ΟΙ ΑΦΙΣΕΣ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ ΘΑ ΕΡΙΧΝΑΝ ΤΟ INSTAGRAM – ΟΣΑ ΕΙΔΑΜΕ ΚΙ ΑΚΟΥΣΑΜΕ ΣΤΟ ΖΑΠΠΕΙΟ

Η ώρα είναι περίπου 20.45, έχει νυχτώσει για τα καλά και ο εξωτερικός χώρος του Ζαππείου είναι πια κατάμεστος από ΠΑΣΟΚ όλων των ηλικιών κι αποχρώσεων.

Εντάξει, η συντριπτική πλειοψηφία είναι πάνω από 50 και ομνύει σε αυτό που μάθαμε να λέμε «το παλιό ΠΑΣΟΚ το ορθόδοξο» αν κρίνουμε από το παβλοφικό χειροκρότημα κάθε φορά που κάποιος ομιλητής αναφέρει το όνομά του  Ανδρέα Παπανδρέου ή κάθε φορά που εμφανίζεται στη γιγαντοοθόνη η εμβληματική εικόνα του να κρατάει το χαρτί με την ιδρυτική διακήρυξη, ακριβώς μισό αιώνα πριν, στις 3 Σεπτεμβρίου του 1974. Έτσι κι αλλιώς, η αναφορά στον Ανδρέα έχει εξελιχθεί πολιτικά σε κάτι σαν την κάρτα στη Μονόπολη που σε βγάζει από τη φυλακή, ειδικά όταν κινείσαι στα θολά πια νερά της κεντροαριστεράς. 

Ο κόσμος συγκινείται. Χειροκροτά ιστορικές στιγμές και πρόσωπα (λίγο παραπάνω στα στιγμιότυπα με τον Γιώργο και τη Φώφη Γεννηματά), πολλοί γυρίζουν στους διπλανούς του επαναλαμβάνοντας με περηφάνεια όσα βλέπουν στις οθόνες. Διαπιστώνοντας σιωπηλά, βέβαια, ότι όσο περνάνε τα χρόνια οι ιστορικές παρεμβάσεις γίνονται όλο και λιγότερες με τελευταία τέτοια μάλλον τη Διαύγεια. 

Όμως εδώ είμαστε σε γιορτή.

Δεν είμαστε σε συνέδριο ανάλυσης του ΠΑΣΟΚification που συρρίκνωσε το άλλοτε κραταιό κίνημα και το απομάκρυνε από την εξουσία. Και το βίντεο που παίζει στις γιγαντοοθόνες είναι πολύ γενναιόδωρο με όλες τις εποχές και φάσεις που πέρασε το ΠΑΣΟΚ, με όλους τους αρχηγούς  που κράτησαν το τιμόνι του.

Υπηρετεί ένα κλίμα Μεγάλης Συμφιλίωσης: λίγη ώρα πριν τα φλας έχουν αστράψει στη χειραψία Βαγγέλη Βενιζέλου και Γιώργου Παπανδρέου, ενώ στην ομιλία του ο Βενιζέλος (που ποτέ δεν φοβήθηκε τα μεγάλα ρητορικά σχήματα) έχει κάνει λόγο για τις «τρεις ραψωδίες του πασοκικού έπους», μεταπολίτευση/ εκσυγχρονισμό/ διαχείριση της κρίσης που «τη μοιραστήκαμε με τον Γιώργο».

Χειροκρότημα, ίσως λίγο αμήχανο, αλλά χειροκρότημα. 

Φυσικά, τo βίντεο και το κλίμα υπηρετεί και κάτι άλλο. Τον σημερινό αρχηγό Νίκο Ανδρουλάκη που θέλει να εμφανιστεί ως ο συνεχιστής αυτών των 50 χρόνων και να ανανεώσει τη θητεία του. Αν και τίποτα στο Ζάππειο (όπως και γενικότερα στη δημόσια σφαίρα) δε δείχνει ότι σε 5 εβδομάδες υπάρχουν εσωκομματικές εκλογές. Οι υποψήφιοι έχουν προσέλθει ησύχως. Χαιρετάνε, χαμογελάνε, στέκονται στα πηγαδάκια που σχηματίζονται γύρω τους, κάνουν σλάλομ ανάμεσα σε ιστορικά στελέχη και πάνε στις θέσεις τους.

