ΑΠΟ ΤΟΝ “ΒΑΓΓΕΛΑ” ΣΤΗ ΣΥΡΕΓΓΕΛΑ: Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΕΩΝ ΤΗΣ ΝΔ

Για πρώτη φορά στην ιστορία της Νέας Δημοκρατίας τη γαλάζια κομματική σκυτάλη παίρνει μία γυναίκα:

Η 48χρονη βουλευτής Δυτικού Τομέα, Μαρία Συρεγγέλα, αναδείχθηκε γραμματέας της Πολιτικής Επιτροπής του κυβερνώντος κόμματος. Μπροστά της έχει το στοίχημα των ευρωεκλογών του 2024.

Και μπορεί η ΝΔ να εμφανίζεται πολιτικά κυρίαρχη στις δημοσκοπήσεις, με δεδομένη και την κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά η πολιτική ζωή έχει αποδείξει ότι συχνά οι κομματικοί μηχανισμοί κινδυνεύουν από τον λεγόμενο κυβερνητισμό.

Η κ. Συρεγγέλα είναι το όγδοο στέλεχος που αναλαμβάνει γραμματέας της ΝΔ, κατόπιν της εισήγησης του Κυριάκου Μητσοτάκη και της ομόφωνης, δια βοής, έγκρισης από την ΠΕ. Η θέση αυτή πάντως δεν υπήρχε εξαρχής στο “οργανόγραμμα” της ΝΔ. Αλλά δημιουργήθηκε επί προεδρίας Κώστα Καραμανλή το 2001. Και δημιουργήθηκε αρχικά “στα μέτρα” του Βαγγέλη Μεϊμαράκη.

Ο ΒΑΓΓΕΛΑΣ ΠΟΥ ΑΓΑΠΗΣΕ ΤΟ ΚΟΜΜΑ

Ο κ. Καραμανλής είχε ως γνωστόν εκλεγεί στην ηγεσία της ΝΔ το 1997 με καθοριστική συμβολή των “βαρόνων” Γιάννη Βαρβιτσιώτη και Γιάννη Κεφαλογιάννη, καθώς και με την ισχυρή υποστήριξη ομάδας 30 νέων βουλευτών της ΝΔ των αποκαλούμενων και λοχαγών. Είχε όμως αντιμετωπίσει στην αρχή εσωκομματικά προβλήματα.

Αρχηγός ουσιαστικά ο Καραμανλής έγινε όταν διέγραψε τον αντίπαλο του στη μάχη για την ηγεσία, Γιώργο Σουφλιά, τον οποίο επανέφερε στο συνέδριο του 2001 Στο ίδιο συνέδριο εξελέγη πρώτος γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής (όπως λεγόταν τότε) ο Μεϊμαράκης.

Ο Κώστας Καραμανλής είχε ήδη προσεγγίσει τον μητσοτακικών αναφορών Βαγγέλη Μεϊμαράκη αμέσως μετά την εκλογή του το 1997. Ειδικότερα μία ημέρα μετά, ο φρέσκος τότε πρόεδρος της ΝΔ ζήτησε από τον Άρη Σπηλιωτόπουλο να καλέσει στο γραφείο του το Μεϊμαράκη που ανήκε στο επιτελείο Σουφλιά.

Στις εκλογές του 2000 ως γνωστόν η ΝΔ έφτασε στην πηγή αλλά δεν ήπιε το νερό της εξουσίας. Και ο Καραμανλής συνειδητοποίησε ότι έπρεπε να αλλάξει πολλά και στο κόμμα, το οποίο έπασχε οργανωτικά και προφανώς δεν ήταν και υπό τον πλήρη έλεγχο του.

Πρότεινε λοιπόν Μεϊμαράκη για τον πρώτο εκλεγμένο από συνέδριο γραμματέα της ΝΔ και με αποστολή να την αναδιοργανώσει ριζικά. Όπερ και εγένετο.

