ΟΙ VIRAL ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΑΪΚΩΝ LOCKDOWN ΣΕ ΕΝΑ ΛΕΥΚΩΜΑ
Οι εικόνες του πολύπειρου φωτογράφου Χάρη Παπαδημητρακόπουλου έγιναν viral κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Τώρα τις συγκεντρώνει σε ένα λεύκωμα με τίτλο “Lockdowned”, μαζί με πρωτότυπα, προσωπικά κείμενα, που γράφτηκαν την ίδια περίοδο από καλλιτέχνες, δημοσιογράφους, λογοτέχνες και πολιτικούς.
Τρία χρόνια μετά την επιβολή του πρώτου lockdown, ο φωτογράφος Χάρης Παπαδημητρακόπουλος, εκτός από το πού βρισκόταν και τι έκανε στις 22/3/2020, θυμάται με ακρίβεια και τι πέρασε από το μυαλό του τη στιγμή εκείνης της πρωτοφανούς ανακοίνωσης. «Είχα μόλις προσγειωθεί στην Αθήνα. Το προηγούμενο δεκαπενθήμερο ήμουν στην Ελβετία και η πρώτη αυθόρμητη σκέψη μου ήταν η εξής: Αμάν, μαλακία έκανα που γύρισα».
Ήταν η πρώτη περίοδος της πανδημίας και όλοι τελούσαμε υπό σύγχυση και μάλιστα έντονη. Κυριευμένοι από φόβο και αγωνία όσον αφορά την -προσωπική και των οικείων μας- υγεία, ταυτόχρονα όμως και διάθεση να μην πάει εντελώς χαμένος ο επιπλέον ελεύθερος χρόνος που είχε ο καθένας στα χέρια του. «Στην κλίμακα από το 1 ως το 10, στην αρχή φοβόμουν στο 7, πιο μετά στο 5, για τη μάνα μου όμως συνέχεια στο 10 – ευτυχώς δεν κόλλησε. Από την άλλη, για να είμαι ειλικρινής αυτό που σκέφτηκα ήταν πως θα έκανα πολύ περισσότερο ποδήλατο και πως επιτέλους θα έβρισκα το χρόνο να τελειώσω κάτι αδιάβαστα βιβλία και να ακούσω πολλή μουσική» λέει σήμερα ο Παπαδημητρακόπουλος.
Έχοντας μέχρι τότε διαγράψει μια λαμπρή πορεία 35 ετών ως φωτογράφος, και μάλιστα αεικίνητος και πολυσχιδής («Θυμάμαι πολύ έντονα την πρώτη φορά που είχα μπροστά στο φακό μου τον Μικ Τζάγκερ, στην πρεμιέρα της Steel Wheels Tour το 1989 στη Βοστώνη / τον Leonard Cohen να μου ποζάρει χαρούμενος πριν το soundcheck της συναυλίας του στον Λυκαβηττό / τα πορτρέτα που έχω κάνει σχεδόν σε όλους τους Πρωθυπουργούς από το 1989 μέχρι σήμερα / μια αποστολή γεμάτη δέος και φόβο στο εμπόλεμο Σαράγιεβο το 1995 / την τρομερή εμπειρία όταν μαζί με τον δημοσιογράφο και φίλο Θανάση Τσίτσα μπήκαμε στα ερείπια των Δίδυμων Πύργων στη Νέα Υόρκη, μασταν οι πρώτοι εκεί / μια ασπρόμαυρη λήψη του Κιθ Ρίτσαρντς στο θεατράκι της Δήλου / ορειβασίες με τον πατέρα Μητσοτάκη στα Χανιά / να ψάχνουμε καλούς φακούς μαζί με τον Ανδρέα Παπανδρέου σε μαγαζιά των Βρυξελλών») σκέφτηκε ότι εκ των πραγμάτων ήταν μάλλον μια καλή στιγμή να κατεβάσει ταχύτητα. Κι όμως, δεν άντεξε παρά μόνο για λίγες ώρες. «Από την πρώτη κιόλας μέρα ήθελα να είμαι έξω. Από την πρώτη στιγμή ήθελα να το φωτογραφίσω όλο αυτό».
Ξεκινούσε τα ξημερώματα, τα μεσημέρια επέστρεφε στο σπίτι του, και έβγαινε ξανά το απόγευμα, συνεχίζοντας μέχρι τις 10 το βράδυ. «Πήγαινα παντού με το ποδήλατο» λέει, στέλνοντας στο 13033 τον αριθμό 6 (για όσους δεν θυμούνται: Σωματική άσκηση σε εξωτερικό χώρο ή κίνηση με κατοικίδιο ζώο, ατομικά ή ανά δύο άτομα, τηρώντας στην τελευταία αυτή περίπτωση την αναγκαία απόσταση 1,5 μέτρου) προφανώς όχι μόνο μία φορά την ημέρα. «Έσβηνα το πρώτο sms της ημέρας, έσβηνα και το “εγκρίνεται”, έστελνα νέο 6 κ.ο.κ., με αποτέλεσμα να είμαι έξω με τις ώρες». Το πεδίο δράσης του ήταν η Καλλιθέα, η Νέα Σμύρνη, τα Πετράλωνα, η Ακρόπολη, το Μοσχάτο, το Φάληρο και ο Πειραιάς.
