O “ΒΡΩΜΙΚΟΣ” ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΟΥ FACEBOOK ΣΤΟ TIKTOK ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ ΤΟΥ

Πέραν του ότι ήταν πολύ μπροστά από την εποχή του, ο Φρίντριχ Βίλχελμ Νίτσε άφησε ως κληρονομιά κάποιες από τις μεγαλύτερες αλήθειες. Που εν συνεχεία, η ανθρωπότητα χρησιμοποίησε όπου τη βόλευε. Μια τέτοια περίπτωση είναι το “όλα επιτρέπονται, στον έρωτα και στον πόλεμο”. Δεν το έγραψε ‘σκέτο’, αλλά σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο* Αλλά κάποιοι δεν άφησαν μια μικρή λεπτομέρεια να τους χαλάσει την ιστορία και έτσι αυτοί που θέλουν να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα, χρησιμοποιούν την απομονωμένη ατάκα ελαφρά την καρδία.

Δες λίγο τι έκανε το Facebook για να ‘ρίξει’ τη δημοτικότητα και την αξία του TikTok.

Βάσει των ενεργών χρηστών, ανά μήνα το Facebook ηγείται της κούρσας των social media (2.910 δισεκατομμύρια), με το YouTube να είναι στο Νο2 (2.562.000.000) και το WhatsApp (που ανήκει στο Facebook, δηλαδή στο Meta) να έχει 2.000.000.000. Το Instagram (που επίσης, ανήκει sτη Meta) είναι στους 1.478.000.000 ενεργούς χρήστες ανά μήνα, το κινεζικό WeChat στους 1.478 δισεκατομμύρια και το ΤikTok στο 1 δισεκατομμύριο. Θα σου πω και ότι το Facebook Messenger είναι στο Νο6, με 998 εκατομμύρια, γιατί ίσως να φανεί χρήσιμο για τη συνέχεια.

Αν και περισσότερο χρήσιμη θα σου φανεί η πληροφορία πως το Facebook ζηλεύει αυτό που έχει καταφέρει το TikTok με τη νεολαία -και το οποίο δεν μπορεί να νικήσει, ό,τι και αν προσθέσει στις υπηρεσίες του. Toυναντίον, σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύτηκε το Φλεβάρη, το τελευταίο τετράμηνο του 2021 ‘έχασε’ μισό εκατομμύριο χρήστες. Αυτή ήταν η μεγαλύτερη ‘έξοδος’ που κατεγράφη στα 18 χρόνια της ‘ύπαρξης’ του.

Σε περυσινή, εσωτερική, αναφορά, την οποία διέρρευσε η whistleblower Frances Haugen, οι ερευνητές του Facebook ενημέρωναν πως “οι έφηβοι ξοδεύουν 2 με 3 φορές περισσότερο χρόνο” στο TikTok, από ό,τι στο Instagram και ότι η δημοτικότητα του Facebook μεταξύ των νέων είχε πέσει κατακόρυφα.

Σύμφωνα με το αποκλειστικό ρεπορτάζ της Washington Post, η Meta φαίνεται να πληρώνει μια από τις μεγαλύτερες εταιρίες συμβούλων της χώρας, για να ενορχηστρώσει διεθνή καμπάνια που θα στρέψει τους χρήστες εναντίον του TikTok. Η Targeted Victory είναι μια από τις εταιρίες που παίρνουν τα περισσότερα χρήματα από τους Ρεπουμπλικανούς, για καμπάνιες τους -το 2020 είχε λάβει περισσότερα από 237.000.000 δολάρια. Εκ των μεγαλύτερων αμοιβών, ήταν αυτή του American First Action -υπέρ του Τραμπ.

Η εκστρατεία περιλαμβάνει δημοσίευση άρθρων και επιστολών προς δημοσιογράφους μεγάλων τοπικών ειδησεογραφικών πρακτορείων, την προώθηση αμφιβόλων ιστοριών που υποστηρίζουν πως trends του TikTok ξεκίνησαν από το Facebook, ενώ δίνει κίνητρα σε πολιτικούς ρεπόρτερ και τοπικούς πολιτικούς, προκειμένου να βοηθήσουν “στην εξάλειψη του μεγαλύτερου ανταγωνιστή”.

Όπως αναφέρει το δημοσίευμα “υπάλληλοι της εταιρίας Targeted Victory (που κάνει ό,τι υπόσχεται το όνομα της) εργάστηκαν, ώστε να υπονομεύσουν το TikTok, μέσω μιας εθνικής εμβέλειας εκστρατείας στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και με ‘λομπίστικη’ καμπάνια που απεικονίζει την εφαρμογή που ζει την πιο γρήγορη ανάπτυξη, ως κίνδυνο για την αμερικανική κοινωνία και τα παιδιά της χώρας -αφού ανήκει στην ΒyteDance που έχει έδρα στο Πεκίνο”.

