O ΠΑΤΕΡΑΣ ΜΟΥ, Ο PABLO ESCOBAR
Ο μοναχογιός του μεγαλύτερου διακινητή ναρκωτικών στην ιστορία της ανθρωπότητας, στο βιβλίο πο μόλις κυκλοφόρησε περιγράφει το πως είναι να είσαι μέλος της οικογένειας του Pablo Escobar. Παρά τα δις του πατέρα του, τελικά δεν είχε και τόσο ρόδινα παιδικά χρόνια...
Από την Ανδρονίκη Μπάκουλη
Αν δεν είστε οικείοι με το όνομα “Pablo Escobar”, πράγμα που είναι απίθανο (η ζωή του έχει γίνει σίριαλ, ταινία, ενώ από τις 28/8 “υπάρχει” στο “Narcos” που προβάλλεται από το Netflix), αλλά ας πούμε πως μπορεί να υπάρχει αυτό το ενδεχόμενο, να σας ενημερώσουμε ότι ξεκίνησε τη μακρά καριέρα του, στο χώρο του εγκλήματος, από κλοπή επιτύμβιων στηλών, από νεκροταφεία του Medellin (δεύτερης μεγαλύτερης πόλης της Κολομβίας), τις περνούσε από αμμοβολή και τις πουλούσε στους λαθρεμπόρους του Παναμά.
Γύρω στα 20, ήταν διακεκριμένος ως κλέφτης αυτοκινήτων, πουλούσε αφορολόγητα τσιγάρα, ψεύτικα δελτία λοταρίας -γενικά έκανε ό,τι μπορούσε για να βγάλει χρήματα. Μέχρι που έκλεβε ανθρώπους, κατά την έξοδο τους από τις τράπεζες. Είχε ήδη μπει στο χώρο των ναρκωτικών ουσιών, ως χρήστης μαριχουάνας -έως ότου πέθανε, πριν κοιμηθεί έκανε ένα τσιγάρο, ακολούθησαν οι δωροδοκίες και οι δολοφονίες που τον έκαναν ηγέτη του Medellin Cartel, με τη… στροφή των ΗΠΑ στην κοκαΐνη (στις αρχές της δεκαετίας του ’70), να τον εξελίσσει στον πιο ισχυρό άνδρα στην Κολομβία και τον 7ο πιο πλούσιο στον κόσμο (βάσει της λίστας του Forbes, το 1989).
Έζησε μια ζωή γεμάτη υπερβολές, δημιούργησε μέχρι και δικό του στρατό, έζησε σε χρυσή φυλακή (το 1985, όταν παραδόθηκε στις αρχές της χώρας του, αφότου ζήτησε να αλλάξει το Σύνταγμα και να μην επιτραπεί η έκδοση του στις ΗΠΑ, φυλακίστηκε σε κελί… που είχε διαμορφώσει ο ίδιος -ήταν σαν θέρετρο σε βουνό και φυσικά οι παροχές ήταν ανεξάντλητες) και το τέλος που είχε οραματιστεί. Παρεμπιπτόντως, είχε δημιουργήσει και οικογένεια που δεν απολάμβανε ακριβώς όσα ζούσε…
THINKING ALERT: Όχι, δεν είναι υποκριτής. Δεν ξέγραψε από τη μία το αίμα του και από την άλλη, το εμποροποίησε. Δηλαδή,… το εμποροποίησε (έχει τα δικαιώματα εκμετάλλευσης του πατέρα του), αλλά τα έσοδα από τις πωλήσεις και τα τηλεοπτικά δικαιώματα όσων ντοκιμαντέρ έχουν γίνει με τη δική του επιμέλεια, τα έδωσε στις οικογένειες των θυμάτων του δολοφονηθέντα βαρόνου των ναρκωτικών και στην αφύπνιση του κόσμου επί του πώς μπορεί να ζήσουμε έναν κόσμο χωρίς βία. “Είχα την ανάγκη να ζητήσω συγγνώμη, για τις πράξεις του πατέρα μου. Μπορεί να μην ήταν δικές μου, αλλά η κοινωνία με τιμώρησε σαν να ήταν. Αν πείσω έναν άνθρωπο να μην ακολουθήσει αυτή τη ζωή, τότε άξιζαν όλα”.
