Dimitris Kapantais/SOOC

ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΝΕ-ΟΔΗΓΗΤΗ, 50 ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Το Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή συμπληρώνει 50 χρόνια ζωής και το NEWS 24/7 παρουσιάζει μια σύντομη αναδρομή στην ιστορία του μεγαλύτερου πολιτικού-πολιτιστικού θεσμού που έχει δημιουργηθεί ποτέ από τη νεολαία στην Ελλάδα.

“Γράφουμε ιστορία, αλλάζουμε τον κόσμο – Το μέλλον μας είναι ο σοσιαλισμός!” Το Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή συμπληρώνει φέτος 50 χρόνια συνεχούς και αδιάλειπτης παρουσίας, μεταφέροντας ήδη το σύνθημά του σε όλη την Ελλάδα, σε ένα “ταξίδι” από την Αλεξανδρούπολη μέχρι την Κρήτη και από την Κέρκυρα έως τη Ρόδο.

Οι εκδηλώσεις του κορυφώνονται από σήμερα (18/9) μέχρι και το Σάββατο 21 Σεπτεμβρίου, στο Πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης “Αντ. Τρίτσης”, στο Ίλιον, σε ένα τετραήμερο γεμάτο από συζητήσεις, συναυλίες, εκθέσεις, θέατρο, χορό και τραγούδι, με τη συμμετοχή 400 και πλέον καλλιτεχνών, βάζοντας, όπως τονίζει η ΚΝΕ, “πάνω απ’ όλα τις ανησυχίες και τον αγώνα της νέας γενιάς για μια καλύτερη ζωή, την αναγκαιότητα να συνεχίσουμε να γράφουμε ιστορία, αλλάζοντας τον κόσμο. Γιατί το μέλλον μας είναι ο σοσιαλισμός“.

Με αφορμή την πορεία μισού αιώνα ενός θεσμού που πολύ γρήγορα εξελίχθηκε σε σημείο αναφοράς πολιτικής και πολιτισμού, το NEWS 24/7 παρουσιάζει μια μικρή αναδρομή στην ιστορία του Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή, ξεκινώντας από το μακρινό 1975 και φτάνοντας μέχρι τις μέρες μας.

Δείτε ΕΔΩ όλο το πρόγραμμα του 50ου Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή

1975, ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΝΕ-ΟΔΗΓΗΤΗ

Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή
Η είσοδος του 1ου Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή το 1975 στο γήπεδο Ζωγράφου. Αρχείο ΚΝΕ

Το πρώτο φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή ανακοινώθηκε στις 14 Αυγούστου 1975, περίπου έναν χρόνο μετά την de facto νομιμοποίηση του ΚΚΕ και της ΚΝΕ και φιλοξενήθηκε το τριήμερο 19-21 Σεπτεμβρίου στο γήπεδο Ζωγράφου. Οι εκδηλώσεις ήταν αφιερωμένες στα επτά χρόνια δράσης της ΚΝΕ (ιδρύθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 1968) και τα επτά χρόνια από την κυκλοφορία του πρώτου – παράνομου – φύλλου του Οδηγητή (22/9/1968). Η πρώτη μέρα του φεστιβάλ ήταν αφιερωμένη στον Οδηγητή, η δεύτερη στη διεθνιστική αλληλεγγύη και η τρίτη στην ΚΝΕ και το Α’ συνέδριό της.

Στο πρόγραμμα υπήρχαν κινηματογραφικές προβολές, θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες, συζητήσεις, εκθέσεις κλπ, ενώ στις εκδηλώσεις συμμετείχαν αντιπροσωπείες οργανώσεων νεολαίας από έξι χώρες, καθώς και η Παγκόσμια Ομοσπονδία Δημοκρατικής Νεολαίας (WFDY). Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Ριζοσπάστη εκείνης της εποχής, ξεχώρισε η μεγάλη έκθεση ειδών λαϊκής τέχνης, σημαντικό μέρος των οποίων είχε φτιαχτεί στο βουνό, στις εξορίες και τις φυλακές, αλλά και η έκθεση με ενθύμια από τις τελευταίες στιγμές του Νίκου Μπελογιάννη, του Χρήστου Μαλτέζου και άλλων, που τα είχαν εμπιστευτεί οι ίδιοι σε συντρόφους-συναγωνιστές τους.

Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή
Πλήθος και παλμός στο 1ο Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή (1975). Αρχείο ΚΝΕ

Το πολιτιστικό-μουσικό πρόγραμμα ήταν πολύ πλούσιο, με σημαντικές παρουσίες: Νίκος Ξυλούρης, Χρήστος Λεοντής, Σωτηρία Μπέλλου, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Τάνια Τσανακλίδου, Κώστας Θωμαΐδης, Λουκιανός Κηλαηδόνης, Ηλίας Ανδριόπουλος, Δόμνα Σαμίου και Δήμητρα Γαλάνη, ήταν μερικά μόνο από τα ονόματα που άνοιξαν μουσικά την αυλαία του φεστιβάλ, οι εκδηλώσεις του οποίου εκείνη την πρώτη χρονιά, πραγματοποιήθηκαν μόνο στην Αθήνα, με στόχο όμως από τα επόμενα χρόνια, ο θεσμός να αγκαλιάσει όλη την Ελλάδα και να αποτελέσει σταθμό-αντάμωμα της νεολαίας κάθε Σεπτέμβρη.

ΑΠΟ ΤΟΥ ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΣΤΗΝ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗ

Την επόμενη χρονιά, το 1976, το 2ο φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή ταξίδεψε για πρώτη φορά σε δεκάδες πόλεις της Ελλάδας, ενώ οι κεντρικές εκδηλώσεις έλαβαν χώρα στο τετραήμερο 9-12 Σεπτέμβρη στην Καισαριανή, στο γήπεδο της οποίας στήθηκαν όλα μέσα σε μόλις 36 ώρες, αφού ο χώρος δεν παραχωρήθηκε νωρίτερα στην ΚΝΕ. Στη σκηνή ανέβηκαν μεγάλοι λογοτέχνες όπως ο Γιάννης Ρίτσος, η Έλλη Αλεξίου και ο Ζήσης Σκάρος, μαγεύοντας με τις απαγγελίες τους το κοινό. Σημείο σταθμό εκείνου του φεστιβάλ αποτέλεσε η παρουσίαση για πρώτη φορά της συλλογής εργατικών τραγουδιών “Τα τραγούδια μας” από τον Μάνο Λοΐζο.

Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή
Η είσοδος του 2ου Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή το 1976 στην Καισαριανή. Αρχείο ΚΝΕ

Η “τσιμινιέρα”, οι “Μετανάστες”, το “Λιώνουν τα νιάτα μας”, το “Στη δουλειά και στον αγώνα” και “Το Δέντρο” που παίχτηκε δυο φορές, ενθουσίασαν και παρέσυραν τον κόσμο, με τον ίδιο τον συνθέτη να μιλάει για “μια από τις πιο μεγάλες στιγμές της ζωής του”. Λίγες μέρες μετά το φεστιβάλ, ο Λοΐζος είχε δηλώσει στον Ριζοσπάστη: “Πώς να πω τις εντυπώσεις μου σε λίγες γραμμές για αυτό το φαινόμενο που λέγεται Φεστιβάλ της ΚΝΕ. Πώς να μιλήσω για τον άθλο των νέων που το οργάνωσαν κατά τρόπο αξιοζήλευτο. Τους σφίγγω το χέρι και τους ευχαριστώ”.

Ο Θανάσης Βέγγος θέλησε και αυτός να συνεισφέρει, όμως το συμβόλαιο που είχε με το θέατρο στο οποίο εργαζόταν, δεν του το επέτρεπε, έτσι παραχώρησε στο φεστιβάλ μια μηχανή προβολής 35 mm και δυο ταινίες του για να παιχτούν στο πλαίσιο των εκδηλώσεων. Ο Μάνος Κατράκης, σε συνέντευξή του στον Ριζοσπάστη στις 3 Σεπτεμβρίου 1976, είχε απευθύνει κάλεσμα συμμετοχής στον καλλιτεχνικό κόσμο: “Πιστεύω πως κανείς άξιος εργάτης της τέχνης σ’ αυτόν τον τόπο δεν πρέπει να μείνει ασυγκίνητος από την πρωτοβουλία αυτής της τεράστιας προσπάθειας των νέων της ΚΝΕ και του Οδηγητή και θέτοντας τον εαυτό μου στη διάθεσή του, καλώ όλους τους πνευματικούς ανθρώπους να δώσουν το παρών, με τον τρόπο του ο καθένας, βέβαιοι πως επιτελούν ύψιστο χρέος στην τέχνη τους και στον λαό μας”.

Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή
Ο Μάνος Κατράκης στη διάρκεια του 2ου Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή (1976). Αρχείο ΚΝΕ

Στο φύλλο του Ριζοσπάστη της 14ης Σεπτεμβρίου 1976 καταγράφεται μια από τις κορυφαίες στιγμές εκείνου του φεστιβάλ, στο κλείσιμο των εκδηλώσεων, όταν όλοι οι καλλιτέχνες που ήταν παρόντες στο γήπεδο της Καισαριανής, ανέβηκαν στη σκηνή και μαζί με τον κόσμο από κάτω, τραγούδησαν όλοι μαζί το “Πότε θα κάνει ξαστεριά”. Ήταν μια χαρακτηριστική εικόνα που έδειχνε τον παλμό, τη συγκίνηση, την άμεση επαφή λαού και καλλιτέχνη σε όλη τη διάρκεια του τετραημέρου, που μετέτρεψε μαγικά μια μαζική εκδήλωση σε πολιτιστικό θεσμό.

ΤΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΓΙΝΕΤΑΙ ΘΕΣΜΟΣ

Από εκεί και μετά, τα πράγματα πήραν τον δρόμο τους. Την επόμενη χρονιά, το 1977, η κυβέρνηση της ΝΔ προσπάθησε να εμποδίσει τη διοργάνωση του φεστιβάλ στο Άλσος Περιστερίου, με την Επιτροπή προετοιμασίας να απαντά: “Το Φεστιβάλ θα γίνει στο Περιστέρι και θα γίνει γιατί είναι απαίτηση της νεολαίας και του λαού”. Πράγματι, μετά από μέρες σκληρής δουλειάς, μέλη και φίλοι του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, με τη συνδρομή των κατοίκων, μετέτρεψαν έναν απέραντο σκουπιδότοπο που θύμιζε βάλτο, σε άλσος, με γκαζόν και γήπεδο! Σε εκείνο το 3ο φεστιβάλ, ακούστηκε για πρώτη φορά ο Γιάννης Ρίτσος να απαγγέλλει το ποίημά του, “τα παιδιά της ΚΝΕ”, σε μια ακόμα αξέχαστη στιγμή στην ιστορία του θεσμού.

Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή
Πλήθος κόσμου στο 3ο Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή στο Άλσος Περιστερίου (1977). Αρχείο ΚΝΕ

Στο Περιστέρι συμμετείχαν πάνω από 150 καλλιτέχνες, ενώ οι συμμετοχές των ξένων αντιπροσωπειών άγγιξαν τις 30. Η “Ελληνική Λαϊκή Σκηνή” παρουσίασε την παράσταση “Προμηθέας Δεσμώτης”, με τον Μάνο Κατράκη στον ρόλο του Προμηθέα, “του Προμηθέα μάρτυρα, του κάθε μάρτυρα για τα συμφέροντα του λαού και του τόπου”. Ο ίδιος ο Κατράκης, πριν την έναρξη του φεστιβάλ, είχε δηλώσει ότι θα θεωρούσε μεγάλη του τιμή τη συμβολή του με οποιοδήποτε τρόπο σε κάποια από τις εκδηλώσεις, ενώ ο Ζήσης Σκάρος το είχε χαρακτηρίσει ως “εκδήλωση χαράς, αγωνιστικότητας και αισιοδοξίας”.