Επειδή ενδέχεται να μην το έχεις πρόχειρο, το TikTok κατέκτησε τον πλανήτη, εν μέσω πανδημίας.

Η Washington Post εξασφάλισε email από την εσωτερική αλληλογραφία των εργαζομένων στην Targeted Victory. Σε ένα που έστειλε ο διευθυντής της εταιρίας αναφέρεται πως ότι “χρειάζεται να μοιράσουμε το μήνυμα πως ενώ η Meta είναι τη σήμερον ημέρα ο σάκος του μποξ, το TikTok είναι η πραγματική απειλή, ειδικά ως μια ξένη εφαρμογή που είναι στο Νο1 στη διαμοίραση δεδομένων των νέων που τη χρησιμοποιούν”.

Εν τω μεταξύ, οι υπεύθυνοι ενθαρρύνθηκαν να χρησιμοποιήσουν τη δημοσιότητα του TikTok, ως τρόπο για να εκτρέψει τις ανησυχίες που υπάρχουν για το απόρρητο της Meta και την αντιμονοπωλιακή νομοθεσία. Οι αξιωματούχοι έταξαν εξτρά μπόνους “αν μπορούμε να χωρέσουμε αυτήν τη συνθήκη, σε ένα ευρύτερο μήνυμα που θα λέει ότι τα τρέχοντα νομοσχέδια και προτάσεις, δεν είναι το σημείο στο οποίο πρέπει να εστιάσουν τα μέλη του Κογκρέσου”.

Ένα παράδειγμα της καμπάνιας ήταν η διάδοση φημών για το υποτιθέμενο challenge “Slap a Teacher TikTok” στις τοπικές ειδήσεις, με αναφορές για κρίση που προκάλεσε στη Χαβάη. Μόνο που δεν υπήρχε τέτοια πρόκληση στο TikTok -και η φήμη είχε αρχίσει από το Facebook.

Σε άλλο email, ένας εκ των διευθυντών της Targeted Victory ζήτησε να του προτείνουν πολιτικούς ρεπόρτερ τοπικών καναλιών που θα μπορούσαν να ‘χρησιμεύσουν’ ως ‘πίσω πόρτα’ για μηνύματα εναντίον του TikTok, λέγοντας πως “θα θέλαμε η εταιρία να μην εμπλακεί”.

Ένα ακόμα παράδειγμα των ενεργειών της εταιρίας ήταν η χρησιμοποίηση υπαρκτών ανησυχιών και το ‘ταίριασμα’ τους με αβάσιμες, για να αμφισβητηθεί το TikTok (αφορούσε την εταιρική ιδιοκτησία και τις πρακτικές, με μια δόση υπερβολικών ιστοριών για κακή συμπεριφορά των χρηστών).

Υπήρχαν και emails στα οποία οι ιθύνοντες προέτρεπαν τους συνεργάτες τους, να προωθήσουν ιστορίες σε τοπικά μέσα, στις οποίες το TikTok θα συνδεόταν με επικίνδυνα trends για την υγεία των εφήβων, σε μια προσπάθεια να δείξουν πως το μέσο μπορούσε να προκαλέσει πολλά. Ρωτούσαν για τα τοπικά trends και ιστορίες και “μια ιδανικά κατάσταση θα ήταν τίτλοι όπως ‘από το χορό στον κίνδυνο’, όπως αναφερόταν πώς το TikTok έχει γίνει το πιο επιβλαβές social media, για τα παιδιά”.

Το μέσο ζήτησε το σχόλιο της Targeted Victory, που διευκρίνισε μόνο ότι εκπροσωπεί τη Meta εδώ και πολλά χρόνια και “είμαστε υπερήφανοι για τη δουλειά που έχουμε κάνει”. Ο εκπρόσωπος της Meta, Αndy Stone υπερασπίστηκε την καμπάνια, λέγοντας πως “πιστεύουμε ότι όλες οι πλατφόρμες, συμπεριλαμβανομένου του TikTok, θα πρέπει να υπόκεινται σε έλεγχο που συνάδει με την αυξανόμενη επιτυχία τους”. Εκπρόσωπος του TikTok είπε ότι “η εταιρία μας ανησυχεί ιδιαίτερα για την τροφοδότηση αναφορών στα τοπικά μέσα, οι οποίες είναι σχετικές με υποτιθέμενες τάσεις που δεν έχουν βρεθεί στην πλατφόρμα”.

Ενόσω γίνονταν τα πάντα για να αμαυρωθεί το TikTok, παρουσιάζονταν και ρεπορτάζ που αναδείκνυαν το Facebook.