Δεν προσέγγισε κάποιον εκ των άμεσων συνεργατών του Escobar “γιατί έχουν πεθάνει όλοι. Αλλά έλαβα πολλά μηνύματα στήριξης και κοινού αγώνα από παιδιά εμπόρων ναρκωτικών, από παιδιά αστυνομικών, από συγγενείς θυμάτων του πατέρα μου. Όλοι έχουμε σιχαθεί τη βία. Θα ήθελα όλοι οι Κολομβιανοί που έχουν εγκαταλείψει την πατρίδα τους, ένεκα της βίας, να μπορούν μια μέρα να επιστρέψουν”. Η ζωή του πατέρα του “ήταν μια λίστα με αντιθέσεις. Ήταν αριστερός, είχε δημιουργήσει τη MAS (Θάνατος στους απαγωγείς), ένα δεξί κόμμα στην Κολομβία. Έφτιαχνε γήπεδα ποδοσφαίρου στις φτωχές γειτονιές, για να μείνουν τα παιδιά μακριά από τα ναρκωτικά, χρησιμοποιώντας χρήματα από εμπορία ουσιών. Θαύμαζε τις ιδέες του Rondrigo Lara Bonilla και… τον σκότωσε. Πάντα προτεραιότητα ήταν να μπορεί να συνεχίσει να διακινεί ναρκωτικά. Όλα τα άλλα, ήταν δευτερευούσης σημασίας”.
Όπως κοιτά πίσω, βλέπει πως “όλη η ιστορία που “έχτισε” έγινε συντρίμμια. Δεν έχει μείνει τίποτα όρθιο. Ούτε καν εκείνος. Έχασε την ελευθερία του, πολλά χρόνια πριν το θάνατο του. Το ίδιο ίσχυσε και για όλα τα άλλα μέλη της οικογενείας. Το μόνο που έμεινε, είναι κάποια δυνατά μαθήματα, τα οποία ευελπιστώ πως θα καταλάβετε επακριβώς. Δεν είναι απολογία αυτό που κάνω, για τα εγκλήματα του πατέρα μου, αλλά μια πολύ βαθιά αντανάκλαση. Κανένας γιος δεν θέλει να μιλά για τον πατέρα του, με τον τρόπο που το κάνω εγώ”. Αλλά το έκανε. Για την ακρίβεια, το έγραψε. Και μετά ειδοποιήθηκε για πολλοστή φορά, πως δεν ήταν ευπρόσδεκτος στην Κολομβία
Τι ήξερε; Πως μπορούσε να ζητήσει ό,τι φαγητό ήθελε και αν δεν υπήρχε σπίτι “είχαμε ένα ελικόπτερο που χρησιμοποιείτο για να ικανοποιεί τα “θέλω” μας”. Ναι, υπήρχε και ελικοδρόμιο στο ράντζο. Πολύ σύντομα, στις όμορφες θύμησες προστέθηκαν και κάποιες που αφορούσαν ιστορίες προδοσίας -το τίμημα που πλήρωνε όποιος “έδινε” τον Escobar. “Κάθε δυο ημέρες, μετακομίζαμε σε κάποια από τις 15 κρυψώνες που είχε σε όλο το Medillin. Για να είναι βέβαιος πως δεν θα πάει κάτι στραβά, όταν είδε πως ξένοι είχαν μετακομίσει στην πόλη, δημιούργησε τη δική του εταιρία ταξί. Πριν φύγουμε από το εκάστοτε σπίτι, μας έδεναν τα μάτια, ώστε να μην ξέρουμε πού πηγαίνουμε, μην τυχόν και κάτι πάει λάθος και συλληφθούμε”. Θυμάται και μια περίοδο που η οικογένεια κρυβόταν στα βουνά. “Έκαψε 2 εκατομμύρια δολάρια, προσπαθώντας να ανάψει φωτιά, στο βουνό που κρυβόμασταν οικογενειακώς, για να ζεσταθεί η αδελφή μου, Manuela που είχε πάθει υποθερμία”. Ανάλογο ήταν το ποσό που… έκαψε, για να φτιάξει φαγητό.
