Παιχνιδοποιός: Μπήκαμε στα backstage του καθηλωτικού ψυχολογικού θρίλερ και καταλάβαμε γιατί σημειώνει απανωτά sold out

Το θεατρικό έργο του Γκάρντνερ ΜακΚέυ είναι ανατριχιαστικό... κυριολεκτικά παγώνει το αίμα. Ψάξαμε και βρήκαμε γιατί η θεατρική Αθήνα μιλάει συνεχώς για αυτή την παράσταση.

Από την πρώτη μέρα παραστάσεων ο «Παιχνιδοποιός» στο Μικρό Γκλόρια σημειώνει απανωτά sold out. Ένα έργο βαθιά ανησυχητικό και απολύτως επίκαιρο. Ένα κλασικό έργο μυστήριου που σας κρατά στην άκρη του καθίσματος σας. Γιατί το κοινό της Αθήνας έχει λατρέψει αυτό το έργο τόσο πολύ; Ίσως επειδή αποτελεί ένα δραματουργικό κομψοτέχνημα δυνατών ερμηνειών δια χειρός του χολιγουντιανού σταρ Γκάρντνερ ΜακΚέυ που έχει υμνηθεί, μεταξύ άλλων, από τη Washington Post και τη Daily Express;

Ίσως γιατί αποτελεί ένα κλασικό δείγμα του σύγχρονου αμερικάνικου ρεαλισμού που ακροβατεί με μαεστρία ανάμεσα στο ψυχολογικό θρίλερ και το κοινωνικό σχόλιο; Ίσως γιατί, παρότι γράφτηκε το 1984, το έργο συνομιλεί απευθείας με το σήμερα και χτυπά στην καρδιά της εγκληματικής επικαιρότητας, προφητεύοντας τη συζήτηση περί γυναικοκτονίας;

Ίσως γιατί ο Μπράιαν Ντε Πάλμα το λάτρεψε τόσο πολύ που επιχείρησε επανειλημμένα να το μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη με πρωταγωνιστή τον Κόλιν Φερθ; Ίσως γιατί ο ήρωας του έργου εμπνέεται από τον serial killer της σειράς Dahmer που σαρώνει αυτή την περίοδο στο Netflix; Ίσως για όλα αυτά μαζί.

Εμείς μιλήσαμε με τους συντελεστές του έργου και είχανε πολλά να μας πουν..

Francesca Giaitzoglou - Watkinson

“Παιχνιδοποιός είναι προφανώς όποιος έχει δύναμη να προκαλεί παιχνίδια. Στο συγκεκριμένο έργο, τα παιχνίδια στοχεύουν στο μυαλό, είναι παιχνίδια με υψηλή επικινδυνότητα. Κυκλοφορούν γύρω μας άνθρωποι που τους ιντριγκάρει η ιδέα να παίζουν με την ανθρώπινη ψυχολογία, τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Μου θυμίζει τον Τζορτζ Όργουελ που ανέφερε στο «1984» πως η μεγαλύτερη επιβολή σε έναν άνθρωπο επιτυγχάνεται, όταν καταφέρνεις να του διαλύσεις τον εγκέφαλο και να τον συναρμολογήσεις από την αρχή. Τέτοια παιχνίδια παίζουν οι ήρωες του έργου” αναφέρει στο Magazine ο Αλέξανδρος Κοέν.

Η μεγαλύτερη επιβολή σε έναν άνθρωπο επιτυγχάνεται, όταν καταφέρνεις να του διαλύσεις τον εγκέφαλο και να τον συναρμολογήσεις από την αρχή

Η υπόθεση αφορά την αστυνομική νευροψυχολόγος Μωντ Κρίστοφερ που ζει μόνη της, απομονωμένη στους λόφους του Λος Άντζελες. Τον τελευταίο καιρό την απασχολεί, σε βαθμό εμμονής, μια πρωτοφανής, ανεξιχνίαστη υπόθεση που έχει αναλάβει. Ένας παρανοϊκός άντρας, αγνώστων στοιχείων, πραγματοποιεί κατά συρροή επιθέσεις στις ανυποψίαστες γυναίκες της πόλης, με έναν τρόπο τρομακτικά παράδοξο. Δεν τις δολοφονεί. Δεν τις βιάζει. Σαγηνεύει τα θύματά του, τα οδηγεί οικειοθελώς στο κρεβάτι και στο τέλος τα ακινητοποιεί με λοβοτομή. Μετατρέποντας τις σε άβουλα παντοτινά του παιχνίδια. Η Μωντ έρχεται αντιμέτωπη με την αγριότητα αυτών των εγκλημάτων σχεδόν καθημερινά. Είναι εκείνη που έχει αναλάβει τη φροντίδα των θυμάτων του.

