (ζητώντας του συγγνώμη) τον έβαλε να απαντήσει σε μια ερώτηση, που θα προκαλούσε πονοκέφαλο σε κάθε γνήσιο οπαδό και ταυτόχρονα συγγραφέα. Σε κάθε πατέρα, αλλά και κάθε γιο. Τα «Αν» στο ποδόσφαιρο, κρύβουν και τις καλύτερες ιστορίες.

*Έντεκα χρόνια μετά, τι θα έλεγες στον Κωνσταντίνο Καμάρα, αν τον συναντούσες μια στιγμή αφού έγραψε την τελευταία φράση στον Οιδίποδα Σέντερ Μπακ;

Εάν μπορούσα να ταξιδέψω στον χρόνο και να εντοπίσω τον (νεαρό, τότε) Κωνσταντίνο, θα του έλεγα “Φίλε, γράφεις συμπαθητικά, έχεις φαντασία αλλά αυτά που θα γίνουν την επόμενη εντεκαετία μάλλον σε ξεπερνούν”. Κι αυτό ισχύει τόσο για τη θεσπέσια κοσμογονία του Euro 2004 (μην ξεχνάτε πως ο Οιδίποδας κυκλοφόρησε τέλη του ’03 και εμπεριέχει πληθώρα απαξιωτικών, χιουμοριστικών σχολίων για την Εθνική μας – εξού κι η ανάγκη για το Υστερόγραφο που εκδόθηκε online ένα χρόνο μετά, τέλη του ’04) όσο και για λοιπά τεκταινόμενα στο ελληνικό ποδόσφαιρο, όπου η αίσθηση παρακμής -σε αγωνιστικό αλλά και θεσμικό επίπεδο- πλέον είναι εξοντωτική.

*Θυμάσαι πότε κατάλαβες ότι το συγκεκριμένο βιβλίο, θα πήγαινε καλά, θα είχε ανταπόκριση από τον κόσμο. Πώς νιώθει ένας συγγραφέας, όταν βλέπει το “παιδί” του να αντέχει στο χρόνο;

Οι περισσότεροι συγγραφείς θα σας πουν πως, όταν έγραφαν το πρώτο τους βιβλίο, παλινδρομούσαν ανάμεσα στο “Ράβομαι για την τελετή απονομής του Νόμπελ Λογοτεχνίας” και στο “Θα δεχθώ εξώδικα από όλους τους εκδοτικούς οίκους ώστε να μην τους ξαναενοχλήσω”. Πράγμα εν πολλοίς φυσιολογικό αφού δεν έχει δεχθεί ακόμα καμία κριτική και έτσι δεν υπάρχει η τρίτη άποψη (πόσω μάλλον ενός επαγγελματία βιβλιοκριτικού) που φέρνει μία δόση “αντικειμενικής” (λέμε τώρα…) αποτίμησης.  Ωστόσο, θυμάμαι πως, όσο γραφόταν ο Οιδίποδας, μοιραζόμουνα κάποια αποσπασματα με 2-3 (εγράμματους, βιβλιόφιλους) κολλητούς και η ανταπόκριση ήταν σχετικά ενθουσιώδης – τότε είχα πει από μέσα μου “διάολε, εάν αρέσει σε αυτούς, δεν μπορεί να’ναι και τόσο χάλια…”.  Αυτό που όντως δεν περίμενα ήταν τις καλές κριτικές αλλά και το γεγονός πως στο τέλος κρίθηκε ως ένα βιβλίο που είναι πολύ περισσότερο από ποδοσφαιρικό.  Τούτο με κολάκεψε πολύ και αποτέλεσε εφαλτήριο για τα επόμενα βιβλία.

*Νίκη στο Γουέμπλεϊ, χωρίς Οιδίποδα,  ή δεύτερη θέση με τη συγγραφή του Οιδίποδα. Πρώτα οπαδός και μετά συγγραφέας ή όχι;

Προ 11ετίας και βάλε, όσο ο Οιδίποδας γραφόταν, θα απαντούσα “νίκη στο Γουέμπλει” χωρίς δεύτερη σκέψη.  Σήμερα, τρία βιβλία αργότερα, με τη συγγραφή να μου’χει αλλάξει τη ζωή και να συνεχίζει να την εμπλουτίζει  -ακόμα κι όταν οι λέξεις πονάνε- δεν είμαι καθόλου βέβαιος.  Αφήστε που στο μεταξύ προέκυψαν και δύο υπέροχα διαόλια (8 και 6 ετών πλεόν) οπότε η ευχή “γερά να’ναι” τείνει να προηγείται της παλαιοτέρας “ο βάζελος να κερδάει κι οι άλλοι να-πα-να….”.

