Ο ΘΑΛΑΣΣΙΟΣ ΠΑΓΟΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΑΡΚΤΙΚΗ ΛΙΩΝΕΙ ΟΣΟ ΠΟΤΕ ΑΛΛΟΤΕ
Από τον Αύγουστο του 2016 ο θαλάσσιος πάγος της Ανταρκτικής μειώνεται. Φέτος έφτασε σε ιστορικό χαμηλό. Και αυτό πρέπει να σε ανησυχεί.
Αυτό που όλες οι χώρες αποκαλούσαν ‘ανάπτυξη’, στην ουσία αποδείχθηκε ανεξέλεγκτη δόμηση, ώστε να καταφέρουν να ‘χωρέσουν’ οι αστικές περιοχές όσους συνέρρεαν σε αυτές από την βιομηχανική εποχή και μετά.
Φυσικά τώρα, οι υποδομές που δημιουργήθηκαν στο πικ της αστικοποίησης δεν φτάνουν ούτε για ‘ζήτω’, καθώς έχουμε αυξηθεί κατά κάποια δισεκατομμύρια.
Οπότε γίνονται νέες και έτσι κάνει περαιτέρω κατάχρηση των φυσικών πόρων. Την ίδια ώρα, όχι μόνο δεν έχουμε μειώσει τις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα (βασική προϋπόθεση για την επιβίωση του ανθρώπου στη Γη), αλλά τα ορυκτά καύσιμα παραμένουν η κύρια πηγή ενεργειακής κατανάλωσης, παγκοσμίως.
Όλα αυτά επιδεινώνουν την κλιματική κρίση.
Μοιραία γίνεται πιο έντονο το φαινόμενο της υπερθέρμανσης και άρα οι ακραίοι καύσωνες.
Να θυμίσω πως το καλοκαίρι του 2024 ήταν το πιο ζεστό της ιστορίας, όπως είχαν προβλέψει οι επιστήμονες από πέρυσι στο έως τότε πιο ζεστό καλοκαίρι.
Όπως λοιπόν, ζεσταινόμαστε περισσότερο, λιώνουν (περισσότερο) οι θαλάσσιοι πάγοι που υπήρχαν για εκατομμύρια χρόνια στη Γη και μας προστάτευαν και από τη θέρμανση της θάλασσας. Έτσι, επιδεινώνεται η κλιματική κρίση και μειώνονται οι πιθανότητες επιβίωσης μας πάνω σε αυτόν τοπν πλανήτη.
Πώς αυξάνεται η στάθμη της θάλασσας
Από το 2021 παγκόσμιοι οργανισμοί άρχισαν να προειδοποιούν ότι όπως θερμαίνεται ο πλανήτης, λιώνουν οι πάγοι, ανεβαίνει η στάθμη της θάλασσας και μοιραία, σταδιακά θα εξαφανίζονται κάτω από το νερό παράκτιες πόλεις.
Όπως και αυτές που έζησαν ‘αναπτυξιακό μπάζωμα’. Όπως η Τζακάρτα. Ή η Αθήνα.
Μαζί η Γροιλανδία και η Ανταρκτική διαθέτουν περίπου το 75% του παγκόσμιου γλυκού νερού. Όπως αναφέρεται στο Sch.gr, αν επέστρεφε αυτή η ποσότητα στον ωκεανό, η στάθμη της θάλασσας θα ανέβαινε κατά 75 μέτρα.
Το 2020 έρευνα του Ohio State University ειδοποιούσε ότι μόνο από τα φύλλα πάγου των παγόβουνων (βλ. μεγάλες μάζες πάγου) που λιώνουν στη Γροιλανδία, διαχέονται κάθε χρόνο στους ωκεανούς 280 δισεκατομμύρια μετρικοί τόνοι λιωμένου πάγου.
Γεγονός που αυξάνει όσο τίποτα άλλο, τη στάθμη της θάλασσας. Είναι 1 χιλιοστό κάθε χρόνο.
Παράλληλα, αυτό που συμβαίνει στη Γροιλανδία μειώνει και την ταχύτητα της κυκλοφορίας των νερών.