Ο επονομαζόμενος και “Βαγγέλας” όχι μόνο ξαναέφτιαξε το κόμμα από την αρχή σύμφωνα με τις οδηγίες Καραμανλή, αλλά με το “λαϊκό” στυλ του αναλάμβανε κάθε τόσο να δίνει και “γραμμή”. Ενίοτε να κάνει και το λαγό.

ΟΙ ΚΟΝΤΡΕΣ ΜΕ ΖΑΓΟΡΙΤΗ

Στο συνέδριο του 2004 ο Μεϊμαράκης επανεξελέγη γραμματέας. Είχε όμως ταυτιστεί ψυχικά τόσο πολύ με το κόμμα, που όταν το Φεβρουάριο του 2006 ο Καραμανλής τον όρισε υπουργό Άμυνας, εκείνος δεν το εξέλαβε ακριβώς ως αναβάθμιση.

Οι κόντρες του “Βαγγέλα” με τον διάδοχο του στη θέση του γραμματέα, Λευτέρη Ζαγορίτη, έμειναν θρυλικές. Για ένα διάστημα μάλιστα σε διάφορες κομματικές θέσεις είχαν παραμείνει άνθρωποι του Μεϊμαράκη, (όπως ο τότε γραμματέας Πολιτικού Σχεδιασμού Νίκος Καραχάλιος) γεγονός που οδηγούσε σε τριβές.

Ο Καραμανλής πάντως άφηνε τον Μεϊμαράκη κάθε τόσο να περνά στους δημοσιογράφους γραμμές που δεν μπορούσε επισήμως να παίξει το κόμμα.

Εν τω μεταξύ η ΝΔ τη δεύτερη τετραετία Καραμανλή αντιμετώπιζε φθορά. Μετά τη διαγραφή δε του Πέτρου Τατούλη, το κυβερνών κόμμα είχε μείνει με 151 βουλευτές. Ο Ζαγορίτης την επομένη ημέρα είχε κληθεί από τη Ρηγίλλης στο Μαξίμου για να δηλώσει μετά από μία σύσκεψη με τον πρωθυπουργό ότι “η κυβέρνηση έχει ισχυρή πλειοψηφία, 151 βουλευτές”.

Στο δημοσιογραφικό σχόλιο “ναι, αλλά ο ένας εξ αυτών έχει δηλώσει βλάκας”, έφυγε όσο πιο γρήγορα μπορούσε από τη νεραντζιά. Το σχόλιο αφορούσε το βουλευτή Έβρου Ακη Γεροντόπουλο, ο οποίος όταν είχε κατηγορηθεί για οικονομικές ατασθαλίες στο δήμο επί δημαρχίας του είχε απαντήσει το αμίμητο: “Ε, όχι και κλέφτης παιδιά. Βλάκας ναι, κλέφτης όχι”.

Η ΕΠΟΧΗ ΣΑΜΑΡΑ ΚΑΙ Η ΠΑΡΟΛΙΓΟΝ ΔΙΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΝΔ

Ο Λευτέρης Ζαγορίτης ήταν ο γραμματέας της ΝΔ που χειρίστηκε και την κρίσιμη περίοδο της διαδοχής Καραμανλή. Ο επόμενος πρόεδρος, Αντώνης Σαμαράς, αρχικά κράτησε τον καραμανλικό γραμματέα. Είχε άλλωστε εκλεγεί και με τη στήριξη μερίδας καραμανλικών που δεν ήθελαν να πέσει το κόμμα στα χέρια της Ντόρας Μπακογιάννη.

Ούτε έξι μήνες μετά την εκλογή του ο Σαμαράς διέγραψε τελικά τη Μπακογιάννη από τη ΝΔ επειδή ψήφισε το πρώτο μνημόνιο, το Μάιο του 2010. Τον Ιούλιο του 2010 ο Ζαγορίτης παρέδωσε την κομματική σκυτάλη και αποχώρησε από την πολιτική. Σήμερα είναι Συνήγορος του Καταναλωτή.

