ΤΟ ΑΝΕΚΠΛΗΡΩΤΟ ΑΚΟΜΑ ΧΡΕΟΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΖΑΚ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ

Την Τρίτη, όπως έχει προαναγγελθεί, αναμένεται η απόφαση του Εφετείου για τη δίκη για τη δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου. Η υπόθεση εκδικάζεται σε δευτεροβάθμιο επίπεδο, άρα η ετυμηγορία του δικαστηρίου θα είναι τελεσίδικη. Στην πραγματικότητα περιμένουμε να μάθουμε αν ένα έγκλημα που διαπράχθηκε σε δημόσια θέα, που καταγράφηκε βιντεοληπτικά και αποτυπώθηκαν τα αποτελέσματα του στο ιατροδικαστικό πόρισμα, ήταν όντως έγκλημα.

Αν το να κλωτσάς ένα κεφάλι συνιστά δολοφονική ενέργεια ή «πράξη αλτρουισμού» όπως ανερυθρίαστα ειπώθηκε σε μια ανεκδιήγητη διαστροφή του νοήματος των λέξεων. Αν το να εγκλωβίζεις και να λιντσάρεις έναν φοβισμένο και παντελώς ακίνδυνο άνθρωπο είναι μια ξεκάθαρη εκδήλωση θανατηφόρας ρατσιστικής εξουσίας ή αποτελεί κάποιου είδους νομιμοποιημένη προστασία ενός μαγαζιού. Αν το να σκουπίζεις τα αίματα ενός δολοφονημένου σώματος υποδεικνύει μια παγερή και αμετανόητη στάση απέναντι στο φονικό ή είναι εύσημο του «ευυπόληπτου πολίτη». 

Είναι ακατανόητο και θλιβερό ότι όντως περιμένουμε απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα, ότι δεν υπάρχει μια ευδιάκριτη και κατακόκκινη γραμμή, μια γραμμή αίματος, που θα έπρεπε να λογίζεται ως αδιαπραγμάτευτη σ’ ένα κράτος δικαίου. Δυστυχώς στα πεντέμιση χρόνια μιας ράθυμης και βασανιστικής ποινικής διερεύνησης, αυτό το έγκλημα συρρικνώθηκε. Δεν αξιολογήθηκε ποτέ, παρά το γεγονός ότι υπήρξε σχετική παραγγελία από την τότε Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, το ρατσιστικό κίνητρο.

Ο Ζακ Κωστόπουλος ήταν ένας από τους πιο δραστήριους και γνωστούς ακτιβιστές της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, της οροθετικότητας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Όχι μόνο δεν το έκρυβε αλλά όλη του η σωματικότητα, η κίνηση, η εκφραστικότητα ήταν διαποτισμένες από την αυτενέργεια και την επιθυμία του να ζήσει ελεύθερα. Δεν κούμπωνε στη νόρμα της πατριαρχικής ετεροκανονικότητας. Δεν ήταν μια ηγεμονική αρρενωπότητα, όπως οι δολοφόνοι του και δε νοείται σε μια τέτοια υπόθεση να μην συμπεριλαμβάνεται η ουσιώδης παράμετρος του ρατσιστικού κινήτρου. Η κατηγορία, έτσι όπως, εντάχθηκε στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο ήταν υποβαθμισμένη και αναντίστοιχη με τα τεκμήρια που εισφέρθηκαν.

Το φρικιαστικό βίντεο δείχνει μια ανθρωποκτονία. Η κατηγορία, όμως, που βαραίνει τους δράστες είναι η ηπιότερη στην ποινική της μεταχείριση, ανθρωποκτόνος σωματική βλάβη. Οι αστυνομικοί που συνέπραξαν στον αφανισμό του έχουν ήδη απαλλαγεί από το πρωτοβάθμιο δικαστήριο και υπηρετούν κανονικά στην αστυνομία. Και οι δικές τους ενέργειες είχαν καταγραφεί.

Έφτασαν σ’ έναν χώρο που το μοναδικό θύμα ήταν ο Ζακ Κωστόπουλος, ήδη χτυπημένος και αιμόφυρτος και αντί να τον προστατέψουν, τον χτύπησαν κι αυτοί, τον χειροπέδησαν και του στέρησαν ίσως την έσχατη προοπτική για μια απόπειρα ανάνηψης. Θέλω να πω ότι ήδη η Πολιτεία έχει ψαλλιδίσει καίρια τη βαρύτητα του εγκλήματος, οπότε μένει να μάθουμε την Τρίτη αν έχει απομείνει κάτι από την αξία της ζωής του Ζακ Κωστόπουλου, από την ανεξάντλητη, γεμάτη τρυφερότητα και πολιτική οξυδέρκεια λάμψη της Zackie Oh.

