ΠΟΣΕΣ ΕΓΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ Η ΙΩΑΝΝΑ ΓΙΑ ΝΑ ΕΧΕΙ ΠΑΛΙ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΗΣ;

Είσαι σπίτι, σου τηλεφωνούν φίλοι και κανονίζετε να βρεθείτε. Κάνεις ένα ντους, ντύνεσαι (αν είσαι γυναίκα βάζεις και make up) και φεύγεις για το ραντεβού. Η όλη διαδικασία σου παίρνει και 30 λεπτά. Αν την έχεις ‘δουλέψει’ επαρκώς, τελειώνει και σε ένα δεκάλεπτο. Τη λες και απλή, μηχανική και δεδομένη. Δεν είναι για όλους. Σίγουρα όχι για την Ιωάννα Παλιοσπύρου.

Για την 34χρονη είναι πρόκληση κάθε ένα από τα ‘απλά, μηχανικά, δεδομένα’ βήματα, μετά την επίθεση που δέχθηκε με βιτριόλι, στις 20 Μαΐου του 2020. Τότε που το καυστικό υγρό διέλυσε τα πάντα στο πέρασμα του (από τα μαλλιά, το 94% του προσώπου, το θώρακα και έως το πάτωμα). Σώθηκε από σειρά συγκυριών και κατάφερε να ξανασταθεί στα πόδια της. Τώρα επικεντρώνει στη δικαίωση της και τη διαχείριση των πληγών που απέκτησε στο σώμα και τη ψυχή.

Για (τουλάχιστον) την προσεχή επταετία δεν μπορεί να βγει από το σπίτι της, όταν έχει ήλιο. Και όταν είναι μέσα στο σπίτι της -ή άλλο κλειστό χώρο- πρέπει να κρατά εκτός το φως του ήλιου. Άπαξ και πρέπει να πάει κάπου, χρειάζεται τουλάχιστον μια ώρα λεπτομερούς και επώδυνης προετοιμασίας. Δεν μπορεί δε, να περάσει την εξώπορτα χωρίς τη μάσκα σιλικόνης και το ειδικό αντίστοιχο ‘κοστούμι’ για το σώμα της, αξεσουάρ που θα τη συνοδεύουν επίσης, για (τουλάχιστον) επτά χρόνια. Στο ίδιο διάστημα αναμένεται να κάνει δεκάδες χειρουργεία (με όλους τους κινδύνους και τον πόνο που αφορά ένα χειρουργείο), ώστε να μπορεί να (ξανα)γίνει αυτάρκης και αυτοσυντήρητη. Στην παρούσα φάση έχει πρόβλημα στην όραση, την ακοή, το λαιμό, το στόμα και το αριστερό χέρι. Προφανώς, δεν μπορεί να εργαστεί. Επίσης προφανώς κάθε μέρα παλεύει με τα εντός της, για να συνεχίσει. Να μην παραιτηθεί.

Να δούμε όμως, πώς είναι η ζωή της και πώς θα είναι για τα προσεχή χρόνια.

“Δεν πρέπει να τη ξαναδεί ποτέ ο ήλιος, αφού δεν υπάρχει προστασία -ή φίλτρα- και δεν θα παράξει ποτέ μελανινοκύτταρα, ώστε να δημιουργήσει άμυνα για τον ήλιο” λέει στο Magazine ο Χρυσόστομος Χρυσοστομίδης, πλαστικός χειρουργός, διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών, μέλος της Ελληνικής Εταιρίας Πλαστικής, Επανορθωτικής και Αισθητικής Χειρουργικής, με δεκαετή προϋπηρεσία ως επιστημονικός συνεργάτης του νοσοκομείου “Ανδρέας Συγγρός”.

“Πριν ντυθεί πρέπει να περιποιηθεί τις χειρουργημένες επιφάνειες: να πλυθεί προσεχτικά, να βάλει αντιβιοτικές κρέμες -αν έχει κάνει πρόσφατες επεμβάσεις- και μετά τη μάσκα σιλικόνης και το ειδικό κοστούμι στο σώμα της -που βοηθά στην επούλωση των ουλών και των μοσχευμάτων”. Σύμφωνα με τη δημόσια επιτροπή που εξέτασε την περίπτωση της και αναγνώρισε ποσοστό αναπηρίας πάνω από 90%, τη μάσκα σιλικόνης θα τη φορά για τα επτά επόμενα χρόνια (τουλάχιστον), διάστημα στο οποίο θα χρειαστεί να υποβληθεί σε (τουλάχιστον) 30 επεμβάσεις. “Αντιλαμβάνεστε επίσης, πως το ντους ή το λούσιμο επίσης, δεν είναι απλή υπόθεση. Δεν πρέπει να βρέχεται το πρόσωπο, όπως και υπάρχει συγκεκριμένος τρόπος που κάνει μπάνιο. Εξυπακούεται πως τα προϊόντα που χρησιμοποιεί δεν είναι τα τυπικά -αλλά ειδικά.”.