Είχε εκτιμηθεί πως έως το τέλος του αιώνα η στάθμη της θάλασσας θα έχει ‘ανέβει’ κατά 91 εκατοστά και μοιραία θα ‘καταπιεί’ παραλίες και παράκτιες ιδιοκτησίες.
Η μελέτη είχε τονίσει και ότι τα φύλλα πάγου ‘υποχωρούν’ με ραγδαίες ρήξεις. Κάτι που οδηγεί σε ξαφνική και απρόβλεπτη αύξηση της στάθμης και κάνει έως και αδύνατη την πρόβλεψη και την προετοιμασία.
Ως προς τη διαδικασία που οδηγεί στην αύξηση της στάθμης, διευκρινίστηκε πως το λιώσιμο των θαλάσσιων πάγων δεν παίζει ρόλο.
Η στάθμη αυξάνεται όταν λιώνουν παγόβουνα.
Εν τω μεταξύ, τα ρεύματα ζεστού νερού που κινούνται προς το βορρά, επιστρέφουν στο νότο πιο ψυχρά και ‘βαριά’ -αργά, με την προσθήκη φρέσκου, γλυκού νερού από το λιώσιμο των πάγων. Μοιραία μειώνεται η αλατότητα.
Οι αλλαγές στα επίπεδα της μπορούν να επηρεάσουν τα θερμοαλογικά ρεύματα, εμποδίζοντας το νερό να αποκτήσει επαρκή πυκνότητα, ώστε να ‘βυθίζεται’ στον πυθμένα του ωκεανού.
Η πιο σοβαρή συνέπεια αυτού θα είναι να σταματήσουν τελείως τα ρεύματα. Κάτι που θα άλλαζε παντού το κλίμα.
Για παράδειγμα, στην Ευρώπη θα σημειωνόταν πολύ μεγάλη πτώση της θερμοκρασίας για μεγάλες χρονικές περιόδους (βλ. παγετοί). Θα επηρεάζονταν όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί και οι οικονομίες που στηρίζονται στην εκμετάλλευση της γης.
Προφανώς θα απειλείτο ο πληθυσμός της θαλάσσιας βιολογίας που εξαρτάται πολύ από τα ρεύματα των ωκεανών. Βλέπεις, αυτά δημιουργούν τις προϋποθέσεις για το οικοσύστημα τους (θρεπτικά συστατικά, θερμοκρασία, αλατότητα).
Τι χάνουμε από το λιώσιμο των θαλάσσιων πάγων
Εξηγήσαμε τι προκαλεί το λιώσιμο των παγόβουνων. Ας δούμε τι ισχύει και για τον θαλάσσιο πάγο που σχηματίζεται από την ψύξη του θαλασσινού νερού που βρίσκεται ήδη στον ωκεανό, καθώς και από τα παγοκαλύμματα και τους παγετώνες που σχηματίζονται με τη συσσώρευση και τη συμπίεση του χιονιού που πέφτει.
Το αμερικανικό Κέντρο Δεδομένων για το Χιόνι και τον Πάγο (National Snow and Ice Data Center -NSIDC) ανακοίνωσε τη Δευτέρα 25/9 πως από τον Αύγουστο του 2016, η τάση της έκτασης του θαλάσσιου πάγου που περιβάλλει την Ανταρκτική σημείωσε απότομη κάμψη σχεδόν όλους τους μήνες. Κάτι που φάνηκε από τη μελέτη δορυφορικών δεδομένων.
Ενώ ο χειμώνας στην Ανταρκτική πλησιάζει στο τέλος του, τα επίπεδα του θαλάσσιου πάγου που υπάρχουν γύρω της αποτελούν νέο χαμηλό ρεκόρ.
«Η πτωτική τάση πλέον πιστεύεται ότι συνδέεται με την υπερθέρμανση στο ανώτερο στρώμα του ωκεανού. Υπάρχει κάποια ανησυχία ότι αυτή μπορεί να είναι η αρχή μιας μακροπρόθεσμης τάσης μείωσης του θαλάσσιου πάγου της Ανταρκτικής, καθώς οι ωκεανοί θερμαίνονται παγκοσμίως».
