ΟΙ 10 ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΣΕΙΡΕΣ ΤΟΥ 2022

Ήταν μια περίεργη τηλεοπτική χρονιά: Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι η συζήτηση το τελευταίο δίμηνο αφορά σχεδόν αποκλειστικά μια Star Wars σειρά του Disney+ φτιαγμένη από την οπτική γκερίλα επαναστατών αντλώντας από αληθινά ιστορικά γεγονότα.

Δεν ήταν η μόνη φετινή περίπτωση σειράς που έμοιαζε να πηγαίνει κόντρα στο ίδιο το οικοσύστημά της: Το Severance αποτελεί μια ευθύτατη κριτική του tech industry οικοσυστήματος και παίζεται στο Apple TV+, ενώ θυμίζουμε πως συνεχίζεται το ακραία εναντίον του infotainment ολοκληρωτισμού The Boys που μας έρχεται από τη φιλική συχνότητα της Amazon.

Στο μεταξύ, η φθινοπωρινή σεζόν άνοιξε με την απευθείας κόντρα δύο μπλοκμπάστερ σειρών, του House of Dragon με το Rings of Power, μια κίνηση που τελικά βγάζει μόνο νικητές. Μέσα όμως σε αυτό τον κύκλο διασκευών, πρίκουελ, μεταφορών και σίκουελ, δεν έλειψαν και ορισμένες πλήρως πρωτότυπες ιδέες (όπως το Rehearsal) ή απολύτως ιδιοσυγκρασιακές, ολότελα προσωπικές ιστορίες (Irma Vep) που έδειξαν πως το μέσο σε καμία περίπτωση δεν έχει ακόμα εξαντληθεί.

10. The Bear

Από τη μία, έχουμε την ιστορία ενός παρηκμασμένου αντιήρωα που θέλει να ξαναχτίσει κάτι αλλά δε ξέρει πώς να σταματήσει να αποτελεί εμπόδιο για τον εαυτό του. Από την άλλη, έχουμε την ιστορία θριάμβου μιας νέας σεφ που αποφασιστικά δοκιμάζει να χτίσει κάτι δικό της σε έναν τρομερά δύσκολο, ανταγωνιστικό κόσμο. Πίσω τους, πάντα κάποιο πιάτο ετοιμάζεται, γιατί η σειρά κατανοεί πολύ καλά τον ίδιο της τον χώρο. Το The Bear ξέρει πότε να αφήσει τα πράγματα να ηρεμήσουν και πότε να ανεβάσει την ένταση, ξέρει πότε να βάλει φωτιά και πότε να σβήσει (με λίγο κρασί). Είναι μια σειρά που καταλαβαίνει τόσο το γιατί η κουζίνα μπορεί να μοιάζει με σκηνικό κόλασης, αλλά κι ένας χώρος αγνά καθηλωτικός, χώρος απαράμιλλης γοητείας, πρόκλησης και δημιουργικότητας. (Disney+) (Αναλυτική κριτική)

9. The Staircase

Δραματοποιώντας μια αληθινή ιστορία που έγινε το πλέον θεμελιώδες true crime ντοκιμαντέρ κάμποσα χρόνια πίσω, αλλά και την ίδια την διαδικασία της μετατροπής της αληθινής ιστορίας σε ντοκιμαντέρ, το νέο αυτό Staircase του σκηνοθέτη Αντόνιο Κάμπος κατάφερε να αμφισβητήσει τον εαυτό του, τους δημιουργούς και τους πρωταγωνιστές του, το είδος στο οποίο ανήκει, και τελικά την ίδια την ιδέα της αλήθειας-ως-entertainment. Ο Κάμπος παίρνει το «true» του «true crime» και το υπογραμμίζει, το κάνει bold, το διαγράφει, το χαράζει, το κάνει highlight με φωσφοριζέ μαρκαδόρο, το μουτζουρώνει. Το σοκαριστικό, ηθικά αμφισβητήσιμο, θυελλώδες, γεμάτο περιέργεια Staircase του 2022 είναι ακριβώς αυτό: Η ένταση ανάμεσα στα διαφορετικά επίπεδα της αλήθειας. (Vodafone TV) (Αναλυτική κριτική)

8. Players

Από τους δημιουργούς του American Vandal (μια από τις αγνά αστειότερες σειρές της περασμένης δεκαετίας και μια από τις πιο υποτιμημένες, χαμένες μες στο νετφλιξικό χάος παραγωγές), το Players ακολουθεί παρόμοια συνταγή παρουσιάζοντας με απόλυτη σοβαρότητα ένα παντελώς σαχλό mockumentary. Αυτή τη φορά στο στόχαστρο δεν είναι το true crime αλλά τα πάσης φύσεως ηρωικά πορτρέτα α λα The Last Dance: Ακολουθώντας την ιστορία μιας e-sports ομάδας, το Players δημιουργεί και διαλύει καρτουνίστικους ήρωες στο λεπτό με ταυτόχρονα ολοσόβαρες αναλύσεις στρατηγικής παιχνιδιού και backstage ανάλυσης, χωρίς ποτέ να χάνεται σε λυρικά, συναισθηματικά μονοπάτια. Αγνή κωμωδία του παραλόγου. (Cosmote TV)