Ένα ήσυχο –κατά τα άλλα– βράδυ, ένας συμπαθής νεαρός τής χτυπά την πόρτα, ζητώντας λίγη βοήθεια, καθώς ξέμεινε στα μέρη της επειδή χάλασε το ποδήλατό του.

@PATROKLOS_SKAFIDAS

Ένα καθαρόαιμο ψυχολογικό θρίλερ, που έχει συλλάβει κι αποτυπώσει μοναδικά ακραίες ανθρώπινες αντιδράσεις

“Το έργο αυτό είναι πολύ γοητευτικό. Μιλάει τη γλώσσα μας, υπάρχει στο σήμερα. Ο θεατής του δε χρειάζεται να κάνει αναγωγές. Δυστυχώς είναι όλα πολύ αναγνωρίσιμα στην κοινωνία μας. Από την άλλη είναι ένα έργο που δεν έχει ξαναπαιχτεί στην Ελλάδα. Όταν μου το σύστησε γεμάτη ενθουσιασμό η Ραφίκα Σαουίς, συμμερίστηκα τη χαρά της.

Έχουμε να κάνουμε μ’ ένα καθαρόαιμο ψυχολογικό θρίλερ, που έχει συλλάβει κι αποτυπώσει μοναδικά ακραίες ανθρώπινες αντιδράσεις. Κινείται διαρκώς στα άκρα, μέσα σε μια σαγηνευτική επικινδυνότητα που ανατρέπεται με μαθηματική ακρίβεια πολύ τακτικά. Από ένα σημείο και ύστερα, αμφισβητείς τα πάντα, χάνεις κάθε βεβαιότητα – και αυτή ακριβώς η έλλειψη βεβαιότητας είναι κάτι που με δυσκολεύει στη ζωή, αλλά με ενθουσιάζει στο θέατρο.

Παράλληλα, αναφέρεται στα θέματα με τα οποία καταπιάνεται το έργο και σε αυτά που εστιάζει σήμερα “πέρα από τα προφανή και πολύ ενδιαφέροντα για τον Tύπο θέματα, το έργο ασχολείται με την ανθρώπινη εμμονή. Για μένα αυτό είναι το πιο γοητευτικό στοιχείο του έργου. Ιδέες που ξεκινούν αθώα να μας απασχολούν, εισχωρούν μέσα μας, παίρνουν τεράστιες διαστάσεις, μας κατευθύνουν και τελικά μας καταστρέφουν, αν δεν επέμβει άμεσα η λογική. Το μυαλό μας, η σκέψη μας: αυτά αποτελούν μεγάλη πληγή. Είναι ίσως αυτά που μας απομακρύνουν από τη φύση μας. Ή μπορεί και να μας επιστρέφουν βίαια σε αυτή. Πάντως, δημιουργούν μια νέα πραγματικότητα – ικανή να μας δυναστεύει. Αυτή η νέα πραγματικότητα μού θυμίζει τα όνειρα. Κάποιες στιγμές είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις ποια απ’ τις δυο ζωές βιώνεις στην πραγματικότητα” εξηγεί ο Α. Κοέν.

Francesca Giaitzoglou - Watkinson

Οι ήρωες…

Η Ραφίκα Σαουίς σκιαγραφεί τον ρόλο της λέγοντας: “ενσαρκώνω την Μώντ Κρίστοφερ, η οποία είναι κλινική νευροψυχολόγος και έχει αναλάβει στο νοσοκομείο που δουλεύει τέσσερα από τα θύματα του Παιχνιδοποιού να τα βοηθήσει να προσαρμοστούν στην νέα τους ζωή. Μια ζωή χωρίς συνείδηση εφόσον μιλάμε για λοβοτομήμενες γυναίκες. Η ίδια εμπλέκεται συναισθηματικά με αυτήν την υπόθεση, έχει καταστρέψει την προσωπική της ζωή και έχει βάλει σκοπό της ζωής της να πιαστεί ο Παιχνιδοποιό και να αποδοθεί δικαιοσύνη για αυτές τις γυναίκες.