Τον Αύγουστο του 1984, όταν ο Marroquin είχε κλείσει το 7ο έτος της ηλικίας του, ο πατέρας του δολοφόνησε έναν από τους μεγαλύτερους επικριτές του, τον Υπουργό δικαιοσύνης, Rodrigo Lara Bonilla. “Τότε κατάλαβα πως δεν ήταν υπάλληλος, όπως νόμισα. Μολονότι ποτέ δεν φάνηκε να ακολουθεί κάποιο ωράριο, αυτό πίστευα. Είδα το πρόσωπο του στην τηλεόραση, όχι ως αυτό του “Ρομπέν των Δασών της Κολομβίας”, αλλά ως του πιθανού εγκεφάλου, πίσω από τη δολοφονία. Τότε μου αποκάλυψε πως είχε επιλέξει να γίνει εγκληματίας και ότι αυτό ήταν… το επάγγελμα του. Ξέρω πως δεν καταλαβαίνετε, αλλά όταν μεγαλώνεις σε ένα παράνομο περιβάλλον, τα όρια μεταξύ του νόμιμου και του παράνομου δεν είναι και τόσο ευδιάκριτα”.
Σε ηλικία 9 χρόνων, ο πατέρας του, του έκανε το πρώτο μάθημα επί των ναρκωτικών ουσιών. Κατ’ αρχάς, τον ενημέρωσε πως ο ίδιος είχε δοκιμάσει τα πάντα, εξαιρουμένης της ηρωίνης, και συμβούλεψε τον γιο του να μην μπει ποτέ στον πειρασμό. Της δοκιμής ή του να γίνει σαν και αυτόν. Του είπε και ότι “επιχείρηση της κοκαΐνης είναι απλή. Δωροδοκείς κάποιον εδώ, άλλον εκεί, πληρώνεις έναν φίλο τραπεζίτη για να σε βοηθήσει να φέρεις το χρήμα πίσω”. Απλά πράγματα. Το φθινόπωρο του 1985, οι ΗΠΑ ζήτησαν τη σύλληψη και την έκδοση του (για να αλλάξει το Σύνταγμα της Κολομβίας και να φυλακιστεί στο χρυσό κλουβί που λέγαμε πρωτύτερα).
“Έχω χιλιάδες γράμματα που μου έχει γράψει, με συμβουλές. Με προτροπές να σπουδάσω, να γίνω καλός άνθρωπος, να μείνω μακριά από τα ναρκωτικά. Ήξερε πως δεν ήταν παράδειγμα προς μίμηση. Μας έδειξε ένα δρόμο που δεν έπρεπε να πάρουμε ποτέ, ως κοινωνία. Ήταν ένα μονοπάτι αυτοκαταστροφής, απώλειας όλων των αξιών, ένα μέρος που η ανθρώπινη ζωή δεν είχε καμία αξία”. Για αυτό και αφαίρεσε περισσότερες από 4000. Και για αυτό ακόμα και όταν προσπαθούσε να προστατεύσει τα παιδιά του, το έκανε με βίαιο τρόπο. “Είχε απειλήσει τους υπαλλήλους του, πως αν έστω έκαναν χρήση μαριχουάνας μπροστά μας, θα τους εκτελούσε”.
Το 1989, όταν ήταν στο pick της καριέρας του, ως βαρώνος ναρκωτικών, ήλεγχε το 80% των πωλήσεων κοκαΐνης, παγκοσμίως. Κάθε μέρα “έβαζε” στις ΗΠΑ 15 τόνους, στις ρόδες αεροπλάνων που είχε αγοράσει. Ο όποιος πιλότος των συγκεκριμένων πτήσεων, μπορούσε να κερδίσει έως 500.000 δολάρια -ανάλογα με την ποσότητα που μετέφερε. Για ώρες ανάγκης, είχε στη διάθεση του και δυο υποβρύχια! Την ίδια ώρα, βομβάρδιζε κυβερνητικούς στόχους -και σκότωνε χιλιάδες κόσμου, χωρίς να το σκεφτεί δεύτερη φορά.