7. The Rehearsal

Μπορείς όμως ποτέ να κατασκευάσεις μια τέλεια συνθήκη; Κι αν ναι, γιατί να το κάνεις; Κι αν ναι, τότε τι λέει αυτό για σένα; Έχοντας στο παλμαρέ του μια από τις κορυφαίες σειρές του 21ου αιώνα (Nathan For You), ο Νέιθαν Φίλντερ επιστρέφει με την λευκή επιταγή του, δηλαδή το πρότζεκτ εκείνο που μοιάζει να δημιουργήθηκε επειδή το Χόλιγουντ του είπε με κλειστά μάτια «ναι σε όλα». Ένα πείραμα συμπεριφορών που εξελίσσεται σε αέναο κύκλο αυτο-ψυχανάλυσης με δάνεια περισσότερο από τη Συνεκδοχή της Νέας Υόρκης παρά οποιασδήποτε κωμωδίας συμπεριφορών, το Rehearsal στρώνει επίπεδα πραγματικότητας το ένα πάνω από το άλλο και στην συνέχεια επιχειρεί να τα ξεφλουδίσει για να φτάσει από την αντίθετη διαδρομή πίσω στην αρχή. Καταλήγοντας φυσικά στο τέλος χαμένο στην άβυσσο. Επεισόδιο προς επεισόδιο, το πιο «δεν πιστεύω τι βλέπουν τα μάτια μου» θέαμα της χρονιάς. (Vodafone TV)

6. Star Trek: Brave New Worlds

Κάποιες φορές, τα πράγματα (μπορούν να) είναι απλά. Εκπρόσωπος μιας τηλεόρασης πρακτικά χαμένης στο άπειρο του χρόνου, το πιο πρόσφατο από τα νέα Star Trek είναι και το καλύτερο γιατί ξέρει πώς με διάθεση και εφευρετικότητα να εκτελέσει την παλιότερη και σίγουρη (αλλά παράλογα, ξεχασμένη) τηλεοπτική συνταγή του σύμπαντος. Επιστρέφοντας στο παρελθόν της σειράς, το Brave New Worlds δανείζεται δομικά και στιλιστικά στοιχεία από τους old school προκατόχους του, λέγοντας με κέφι αυτοτελείς περιπέτειες της κάθε εβδομάδας, που φτάνουν από το «ένα παλιό φλερτ του καπετάνιου επιστρέφει αλλά αυτή τη φορά κρύβει ένα ύποπτο μυστικό» μέχρι «ανταλλαγή σωμάτων!» κι όλες τις ενδιάμεσες χροιές. Μας ταξίδεψε! (Cosmote TV)

5. The Boys

Θα μπορούσες να το πεις και ντοκιμαντέρ. Η διασκευή ενός μέτριου υπερηρωικού κόμικ έχει εξελιχθεί στην πιο πολιτικά καίρια σειρά της εποχής μας, ένας υπερ-βίαιο και κυνικό στόρι πάνω στους διαφορετικούς τρόπους που βρίσκει ο φασισμός ώστε να επικρατεί συστημικά σε κάθε πτυχή της κοινωνικής μας ύπαρξης, πείθοντάς μας πως είναι εκεί για το καλό μας. Η 3η σεζόν της σειράς εμβάθυνε στα σκοτεινά συλλογικά ένστικτα, αποκαλύπτοντας σταδιακά όλο και περισσότερο τον Homelander σε ένα κοινό που τον αγαπά όσο πιο επιθετικός και απροκάλυπτος γίνεται, την ώρα που ένα κομμάτι του παρελθόντος έρχεται για να εκδικηθεί. (Amazon Prime Video)

4. Severance

Μια εκπληκτική sci-fi ιδέα που αντικατοπτρίζει τόσο κάτι από την αγωνία μας για την επαγγελματική δυστοπία του σήμερα, όσο κι από μια ευρύτερη εσωτερική αναζήτηση για το ποιοι είμαστε, τι μας σχηματίζει, και τι είναι τελικά αυτό που ορίζει τον βαθύτερο εαυτό μας. Ένα θαυμάσια δομημένο τοπίο κόλασης, ταυτόχρονα εσωτερικής όσο και υλικής, σε απόλυτη αισθητική αρμονία. Το να ανακαλύψουμε τι βρίσκεται στα βάθη της (ή έξω από αυτήν!) γίνεται σταδιακά όλο και πιο συναρπαστικό με τη σκοτεινή του γοητεία τελικά να πηγάζει από μια πολύ βαθιά υπαρξιακή αναγκαιότητα, σαν κάτι μέσα μας να αναρωτιέται: Δεν μπορεί αυτό να είναι όλο, έτσι; (Apple TV+)