Οι φορες που γλιτωσε το θανατο

“Το βιτριόλι (θειικό οξύ) είναι από τις πιο καυστικές ουσίες που υπάρχουν. Διαβρώνει μέχρι και μέταλλα. Στα του δέρματος, το λιώνει και προκαλεί φυσαλίδες. Αν φοράμε ρούχα, μπορούν να μας προστατέψουν μέχρι ένα βαθμό, αν είναι δερμάτινα. Διαφορετικά, κολλούν επάνω μας και αν κάποιος επιχειρήσει να τα βγάλει, βγάζει και το δέρμα μας”. Τα δε, μαλλιά το απορροφούν σαν σφουγγάρι. Και ενόσω συνέβαιναν όλα αυτά στην Ιωάννα “η θερμοκρασία στο σώμα της έφτασε τους 400 βαθμούς Κελσίου”.

Kάπου εδώ να θυμίσουμε ότι την εποχή του παρατεταμένου καύσωνα, είχαμε μάθει πως η μέγιστη θερμοκρασία που μπορεί να αντέξει το ανθρώπινο σώμα είναι οι 35 βαθμοί Κελσίου, με την εφίδρωση και την ανάσα να μας σώζουν. Πολυτέλειες που δεν είχε η Ιωάννα.

“Το χειρότερο είναι η εισπνοή της εγκαυματικής ουσίας, που προκαλεί εισπνευστικό έγκαυμα στη μύτη και το στόμα. Με την κατάποση μπορεί να φτάσει έως τον οισοφάγο και το στομάχι. Στο πέρασμα του λιώνει και διαβρώνει τα πάντα. Αυτό που την έσωσε είναι ότι δεν εισέπνευσε και έτρεξε να πλυθεί -σε φαρμακείο. Διαφορετικά, σήμερα δεν θα ζούσε”. Το υγρό ήλθε σε επαφή με αεροφόρες οδούς, εξ ου και το έγκαυμα στη μύτη -μαζί με αυτά στο πρόσωπο, το αυτί και τον τράχηλο. Σημειωτέον, τα εγκαύματα θεωρούνται το μεγαλύτερο τραύμα στον ανθρώπινο οργανισμό. Το βάθος και το εύρος κρίνουν τη σοβαρότητα. Αυτά της Ιωάννας ήταν ακραία, παρ’ όλα αυτά δεν πήρε μεγάλη εισπνοή και αυτό φαίνεται να την κράτησε στη ζωή -μαζί με μια ακολουθία ευτυχών συμπτώσεων.

Η θανατηφόρα δόση για το βιτριόλι -σε περίπτωση κατάποσης- είναι τα 10ml. Αντιστοιχεί σε ένα κουταλάκι του γλυκού. Η ποσότητα που δέχθηκε η Ιωάννα ήταν πολύ μεγαλύτερη. Θα μπορούσε να χάσει τις αισθήσεις της. Δεν τις έχασε.

Στη δίκη που έχει αρχίσει στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Αθηνών (η 36χρονη που έκανε την επίθεση κατηγορείται για απόπειρα ανθρωποκτονίας), ο ιδιοκτήτης κουρείου που είναι στο σημείο που έγινε η επίθεση κατέθεσε πως “έβγαζε μπουρμπουλήθρες. Έλιωνε μπροστά μου. Δεν μπορούσε να την αγγίξει κανείς. Έφευγαν κομμάτια δέρματος. Έλιωνε το ύφασμα των ρούχων που φορούσε” και παρά τον πόνο που ήταν αβάστακτος, η Ιωάννα έφτασε έως το φαρμακείο όπου της έριξε καθαρό νερό η φαρμακοποιός (όταν ρίχνεις γρήγορα καθαρό νερό, η θνησιμότητα πέφτει από 21% στο 8%), ενώ ειδοποιήθηκε άμεσα ασθενοφόρο. Η γυναίκα θυμάται τον αφόρητο πόνο και τον πανικό που είχε νιώσει.

Εξίσου σημαντικό ήταν πως διακομίστηκε άμεσα στο πλησιέστερο νοσοκομείο (Metropolitan), όπου αρχικά επικεντρώθηκαν στο να ρίξουν τη θερμοκρασία του σώματος, όπως οι γιατροί διαχειρίζονταν τρία είδη σοκ που μπορούσαν να στοιχίσουν τη ζωή της. Το ένα της θερμοκρασίας (και της τεράστιας απώλειας υγρών που μπορεί να οδηγήσει σε ολιγαιμικό σοκ), το άλλο της νευρογενούς καταπληξίας (από τον εξοντωτικό πόνο) και το τρίτο της καρδιακής καταπληξίας -από το τεράστιο σοκ που δέχθηκε ο οργανισμός. Της παρείχαν οκτώ κιλά σε υγρά, καθώς η ιδιότητα του θειικού οξέως είναι να τραβάει το νερό.