Είναι ένας πρακτικός άνθρωπος πολύ έξυπνος με τρομερή ευαισθησία και βάθος. Στην συνάντηση της με τον Παιχνίδοποίο φτάνει τον εαυτό της πέρα από τα όρια της, σπάει, και κάνει βουτιά στην πιο σκοτεινή αλλά και φωτεινή πτυχή της”.

Ο Γιώργης Παρταλίδης με τη σειρά του μιλά για τον δικό του ρόλο λέγοντας “υποδύομαι τον Πίτερ Μάτσον, έναν νεαρό ηθοποιό που κυνηγάει το όνειρό του στο Λος Άντζελες, σαν ένα άγριο σκυλί που κυνηγάει μια ζέβρα.

Κάνει διαφημιστικά, συμμετέχει σε ένα θεατρικό εργαστήρι και διοργανώνει πάρτι χειρομαντείας στο Scandal, ένα gay bar στη Santa Monica, όπου διαβάζει παλάμες επί πληρωμή. Ο Πίτερ έχει χτίσει έναν θρύλο γύρω από το όνομά του. Οι εφημερίδες αναφέρονται συχνά σε αυτόν, ο κόσμος μιλάει για τα έργα του και ο ίδιος το απολαμβάνει. Η φήμη αυτή τροφοδοτεί ακατάπαυστα το παιχνίδι της ζωής του, αλλά δεν είναι η μόνη κινητήριος δύναμη για αυτό.

Η αφορμή για το ανορθολογικό παιχνίδι του είναι η ανάγκη του για αδρεναλίνη, ο εθισμός που έχει στις ακραίες καταστάσεις. Ο φόβος του θανάτου ενεργοποιεί μέσα μας τόσες πολλές εναλλακτικές, που μας δίνει το χώρο να μεταμορφωθούμε σε ό,τι θέλουμε και σε ό,τι δεν θα μπορούσαμε να φανταστούμε πως είμαστε! Το παιχνίδι είναι το εξής: Ένας καλοδομημένος αυτοσχεδιασμος με αρχή, μέση και τέλος. 3 στάδια, που ορίζονται από τον ίδιο, μέχρι να παίξει το παιχνίδι η Μωντ”.

Μία ύπουλη λοβοτομή

Αυτό που κάνει ο παιχνιδοποιός, αυτή η ύπουλη λοβοτομή, είναι αυτό που κάνει η κοινωνία σε όλους εμάς σήμερα προκειμένου να μας χειριστεί. Το ίδιο γίνεται βέβαια και στις ανθρώπινες σχέσεις. Η Ραφίκα Σαουίς σχολιάζει πως “σε μια πατριαρχική κοινωνία η χειραγώγηση της γυναίκας είναι στοχευμένη και σε ακραία μορφή θα μπορούσε να δούμε το θέλω της πατριαρχικής κοινωνίας, που είναι οι γυναίκες ως πειθήνια όντα. Πέρα από το θέμα της γυναίκας, το καπιταλιστικό σύστημα κονιορτοποιεί συνειδήσεις και μετατρέπει ανθρώπους μηχανές και δημιουργεί ανθρώπους απελπισμένους.

Νομίζω ότι το έργο αυτό δεν είναι ένα κουλτουριάρικο έργο, αλλά ένα ψυχολογικό θρίλερ με τρομερό σασπένς και μυστήριο από γραφής, με χαρακτήρες εις βάθος σμιλεμένους και με ποικίλη ανθρώπινη συμπεριφορά και ψυχολογικές μεταπτώσεις όπως συμβαίνει σε καταστάσεις ακραίες . Είναι ένα έργο εμπνευσμένο από τον serial killer Jeffrey Dahmer του οποίου την ιστορία τη βλέπουμε και στο Netflix στη σειρά Dahmer. Και τέλος ο συγγραφέας γνωστός για τις πολιτικές του πεποιθήσεις και τους αγώνες που έχει δώσει ως καλλιτέχνης στην Αμερική του 50’ και του 60’ μιλά για το ποσό εύκολα μπορεί μια κοινωνία να πατρονάρει τους πολίτες της , ποσό σε μια σχέση μπορεί ο ένας να χειραγωγήσει τον άλλον και να τον κατασπαράξει μεταφορικά και κυριολεκτικά και φυσικά για την έννοια της υποκρισίας . Η υποκρισία της κοινωνίας. Η υποκρισία του νόμου που δεν αποδίδει δικαιοσύνη εύκολα στις γυναίκες που έχουν υποστεί βία που υπάρχουν ακόμα νομικά κενά καθώς και στην υποκρισία των σχέσεων”.