(Αναλυτική κριτική)

3. Better Call Saul

Μέσα από το τελευταίο πακέτο επεισοδίων του Better Call Saul, σαν άλλη Χριστουγεννιάτικη Ιστορία, μας επισκέπτονται τα φαντάσματα του παρελθόντος αλλά και του μέλλοντος του Τζίμι: τη μια στιγμή γνωρίζει τον Γουόλτερ Γουάιτ, την άλλη στιγμή γνωρίζει την Κάρολ Μπερνέτ. Τη μια στιγμή η Κιμ Γουέξλερ μιλάει κάτω ένα βρεγμένο υπόστεγο στον Τζέσι Πίνκμαν για τον Τζίμι «όταν τον γνώριζε» και την άλλη ο Τζιν Τάκαβικ, δηλαδή η κρυψώνα του Σολ Γκούντμαν, αρχίζει ξανά τα ίδια. Είναι ένα εκπληκτικό τελικό σερί επεισοδίων, που αντί να εστιάσουν περισσότερο σε κάποιο μηχανισμό πλοκής της Πτώσης του Τζίμι ή σε επεξηγήσεις του πώς συνέβη το παραμικρό κάθε τι του Breaking Bad, αντ’αυτού εκπροσωπούν μια σειρά που συνειδητοποιεί πως έχει μεγαλύτερη αξία το να καθίσει άνετα πίσω στην πολυθρόνα, να κλείσει τα μάτια, και να ονειρευτεί. Να ονειρευτεί γνωριμίες και πρόσωπα του παρελθόντος, να ονειρευτεί εφιάλτες ενός ασπρόμαυρου μέλλοντος, να αναζητήσει τις καθοριστικές στιγμές μιας χαραμισμένης ζωής, να ψάξει μοτίβα που συνδέουν τον Τζίμι, τον Σολ, τον Τζιν. (Netflix)

(Αναλυτική κριτική)

(Recap του φινάλε)

2. Andor

Ο Γκίλροϊ κι η εκλεκτή ομάδα σεναριογράφων και σκηνοθετών του αντλούν έμπνευση από την αληθινή Ιστορία, από επαναστατικά μανιφέστα κι από αντίστοιχα γεγονότα σε κάθε αιώνα και σημείο του πλανήτη. Η σειρά ξοδεύει χρόνο, ενέργεια και χώρο ώστε να επιτρέψει στο κάθε της σκηνικό, στην κάθε της τοποθεσία, να αναπτυχθεί ως κάτι το μοναδικό. Μέρη με τις δικές τους αισθητικές και τις δικές τους παραδόσεις. Κανένας τόπος δράσης του Andor δεν μοιάζει απλώς με σετ, κι όλα μαζί σχηματίζουν το ψηφιδωτό ενός ολοζώντανου κόσμου που αναγκάζεται να καταπιέσει κάθε του στοιχείο μοναδικότητας. Όλα μαζί, συνθέτουν κάτι λεπτομερές, υπομονετικό, συνεπές, αγωνιώδες, οργανικό. Είναι μια εντυπωσιακή Star Wars σειρά επειδή επιθυμεί –και καταφέρνει– να είναι πρωτίστως μια εντυπωσιακή σειρά.

Κι ούτε είναι μια ιστορία βουτηγμένη στην επιφανειακή αυτοαναφορικότητα, μια ιστορία που ξεκινά και τελειώνει μέσα σε έναν προϋπάρχοντα κόσμο. Παρά εντοπίζει τα ενδιαφέροντα σημεία τομής εκείνου του φανταστικού σύμπαντος με αποδεδειγμένα μοτίβα της ανθρώπινης Ιστορίας. Και παρατηρεί. Και αναρωτιέται. Και θέτει σε κίνηση. Ρωτάει, «πώς γεννιέται μια επανάσταση». Αλλά και επιμένει: «πώς συντηρείται; πώς απειλείται; πώς καταπιέζεται; πώς επικρατεί;». Κάποιες φορές, το πιο επαναστατικό πράγμα που μπορείς να κάνεις, είναι απλώς να έχεις αγνή περιέργεια. (Disney+)

(Αναλυτική κριτική)

1. Irma Vep

Το πιο ενδιαφέρον αφηγηματικό πείραμα της χρονιάς: Ο γάλλος σκηνοθέτης Ολιβιέ Ασαγιάς (Personal Shopper, Irma Vep) εμπνέεται από μια από τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών, ένα σίριαλ του βωβού κινηματογράφου από το 1915-1916 με τίτλο Les Vampires και δημιουργεί όχι τόσο σίκουελ, όχι ριμέικ, αλλά ένα κομμάτι διαλόγου που έρχεται περισσότερο από έναν αιώνα μετά. Ταυτόχρονα, ο διάλογος συμπεριλαμβάνει και το ομώνυμο δικό του φιλμ από το 1996, όπου είχε και πάλι επιχειρήσει κάτι παρόμοιο. Όμως τότε ήταν άλλος ο κόσμος κι ήταν διαφορετικός ο ίδιος. 26 χρόνια μετά, 106 χρόνια μετά, τα πάντα είναι διαφορετικά όμως ο διάλογος εξακολουθεί.