Πολύ σύντομα, θα χαρακτηριζόταν ως “ο βασιλιάς της κοκαΐνης” και τα μέλη του cartel του θα ήταν στο Νο1 της λίστας με τους καταζητούμενους. Στις 22/7 του 1992, η κολομβιανή κυβέρνηση προσπάθησε να τον μεταφέρει σε… πραγματική φυλακή, αλλά εκείνος δραπέτευσε -όταν το όχημα στο οποίο επέβαινε έπεσε σε ενέδρα. Ενόσω ήταν δραπέτης, μοίραζε εντολές θανάτου όσων των κυνηγούσαν (το αμερικανικό ναυτικό, τις ειδικές δυνάμεις των ΗΠΑ, το FBI, τη CIA, αλλά και τους εγχώριους αντιπάλους), δημιούργησε ομάδα που τον προστάτευε και είχε 3000 μέλη και για 16 μήνες δεν μπορούσε να τον εντοπίσει κανείς. Ώσπου έκανε το μοιραίο λάθος.
Οι τίτλοι τέλους θα “έπεφταν” στις 2 Δεκεμβρίου του 1993, οπότε ο επικεφαλής του cartel -στα 44 του πια- προσπαθούσε να διαφύγει της Search Bloc, μιας ειδικής αστυνομικής μονάδας που είχε δημιουργηθεί μόνο για τον εντοπισμό και τη σύλληψη του (και συνεργαζόταν με τις αμερικανικές ειδικές δυνάμεις) και δέχθηκε θανατηφόρο χτύπημα σφαίρας. Τον κυνήγησαν σε περιοχή μεσαίας τάξης, στο Medellin (εντοπίστηκε, μέσω ενός τηλεφωνήματος που έκανε στο γιο του) και ενώ έτρεχε στην ταράτσα διώροφου σπιτιού, μαζί με τον σωματοφύλακα του, Alcaro de Jesus Agudelo, σκοτώθηκε. Με τον τρόπο που είχε πει πως θα αυτοκτονήσει -αν τυχόν διέβλεπε πως δεν γλιτώνει. “Δεν έχω καμία αμφιβολία, ως προς το ότι προγραμμάτισε το θάνατο του” διαβεβαιώνει ο γιος του. Οι πληροφορίες θέλουν τον αδελφό του Pablo Escobar, Roberto να τον πρόδωσε με το χειρότερο τρόπο, όταν δέχθηκε να γίνει πληροφοριοδότης της US Drug Enforcement Administration.
Επιπροσθέτως, δεν είχε μείνει τίποτα από την περιουσία του Pablo Escobar. Οι εχθροί του και εκείνοι που υποτίθεται πως ήταν οι καλύτεροι του φίλοι, τα εξαφάνισαν όλα. “Αλλά είμαι ευγνώμων, γιατί ξεκινήσαμε από το μηδέν”, λέει ο Marroquin, o οποίος την επόμενη ημέρα βρισκόταν στη Μοζαμβίκη “μια χώρα που ήταν εν μέσω πολέμου και οι κάτοικοι δεν είχαν να φάνε. Για αυτό αποφασσίσαμε να επιστρέψουμε στη Νότιο Αμερική.
“Αλλά πάλι ήμασταν εκτεθειμένοι. Όλοι ήξεραν τα νέα μας ονόματα, όπως και το πού ζούσαμε. Δεν υπήρχε τίποτα που να μπορούμε να κρύψουμε. Οπότε, είχα μόνο πράγματα για να μοιραστώ και συμβουλές να δώσω. Για 13 χρόνια μετά το θάνατο του πατέρα μου, η αστυνομία μας είχε καλέσει σε ουκ ολίγες ανακρίσεις. Κυριολεκτικά, δεν είχε μείνει κάτι κρυμμένο που να μας αφορούσε”. Και τότε σκέφτηκε να προσθέσει στις ιδιότητες του, αυτή του ομιλητή εναντίον της βίας και της χρήσης και εμπορίας ναρκωτικών. “Ανοίξτε την τηλεόραση και θα δείτε προγράμματα που παρουσιάζουν τα cartel με διασκεδαστικό τρόπο, δείχνουν πως όλα είναι υπέροχα. Υπάρχουν ωραία κορίτσια, απίστευτα αυτοκίνητα, επαύλεις και πολλά λεφτά. Μόνο που μαζί με αυτά έρχονται και οι θάνατοι, ο πόνος, τα οποία δεν φαίνονται πουθενά”.