Πάμε τώρα, και σε ένα άλλο θέμα που έχει να κάνει με τα emoji που επιλέγεις να ‘πατήσεις’. Και που δεν εμφανίστηκαν από τύχη -ή ‘τυφλή’ επιλογή.

Το Facebook ήθελε να είσαι πάντα θυμωμένος -και ας ήσουν παραπληροφορημένος

Προ πενταετίας, το Facebook παρείχε στους χρήστες του τη δυνατότητα να εκφράζουν το συναίσθημα που ένιωθαν, όπως έβλεπαν ένα ποστ στο timeline τους, με πέντε τρόπους: το like, την καρδιά, το γέλιο, τον εντυπωσιασμό, τη λύπη και το θυμό.

Το Facebook προγραμμάτισε τον αλγόριθμο που αποφασίζει τι βλέπουμε στον ‘τοίχο’ μας, ώστε να νιώθουμε την ανάγκη να χρησιμοποιήσουμε emoji αντίδρασης, ως ‘σημάδι’ για να ‘καταλάβει’ τι έπρεπε να προωθήσει -σε συναισθηματικό και προκλητικό περιεχόμενο. Συμπεριλαμβανομένου του περιεχομένου που πιθανότατα θα μας θύμωνε.

Από το 2017 το Facebook αντιμετώπιζε ως πέντε φορές πιο σημαντικό τον αλγόριθμο κατάταξης, από τα likes, όπως ξεξαθαρίζεται σε εσωτερική αλληλογραφία που αποκάλυψε σε άλλο αποκλειστικό, η Washington Post.

“Η θεωρία ήταν απλή: τα posts που προκάλεσαν πολλές αντιδράσεις με emoji, έτειναν να κρατούν τους χρήστες περισσότερο ‘απορροφημένους’ -που είναι το άπαν της επιχείρησης που λέγεται ‘Facebook’. Αποκαλύφθηκε και ότι οι ερευνητές της εταιρίας είχαν σπεύσει να αναφέρουν πως υπάρχει ένα κρίσιμο ελάττωμα: η εύνοια των ‘αμφιλεγόμενων’ αναρτήσεων -συμπεριλαμβανομένων αυτών που προκαλούσαν θυμό στους χρήστες-, ήταν τακτική που θα μπορούσε “να ανοίξει κατά λάθος την πόρτα σε περισσότερα ανεπιθύμητα μηνύματα, σε κατάχρηση και σε clickbait”.

Μετά τη συγκεκριμένη αναφορά, συνεργάτης του ερευνητή που την κατέθεσε είχε σχολιάσει “ναι, είναι πιθανό”. Και έγινε πραγματικότητα, όπως επιβεβαιώθηκε από ερευνητές δεδομένων του Facebook το 2019. Είχαν πει ότι οι αναρτήσεις που προκαλούσαν θυμωμένη αντίδραση, είχαν δυσανάλογες πιθανότητες να περιλαμβάνουν παραπληροφόρηση, τοξικότητα και ειδήσεις χαμηλής ποιότητας”. Τι έκαναν τα κεφάλια της εταιρίας; Τίποτα. “Πράγμα που σημαίνει ότι για τρία χρόνια, το Facebook ενίσχυε συστηματικά μέρος του χειρότερου ‘κομματιού’ της πλατφόρμας, καθιστώντας αυτό το γεγονός πιο εμφανές στη ροή των χρηστών και διαδίδοντας το σε πολύ μεγαλύτεροι κοινό”.

Η δύναμη της αλγοριθμικής προώθησης υπονόμευσε τις προσπάθειες των συντονιστών περιεχομένου και των ομάδων ακεραιότητας του Facebook, οι οποίοι έδιναν μια δύσκολη μάχη ενάντια στο τοξικό και επιβλαβές περιεχόμενο.

Η εσωτερική συζήτηση για το θυμωμένο emoji και τα ευρήματα στη μελέτη της χρήσης του, όπως και τις συνέπειες ‘έριξαν’ φως στην υποκειμενική ανθρώπινη κρίση που διέπει τον αλγόριθμο που αποφασίζει τι θα δουν οι δισεκατομμύρια χρήστες του Facebook, κάθε φορά που ‘ανοίγουν’ την εφαρμογή. “Έγιναν ο τρόπος που είχαν οι προγραμματιστές της πλατφόρμας, για να διαμορφώνουν τη ροή των πληροφοριών και τις συζητήσεις που γίνονταν στο μεγαλύτερο μέσο κοινωνικής δικτύωσης του πλανήτη -που έχει αποδειχθεί ότι επηρεάζει συναισθήματα, πολιτικές εκστρατείες έως και φρικαλεότητες”.