Από τον Χάρη Δούκα στον Μιχάλη Κατρίνη και τον Γιάννη Κανελλάκη, κι από την Άννα Διαμαντοπούλου (στα κόκκινα) στη Νάντια Γιαννακοπούλου (στα πράσινα) και τον Παύλο Γερουλάνο που κοιτάζει με ενδιαφέρον το πρώτο τεύχος της εφημερίδας «Σοσιαλιστής» από το 1974 που του δείχνουν με καμάρι από το κοινό. Κάπου εκεί, πάντα κομψή και με αέρα hostess, η Μιλένα Αποστολάκη που απέσυρε την υποψηφιότητά της. Με τα νεότερα στελέχη όπως οι Παύλος Χρηστίδης, Παναγιώτης Δουδωνής και Δημήτρης Μάντζος να συμπληρώνουν το παζλ με τις διαφορετικές φουρνιές.  

Είναι προφανές ότι λειτουργεί και κάποιο αίσθημα αυτοσυντήρησης, πόσο πολιτικό ριάλιτι να καταναλώσει η επικαιρότητα μετά από όσα γίνονται στον θεωρητικά όμορο ΣΥΡΙΖΑ; Που, κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, μαθαίνουμε ότι μπορεί σύντομα να λέγεται και Συ.Σ.Α. Είναι αξιοσημείωτο πάντως ότι κανείς ομιλητής δεν τον ανέφερε, ούτε ως φίλο ούτε ως εχθρό. αντίθετα τα πυρά στράφηκαν προς τη ΝΔ. «Μη με ρωτάτε ποιος είναι ο αντίπαλος μας, αυτός θα είναι πάντα η Δεξιά», είπε ο Ανδρουλάκης, ενώ ο Γιώργος Παπανδρέου (όπως πάντα σε φόρμα και με δυνατό μαύρισμα) χαρακτήρισε το γραφείο του πρωθυπουργού «κέντρο ελέγχου του δημόσιου χρήματος».

Στο κοινό, σχηματικά, τρεις γενιές μεγαλωμένες με φράσεις όπως «βαθιά Ελλάδα» και trademark στίχους του Ναζίμ Χικμέτ: Τα ιδρυτικά μέλη (που τιμήθηκαν στο περιθώριο της συναυλίας-αφιέρωμα στον Γιάννη Μαρκόπουλο που ακολούθησε), τα ιστορικά στελέχη (όπως ο σιωπηλός Κώστας Λαλιώτης στην πρώτη σειρά), οι επιφανείς κατά καιρούς πολιτευτές (δεν ξέρω γιατί, στάθηκα λίγο παραπάνω κοιτάζοντας την Άννα Βερούλη) και το κομμάτι που σκαρφάλωσε κοινωνικά με το ΠΑΣΟΚ στην εξουσία (πασοκικά μουστάκια με ασπρες τρίχες πια και κοντομάνικα πουκάμισα κλαδικής που συναντιούνται – ποιος ξέρει μετά από πόσο καιρό; – με θανατηφόρες ατάκες τύπου «καλως το ΠΑΣΟΚ») // Τα παιδιά τους, 50 προς 60 σήμερα, που μεγάλωσαν στα κυριακάτικα σοσιαλιστικά τραπέζια και το καταλαβαίνεις από το αυτόματο lip syncing που κανουν όταν ακούγεται από τα ηχεία «το κόκκινο για τη ροδιά, το πράσινο για τα παιδιά» // τα εγγόνια τους που κληρονόμησαν το ΠΑΣΟΚ περίπου ως οικογενειακό κεκτημένο και είναι κάπως overdressed για την περίσταση με καλοκαιρινά κοστούμια ένα δυο νούμερα μεγαλύτερα. Τα ηχεία προσπάθησαν πάντως να τους ικανοποιήσουν όλους – από Ορφέα Περίδη σε «Ζαβαρακατρανέμια», από το «Ακορντεόν» σε «Ήρωες, Άπαρτα Βουνά», κι από το ποιος μας έμαθε τα «Σμυρνέικα Τραγούδια» στο «Λιωμένο Παγωτό». Εννοείται ότι στα πηγαδάκια ακούστηκε και το «δε θα κάτσω πολύ, έχω να πάω Μάλαμα».