Ο Δημήτρης Μητροπάνος, που έχει περιγράψει το φεστιβάλ ως κομμάτι από τη ζωή του, έλεγε για την εμπειρία του 1977 και τη μεταμόρφωση του άλσους του Περιστερίου, ότι αυτό ήταν όλο το νόημα: “πώς θέλουμε να είναι η ζωή μας”. Η Ρόζα Ιμβριώτη είχε δηλώσει στον Οδηγητή εκείνης της χρονιάς ότι “περήφανοι κοιτάζουμε το έργο σας και σας εμπιστευόμαστε το μέλλον”. Η σεμνή και αλύγιστη αγωνίστρια έφυγε από τη ζωή στις 17 Σεπτεμβρίου 1977, στη διάρκεια της τρίτης ημέρας του φεστιβάλ. Η είδηση του θανάτου της έγινε γνωστή από τα μεγάφωνα και οι χιλιάδες λαού και νεολαίας που ήταν συγκεντρωμένοι στον χώρο, τίμησαν μέσα σε βαθιά συγκίνηση τη μνήμη της.

Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή
Γιάννης Ρίτσος και Μίκης Θεοδωράκης στο 4ο Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή (1978). Αρχείο ΚΝΕ

Έναν χρόνο μετά, το 1978, ξανά στο Περιστέρι, το 4ο Φεστιβάλ γιόρτασε τα 60 χρόνια του ΚΚΕ και τα 10 χρόνια της ΚΝΕ. Στο τετραήμερο 7-10 Σεπτέμβρη, αμέτρητοι γνωστοί συνθέτες και ερμηνευτές συμμετείχαν στις μουσικές εκδηλώσεις, ανάμεσά τους οι Μίκης Θεοδωράκης, Γιάννης Μαρκόπουλος, Θάνος Μικρούτσικος, Χρήστος Λεοντής, Μαρία Φαραντούρη, Μαρία Δημητριάδη, Γιώργος Νταλάρας, Νίκος Ξυλούρης, Αντώνης Καλογιάννης, Πέτρος Πανδής, Λάκης Χαλκιάς, Κώστας Θωμαΐδης, Γιάννης Κούτρας, Πετρή Σαλπέα, Αιμιλία Σαρρή, Δόμνα Σαμίου, Λάκης Παππάς και Γιώργος Μεράντζας. Στη Διεθνούπολη συμμετείχαν περίπου 100 αντιπροσωπείες ξένων οργανώσεων. Το Φεστιβάλ και τα βασικά χαρακτηριστικά του είχαν πλέον καθιερωθεί και εδραιωθεί.

ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΒΑΣΙΛΑΚΟΠΟΥΛΟΥ & ΛΟΪΖΟΥ

Το 5ο Φεστιβάλ του 1979 ήταν αφιερωμένο στην πάλη για την ειρήνη και την αλληλεγγύη των λαών και η Μαρία Δημητριάδη το χαρακτήρισε ως “πηγή έμπνευσης” και “βήμα για τους προοδευτικούς καλλιτέχνες”. Το 6ο Φεστιβάλ αφιερώθηκε στη μνήμη της δολοφονημένης τρεις μήνες νωρίτερα (28/7/1980) στην πύλη του εργοστασίου της ΕΤΜΑ, φοιτήτριας της Παντείου και μέλους της ΚΝΕ, Σωτηρίας Βασιλακοπούλου. Από την κεντρική σκηνή, ο Γιάννης Ρίτσος της αφιέρωσε τους στίχους: “Μικρή συντρόφισσα με το μικρό χαμόγελο και τα μεγάλα πανανθρώπινα όνειρα”. Σε εκείνο το φεστιβάλ τοποθετήθηκε για πρώτη φορά κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης που μετέδιδε ζωντανές ή μαγνητοσκοπημένες τις σημαντικότερες στιγμές των εκδηλώσεων.

Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή
Η μνήμη της δολοφονημένης Σωτηρίας Βασιλακοπούλου τιμήθηκε στο 6ο Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή (1980). Αρχείο ΚΝΕ

Δυο χρόνια αργότερα, στη διάρκεια της δεύτερης μέρας του 8ου φεστιβάλ (17/9/1982), έγινε γνωστός ο θάνατος του Μάνου Λοΐζου. Η ανακοίνωση της είδησης συγκλόνισε χιλιάδες νέες και νέους, τον λαό της Αθήνας. Σε όλους τους χώρους του φεστιβάλ ακούστηκαν τραγούδια του και διαβάστηκε ανακοίνωση του ΚΣ της ΚΝΕ, ενώ την επόμενη μέρα πραγματοποιήθηκε μεγάλη συναυλία στη μνήμη του. Για πρώτη φορά η οργανωτική επιτροπή προκήρυξε τρεις διαγωνισμούς: λαϊκού-έντεχνου τραγουδιού, ποιήματος-διηγήματος και θεατρικού έργου. Επικεφαλής της κριτικής επιτροπής ήταν οι Γιάννης Ρίτσος και Μίκης Θεοδωράκης.

