ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΓΙΝΕΙΣ SUPERAGER ΚΑΙ ΝΑ ΣΟΥ ΚΟΒΕΙ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ

Υπάρχουν περιπτώσεις, όπως αυτή του Μπράιαν Τζόνσον, που δίνει 2.000.000 δολάρια το χρόνο για να νικήσει τη γήρανση σε κάθε επίπεδο του οργανισμού του (χρησιμοποιώντας τα ευρήματα μελετών που έχουν γίνει ήδη).

Υπάρχουν και άλλοι που δεν έχουν δώσει σεντ και έχουν καταφέρει να γίνουν SuperAgers.

Τι είναι αυτό;

Η συγκεκριμένη κατηγορία ανθρώπων περιλαμβάνει όσους είναι τουλάχιστον 80 χρόνων και διατηρούν τις δεξιότητες μνήμης και την ικανότητα κάποιου τουλάχιστον 30 χρόνια νεότερου.

Πρόκειται για πληθυσμό που βρίσκεται πολύ έξω από το “κανονικό” φάσμα δεξιοτήτων μνήμης για τα άτομα της ηλικίας τους.

Ειρήσθω εν παρόδω, ο όρος επινοήθηκε το 2008 από το Mesulam Center for Cognitive Neurology and Alzheimer’s Disease, της παγκοσμίου φήμης ιατρικής ερευνητικής σχολής για την άνοια και το Αλτσχάιμερ, του Northwestern University.

Έκτοτε έχουν γίνει μελέτες σε εγκεφάλους SuperAgers, οι οποίες αποκαλύπτουν τρόπους που μπορούμε να βελτιώσουμε τις δικές μας πιθανότητες. Υπάρχει βέβαια, και η περίπτωση του γενετικού ‘λαχείου’, να έχουμε κληρονομήσει δηλαδή, αυτήν την ‘υπερδύναμη’.

Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι σαφές το ποσοστό του πληθυσμού που προκρίνεται ως SuperAger. Εκτιμάται πως δεν ξεπερνά το 10%.

Πώς μπορείς να καταλάβεις έναν SuperAger

Ο απλός λαός υποψιάζεται ότι έχει απέναντι του έναν SuperAger, όταν εκείνος θυμάται πολλά περισσότερα από ό,τι ο μέσος όρος των συνομηλίκων του.

Έρευνες δείχνουν ότι η μνήμη και οι γνωστικές ικανότητες μπορεί να αρχίσουν να μειώνονται γύρω στα 30 ή τα 40.

Στα 80 συνήθως θυμόμαστε περίπου τα μισά από ό,τι όταν είμαστε 50. Οι SuperAgers διατηρούν τη μνήμη που είχαν στα 50 και τα 60.

Επιστημονικά, είναι κάπως πιο περίπλοκο το θέμα καθώς περιλαμβάνει απεικονίσεις εγκεφάλων, εξετάσεις αίματος και ερωτηματολόγια.

Κατά την Washington Post “με την ηλικία, ο εγκέφαλος συνήθως συρρικνώνεται, ειδικά στον φλοιό, που είναι το πιο πρόσφατο εξελικτικά μέρος του εγκεφάλου.

Στην περίπτωση των SuperAgers, ο εγκέφαλος φαίνεται πιο νεανικός σε περιοχές που εμπλέκονται στη μνήμη και στις εκτελεστικές ικανότητες.

Στον πρόσθιο περιφερικό φλοιό -μετωπιαία περιοχή του εγκεφάλου σημαντική για πολλές γνωστικές λειτουργίες, συμπεριλαμβανομένης της προσοχής και της μνήμης- έχει φανεί πως έχουν παχύτερο φλοιώδες στρώμα σε σύγκριση με γνωστικά φυσιολογικά ανθρώπων τουλάχιστον 80 χρόνων ή ακόμα και 50χρονων.

Έχουν επίσης, μεγαλύτερους, υγιέστερους νευρώνες στον ενδορινικό φλοιό -άλλη περιοχή του εγκεφάλου που είναι κρίσιμη για τη μνήμη-, σε σύγκριση με τους μεγαλύτερους ανθρώπους και αυτούς που είναι από 20 έως 30 χρόνια νεώτεροι.

Περιέργως, οι SuperAgers έχουν και σε αφθονία έναν ειδικό τύπο εγκεφαλικών κυττάρων που είναι γνωστοί ως νευρώνες von Economo. Πιστεύεται ότι είναι σημαντικοί για συμπεριφορές κοινωνικής αλληλεγγύης.

Μελέτες υποδεικνύουν ότι οι νευρώνες von Economo ήταν τέσσερις έως πέντε φορές πιο πυκνοί στον πρόσθιο τριχωτό φλοιό των SuperAgers από ό,τι σε φυσιολογικούς 80χρονους ή ακόμα και σε ανθρώπους που ήταν πολλές δεκαετίες νεότεροι.

