Ο ΤΖΕΙΜΣ ΚΑΦΕΤΖΗΣ, Η ΡΟΖΑ ΚΑΙ Ο “ΑΡΙΘΜΟΣ 11”

-Και με τί ασχολείστε;
-Δημοσιογράφος, είμαι. Κάνω Πολιτιστικό Ρεπορτάζ.
-Να, λοιπόν, εσείς που τα ξέρετε αυτά, θα μας πείτε πότε θα παντρευτεί ο Σάκης την Κάτια Ζυγούλη;
-….

Δεν ήξερα. Κι έτσι οι χαρούμενοι συνομιλητές μου σ΄ εκείνη την πρώτη συγκέντρωση γονέων, αρκετά χρόνια πριν, αισθάνθηκαν αμήχανοι και δεν μου απηύθυναν άλλο το λόγο. Αλήθεια τί ρεπόρτερ επί των πολιτιστικών να ήμουν αφού αγνοούσα βασικές πληροφορίες αυτού που είχαν στο μυαλό τους ως «πολιτιστικό ρεπορτάζ»; Βάσει των τηλεοπτικών προδιαγραφών της εποχής (και όχι μόνον εκείνης, εδώ που τα λέμε), αν όντως ήμουν δημοσιογράφος, ήμουν και, αποδεδειγμένα πλέον, αποτυχημένη.

Να, όμως, που τώρα πια γνωρίζω και πώς πάει η σχέση του Σάκη με τη Ζυγούλη και πόσα παιδιά έχουν και πώς υποδέχτηκε η Ρόδος τον Τζέιμς Καφετζή και πόσες χιλιάδες ευρώ κόστισαν τα πυροτεχνήματα που θα ανάβουν από τις δύο πλευρές του δρόμου καθώς θα περνάει το αυτοκίνητο που θα μεταφέρει τον Νίκο Μπάρτζη στο χωριό του. Μου τα ανακοινώνει λάμποντας κάθε τόσο από χαρά και συμμετέχοντας απολύτως στα τηλεοπτικά δρώμενα, η Ρόζα. Η γλυκιά μας η Ρόζα που ήρθε στο σπίτι μας για να φυλάει τον πατέρα μου και να κάνει ευκολότερη τη ζωή μας και δεν χάνει ούτε κόμμα από το «πολιτιστικό ρεπορτάζ» των πρωινών εκπομπών. Δεν έχει χάσει επίσης επεισόδιο από το Survivor. Είναι και «φίλη» στο Facebook με όποιους από τους παίκτες αγαπάει. Κι έτσι, εξοπλισμένη με πληροφορίες για όλα αυτά και όλους αυτούς, διανθίζει (ή μήπως ανακουφίζει;) το 24ωρο της, ανιαρό κατά τα άλλα, αφοσιωμένο στη φροντίδα ενός δυσκίνητου ηλικιωμένου που ανάμεσα στις άλλες παραξενιές του, δεν θέλει να βλέπει Survivor. Κι όταν βλέπει, σπανίως και μόνον για να κάνει χαρά στη Ρόζα, δεν θυμάται ποιος είναι ποιος. Η Ρόζα, όμως, που έχει δέκα χρόνια να πάει στην πατρίδα της, τρία να δει την εγγονή της, δύο τον γιό της και που στα ρεπό δεν θέλει ούτε για καφέ να πηγαίνει για να μην ξοδεύει, συνεπώς δεν επιτρέπει στον εαυτό της τίποτα άλλο εκτός από επιβίωση, τα ξέρει όλα γιατί αυτό είναι το ξόρκι της. Το Survivor. Κι ο Τζέιμς Καφετζής που είναι «καλό παιδί» είναι και λίγο σαν γιός της και γι’ αυτό χάρηκε με την υποδοχή που του επεφύλασσαν οι συντοπίτες του.

Εγώ πάλι δεν χάρηκα. Με κατέλαβαν-ομολογώ-όλοι αυτοί, οι, όχι και τόσο παράλογοι μάλλον, «διδακτισμοί», η πολιτική ορθότητα και τέλος-τέλος και η λογική που έμεινε γι’ άλλη μία φορά στα αζήτητα την ώρα που κόσμος συνέρρεε στη Ρόδο για να υποδεχτεί, μέσα στην πανδημία του κορονοϊού, ένα αγόρι που το μόνο του «επίτευγμα» ήταν ότι είναι strawberry blonde, συμπαθής στην κάμερα ενός ριάλιτι, αποτελεσματικός στα άλματα και στα εμπόδια και ψύχραιμος στους καυγάδες. «Αυτή την εποχή για τους μόνους που θα δικαιολογούσα τέτοια υποδοχή θα ήταν για τους γιατρούς στις μονάδες κοβιντ», σκέφτηκα να πω στη Ρόζα. Δαγκώθηκα. «Πολύ ξινό και «καθηγητικό»», φρενάρισα τον εαυτό μου. «Πάντως με εξοργίζει το γεγονός ότι τα κανάλια προβάλλουν ως κάτι υπέροχο και χαρούμενο την πολυπληθή συμμετοχή στο «καλωσόρισμα» του Τζέιμς και τα ίδια κανάλια στις ειδήσεις τους κατακεραυνώνουν όσους συνομηλίκους του Τζέιμς κάνουν «κορονοπάρτυ», ξανασκέφτηκα να πω. Αλλά τί τη νοιάζει τη Ρόζα τί κάνει ο Σκάι; «Ροζάκι μου γλυκό σε τρείς μήνες δεν θα ασχολείται κανείς με τον Τζέιμς. Και σε έξη δεν θα ξέρουν καν ποιος είναι. Δεν είδες ότι το έπαθε ακόμα κι ο “Ντάνος” το σούπερ μάτσο πρότυπο του Έλληνα άντρα;» Μπααα. Δεν της είπα τίποτα τελικά, πολλώ δε μάλλον τον κανόνα του Αντυ Γουόρχολ περί της 15λεπτης διασημότητας που μας επιφυλάσσει το μέλλον. Και ανέχτηκα αγόγγυστα και τη χαρά και την αγωνία της για την επανάληψη ανάλογου εφετζίδικου τηλεοπτικού σκηνικού όταν θα φτάσει στα πάτρια εδάφη ο Νίκος Μπάρτζης.