Το 1984 το Φεστιβάλ επέστρεψε στην Καισαριανή και τον χώρο του Σκοπευτηρίου. Η ΚΝΕ κυκλοφόρησε ένα λεύκωμα για τα 10 χρόνια του θεσμού και ο Γιάννης Ρίτσος μίλησε για “την ιστορία, το παρελθόν, το παρόν, τον χώρο, τις αναμνήσεις, τη δουλειά των παιδιών και τον συντροφικό μόχθο”. Ο Μίκης έκλεισε με τη συναυλία του για μια ακόμα φορά το τετραήμερο των εκδηλώσεων, ενώ έγινε αφιέρωμα στον Μάνο Κατράκη που είχε πεθάνει στις αρχές του μήνα (2/9/1984). Μια σημαντική στιγμή στην ιστορία του φεστιβάλ καταγράφηκε το 1986 με τη συναυλία της Μερσέδες Σόσα, ενώ ο Ριζοσπάστης κυκλοφόρησε μια ειδική έκδοση για το Τσερνόμπιλ.

Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή
Η είδηση του θανάτου του Μάνου Λοΐζου (17/9/1982) έγινε γνωστή στη διάρκεια του 8ου Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή. Αρχείο ΚΝΕ

Το 1988, το 14ο φεστιβάλ φιλοξενήθηκε στο Άλσος Βεΐκου στο Γαλάτσι και διήρκεσε 9 μέρες (10-18/9), γιορτάζοντας τα 70 χρόνια του ΚΚΕ και τα 20 της ΚΝΕ με σύνθημα “η νεολαία αντιστέκεται, δημιουργεί, αγωνίζεται για τη ζωή και το μέλλον της”. Ακολούθησε η διετία 1989-90, όπου κορυφώθηκε η κρίση του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος με τις ανατροπές στη Σοβιετική Ένωση και τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Η κρίση αυτή είχε αντίκτυπο στο ΚΚΕ και την ΚΝΕ και κατ’ επέκταση και στο φεστιβάλ. Η πλειοψηφία του ΚΣ της ΚΝΕ προσπάθησε να στρέψει την οργάνωση ενάντια στο κόμμα και η διάσπαση εκφράστηκε ανοιχτά στο 15ο φεστιβάλ.

Η ΚΝΕ ΞΕΠΕΡΝΑΕΙ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ

Με την κρίση στην ΚΝΕ να βρίσκεται σε εξέλιξη (και την προσπάθεια “διάχυσής” της σε μια ενιαία νεολαία του Συνασπισμού), το 16ο φεστιβάλ περιορίστηκε σε ένα διήμερο εκδηλώσεων (7 & 8 Σεπτεμβρίου 1990) στην Γκράβα. Τον Αύγουστο του 1991 ξεκίνησε η ανασυγκρότηση της ΚΝΕ και η επιτυχία των εκδηλώσεων του 17ου φεστιβάλ στο Περιστέρι, μαζί με την επανέκδοση του Οδηγητή, έστειλαν ελπιδοφόρο μήνυμα, διαψεύδοντας όσους είχαν προφητεύσει το τέλος της οργάνωσης. Έναν χρόνο μετά, το 1992, το φεστιβάλ επέστρεψε στην Καισαριανή, μεγάλωσε σε  χώρο, εμπλούτισε το πρόγραμμά του και δέχτηκε ακόμα περισσότερους επισκέπτες, εδραιώνοντας την αισιοδοξία για τη νέα πορεία της ΚΝΕ.

Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή
Η μυθική "la Negra", η Μερσέδες Σόσα, στη σκηνή του 12ου Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή (1986). Αρχείο ΚΝΕ

Στο 19ο φεστιβάλ (1993) εορτάστηκαν τα 75 χρόνια του ΚΚΕ, τα 25 της ΚΝΕ και τα 50 από την ίδρυση της ΕΠΟΝ, ενώ το 1994, στη συμπλήρωση των 20 χρόνων, οι κεντρικές εκδηλώσεις μεταφέρθηκαν στο Άλσος του Μπαρουτάδικου, στο Αιγάλεω, “για να βρεθεί το φεστιβάλ πιο κοντά στη νεολαία των λαϊκών συνοικιών της Αθήνας και του Πειραιά”. Το 21ο φεστιβάλ φιλοξενήθηκε για μια ακόμη φορά στον μαρτυρικό χώρο-θυσιαστήριο της Καισαριανής, για να τιμηθούν τα 50 χρόνια από την αντιφασιστική νίκη των λαών, εκεί όπου ξεχώρισε το αφιέρωμα στο παγκόσμιο αντιφασιστικό και εργατικό τραγούδι.

ΑΙΓΑΛΕΩ, ΣΕΦ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, ΙΛΙΟΝ

Η προκήρυξη των εθνικών εκλογών για τις 22 Σεπτεμβρίου του 1996, υποχρέωσε την ΚΝΕ να αναβάλλει τις εκδηλώσεις του 22ου φεστιβάλ, προγραμματισμένες για το τετραήμερο 19-22 στην Πανεπιστημιούπολη στα Ιλίσια. Αντ’ αυτού, διοργανώθηκε μια μεγάλη πολιτική εκδήλωση στις 13 Οκτωβρίου στο ασφυκτικά γεμάτο από χιλιάδες νέες και νέους Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, με ομιλήτρια τη ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, ενώ ακολούθησε συναυλία (Β. Παπακωνσταντίνου, Τσακνής, Μαχαιρίτσας, Πυξ Λαξ κ.ά.). Τελικά η Πανεπιστημιούπολη στα Ιλίσια υποδέχτηκε το φεστιβάλ την επόμενη χρονιά (1997) και αποτέλεσε στέγη του μέχρι και το 2008 (με εξαίρεση το 2007).

Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή
Το 22ο Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή φιλοξενήθηκε στο κατάμεστο στάδιο Ειρήνης και Φιλίας (1996). Αρχείο ΚΝΕ

Σε εκείνο το 23ο φεστιβάλ, ξεχώρισαν το αφιέρωμα στη Σωτηρία Μπέλλου που είχε πεθάνει λίγες μέρες πριν (27/8/1997) και το αφιέρωμα στο πολιτικό τραγούδι, εκεί όπου έκανε την επανεμφάνισή της η Μαρία Δημητριάδη. Εντύπωση προκάλεσε ένα μεγάλο ταμπλό με το πορτρέτο του Λένιν, το οποίο τοποθετείται από τότε σε κάθε φεστιβάλ, μέχρι και σήμερα. Η επόμενη δεκαετία κύλησε στους ίδιους ρυθμούς, με σημείο-σταθμό το 2007 τη δεύτερη μεγάλη συγκέντρωση στο ΣΕΦ (η προκήρυξη πρόωρων εθνικών εκλογών μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριού, οδήγησε σε ματαίωση τις προγραμματισμένες εκδηλώσεις στα Ιλίσια).

Την επόμενη χρονιά, το 2008, το φεστιβάλ φιλοξενήθηκε ξανά στην Πανεπιστημιούπολη και γιόρτασε τα 90 χρόνια του ΚΚΕ και τα 40 της ΚΝΕ (προς τιμήν αυτής της επετείου ονομάστηκε Φεστιβάλ ΚΚΕ-ΚΝΕ), με κεντρικό σύνθημα “πρωτοπόρα θεωρία, πρωτοπόρα δράση, για το μέλλον μας, τον σοσιαλισμό”. Το 2009, για μια ακόμη φορά λόγω προκήρυξης πρόωρων εθνικών εκλογών, το φεστιβάλ αναγκάστηκε να μετακομίσει στη Θεσσαλονίκη, στο πρώην στρατόπεδο “Παύλου Μελά”. Ο Θάνος Μικρούτσικος και τα Υπόγεια Ρεύματα έδωσαν μια συναυλία, αφιερωμένη στη μνήμη της Μαρίας Δημητριάδη που είχε φύγει από τη ζωή λίγους μήνες νωρίτερα.

Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή
Λαυρέντης Μαχαιρίτσας και Διονύσης Τσακνής στη σκηνή του 18ου Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή (1992). Αρχείο ΚΝΕ

Το 2010, το 36ο φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή φιλοξενήθηκε για πρώτη φορά στο Ίλιον, στο πάρκο “Αντώνης Τρίτσης”, όπου συνεχίζει να διοργανώνεται μέχρι και σήμερα. Η μεταφορά του φεστιβάλ στον συγκεκριμένο χώρο, συνδέθηκε άμεσα με αιτήματα διεκδίκησης για την αναζωογόνηση του πάρκου, τη μη ιδιωτικοποίησή του και τη διατήρησή του ως πνεύμονα για τον λαό της περιοχής και όλης της Αθήνας. “Εκεί που χτυπά η καρδιά της εργατικής τάξης και των παιδιών της, των φτωχών λαϊκών στρωμάτων”, συνεχίζει για 15η συνεχόμενη χρονιά (και 50η συνολικά) να λάμπει η φλόγα της νεολαίας, αναδεικνύοντας ως μόνη ελπίδα για τους εργαζόμενους τη συμπόρευση με το ΚΚΕ, στην πάλη για τον σοσιαλισμό-κομμουνισμό.

Ξεχωριστή θέση στην ιστορία του φεστιβάλ κατέχει το 43ο (21-23/9/2017), αφιερωμένο στα 100 χρόνια της Οκτωβριανής Επανάστασης. Μέσα από τις εκδηλώσεις, τιμήθηκε η επέτειος, με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον, διαδίδοντας την αναγκαιότητα της πάλης ενάντια στο βάρβαρο σύστημα του καπιταλισμού, της πάλης για την οικοδόμηση της κοινωνίας που καταργεί την εκμετάλλευση του ανθρώπου από τον άνθρωπο. Στο συναυλιακό μέρος ξεχώρισαν το μεγάλο αφιέρωμα στον Μίκη Θεοδωράκη, που παραβρέθηκε στην εκδήλωση και αποθεώθηκε από το κοινό, το αφιέρωμα στο πολιτικό τραγούδι που επιμελήθηκε ο Θάνος Μικρούτσικος, το αφιέρωμα στον Δημήτρη Μητροπάνο για τη συμπλήρωση 5 χρόνων από τον θάνατό του και τέλος, η συναυλία-αφιέρωμα στον Μάνο Λοΐζο με αφορμή τα 80 χρόνια από τη γέννησή του.

“ΓΙΑ ΕΝΑΝ ΚΟΣΜΟ ΛΕΦΤΕΡΟ…”

Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή
Ο Θάνος Μικρούτσικος στη σκηνή του 35ου Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή (2009). Αρχείο ΚΝΕ

Αυτές ήταν μερικές από τις σημαντικότερες στιγμές στην πορεία του Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή, του μεγαλύτερου πολιτικού-πολιτιστικού θεσμού που έχει δημιουργηθεί ποτέ από τη νεολαία στην Ελλάδα. Φτιαγμένο αποκλειστικά με το μεράκι, την έμπνευση και την εθελοντική δουλειά των μελών και φίλων της ΚΝΕ, το φεστιβάλ βρήκε σημαντική στήριξη από μεγάλες μορφές των Γραμμάτων και των Τεχνών και εξελίχθηκε σε μια πραγματική όαση πολιτισμού. Μισό αιώνα μετά το 1975, το φεστιβάλ, με τη μαζικότητα που το διακρίνει, συνεχίζει να μάχεται “για να φτιάξει έναν κόσμο στο μπόι των ονείρων και των ανθρώπων”. “Για να χτίσει έναν κόσμο λέφτερο, ανοιχτό, γεμάτο ελπίδα”.

* Πηγές: kne.gr, festival.kne.gr, 902.gr, euro2day.gr, wiki

Δείτε ΕΔΩ όλο το πρόγραμμα του 50ου Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή 

Ροή Ειδήσεων

Περισσότερα