*Τι χάνει όποιος δεν είναι ερωτευμένος με το ποδόσφαιρο;

Εν Ελλάδι, τη σήμερον ημέρα, ελάχιστα πράγματα. Εκτός έαν μιλήσουμε γενικότερα, σωστά;

*”Όλα όσα ξέρω για την ηθική και την αίσθηση καθήκοντος τα έχω μάθει από το ποδόσφαιρο”, μια όμορφα διατυπωμένη υπερβολή ή μήπως όχι;

Mάλιστα, εδώ είμαστε – υπέθεσα ότι αυτό εννοούσατε.  Ο Αλμπέρ Καμύ έχει δίκιο κι ας ξενίζει τούτο διάφορους ξινούς και ξενέρωτους: η ηθική και, ως υποσύνολο, η αίσθηση καθήκοντος ακούγονται βαρύγδουπα αλλά πηγάζουν και αρχικά εκφράζονται σε καταστάσεις μικρές, καθημερινές, αληθινές – όπως σε μιά δεκαριά χαμίνια που κλωτσάνε ένα τόπι σε μιά αλάνα. Και να σημειωθεί, ειρήσθω εν παρόδω, και το σημαντικότερο: στο μεγάλο ντέρμπυ των γαλλικών γραμμάτων, ο ωραίος, χαρισματικός, ευγενής, αμφισβητίας, ρομαντικός Καμύ πάντα είχε και έχει δίκιο απέναντι στο αντίπαλο δέος, τον κοντόχοντρο, απόλυτο, δυσάρεστο Σάρτρ που ήλεγχε σταλινικά το τότε λογοτεχνικό κατεστημένο και έθαβε όσους δεν δήλωναν υποτέλεια.  Κανονική Παράγκα δηλαδή, εάν αυτό σας λέει κάτι…

*Αν ξαναέγραφες τον Οιδίποδα σήμερα, τι θα άφηνες απέξω και τι θα προσέθετες;

Πολλά και τίποτα – με έντονη ροπή προς το δεύτερο.  Για ένα πολύ απλό λόγο: ίσως οι αστοχίες και τα φάλτσα, εν ολίγοις τα “προς διόρθωση”, να έχουν κι αυτά την αξία τους αφού εκφράζουν, κομψά ή όχι, σοφά ή όχι, μία συγκεκριμένη χρονική στιγμή.  Μία στιγμή, μία αιωνιότητα – σωστά;

*Η μαγεία του ποδοσφαίρου και το σκοτάδι του ελληνικού ποδοσφαίρου. Τι επικρατεί τελικά στην καρδιά του όχι χουλιγκάνου Έλληνα οπαδού;

Εδώ που καταντήσαμε πλέον, θα ήλπιζα ότι θα επικρατήσει “η αγάπη της Παναγιάς της Βαγγελίστρας” – και τούτο το λέει ένας άθεος. Πλην της πλάκας, θα μπορούσαμε να το δούμε και ποιητικά, καθώς η (αρρωστημένη;) αγάπη για την μπάλα που ταλανίζει τον οπαδό θυμίζει το ‘Ομνύει’ του Καβάφη.  Βλέπει ο οπαδός τη σαπίλα και “ομνύει κάθε τόσο ν’αρχίσει πιό καλή ζωή” αλλά όταν έρχεται η μέρα της (στημένης;) ματσάρας “στην ίδια μοιραία χαρά, χαμένος, ξαναπηαίνει”….

*Το βιβλίο “Οιδίπους Σέντερ Μπακ”, με το υστερόγραφο για το Euro 2004 και την υπογραφή του συγγραφέα, μπορείτε να το προμηθευθείτε από τις εκδόσεις Ωκεανίδα.