Σαν το Ροζάκι μας και σαν τους παλιούς συνομιλητές μου που αναρωτιόντουσαν πότε με το καλό θα αποκατασταθεί η Ζυγούλη, δεκάδες άνθρωποι σκοτώνουν την πιο θλιβερή όψη της πραγματικότητάς τους, ειδικά σε εποχές σαν τη ζοφερή της καραντίνας, στα «σήριαλ» που στήνουν τα ριάλιτυ, με επίφαση κάποια ειδική δεξιότητα ή προσόν (αθλητική, εμφανισιακή, φωνητική, μαγειρική) τα οποία επί της ουσίας δεν αναδεικνύονται γιατί δεν είναι αυτό το ζητούμενο. Το ζητούμενο είναι ο «ρόλος», η τηλεοπτική περσόνα που βάσει της ροπής, του χαρακτήρα και, κυρίως, των αποφάσεων της πανταχού παρούσας και τα πάντα πληρούσας «παραγωγής», θα ξετυλίξει το ταλέντο του στις ίντριγκες, τις πιέσεις, τις τρικλοποδιές και τις «συγκινήσεις» που θα στηθούν.

Οι παίκτες των ριάλιτι ακόμα κι αν ξεκινούν, αφελώς και με τις καλύτερες προθέσεις, το ταξίδι τους στην «εμπειρία ζωής», όπως την ονομάζουν όλοι τους, δεν αργούν να γίνουν κάπως σαν τους Επτά Νάνους στη Χιονάτη του Ντίσνεϋ: κάποια επεισόδια μετά θα αναδειχτεί ο Γκρινιάρης, ο Υπναράς, ο Χαζούλης, ο Σοφός, ο Ντροπαλός, ο Συναχωμένος κι ο Χαρούμενος. Οι τηλεθεατές θα αποχαυνωνόμαστε στις «περιπέτειές» τους που δεν είναι άλλες από διογκωμένες μικρογραφίες της δικής μας ζωής με πιο ωραίο σκηνικό και πιο πονηρεμένη και στοχευμένη «παραγωγή» . Έρωτες, καυγάδες, απογοητεύσεις, η προοπτική ενός καλού ποσού στην τσέπη και μίας θετικής -αν ο παίκτης είναι τυχερός- όσο και εξαιρετικά μεγάλης δημοσιότητας σε fast forward.

Τα περιέγραψε εξαιρετικά στο Αριθμός 11 ο Τζόναθαν Κόου, αυτός ο, αγγλοσαξωνικού φλέγματος, ανατόμος της δυτικής κοινωνίας, όταν επέλεγε μία από τις ηρωίδες του, με κρίση μέσης ηλικίας, να αναζητά λύση με τη συμμετοχή σ΄ένα ριάλιτι που τελικά την «αλέθει» ψυχολογικά, όταν η παραγωγή αποφασίζει πώς, ό,τι κι αν κάνει εκείνη, της ταιριάζει ο ρόλος της «αντιπαθητικής» και «ανεπιθύμητης». Η «ρετσινιά» θα την ακολουθήσει και στο Λονδίνο και, όπως συμβαίνει με τα δυσάρεστα πράγματα, η αρνητική της φήμη θα διαρκέσει περισσότερο απ΄ό,τι διαρκεί ο «θρίαμβος» του (εκάστοτε) νικητή του ριάλιτι.

Από αυτης της απόψεως, σκέφτομαι τελικά, οι τηλεθεατές των ριάλιτι είναι οι πιο ευνοημένοι. Όσοι δεν θέλουν να παρακολουθήσουν το National Geographic, αλλά μόνο το Survivor αυτό θα συνεχίσουν να κάνουν και ασφαλώς δεν θα πειστούν για το αντίθετο με κοινωνιολογικές αναλύσεις και ξινισμένες διαπιστώσεις. Όσοι θέλουν απλά να χαζεύουν, σε χαλαρές και κάπως ενοχικές παρενθέσεις πιο ενδιαφερόντων θεαμάτων και ασχολιών, επίσης θα το κάνουν. Η τηλεόραση θα συνεχίσει να ποντάρει σε παραγωγές που γεμίζουν τα ταμεία της. Αν κάποιοι την έχουν πιο δύσκολα είναι οι Τζέιμς αυτού του κόσμου, αν στα 20και κάτι, πιστέψουν ότι επειδή κοιμήθηκαν 180 νύχτες σε μία hand made καλύβα στον Άγιο Δομίνικο και, τρέχοντας πάνω-κάτω, κυλίστηκαν 180 μέρες στην εξωτική άμμο της «πύλης της Καραϊβικής», αξίζουν μία τόσο μαζική υποδοχή που να μην υπολογίζει καν την νοτιοαφρικανική μετάλλαξη.