ΠΩΣ ΟΙ ΝΑΖΙ ΚΥΝΗΓΗΣΑΝ ΚΑΙ ΕΞΟΝΤΩΣΑΝ ΤΑ ΤΡΑΝΣ ΑΤΟΜΑ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ

Το φθινόπωρο του 2022, ένα γερμανικό δικαστήριο βρέθηκε μπροστά σε μια αρκετά ασυνήθιστη υπόθεση. Ήταν μια πολιτική αγωγή που προέκυψε μετά από μια διαμάχη στο Twitter σχετικά με το αν οι τρανς ήταν θύματα του Ολοκαυτώματος ή όχι. Αν και δεν υπάρχει πλέον αμφιβολία για το αν οι ομοφυλόφιλοι διώχθηκαν από τους Ναζί (διώχθηκαν, ναι), ωστόσο για τα τρανς άτομα συνεχίζεται να μη γίνεται καθόλου συζήτηση.

Το δικαστήριο πήρε καταθέσεις από ιστορικούς, συμπεριλαμβανομένης και της συγγραφέως ενός σχετικού άρθρου που δημοσιεύτηκε στο Conversation, Λόρι Μαρχόφερ, προτού διαπιστώσει ότι τα ιστορικά στοιχεία αποδεικνύουν ότι πράγματι τα τρανς άτομα επέστησαν διώξεις από το ναζιστικό καθεστώς.

“Αυτή είναι μια σημαντική υπόθεση”, γράφει η συγγραφέας στο αμερικανικό σάιτ. “Ήταν η πρώτη φορά που ένα δικαστήριο αναγνώρισε τη δίωξη τρανς ατόμων στη ναζιστική Γερμανία. Ακολούθησε λίγους μήνες αργότερα η Μπούντεσταγκ, το γερμανικό κοινοβούλιο, που δημοσίευσε επίσημα μια δήλωση που αναγνωρίζει τα τρανς και τα cisgender queer άτομα ως θύματα του φασισμού.

Μέχρι πρόσφατα, η έρευνα γύρω απ’ τα τρανς άτομα που έζησαν υπό το ναζιστικό καθεστώς ήταν μικρή. Τώρα όμως, ιστορικοί σαν εμένα αποκαλύπτουν όλο και περισσότερες περιπτώσεις, όπως αυτή της Τόνι Σάιμον”.

Τρανς κατά τη διάρκεια της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης

Το 1933, τη χρονιά που ο Χίτλερ πήρε την εξουσία, η αστυνομία στο Έσσεν της Γερμανίας ανακάλεσε την άδεια της Τόνι Σάιμον να μπορεί να ντύνεται γυναικεία δημοσίως. Η Σάιμον, που τότε ήταν στα 40 της, είχε χρόνια που ζούσε ως γυναίκα.

Η Δημοκρατία της Βαϊμάρης, η πιο ανεκτική δημοκρατική κυβέρνηση που υπήρχε πριν από τον Χίτλερ, αναγνώρισε τα δικαιώματα των τρανς ατόμων, αν και με άσχημο και περιορισμένο τρόπο. Υπό τη δημοκρατία, λοιπόν, η αστυνομία χορηγούσε άδειες στα τρανς άτομα όπως αυτή που είχε η Σάιμον.

Στη δεκαετία του ‘30, τα τρανς άτομα ονομάζονταν “τραβεστί”, ένας όρος που σήμερα είναι προσβλητικός και οι άδειες της αστυνομίας ονομάζονταν “πιστοποιητικά τραβεστί”, χαρτιά που απάλλαζαν ένα άτομο από τους νόμους κατά του “cross-dressing”. Υπό τη Δημοκρατία της Βαϊμάρης, τα τρανς άτομα μπορούσαν επίσης να αλλάξουν τα ονόματά τους με νόμιμο τρόπο, αν και μπορούσαν να επιλέξουν μόνο μέσα από μια μικρή και προεγκεκριμένη λίστα.

Στο Βερολίνο, οι τρανς εξέδιδαν πολλά περιοδικά, είχαν μία δική τους πολιτική λέσχη και μερικές απ’ τις πιο λαμπερές τρανς γυναίκες δούλευαν στο διεθνούς φήμης καμπαρέ ‘Eldorado”. Απ’ τη μεριά του και ο σεξολόγος, Μάγκνους Χίρσφελντ, ο οποίος διηύθυνε το Ινστιτούτο Σεξουαλικής Επιστήμης του Βερολίνου, υποστήριζε σθεναρά τα δικαιώματα των τρανς ατόμων.

Γρήγορα όμως η άνοδος της ναζιστικής Γερμανίας κατέστρεψε αυτό το σχετικά ανεκτικό περιβάλλον. Οι Ναζί έκλεισαν όλα τα περιοδικά, το “Eldorado” αλλά και το ινστιτούτο του Χίρσφελντ. Και οι περισσότεροι άνθρωποι που κατείχαν “πιστοποιητικά τραβεστί”, όπως η Τόνι Σάιμον, τα είδαν να ανακαλούνται ή παρακολουθούσαν αβοήθητοι την αστυνομία απλώς να τα προσπερνά.

Και αυτή ήταν μόνο η αρχή των προβλημάτων.

“Δρακόντεια μέτρα” κατά των τρανς

Στη ναζιστική Γερμανία τα τρανς άτομα δεν αποτελούσαν ιδιαίτερο πολιτικό ζήτημα, τουλάχιστον με τον τρόπο που αποτελούν σήμερα. Η δημόσια συζήτηση για εκείνα ήταν μικρή, σχεδόν ανύπαρκτη.

Αυτό που είπαν οι Ναζί για αυτούς, ωστόσο, ήταν ανατριχιαστικό.