Τον Ζαγορίτη διαδέχθηκε ο επίσης καραμανλικός, Ανδρέας Λυκουρέντζος. Εξελέγη διά βοής μετά από πρόταση του ίδιου του Ζαγορίτη να μη στηθεί κάλπη, όπως είχε γίνει με τους δύο προηγούμενους γραμματείς. Η ΝΔ απέφευγε άλλωστε τις πολύ… ζωντανές εσωκομματικές διαδικασίες.

Δεν απέφυγε όμως νέα εσωκομματικά βάσανα. Το Νοέμβριο του 2011 η στήριξη Σαμαρά στην κυβέρνηση Παπαδήμου άνοιξε τους ασκούς του Aιόλου. Ο Πάνος Καμμένου δεν έδωσε ψήφο εμπιστοσύνης και ετέθη εκτός Κοινοβουλευτικής Ομάδας. Και το Φεβρουάριο του 2012 ο Σαμαράς διέγραψε 20 βουλευτές επειδή δεν ψήφισαν το δεύτερο μνημόνιο. Κάποιοι εξ αυτών σταδιακά επανήλθαν και κάποιοι ακολούθησαν τον Καμμένο στους ΑΝΕΛ.

Ακολούθησε το σοκ των εκλογών του Μαΐου του 2012, η επιστροφή της Μπακογιάννη και ο σχηματισμός της συγκυβέρνησης Σαμαρά- Βενιζέλου- Κουβέλη μετά τις εκλογές του Ιουνίου 2012.

Λίγο μετά ο Λυκουρέντζος ανέλαβε το υπουργείο Υγείας. Για την ιστορία αποσύρθηκε από την πολιτική το 2017 και ανέλαβε τον ΕΛΤΑ το 2019.

ΟΙ ΜΟΝΕΣ ΚΑΝΟΝΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΓΙΑ ΕΚΛΟΓΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ

Επόμενος γραμματέας της ΝΔ εξελέγη τον Αύγουστο του 2012 ο Μανώλης Κεφαλογιάννης, με τη στήριξη του Αντώνη Σαμαρά, αν και επισήμως υποτίθεται ότι ο πρόεδρος της ΝΔ δεν είχε αναμειχθεί. Ήταν μάλιστα η μόνη κανονική εκλογή γραμματέα της ΝΔ, δεδομένου ότι ήταν και η μοναδική φορά που υπήρχε άλλος υποψήφιος, εκφράζοντας εσωκομματική δυσαρέσκεια.

Υποψήφιος για τη θέση του γραμματέα ήταν επίσης ο Νικήτας Κακλαμάνης, ο οποίος κατήγγειλε παρεμβάσεις της ηγετικής ομάδας εναντίον του. Τελικά ο Μανώλης Κεφαλογιάννης έλαβε 301 ψήφους έναντι 186 του Νικήτα Κακλαμάνη. Υπήρχε και τρίτος υποψήφιος Θεοφάνης Λαμπρόπουλος, που έλαβε 13 ψήφους. Ενώ με σαμαρική παρέμβαση είχε αποσυρθεί ο Φίλιππος Ταυρής.

Ο δε Κεφαλογιάννης ως γραμματέας ήταν ένας από τους τρεις βουλευτές που είχαν πει όχι στην άρση ασυλίας του Ηλία Κασιδιάρη για το χαστούκι στη Λιανά Κανέλλη, προκαλώντας αντιδράσεις.