«Υπάρχει ανησυχία ότι αυτή μπορεί να είναι η αρχή μιας μακροπρόθεσμης τάσης μείωσης του θαλάσσιου πάγου της Ανταρκτικής, καθώς οι ωκεανοί θερμαίνονται παγκοσμίως και η ανάμειξη ζεστού νερού στο πολικό στρώμα του Νότιου Ωκεανού μπορεί να συνεχιστεί».
ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ ΤΟ «ΛΙΩΝΟΥΝ ΟΙ ΘΑΛΑΣΣΙΟΙ ΠΑΓΟΙ»
Όπως αναφέρει η Washington Post ο θαλάσσιος πάγος γύρω από τις πολικές περιοχές μεγαλώνει και λιώνει ανάλογα με τις εποχές.
Παίζει κρίσιμο ρόλο στην προστασία των παρακείμενων στρωμάτων πάγου.
Η τεράστια έκταση πάγου που περιβάλλει την Ανταρκτική ρυθμίζει τη θερμοκρασία όλης της Γης,
Λιγότερος θαλάσσιος πάγος σημαίνει ότι λιγότερο ηλιακό φως θα αντανακλάται πίσω στο διάστημα. Το αποτέλεσμα είναι πως τα νερά θερμαίνονται περισσότερο και αποσταθεροποιούν τους γύρω πάγους και τους παγετώνες.
Χωρίς τους πάγους που δροσίζουν το κλίμα, θα αυξηθεί περαιτέρω η θερμοκρασία.
Στην Ανταρκτική ο θαλάσσιος πάγος φθάνει συνήθως την ελάχιστη κάλυψη του στο τέλος του καλοκαιριού του Νοτίου Ημισφαιρίου -γύρω στον Φεβρουάριο και στη μέγιστη στα τέλη του χειμώνα -στα μέσα με τέλη Σεπτεμβρίου.
Αυτόν τον Φεβρουάριο, οι επιστήμονες ανέφεραν ότι ο πλωτός θαλάσσιος πάγος της Ανταρκτικής έφτασε σε ιστορικό χαμηλό στο τέλος του καλοκαιριού: πήρε το ρεκόρ του 1986, φτάνοντας στο μέγιστο της ετήσιας κάλυψης 13 ημέρες νωρίτερα από τον μέσο όρο.
Στις 10 Σεπτεμβρίου έκαναν το χειρότερο ρεκόρ χειμώνα.
Ήταν 1.5 εκατομμύρια τ. χλμ λιγότερα από το μ.ο. του Σεπτέμβρη.
Πρόσθεσαν πως η ανάπτυξη του θαλάσσιου πάγου συνέχισε να παραμένει αργή κατά τη διάρκεια του χειμώνα.
Το όριο των 17 εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων χαρακτηρίστηκε ως ‘εκπληκτικά χαμηλό’, ενώ η αδυναμία ανάκαμψης τους υπόλοιπους μήνες έγινε το στοιχείο που προκαλεί ανησυχία.
Μέσα σε μόλις επτά χρόνια, η Ανταρκτική γνώρισε τρία νέα καλοκαίρια με πάγο σε χαμηλά επίπεδα ρεκόρ. Εν τω μεταξύ, στην Αρκτική κατεγράφη η ανησυχητική τάση χαμηλότερης στάθμης της θάλασσας τα καλοκαίρια τα τελευταία 17 χρόνια.
Για αυτό και οι επιστήμονες κατέληξαν στο εξής:
«Ο πολικός πάγος είναι ένα από τα μεγαλύτερα ασφαλιστήρια συμβόλαια στον κόσμο κατά της ανεξέλεγκτης κλιματικής αλλαγής. Ωστόσο, τόσο στο βόρειο όσο και στον νότιο θαλάσσιο πάγο, παρατηρούνται προβλήματα που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου».
Πρόκειται ενδεχομένως για ένα πραγματικά ανησυχητικό σημάδι της αλλαγής του κλίματος στην περιοχή, που δεν είχε παρατηρηθεί τα 40 προηγούμενα χρόνια. Αρχίζει όμως, να αναδύεται.
Και να αγχώνει.