Ταυτόχρονα, οι εγκέφαλοι SuperAger φαίνεται να έχουν πρόσθετη προστασία έναντι των ύποπτων βιολογικών χαρακτηριστικών της νόσου του Αλτσχάιμερ”.

Συνοπτικά, στους SuperAgers

• Ο εγκέφαλος φαίνεται είκοσι με τριάντα χρόνια νεότερος από την ηλικία του, όταν απεικονίζεται.
• Ο εγκέφαλος αντιστέκεται στη συρρίκνωση του φλοιού, πράγμα που σημαίνει ότι δεν ακολουθεί την οδό που τραβούν συνήθως αυτά τα ηλικιακά γκρουπ.
• Χάνουν το 1,06% του όγκου του εγκεφάλου τους ετησίως, σε σύγκριση με το 2,24% των συνομηλίκων τους.
• Ο εγκέφαλος έχει υψηλότερα επίπεδα ενός συγκεκριμένου τύπου νευρώνων, που ονομάζονται νευρώνες Von Economo.
• Οι ίνες στον εγκέφαλο δεν μπλέκονται με τους τρόπους που είναι δείκτες της νόσου του Αλτσχάιμερ.

Πώς μπορείς να γίνεις SuperAger

Οι επιστήμονες τονίζουν πως οι μελέτες βρίσκονται σε εξέλιξη, εν τούτοις δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ορισμένοι παράγοντες του superaging είναι βιολογικοί.

“Με τον ίδιο τρόπο που μερικοί άνθρωποι γεννιούνται με υψηλότερη ευφυΐα από άλλους, είναι ασφαλές να υποθέσουμε ότι το σώμα και ο εγκέφαλος ορισμένων ανθρώπων έχουν τη ‘θέληση’ να αντιστέκονται σε ορισμένα συμπτώματα γήρανσης, καλύτερα από άλλους”.

Οι παράγοντες του τρόπου ζωής που ενδεχομένως παίζουν ρόλο στη διατήρηση των εγκεφαλικών κυττάρων είναι οι εξής:

1. Να προκαλούμε τον εαυτό μας διανοητικά (προκειμένου να διατηρήσουμε τον εγκέφαλό μας δυνατό, είναι σημαντικό να εκτελούμε δραστηριότητες που βρίσκονται της ‘ζώνης’ όπου νιώθουμε άνετα. Η νευροπλαστικότητα είναι η ικανότητα του εγκεφάλου να αλλάζει, καθώς μαθαίνουμε νέα πράγματα. Αυτό σημαίνει ότι η εκμάθηση ενός νέου πράγματος, μπορεί να επιτρέψει στον εγκέφαλο να αλλάξει).
2. Να μάθουμε μια νέα γλώσσα.
3. Να παρακολουθήσουμε ένα διαδικτυακό ή εκ του σύνεγγυς μάθημα.
4. Να παίξουμε παιχνίδια με λέξεις, επιτραπέζια παιχνίδια ή να κάνουμε παζλ.
5. Να σπάμε τη ρουτίνα μας (αρκεί μια άλλη, νέα, διαδρομή για μια δουλειά).
6. Να μάθουμε μια χειροτεχνία (πχ πλέξιμο).
7. Να εμαστε δραστήριοι (δεν χρειάζεται να πάμε γυμναστήριο. Μπορούμε να κάνουμε ένα περπάτημα, μια πεζοπορία, να ανέβουμε σε έναν όροφο με τις σκάλες ή να κολυμπήσουμε ή να χορέψουμε).
8. Να τρώμε θρεπτικά στοιχεία (καλό στον εγκέφαλο κάνουν τα φυλλώδη πράσινα λαχανικά, όπως μαρούλι, σπανάκι και λάχανο, τα λιπαρά ψάρια, ο καφές, το τσάι και τα μούρα).
9. Να κοινωνικοποιούμαστε και να προσπαθούμε να απολαμβάνουμε τα μικρά πράγματα (οι κοινωνικές σχέσεις βοηθούν να κρατήσετε μακριά τη μοναξιά και την κατάθλιψη και η απόλαυση της ζωής μπορεί να είναι κάτι όσο απλό να πιείτε ένα ποτήρι κρασί, παρέα με έναν φίλο).

Τονίζεται πως “οι θετικές κοινωνικές σχέσεις των SuperAgers απαιτούν έναν βαθμό προσαρμοστικότητας καθώς υπάρχουν λιγότεροι συνομήλικοι για να κάνουν παρέα.

Ένας SuperAger ζει με την κόρη και τα εγγόνια του, που δεν γνωρίζουν πολλά για τον Frank Sinatra ή τον Franklin Delano Roosevelt. Αντίθετα, ρωτά τα εγγόνια του για τα ενδιαφέροντά τους.

Γελάει με όσα ακούει και βρίσκει χαρά στην προσπάθεια να συμβαδίσει με αυτό που ενδιαφέρουν τα εγγόνια του, αντί να το βλέπει αυτό ως υπερβολικό εύρος ή βάρος”.