Ο συγγραφέας ενός βιβλίου του 1938 σχετικά με το “πρόβλημα του τραβεστισμού” έγραψε ότι προτού ανέβει ο Χίτλερ στην εξουσία, δεν μπορούσαν να γίνουν και πολλά πράγματα για τα τρανς άτομα αλλά ότι τώρα, στη ναζιστική Γερμανία, μπορούσαν να μπουν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης ή να υποβληθούν στον αναγκαστικό ευνουχισμό. Αυτό ήταν καλό, πίστευε, επειδή η “μη κοινωνική νοοτροπία” των τρανς ατόμων και η υποτιθέμενη συχνή “εγκληματική τους δραστηριότητα… δικαιολογεί δρακόντεια μέτρα από το κράτος”.

“Η Τόνι Σάιμον ήταν ένα γενναίο άτομο”, αναφέρει η αρθρογράφος. “Έπεσα πάνω στον αστυνομικό της φάκελο για πρώτη φορά όταν ερευνούσα τρανς άτομα στο Μουσείο Μνήμης του Ολοκαυτώματος των Ηνωμένων Πολιτειών. Η αστυνομία του Έσσεν γνώριζε τη Σάιμον ως την αυθάδη ιδιοκτήτρια ενός υπόγειου κλαμπ όπου συγκεντρώνονταν LGBTQ άτομα. Στα μέσα της δεκαετίας του 1930, οδηγήθηκε στο δικαστήριο επειδή άσκησε κριτική στο ναζιστικό καθεστώς. Η Γκεστάπο δεν μπορούσε να συνεχίσει να την ανέχεται. Η Σάιμον ήταν ένας κίνδυνος για τη νεολαία, έγραψε ένας αξιωματικός της Γκεστάπο. Και το να βρεθεί σε στρατόπεδο συγκέντρωσης ήταν ‘απολύτως απαραίτητο’”.

Η αρθρογράφος δεν είναι σίγουρη τι ακριβώς συνέβη στη Σάιμον, καθώς ο φάκελος της τελειώνει απότομα, με την Γκεστάπο να σχεδιάζει τη σύλληψή της. Αλλά δεν υπάρχουν πραγματικά έγγραφα σύλληψης. “Ας ελπίσουμε ότι απέφυγε την αστυνομία”, λέει η ίδια.

Άλλες τρανς γυναίκες δεν κατάφεραν να γλιτώσουν. Στο Κρατικό Αρχείο του Αμβούργου υπήρχε η υπόθεση της “H. Bode”, η οποία συχνά κυκλοφορούσε δημοσίως ντυμένη γυναικεία και έβγαινε ραντεβού με άνδρες. Υπό τη Δημοκρατία της Βαϊμάρης, κατείχε “πιστοποιητικό τραβεστί”. Η ναζιστική αστυνομία την καταδίωξε για cross-dressing και για σεξ με άντρες. Και από τη στιγμή που τη θεωρούσαν άντρα, οι σχέσεις της ήταν ομοφυλοφιλικές και άρα παράνομες. Την έστειλαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Μπούχενβαλντ, όπου και δολοφονήθηκε.

Η Λίντι Μπάκροφ από το Αμβούργο είχε επίσης ένα “πιστοποιητικό τραβεστί” και έβγαζε τα προς το ζην πουλώντας το κορμί της σε άνδρες. Μετά το 1933, η αστυνομία την καταδίωξε. Έγραψαν ότι ήταν “ουσιαστικά μια τραβεστί” και ένας “εγκληματίας ηθικής του χειρότερου είδους”. Κι αυτή στάλθηκε σε ένα στρατόπεδο, το Μαουτχάουζεν, όπου επίσης δολοφονήθηκε.

Οι αρχές κατέγραφαν λάθος το φύλο τους

Για πολύ καιρό, το κοινό δεν γνώριζε τις ιστορίες των τρανς ατόμων στη Ναζιστική Γερμανία καθώς συχνά αναφέρονταν με το λάθος φύλο τους.

“Οι προηγούμενες ιστορίες έτειναν να κάνουν λάθος στο φύλο των τρανς γυναικών, κάτι που όμως ήταν περίεργο: όταν διαβάζεις τα αρχεία των αστυνομικών ανακρίσεών τους, είναι συχνά εντυπωσιακά ξεκάθαρες σχετικά με την ταυτότητα φύλου τους, παρόλο που δεν βοηθούσαν καθόλου τον εαυτό τους με αυτόν τον τρόπο”.

Η Μπακρόφ, για παράδειγμα, είπε στην αστυνομία: “Η αίσθηση του φύλου μου είναι πλήρως και εντελώς γυναικεία”.

Επίσης, σύγχυση προκλήθηκε από μερικές περιπτώσεις που τυχαία ήρθαν πρώτες στο φως. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η αστυνομία ενήργησε λιγότερο βίαια. Για παράδειγμα, υπάρχει μια πολύ γνωστή περίπτωση από το Βερολίνο όπου η αστυνομία ανανέωσε το “πιστοποιητικό τραβεστί” ενός τρανς άνδρα αφού πέρασε μερικούς μήνες σε στρατόπεδο συγκέντρωσης.

Αρχικά, οι ιστορικοί θεώρησαν αυτήν την υπόθεση ως αντιπροσωπευτική. Τώρα όμως που έχουμε πολλές περισσότερες περιπτώσεις, μπορούμε να δούμε ότι είναι ένα σπάνιο περιστατικό. Σχεδόν πάντα η αστυνομία ανακαλούσε τα πιστοποιητικά και η μοίρα των τρανς συναντούσε εκείνη των Εβραίων, τον Ρομά και των υπόλοιπων “εχθρών του κράτους”.