Εξυπακούεται ότι βρέθηκε cartel να καλύψει το κενό που άφησε αυτό του πατέρα του, σε μηδενικό χρόνο. Όπως και ότι μετά προέκυψε άλλο και άλλο . “Αυτό το πρόβλημα, δεν λύνεται με αυτόματα όπλα” καταλήγει ο Marroquin, “μπορείς να συλλάβεις ή να σκοτώσεις όλους τους βαρόνους ναρκωτικών του κόσμου, σε μια μέρα. Την επομένη, πάλι θα υπάρχουν ουσίες στους δρόμους. Γιατί υπάρχουν 200.000.000 χρήστες, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη. Κατά συνέπεια, πάντα θα υπάρχει κάποιος που να καλύπτει αυτές τις ανάγκες”. Οπότε, πρέπει να χτυπήσεις την ίδια την ανάγκη “και αυτό γίνεται μόνο μέσω της ενημέρωσης. Αν πείσω έναν να μην ακολουθήσει αυτή τη ζωή, τότε το βιβλίο μου είναι επιτυχημένο”.
Η Maria Victoria Henao Vellejo (χήρα του Escobar) είχε γνωρίσει τον… καλό της, όταν ήταν 13 χρόνων και εκείνος 24. Άρχισαν να βγαίνουν, μολονότι η οικογένεια της είχε φρίξει και παντρεύτηκαν δυο χρόνια αργότερα. Μολονότι ο σύζυγος της ήταν γνωστός για τις… ατασθαλίες του, εκείνη δεν έφυγε ποτέ από το πλευρό του. Όταν εγκατέλειψε την Κολομβία, ήταν 33 χρόνων και απέκτησε για όνομα το Maria Isabel Santos Caballero και εγκαταστάθηκε μαζί με τα παιδιά της, σε διαμέρισμα στο Buenos Aires. Πέρασαν πέντε χρόνια πριν μάθουν οι γείτονες, ποια ήταν. Το 2000 συνελήφθη μαζί με το γιο της, για “ξέπλυμα” χρήματος -είχε λάβει παρανόμως χρήματα που είχαν προκύψει ασπό πώληση ναρκωτικών ουσιών, στην Ουρουγουάη και καταδικάστηκε σε 15 μήνες κάθειρξης. Αποφυλακίστηκε πολύ νωρίτερα, γιατί δεν υπήρχαν αποδεικτικά στοιχεία. Μια ομάδα δικηγόρων αποπειράθηκε να της χρεώσει τις παρανομίες που έκανε ο Pablo Escobar, δίχως όμως, επιτυχία. Εκείνη είχε δηλώσει “είμαι φυλακισμένη στην Αργεντινή, γιατί είμαι Κολομβιανή, επειδή θέλουν να δικάσουν το φάντασμα του Pablo”. Τη ρώτησαν γιατί επέλεξε την Αργεντινή. Είχε απαντήσει ότι “ως μητέρα, ήθελα να βρω ένα μέρος, όπου θα μας επιτρέπουν να χτίσουμε το δικό μας μέλλον. Η μοίρα μας οδήγησε εδώ. Η κόρη μου είχε τη δυνατότητα να πάει στο σχολείο, με το σχολικό και ο γιος μου να ξεκινήσει σπουδές στην αρχιτεκτονική. Εγώ έκανα ψυχοθεραπεία, ενώ πήρα μαθήματα διακόσμησης. Ήμασταν ευτυχείς που ήμασταν άγνωστοι. Έπειτα από πολλά χρόνια τρόμου, τα παιδιά μου και εγώ ζήσαμε επιτέλους την ελευθερία μας και την ειρήνη”. Ώσπου ένας λογιστής της έδωσε δουλειά και την έμπλεξε σε προβλήματα, που έγιναν δυο χρόνια δίκες. “Με απήγαγαν, με ανέκριναν για ώρες, με κατηγόρησαν για πράγματα που δεν είχα κάνει, μολονότι τα στοιχεία ήταν ξεκάθαρα. Ευτυχώς, αποδείχθηκε η αλήθεια”. Η ταυτότητα όλων έγινε γνωστή “η κόρη μου αποβλήθηκε από το σχολείο και άρχισαν τα προβλήματα. Άρχισαν να μας εχθρεύονται για όσα είχε κάνει ο Pablo”. Δεν είχε άλλη επιλογή, από το να αντέξει, με την ελπίδα ότι “θα έλθει η ημέρα που δεν θα μας κρίνουν για ό,τι έκανε ο Escobar”. Έμεινε στην Αργεντινή και πλέον έχει αποσυνδεθεί από το παρελθόν της.