Αρκετοί δημοσιογράφοι, φυσικά παραταγμένες στρατιές από φωτορεπορτερ/οπερατέρ στα περιστύλια του Ζαππείου, αλλά και και μερικές φιγούρες άλλης εποχής με αυτοσχέδια πλακάτ θρησκευτικής αφοσίωσης στον Ανδρέα. Όχι πολλοί ΠΑΣΟΚοφασαίοι πάντως, να είναι εκεί «για το content». Ίσως γιατί δεν αντιλήφθηκαν ότι υπήρχε κοκτέιλ βαν με το ποτό στα 2 ευρώ (κοκτειλ βαν σε εκδήλωση ΠΑΣΟΚ, I repeat). Σίγουρα, γιατί δεν γνώριζαν για τη μίνι έκθεση με τις αφίσες του ΠΑΣΟΚ – αναμφισβήτητο highlight της γιορτής: κάπως συγκινητικές ως ποπ ανάμνηση άλλων εποχών, γραφιστικά πολύτιμες – ειδικά κάποιες αριστουργηματικές από τα 70s, απόλυτα ενδεικτικές της εξέλιξης του πολιτικού λόγου με το πέρασμα του χρόνου. Όλες φτιαγμένες για να σπάσουν το Instagram.

 

Έτσι κι αλλιώς, το ΠΑΣΟΚ ως αστείο καλό είναι να τελειώσει. ΟΚ, ήταν ένα κίνημα που κυβέρνησε ως κόμμα, εξελίχθηκε σε σύστημα και στις μέρες της παρακμής κατέπεσε σε meme. OK, κάναμε το αστείο με το «βαθύ ΠΑΣΟΚ» και πόσο ξοδεύαμε σε χαϊλίκια «με ΠΑΣΟΚ». ΟΚ διοργανώθηκαν βραδιες ΠΑΣΟΚ σε μπαρ, άνοιξε καφέ ΠΑΣΟΚ, ξεπέρασε η γνωστή σελίδα στο FB το κανονικό κόμμα σε followers. Φτάνει. Γιατί δεν είναι δίκαιο η γενιά των παιδιών (και των εγγονιών) της Αλλαγής να γνωρίσει το ΠΑΣΟΚ ως ιντερνετικό χαβαλέ. Από τη μία, αυτό αδικεί τις κατακλυσμιαίες αλλαγές που έφερε στην κοινωνία το ΠΑΣΟΚ στα 80s κάνοντάς την πιο δίκαιη κι ευέλικτη. Κι από την άλλη, κάνοντας πλάκα αποσιωπούνται και οι τεράστιες ευθύνες του ΠΑΣΟΚ για τη χρεοκοπία και την ευθεία πορεία προς τα βράχια της κρίσης. 

Το πρώτο τραγούδι στη συναυλία που ξεκίνησε μετά τα βίντεο και τις ομιλίες ήταν «πότε θα κάνει ξαστεριά;», υπενθυμίζοντας ότι εκτός από όλα τα υπόλοιπα, το ΠΑΣΟΚ είναι και δράμα. Ειδικά, αν το συνδυάσει κανείς και με την χαρακτηριστική φράση από την πολύ σύντομη τοποθέτηση του Κώστα Σημίτη: «Οι ευκαιρίες δεν είναι άπειρες»…