Η ΜΟΛΟΤΟΦ ΤΟΥ ΠΑΠΑΜΙΜΙΚΟΥ

Και τα υπόλοιπα χρόνια της κυβέρνησης Σαμαρά δεν ήταν ανέφελα σε εσωκομματικό επίπεδο. Ο Μεσσήνιος εκτός από τη χρόνια έχθρα με τους μητσοτακικούς είχε έρθει σε σύγκρουση και με τους καραμανλικούς. Το 2013 πάντως αποφάσισε να κάνει μία κίνηση ανανέωσης και αναδιοργάνωσης του κόμματος της ΝΔ.

Τον Ιούλιο του 2013 εξελέγη λοιπόν νέος γραμματέας της Πολιτικής Επιτροπής ο πρώην πρόεδρος της ΟΝΝΕΔ, Ανδρέας Παπαμιμίκος. Και λίγους μήνες αργότερα άναψε φωτιές με μία συνέντευξη του στην Athens Voice.

Ο λόγος δεν ήταν ότι φωτογραφήθηκε με μία… μολότοφ ανά χείρας. Αλλά ότι στη συνέντευξη εκείνη μεταξύ άλλων τάχθηκε υπέρ του συμφώνου συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια, διαφωνώντας πάντως με το δικαίωμα σε τεκνοθεσία.

Στη (σαμαρική) ΝΔ έγινε χαμός. Ο Παπαμιμίκος βέβαια είχε ενημερώσει το Σαμαρά. Αλλά πονηρά σκεπτόμενος του τα είχε πει στρογγυλεμένα και στο πόδι, μεταξύ δύο συσκέψεων στο Μαξίμου. Ο πρωθυπουργός ως εκ τούτου δεν είχε δώσει σημασία και του απάντησε “ναι, ναι”. Όταν όμως η συνέντευξη δημοσιεύτηκε, το τηλέφωνο του γραμματέα χτύπησε την ώρα μίας κομματικής σύσκεψης. Ήταν ο Σαμαράς, εκτός εαυτού. Ο δε σύμβουλος του τότε πρωθυπουργού, Χρύσανθου Λαζαρίδης, έκανε για εβδομάδες….κατήχηση στον Παπαμιμίκο για να τον πείσει πως δεν ήταν σωστή η θέση του.

Η τοποθέτηση εκείνη είχε προκαλέσει πολιτικό σεισμό γιατί ήταν το πρώτο στέλεχος της ΝΔ που λάμβανε τέτοια θέση δημόσια. Σήμερα πάντως, δέκα χρόνια αργότερα, ένας πρωθυπουργός της ΝΔ, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ετοιμάζεται να φέρει το γάμο των ομόφυλων ζευγαριών.

ΟΙ ΠΡΩΤΙΕΣ ΤΟΥ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ

Ο Ανδρέας Παπαμιμίκος ήταν και ο γραμματέας της ΝΔ που με προσωρινό πρόεδρο τον Γιάννη Πλακιωτάκη και πρόεδρο της οργανωτικής επιτροπής τον Γιάννη Τραγάκη ανέλαβαν τη διεξαγωγή των εσωκομματικών εκλογών της ΝΔ το 2015. Τελικά βέβαια οι εκλογές ολοκληρώθηκαν το 2016, αφού η πρώτη απόπειρα στέφθηκε με παταγώδη αποτυχία.

Ως πρόεδρος της ΝΔ πλέον ο Κυριάκος Μητσοτάκης αρχικά κράτησε στο ανώτατο κομματικό αξίωμα τον Ανδρέα Παπαμιμίκο. Δεν άργησε όμως η σύγκρουση μετά το φιάσκο στο συνέδριο της ΟΝΝΕΔ τον Απρίλιο του 2016. Και έτσι ο Παπαμιμίκος οδηγήθηκε σε παραίτηση από το αξίωμα του γραμματέα αλλά και από μέλος της ΝΔ.

Στις 27 Απριλίου 2016 η Πολιτική Επιτροπή εξέλεξε (ομόφωνα και δια βοής) το βουλευτή Ηράκλειου, Λευτέρη Αυγενάκη, νέο γραμματέα του κόμματος, μετά το συνέδριο. Ήταν ο μόνος υποψήφιος, για άλλη μία φορά.

