ΕΞΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΥΣ ΑΠΑΤΕΩΝΕΣ ΠΟΥ ΕΖΗΣΑΝ ΠΟΤΕ
Τσαρλατάνοι που έβγαλαν το ψωμί τους πουλώντας θαυματουργό λάδι φιδιού και κατασκευάζοντας φωτογραφίες με φαντάσματα.
Μάλλον το αρχαιότερο επάγγελμα του κόσμου, δεν συγκρίνεται καν με το άλλο, αφήστε τους να λένε.
Η απατεωνιά ήρθε στον πλανήτη μαζί με τον άνθρωπο, όλες οι υπόλοιπες υπάρξεις παρέμειναν αθώες. Και κάποιοι τσαρλατάνοι/απατεώνες, παρά τον τεράστιο ανταγωνισμό κατάφεραν να ξεχωρίσουν και να τους θυμόμαστε μέχρι και σήμερα. Να, έξι απ’ αυτούς:
ΕΛΙΖΑ ΠΕΡΚΙΝΣ
Η θαυματουργή θεραπεία της Ελίζα Πέρκινς δεν περιελάμβανε κάποιες μυστηριώδεις τονωτικές ουσίες ή κάποιες αμφισβητήσιμες χειρουργικές επεμβάσεις. Όχι. Για τη θεραπεία των ρευματισμών, της ουρικής αρθρίτιδας και άλλων παθήσεων, η γιατρός συνέστησε απλώς το τρίψιμο δύο κομματιών μετάλλου πάνω στην περιοχή που είχε το πρόβλημα.
Τα “Perkins Metallic Tractors” -ναι, τα παντετάρισε κιόλας με το όνομά της- αποτελούνταν από μια μυτερή ορειχάλκινη ράβδο και από άλλη μία σιδερένια. Αυτή η “θεραπεία”, που κόστιζε και αρκετά χρήματα στα μεταεπαναστατικά χρόνια των ΗΠΑ, σάρωσε ανάμεσα στους ασθενείς –ακόμη και ο Πρόεδρος Τζορτζ Ουάσιγκτον αγόρασε από ένα σετ αυτών των ράβδων.
Μπορεί βέβαια αυτά τα μεταλλικά αντικείμενα της Πέρκινς να μην είχαν καμία πραγματική ιατρική αξία, αλλά είχαν επιστημονική. Έρευνα από το 1799 διαπίστωσε ότι τα άτομα ήταν πολύ πιθανό να αναφέρουν ότι αισθάνονται να “θεραπεύονται” από αυτές τις ράβδους, όπως και από άλλα μυτερά αντικείμενα που δεν ήταν κατασκευασμένα από μέταλλο, γεγονός που έδωσε στην ανθρωπότητα ένα από τα πρώτα καταγεγραμμένα παραδείγματα του φαινομένου Placebo.
ΟΥΙΛΙΑΜ ΜΟΥΜΛΕΡ
Η φωτογραφία ήταν ακόμα μία σχετικά καινούργια τεχνολογία όταν το κίνημα του πνευματισμού απογειώθηκε στα μέσα του 19ου αιώνα. Και ο Αμερικανός φωτογράφος, Ουίλιαμ Μούμλερ, ήταν εκεί για να εκμεταλλευτεί τη φρενίτιδα που είχε προκληθεί και να πουλήσει στους ανθρώπους πορτρέτα με τους ίδιους, δήθεν δίπλα σε ανθρώπους που αγαπούσαν και είχαν φύγει πια απ’ τη ζωή.
Οι πελάτες του θα πλήρωναν έως και δέκα δολάρια (ένα μέσο εβδομαδιαίο εισόδημα για πολλούς ειδικευμένους εργάτες) για να του ποζάρουν και να πάρουν πίσω φωτογραφίες, στις οποίες δήθεν εμφανίζονταν φαντάσματα δίπλα τους. Σε μια εποχή που η χώρα εξακολουθούσε να θρηνεί τις μεγάλες απώλειες του Εμφυλίου Πολέμου, αυτού του είδους η επιχείρηση ήταν στο κατάλληλο μέρος για να ανθίσει.