Η πρώτη φωτογραφία που τράβηξε ήταν σε μια άδεια παιδική χαρά στην Καλλιθέα. Θα περνούσαν τρεις εβδομάδες μέχρι να παγιωθεί στο μυαλό του η ιδέα ενός λευκώματος. «Ήξερα ότι είχα πολύ ωραίο υλικό στα χέρια μου. Είχα ήδη στείλει φωτογραφίες σε ειδησεογραφικά πρακτορεία του εξωτερικού και η ανταπόκρισή τους ήταν εξαιρετική» λέει στο Magazine. Όπως εξαιρετική ήταν και η ανταπόκριση του κόσμου στα social media. Είναι δηλαδή πολύ πιθανό να είδατε στο timeline σας και να μοιραστήκατε στο wall σας κάποια από τις viral φωτογραφίες του Χάρη Παπαδημητρακόπουλου.
Στο φωτογραφικό του λεύκωμα που μόλις κυκλοφόρησε με τίτλο “Lockdowned” (εκδ. Υδροπλάνο) περιλαμβάνονται, μεταξύ πολλών ακόμη, και όλες οι φωτογραφίες που είχε ανεβάσει στον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook, «με προεξάρχουσα τη φωτογραφία του εξωφύλλου, το φωτισμένο παράθυρο μίας ημιυπόγειας γκαρσονιέρας των 28 τ.μ. Είχα γράψει και την ιστορία της τετραμελούς οικογένειας που έμενε εκεί. Είχα βάλει λεζάντα: “Δεν είναι όλες οι καραντίνες ίδιες”, με αποτέλεσμα να υπάρξουν χιλιάδες κοινοποιήσεις και ένα τρομερό κύμα συμπαράστασης στους ανθρώπους αυτούς. Ευτυχώς ο άνεργος πατέρας βρήκε δουλειά την ίδια μέρα, τον προσέλαβε ένας γνωστός μου αμέσως μόλις διάβασε την ιστορία τους».
Τα σχόλια κάτω από τις φωτογραφίες ήταν εκατοντάδες και ο ίδιος τα θυμάται ακόμη, ειδικά αυτά στη φωτογραφία της γκαρσονιέρας. «Όταν ξεπέρασα την έκπληξη της φοβερής διασποράς αυτής της ιστορίας στα social media, τα διάβασα όλα» λέει και αυτό που του έκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση ήταν η διάθεση προσφοράς από τον κόσμο. «Προσέφεραν καναπέδες, παιδικά ρούχα, φαγητά, ως και τηλεοράσεις».
Κάποιες λήψεις τον δυσκόλεψαν περισσότερο από άλλες –«Τα βράδια που φωτογραφίζα το φεγγάρι ανάμεσα στις πολυκατοικίες της Αθήνας. Αυτές οι λήψεις απαιτούν εξοπλισμό και πολύ χρόνο. Φαντάσου τώρα να είναι οι δρόμοι άδειοι κι έρημοι και στη μέση να είμαι εγώ ο τρελαμένος με τα τρίποδα και κάτι τεράστιους τηλεφακούς. Ευτυχώς δεν με είδε κάποιος αστυνομικός τότε. Τι να εξηγήσεις τέτοια ώρα στο Όργανο»– ώσπου φτάνοντας στην άρση των περιορισμών του πρώτου lockdown ήξερε ότι είχε στα χέρια του αρκετό υλικό ακόμη και για τρία, όπως λέει, λευκώματα. Θα συνέχιζε να φωτογραφίζει κατά τη διάρκεια και του επόμενου lockdown, και λίγο πριν πέσει η αυλαία του 2020, ήταν πια η κατάλληλη στιγμή να προχωρήσει η υλοποίηση της ιδέας του στο επόμενο της στάδιο, αυτό της αναζήτησης των λέξεων που θα συνόδευαν τις 100 εικόνες του.
Απευθύνθηκε σε καλλιτέχνες, πολιτικούς, συγγραφείς και δημοσιογράφους (ανάμεσά τους και ο υπογράφων), ζητώντας κείμενα «από φίλους που αγαπώ και από συνεργάτες δοκιμασμένους με τα χρόνια. Κοινή συνισταμένη όλων αυτών ήταν πως κάθε ένας τους έχει αυτό που εγώ υπολογίζω πιο πολύ απ’ όλα: a beautiful mind». Απ’ όλους ζήτησε να εμπνευστούν από τα κλικ του και να γράψουν ελεύθερα, χωρίς να είναι ανάγκη τα κείμενα να μιλάνε για τον ίδιο ή τη δουλειά του. Ο καθένας μπορούσε να γράψει ό,τι ήθελε, μια πολυφωνική διαδικασία με αποτέλεσμα ένα ψηφιδωτό 50 απόψεων και εξομολογήσεων διαφορετικών υφών με αφετηρία ένα πρωτοφανές, κοινό βίωμα που όλοι προφανώς ελπίζουν να μην επαναληφθεί.
Σήμερα πάντως που το -πολύτιμο αισθητικά αλλά και για τον ιστορικό του μέλλοντος- “Lockdowned” κυκλοφορεί, ο Χάρης Παπαδημητρακόπουλος ομολογεί ότι μερικές φορές υπάρχει κάτι που του λείπει από την τόσο πρόσφατη περίοδο της δημιουργίας του, τα προ τριετίας δύο πρώτα lockdown που φαντάζουν πια τόσο μακρινά. «Μου λείπουν οι πάρα πολλές ώρες μουσικής και μόνο μουσικής στο σπίτι». Όλα τα τραγούδια που άκουγε πριν πάρει τους δρόμους με τις φωτογραφικές του μηχανές περασμένες στο λαιμό.