Τα έγγραφα αποκαλύπτουν πως εργαζόμενοι στις ομάδες ακεραιότητας του κολοσσού, είχαν ενημερώσει για τους κινδύνους επί του κόστους που θα είχαν στους ανθρώπους συγκεκριμένα στοιχεία του συστήματος αξιολόγησης. Είχαν προειδοποιήσει τα στελέχη που κάποιες φορές λάμβαναν υπ’ όψιν τις αναφορές.

Οι εργαζόμενοι είχαν αξιολογήσει και συζητήσει τη σημασία του θυμού στην κοινωνία. Κάποιος είχε γράψει πως “είναι ένα βασικό ανθρώπινο συναίσθημα”, ενώ άλλος επισήμαινε ότι “posts που προκαλούν οργή μπορεί να είναι ουσιώδη, ώστε να διαμαρτυρηθούν κινήματα ενάντια σε διεφθαρμένα καθεστώτα”.

Το 2019 οι ερευνητές του Facebook μελέτησαν τη χρήση όλων των emojis και διαπιστώθηκε πως το θυμωμένο πρόσωπο χρησιμοποιείτο μεν, λιγότερο από όλα (429.000.000 την εβδομάδα, με το like να έχει 63 δισεκατομμύρια ‘προτιμήσεις’ και την καρδιά 11.000.000.000). Πρόσθεσαν ωστόσο, ότι οι αντιδράσεις θυμού ήταν “πολύ συχνότερες” σε προβληματικές αναρτήσεις, όπως “πολιτικές ειδήσεις, χαμηλής ποιότητας, αστική παραπληροφόρηση, τοξικότητα και παραπληροφόρηση για την υγεία”.

Είχε τονιστεί πως το emoji θυμού “έχει γίνει όπλο στα χέρια πολιτικών προσώπων”. Βάσει πάντα, των αποκαλύψεων το 2020 το Facebook προχώρησε σε υποβιβασμό του, στον αλγόριθμο κατάταξης (δεν υπάρχουν αναφορές για το πώς και τις συνέπειες). Ένα θυμωμένο προσωπάκι είχε το 1/4 της δύναμης ενός like.

Η πραγματική αλλαγή ήλθε μέσω της Frances Haugen και των αποκαλύψεων που έκανε πέρυσι και ενώπιον του Κογκρέσου. Χαρακτηριστικά, είχε πει πως “ο θυμός και το μίσος είναι ο πιο εύκολος τρόπος για να ‘αναπτυχθεις’ στο Facebook”. Η εταιρία αναγκάστηκε να προβεί σε αλλαγές που επιθεωρήθηκαν από κοινοπραξία ειδησεογραφικών οργανισμών.

Η εκπρόσωπος του Facebook, Dani Lever λέει τώρα πως “συνεχίζουμε να εργαζόμαστε για να κατανοήσουμε ποιο περιεχόμενο δημιουργεί αρνητικές εμπειρίες, ώστε να μπορέσουμε να μειώσουμε τη διανομή του. Για παράδειγμα, αυτό που κάνουμε περιλαμβάνει περιεχόμενο που έχει δυσανάλογο αριθμό θυμωμένων αντιδράσεων”.

Από πέρυσι το emoji θυμού έχει πάψει να είναι ‘σημάδι’ για το τι θέλουν να δουν οι χρήστες και γίνεται προώθηση της καρδιάς και της θλίψης (‘αξίζουν’ όσο δυο likes). Στην πορεία διαπιστώθηκε πως μετά τη συγκεκριμένη αλλαγή, οι χρήστες άρχισαν να λαμβάνουν λιγότερη παραπληροφόρηση, λιγότερο ‘προβληματικό’ περιεχόμενο και ‘γραφική βία’.

*Αν όλα επιτρέπονται στον έρωτα και στον πόλεμο, τότε τίποτα δεν μας εμποδίζει από το να ερωτευόμαστε ολοκληρωτικά. Αν όλα επιτρέπονται στον έρωτα και στον πόλεμο, τότε δεν σταματάμε να πολεμάμε γι’ αυτό που αγαπάμε. Αν όλα επιτρέπονται στον έρωτα και στον πόλεμο, τότε αρπάζουμε όλες τις ευκαιρίες που μας παρουσιάζονται καθημερινά. Αν όλα επιτρέπονται στον έρωτα και στον πόλεμο, τότε δεν φοβόμαστε να πούμε αυτό που αισθανόμαστε. Αν όλα επιτρέπονται στον έρωτα και στον πόλεμο, τότε έχουμε μέσα μας μια δύναμη ικανή να μετατρέπει όλες τις δυσκολίες της ζωής σε ευκαιρίες για τον έρωτα και την αγάπη).