Προσωπικά μου ήταν κρυστάλλινο το τι ακριβώς συνέβη την 21η του Σεπτέμβρη του 2018 από το επόμενο πρωί που δημοσιεύτηκε το βίντεο. Μου ήταν κρυστάλλινο πως αυτό που έβλεπα στην οθόνη ήταν μια βάναυση δολοφονία πριν ακόμα μάθω πως εκείνο το ανυπεράσπιστο πλάσμα ήταν ο Ζακ Κωστόπουλος. Δε χρειαζόμουν τα αποτελέσματα των τοξικολογικών εξετάσεων. Ούτε την απόφαση του δικαστηρίου χρειάζομαι για να πω ότι ο Ζακ δολοφονήθηκε. Το ίδιο θεωρώ πως ισχύει για αρκετά άτομα.

Η αλήθεια του γεγονότος και το οδυνηρό, διαρκές, ανεξίτηλο αποτύπωμα της δεν απαιτεί δικαστική βούλα. Έχει εγγραφεί. Είναι εδώ. Μπορείς να τη βρεις στην απουσία της Zackie από το Pride, τον δρόμο, το drag show, τις διαδηλώσεις, το Bequeer, το beaver, το facebook, από τις μικρές και τις μεγάλες στιγμές μιας κοινότητας. Μπορείς να τη βρεις στην Ιτέα, στις φωτογραφίες που περιστοιχίζουν το σαλόνι της οικογένειας Κωστόπουλου – ο Ζακ μικρός, ο Ζακ έφηβος, ο Ζακ νέος, ο Ζακ που σταμάτησε στα 33, στον τρόπο που ανατράπηκε η ζωή της οικογένειας του, στο συναισθηματικό και ψυχικό τσάκισμα των γονιών του και των αδερφών του. Μπορείς να τη βρεις στη λύπη των φίλων του, στο δίκαιο θυμό, στις συγκινητικές τελετουργίες μνήμης στον δημόσιο χώρο, στον φόβο και την ανατριχίλα όταν πρόκειται να διασχίσεις την οδό Γλάδστωνος. 

Η αλήθεια του γεγονότος και το οδυνηρό, διαρκές, ανεξίτηλο αποτύπωμα της δεν απαιτεί δικαστική βούλα. Έχει εγγραφεί. Είναι εδώ. Μπορείς να τη βρεις στην απουσία της Zackie από το Pride, τον δρόμο, το drag show, τις διαδηλώσεις, το Bequeer, το beaver, το facebook, από τις μικρές και τις μεγάλες στιγμές μιας κοινότητας.

Αν έχει σημασία αυτή η απόφαση συνίσταται στη σχέση μας με τους θεσμούς, στην παιδαγωγική και συμβολική διάσταση που έχουν τα μηνύματα της Πολιτείας στην κοινωνία. Έχει σημασία το σύστημα απονομής δικαιοσύνης που πολλές φορές έχει δείξει ταξικές, εθνοτικές, έμφυλες, σεξουαλικές μεροληψίες, να μην μεγαλώσει κι άλλο το ρήγμα εμπιστοσύνης με τις μη προνομοιούχες κοινότητες, να μην στείλει ένα σινιάλο ουσιαστικής ατιμωρησίας σε βασανιστές και δολοφόνους, να μην θεριέψει τη διαδικασία του κοινωνικού εκφασισμού, να μην τσαλαπατήσει το πένθος των οικείων του θύματος που τόσα χρόνια βιώνουν ταλαιπωρία, εμπαιγμό και χλευασμό. Το ελάχιστο δηλαδή που αρμόζει είναι η επικύρωση της πρωτοβάθμιας απόφασης. 

Το επόμενο Σάββατο είναι το Athens Pride με κεντρικό σύνθημα το πολύ εύστοχο «Ένας νόμος δεν αρκεί». Για κανένα κοινωνικό ζήτημα δεν αρκεί μόνο ένας νόμος. Χρειάζεται ένα πλέγμα πολιτικών που θα διαπερνά τους θεσμούς και την κοινωνία. Πραγματική ισότητα σημαίνει πρώτα και κύρια δικαίωμα στη ζωή και μηδενική ανοχή στον ρατσισμό και την ομοτρανσφοβία. Από τον Ζακ Κωστόπουλο το δικαίωμα στη ζωή αφαιρέθηκε με τρομακτική αγριότητα κι έκτοτε η μνήμη του παραμένει αδικαίωτη, λοιδορημένη και απαξιωμένη. Την καθαρίζουν καθημερινά με τα δάκρυα τους η οικογένεια και οι φίλες/οι του. Την Τρίτη, λοιπόν, θα μάθουμε αν τελικά θα αναλάβει κι ένα πολύ μικρό κομμάτι αυτού του φορτίου, μικρότερο απ’ ότι θα έπρεπε, η ελληνική δικαιοσύνη.