Τι είναι όμως το Irma Vep στις διάφορες εκδοχές του; Το Les Vampires του Λουί Φεγιάντ είναι ένα κλασικό αριστούργημα των απαρχών του σινεμά, για μια εγκληματική σπείρα στο Παρίσι, τις απόπειρες ενός δημοσιογράφου να τους σταματήσει, και κυρίως για την μεθυστική, μαγευτική παρουσία της Ίρμα Βεπ, μιας σπουδαίας φιγούρας του κακού. Στην ταινία του 1996, ο Ασαγιάς έγραψε μια ιστορία για την προσπάθεια ενός σκηνοθέτη (στην ουσία, ο εαυτός του) να διασκευάσει το Les Vampires σε ταινία με πρωταγωνίστρια την θρυλική Μάγκι Τσέουνγκ (Ερωτική Επιθυμία) με την οποία παντρεύτηκαν δύο χρόνια μετά. Μέσα σε όλα, η ταινία είναι μια βιτριολική σάτιρα του κυνισμού της βιομηχανίας διασκέδασης, όσο και μια δημιουργικά απελευθερωτική άσκηση ύφους.

Γιατί λοιπόν υπάρχει το νέο, τηλεοπτικό μάλιστα, Irma Vep; Κι εδώ ακολουθούμε έναν σκηνοθέτη που προσπαθεί να μεταφέρει το Les Vampires –αυτή τη φορά σε πρεστίζ τηλεοπτική σειρά με αυτά τα βαρετά μουντά φίλτρα επειδή έχουμε 2022– με πρωταγωνίστρια αυτή τη φορά την Αλίσια Βικάντερ, που δεν έχει τίποτα από τον αιθέριο εντυπωσιασμό της Τσέουνγκ, κάτι που φυσικά ο Ασαγιάς γνωρίζει πολύ καλά κι είναι μέρος της ιδέας του. Το νέο Irma Vep είναι πολύ σέξι, είναι πολύ αστείο, με διαρκείς αναφορές και απόψεις και τοποθετήσεις πάνω στα πλέον καυτά ζητήματα της Ευρύτερης Συζήτησης (ο Ασαγιάς ξεκάθαρα παρακολουθεί διαρκώς τις ονλάιν συζητήσεις), πάνω στην τέχνη, πάνω στο σινεμά, πάνω στην (peak) τηλεόραση. Είναι αυτοσαρκαστικό και πικραμένο αλλά και με ξεσπάσματα απελευθέρωσης.

Βάζοντας στο ρόλο της νέας Ίρμα Βεπ μια σταρ της διπλανής πόρτας (όπως είναι η Αλίσια Βικάντερ, που μοιάζει με 25 άτομα που έχεις γνωρίσει στη ζωή σου, και τα συμπαθείς όλα), αλλά και κάνοντας διαρκείς αναφορές τόσο στην ομώνυμη ταινία του αλλά ακόμα και στο φάντασμα της Τσέουνγκ, ο Ασαγιάς δημιουργεί ένα εξαιρετικά διασκεδαστικό δοκίμιο πάνω στην εμμονή και την ματαιότητα του να προσπαθήσεις να αφήσεις πράγματα πίσω. Η σειρά είναι όλη γεμάτη πνεύματα, από πρόσωπα του παρελθόντος που διαρκώς επιστρέφουν, μέχρι την Βικάντερ με το λάτεξ να ξεγλιστρά από δωμάτιο σε δωμάτιο, μέχρι τις ίδιες τις εικόνες του Φεγιάντ, πιο καθαρές και high definition από όσο έχουν υπάρξει ποτέ.

Σε αυτό τον διάλογο με ένα ένα παρελθόν προσωπικό και καλλιτεχνικό, ο Ασαγιάς ενώνει την αρχή με το τέλος του σινεμά μέσα από μια ιστορία που έχει ειπωθεί ξανά και ξανά, και θα ειπωθεί οπωσδήποτε και πάλι. Τα πνεύματα δεν ξορκίζονται– τα πνεύματα πάντοτε έχουν κάτι καινούριο να αποκαλύψουν. (Vodafone TV)