Ο Λευτέρης Αυγενάκης επελέγη ως έμπειρο και ακραιφνώς μητσοτακικό στέλεχος. Ήταν εξ άλλου ένα από τα στελέχη που το 2010 είχαν ακολουθήσει τη Ντόρα Μπακογιάννη στη Δημοκρατική Συμμαχία και το 2012 είχε επιστρέψει μαζί της στη ΝΔ. Και ως γραμματέας της ΝΔ επί Κυριάκου Μητσοτάκη ανέλαβε την… επαναμητσοτακοποίηση του κόμματος.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης μάλιστα πριν επιλέξει την πρώτη γυναίκα γραμματέα, είχε αναδείξει και το νεότερο σε ηλικία γραμματέα του κόμματος. Τον Παύλο Μαρινάκη, που όπως και δύο ακόμη προκάτοχοι του υπήρξε πρόεδρος της ΟΝΝΕΔ και έγινε γραμματέας της ΝΔ σε ηλικία 33 ετών.

Υπήρξε πάντως ένα πρακτικό πρόβλημα: Λόγω της πανδημίας και της καραντίνας δεν μπορούσε να πραγματοποιηθεί το συνέδριο της ΝΔ, που κανονικά θα έπρεπε να εκλέξει νέα Πολιτική Επιτροπή και εκείνη νέο γραμματέα. Ο Μητσοτάκης όμως, θέλοντας να δώσει και το συμβολισμό της νέας γενιάς, επέλεξε να προχωρήσει η εκλογή Μαρινάκη από τα μέλη της υπάρχουσας Πολιτικής Επιτροπής.

Ως νέος γραμματέας ο Παύλος Μαρινάκης δέχθηκε πάντως και εσωκομματική αμφισβήτηση, κυρίως λόγω ηλικίας, και χρειάστηκε να διανύσει χιλιόμετρα για να πείσει ορισμένους παλιοτερους. Χιλιόμετρα μεταφορικά και κυριολεκτικά, καθώς καυχιέται ότι έκανε τις περισσότερες περιοδείες από κάθε άλλο γραμματέα.

Μετά τις διπλές εκλογές και τη νέα νίκη της ΝΔ τον περασμένο Μάιο- Ιούνιο ο Μαρινάκη ανέλαβε κυβερνητικός εκπρόσωπος, αλλά παρέμεινε γραμματέας για να “τρέξει” τις αυτοδιοικητικές. Ορισμένοι άσπονδοι φίλοι έσπευσαν μάλιστα να του χρεώσουν τις ήττες σε μεγάλους δήμους και περιφέρειες. Ο Μητσοτάκης πάντως φαίνεται απολύτως ικανοποιημένος αν κρίνει κανείς από τα θερμά του λόγια για τον απερχόμενο γραμματέα και νυν κυβερνητικό εκπρόσωπο κατά την παράδοση σκυτάλης στη διάδοχο του.

Η Πολιτική Επιτροπή εξέλεξε και τη νέα γραμματέα Μαρία Συρεγγέλα, με το επιχείρημα ότι ένα έκτακτο συνέδριο θα καθυστερούσε τις διαδικασίες και πλέον ο χρόνος πιέζει για τις ευρωεκλογές.

Σύμφωνα με πληροφορίες στο τραπέζι είχαν πέσει και άλλα ονόματα, μεταξύ των οποίων αυτό του υφυπουργού Εργασίας Βασίλη Σπανάκη, του υφυπουργού Εξωτερικών Γιώργου Κώτσηρα, της βουλευτή Βορείου Τομέα Ζωής Ράπτη. Αλλά επελέγη η Μαρία Συρεγγέλα, η οποία καλείται να φέρει τώρα άρωμα γυναίκας σε ένα παραδοσιακά ανδροκρατούμενο κόμμα.