Ο Μούμλερ, ωστόσο, ποτέ δεν ισχυρίστηκε ότι “ξέρει απ’ αυτά” και ότι θα τους έφερνε νεκρούς επισκέπτες στις φωτογραφίες τους. Απλώς “τύχαινε” να συμβαίνει στο δικό του κατάστημα. Παρόλα αυτά, η δουλειά του τράβηξε την προσοχή κάποιων σκεπτικιστών και το 1869 συνελήφθη και δικάστηκε για απάτη. Οι διώκτες του ισχυρίστηκαν ότι ήταν δυνατή η δημιουργία τέτοιων εικόνων χρησιμοποιώντας κοινές τεχνικές χειραγώγησης φωτογραφιών, όπως διπλές εκθέσεις ή υπερτιθέμενα αρνητικά. Ωστόσο, δεν μπόρεσαν να δώσουν μια οριστική εξήγηση για το κόλπο του και ο Μούμλερ τελικά αθωώθηκε.
Η φήμη του δεν αμαυρώθηκε τελείως από το σκάνδαλο: στο τέλος της καριέρας του, φωτογράφισε ακόμη και την Πρώτη Κυρία, Μέρι Τοντ Λίνκολν, παρέα με αυτό που ισχυρίστηκε ότι ήταν το πνεύμα του αείμνηστου συζύγου της, Άμπραχαμ Λίνκολν.
ΕΪΜΙ ΜΠΟΚ
Η Έιμι Μποκ έζησε στις αρχές του 20ου αιώνα στη Νέα Ζηλανδία, αυτοαποκαλούταν “κλεπτομανής” και πέρασε μια ζωή μέσα στις μικροαπάτες, με το πιο διάσημο έγκλημά της να το διαπράττει δια μέσου του αντρικού της alter-ego, του “Πέρσι Ρέντγουντ”.
Ο χαρακτήρας που κατασκεύασε ήταν ένας γοητευτικός βοσκός που τα πήγαινε πολύ καλά με τις γυναίκες. Το 1909, παρέσυρε μια γυναίκα γύρω στα τριάντα, την Άγκνες Όταγουέι, να παντρευτεί τον Πέρσι με υποσχέσεις για ένα γενναιόδωρο δώρο σε μετρητά από τη μελλοντική πεθερά της (η οποία εντελώς βολικά δεν τα κατάφερε να έρθει στην τελετή). Η Έιμι ανακαλύφθηκε και συνελήφθη μόλις τέσσερις ημέρες αργότερα, και τελικά κρίθηκε ένοχη για πλαστοπροσωπία και πλαστογραφία.
Καταδικάστηκε σε τέσσερα χρόνια καταναγκαστικής εργασίας, ωστόσο, οι εγκληματικές της τάσεις δεν σταμάτησαν εκεί. Συνέχισε να εξαπατά τους ανθρώπους και να τους κοροϊδεύει ώστε να πιστεύουν ότι ήταν κάποια άλλη από αυτή που ήταν πραγματικά, μέχρι τα γεράματά της.
Παρουσιάστηκε για τελευταία φορά ως κατηγορούμενη σε δικαστήριο σε ηλικία 72 ετών, αλλά κανένα από τα εγκλήματά της δεν ήταν αρκετά σοβαρό ώστε να τη γυρίσει πίσω στη φυλακή.
ΤΖΟΝ ΜΠΡΙΝΚΛΕΪ
Αυτός ο τσαρλατάνος έραβε όρχεις τράγου στο όσχεο των ανθρώπων για να τους θεραπεύσει απ’ την ανικανότητα. Καλά διαβάσατε. Ο γιατρός(!) Τζον Μπρίνκλεϊ τη δεκαετία του 1920 και του 1930 ισχυριζόταν ότι οι αδένες των όρχεων νεαρών τράγων θα μπορούσαν να θεραπεύσουν την ανικανότητα εφόσον προσκολληθούν χειρουργικά απευθείας στην πηγή του προβλήματος.
Έλεγε στους ασθενείς ότι θα συνέδεε τους όρχεις του ζώου με το αναπαραγωγικό τους σύστημα, έτσι ώστε οι αδένες των ζώων να συνεχίσουν τη λειτουργία, ενώ στην πραγματικότητα απλώς τους κολλούσε χαλαρά ακριβώς κάτω από το δέρμα. Αυτό προφανώς δεν έκανε τίποτα για να βοηθήσει τα προβλήματα τους, αλλά η πειστική του ικανότητα να “πουλάει” αυτήν τη θεραπεία τον βοηθούσε να ξεφεύγει. Χρησιμοποίησε ακόμη και το ραδιόφωνο για να διαφημίσει τις ιδέες του.