Στο σημείωμα του Γκάρντερ ΜακΚέυ διαβάζουμε πως “ένα έγκλημα είναι έγκλημα μόνο αν συμβεί σε εμάς. Αν συμβαίνει σε κάποιον άλλο, εμείς απλά γυρνάμε τη σελίδα”… Ο Γιώργης Παρταλίδης αναφέρει πως “η φράση αυτή στο έργο πιστεύω ότι μπορεί να σχολιαστεί σε πολλαπλά επίπεδα. Καταρχάς, τη φράση αυτή την λέει η Μωντ στον Πίτερ για να του δείξει πως, το να προχωράς χωρίς να έχεις κάνει κάτι για να βοηθήσεις, στη θέα ενός εγκλήματος, είναι επίσης έγκλημα. Είναι ένα σχόλιο της για την απάθεια που δείχνει ο Πίτερ σε σχέση με ένα κοινωνικό θέμα.

Ψυχογραφώντας το χαρακτήρα της Μωντ, πιστεύω πως πέρα από μια προσωπική επίπληξη προς τον Πίτερ ή ένα κοινωνικό σχόλιο, η χρήση της φράσης είναι, σε δεύτερη ανάγνωση, μια αυτοαναφορική δήλωση, αφού η ίδια είναι ψυχίατρος και αφιερώνει τη ζωή της στην επίλυση τέτοιων προβλημάτων, κουράρει θύματα και δεν γυρίζει σελίδα.

Από την άλλη, ίσως είναι ένα σχόλιο του συγγραφέα για το πώς αλλάζει ο τρόπος που λαμβάνουμε πληροφορίες από τα ΜΜΕ. Διαβάζουμε για εγκλήματα στις εφημερίδες, στα site, βλέπουμε φρικτές εικόνες στις οθόνες μας με τέτοια συχνότητα που μπορεί να τις συνηθίσουμε.

Ακόμα, η φράση αυτή μπορεί να είναι ένα κλείσιμο του ματιού από τον συγγραφέα. Αν ένας εγκληματίας υποστεί το ίδιο του έγκλημα τότε μπορεί να το κατανοήσει;

Εγώ, προσωπικά, δεν πιστεύω πως ένα έγκλημα είναι έγκλημα μόνο όταν συμβαίνει σε εμάς, αλλά ούτε και ότι είναι έγκλημα να γυρίζουμε σελίδα. Οφείλουμε να γυρίζουμε σελίδες. Να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να βοηθάμε και να λέμε τα πράγματα όπως είναι. Να επιλέγουμε με φροντίδα τις λέξεις και τις δράσεις μας και να μην ξεχνάμε αυτά που συνέβησαν. Αυτό μπορούμε να κάνουμε. Αλλά να προχωράμε. Ίσως, η εμμονή της Μωντ με αυτή τη σελίδα να είναι αυτό που την κάνει τελικά να γίνεται και η ίδια αυτό που καταδικάζει”.

Συντελεστές

Σκηνοθεσία – Μετάφραση: Αλέξανδρος Κοέν/Σκηνικά: Γιάννης Αρβανίτης/Φωτισμοί: Νίκος Βλασσόπουλος/Διδασκαλία σκηνικής πάλης: Κρις Ραντάνοφ/Φωτογραφίες: Πάτροκλος Σκαφίδας/Γραφιστικά: Κάρολος Πορφύρης/Βοηθός σκηνοθέτη: Νίνα Σωτηροπούλου/Παραγωγή: Daydreams & Lineculture/Ηθοποιοί: Ραφίκα Σαουίς – Γιώργης Παρταλίδης/*Ευχαριστίες στους : Βασίλειο Αθανασάκη (Μαριονέττες) & Βάσω Αυγεροπούλου