Τελικά, οι πράξεις του Μπρίνκλεϊ θα τραβούσαν την προσοχή της Αμερικανικής Ιατρικής Ένωσης, η οποία θα περνούσε χρόνια προσπαθώντας να αποκαλύψει την απάτη του. Ο Μπρίνκλεϊ θα μηνύσει ένα μέλος τους για συκοφαντική δυσφήμιση το 1939, αλλά αυτό θα βοηθούσε ελάχιστα την υπόθεσή του. Στο δικαστήριο αποκαλύφθηκε ότι το πτυχίο ιατρικής του ήταν ψεύτικο και οι χαρακτηρισμοί της Α.Ι.Ε. αποδείχθηκαν ακριβείς. Πέρασε τα τελευταία αρκετά χρόνια της ζωής του υπομένοντας κυβερνητικές έρευνες και μηνύσεις για αθέμιτες πρακτικές προτού πεθάνει από καρδιακή ανεπάρκεια το 1942.
ΚΛΑΡΚ ΣΤΑΝΛΕΪ
Μπορεί σήμερα το λάδι φιδιού να είναι συνώνυμο με προϊόντα απάτης στην Αμερική αλλά αυτό δεν συνέβαινε πάντα. Το λάδι από κινεζικές νεροφίδες χρησιμοποιούταν από παλιά στην Κίνα ως τοπική θεραπεία για την αρθρίτιδα και άλλες παθήσεις που προκαλούνται από φλεγμονές. Όταν ομως οι Κινέζοι σιδηροδρομικοί εργάτες έφεραν το φάρμακο μαζί τους στις ΗΠΑ τον 19ο αιώνα, το όνομα του λαδιού πήρε μια νέα σημασία.
Ο Κλαρκ Στάνλεϊ, γνωστός και ως “The Rattlesnake King”, θεωρείται ο πρώτος πωλητής λαδιού φιδιών στην Αμερική. Πούλησε το “Snake Oil Liniment” του ως θεραπεία για τον πόνο, αλλά δεν έφτασε τα στάνταρ της αρχικής κινεζικής θεραπείας που φαίνεται ότι όντως ανακούφιζε. Βασικά το λάδι του, δεν προήλθε καν από αληθινά φίδια. Οι ομοσπονδιακοί ερευνητές ανέλυσαν το προϊόν του το 1917 και διαπίστωσαν ότι αποτελούνταν από ορυκτέλαιο, λιπαρό λάδι από βοδινό κρέας, κόκκινο πιπέρι και νέφτι.
Λίγο μετά από αυτό, ο “φιδέμπορας” έγινε συνώνυμο του απατεώνα για τα μέσα ενημέρωσης. Ο συγκεκριμένος πάντως τη γλίτωσε με μόλις είκοσι δολάρια πρόστιμο.
ΜΕΡΙ ΜΠΕΪΚΕΡ
Αν ζούσατε στη Βρετανία το 1817, δεν θα χρειαζόσασταν και πολύ κόπο για να πείσετε τους ανθρώπους ότι είστε από βασιλική οικογένεια. Όταν η Μέρι Μπέικερ τριγυρνούσε στους δρόμους του Άλμποντσμπέρι φορώντας εξωτικά ρούχα και μιλώντας μια ψεύτικη γλώσσα, τράβηξε γρήγορα την προσοχή των ντόπιων κατοίκων της πόλης. Μέσω ενός Πορτογάλου ναυτικού που παρίστανε τον “μεταφραστή”, εξήγησε ότι ήταν η χαμένη πριγκίπισσα Καραμπού του (ψεύτικου) νησιού Τζαβασού στις Ανατολικές Ινδίες.
Η ηθοποιία της ήταν αρκετά αυθεντική ώστε να ξεγελάσει τους οικοδεσπότες της και σύντομα μελετητές και καλλιτέχνες άρχισαν να καταφθάνουν για να την παρακολουθήσουν να επιδεικνύει τις δεξιότητές της στον χορό, την ξιφασκία και την τοξοβολία. Η πριγκίπισσα Καραμπού απέκτησε αρκετά μεγάλη φήμη ώστε να δει την ιστορία της να τυπώνεται στην εφημερίδα.
Η κοροϊδία της, ωστόσο, δεν κράτησε πολύ. Για κακή της τύχη, η ιδιοκτήτρια ενός κοντινού πανδοχείου την αναγνώρισε και αποκάλυψε ότι κάποτε είχε μείνει σε αυτήν, διασκεδάζοντας μάλιστα τα παιδιά της μιλώντας σε επινοημένες γλώσσες.
Τελικά η απάτη θα αποκαλυπτόταν. Η Μέρι ήταν απλώς η κόρη ενός τσαγκάρη. Το υποκριτικό της ταλέντο όμως δεν θα περνούσε απαρατήρητο. Αργότερα θα ταξίδευε μέχρι τη Φιλαδέλφεια, όπου και θα διασκέδαζε τους Αμερικανούς παριστάνοντας την πριγκίπισσα.