Ας δούμε πώς ανεβαίνει η θερμοκρασία με μικρή ποσότητα από βιτριόλι

Σύμφωνα με την κατάθεση της Μαρίας Καλοφώνου, γιατρού και διευθύντριας Πλαστικής Χειρουργικής της Μονάδας Αυξημένης Φροντίδας Εγκαυμάτων, στο Θριάσιο Νοσοκομείο, που ανέλαβε την Ιωάννα τη δεύτερη μέρα μετά την επίθεση”τα εγκαύματα χρειάζονται δύο με τρία 24ωρα για να γίνει ανάνηψη για να μη συμβεί αυτό που λέμε ολιγαιμικό σοκ. Αυτό μπορεί να συμβεί σε τέτοιες περιπτώσεις και να επηρεάσει όλα τα όργανα. Αυτό προσπαθούσαμε να αποφύγουμε τις πρώτες ημέρες. Όταν τη βάλαμε στο χειρουργείο δεν ξέραμε πού έχει φτάσει το οξύ. Θα μπορούσε να έχει κάψει μύες και οστά ή να πάει σε βαθύτερα στρώματα στον τράχηλο“. Δεν συνέβησαν αυτά.

Πίσω στον κύριο Χρυσοστομίδη, εξηγεί πως “το τρίτο και μεγάλο πρόβλημα της επαφής του δέρματος με το βιτριόλι, το οποίο είναι και μακροπρόθεσμο, είναι πως δεν έχει καλή αποκατάσταση και δη στις δύσκολες επιφάνειες των αισθητήριων, όπως είναι το βλέφαρο και το μάτι. Δεν ανοιγοκλείνει και τα βράδια στεγνώνει. Αυτό σημαίνει πως πιθανότατα δια βίου, η Ιωάννα θα πρέπει να βάζει κολλύρια ή φυσιολογικό δάκρυ”. Ακόμα δηλαδή, και ο ύπνος είναι πρόκληση. “Το μάτι θα έχει χρόνιο πρόβλημα που δύσκολα θα αποκατασταθεί. Βλέπετε, το βλέφαρο είναι ειδική ανατομική μονάδα που δεν αντικαθίσταται εύκολα με μοσχεύματα. Αφήνει την αίσθηση του ξένου σώματος και ‘κολλάει’”.

Στα του αυτιού “το πτερύγιο έχει εξαφανιστεί και δεν πρόκειται μόνο για θέμα αισθητικής, αλλά για βελτίωσης του ήχου -για αυτό το αυτί έχει κωνική εικόνα, προκειμένου να ‘μαζεύει’ τους ήχους από το περιβάλλον. Εάν το βιτριόλι εισέλθει εντός του εξωακουστικού χώρου, μπορεί να προκαλέσει και κώφωση”.

Η 34χρονη χρειάστηκε ένα χρόνο -και οκτώ χειρουργεία- για να κλείσει όλες τις πληγές και να ξανασηκωθεί στα πόδια της. Οι τρεις πρώτες επεμβάσεις αφορούσαν τον καθαρισμό των τραυμάτων και την αφαίρεση του απανθρακωμένου δέρματος. Σε μια από τις πιο πρόσφατες διαδικασίες, έπαθε δυο σηπτικά επεισόδια (βλ. μικρόβια στο αίμα) που απείλησαν και πάλι, τη ζωή της. Τα νίκησε και αυτά.

Εξακολουθούν να υπάρχουν μετεγκαυματικές πληγές που ο σημερινός μας καλεσμένος εκτιμά πως θα χρειαστούν τουλάχιστον 30 επεμβάσεις -συνολικά- για να βελτιωθούν. Θα γίνουν σε εύρος δεκαετίας.

Ζητήσαμε από τον πλαστικό χειρουργό να εξηγήσει πώς λειτουργούν τα τα μοσχεύματα. “Το τεχνητό μόσχευμα το βάζουμε ως προσωρινή λύση, για να κλείσει το τραύμα γνωρίζοντας πως θα απορριφθεί μακροπρόθεσμα. Δεν μπορείς όμως, να αφήσεις μεγάλη επιφάνεια χωρίς δέρμα, γιατί χάνονται υγρά και γίνεται προσβλητή σε μικροβιακές λοιμώξεις. Προσωρινά είναι και τα μοσχεύματα τρίτων και επίσης απορρίπτονται. Τα μόνα που γίνονται αποδεκτά, είναι τα ιδιομοσχεύματα.

Τα μοσχεύματα δρουν επουλωτικά, ώστε να πάρει το δέρμα που μπαίνει τη μορφή του προσώπου, χωρίς να γίνει σκληρό και χωρίς να δημιουργηθούν ρικνώσεις (εμφανίζονται συνήθως μετά από έγκαυμα, ως αποτέλεσμα της απώλειας μεγάλης ποσότητας ιστού και περιορίζουν την κίνηση -όταν το έγκαυμα είναι κοντά σε καμπτική άρθρωση) και υπετροφικές ουλές (σχηματίζονται στη θέση του τραύματος και εμφανίζουν πάχυνση του ιστού και κάποια δυσχρωμία)”.

Προκύπτουν θέματα με την ελαστικότητα και την ποιότητα του δέρματος “που έχουν να κάνουν με την αίσθηση, την καλή αντίληψη του περιβάλλοντος, αν αυτό που ακουμπάμε είναι καυτό ή παγωμένο”. Στα μέρη που έχει χειρουργηθεί η Ιωάννα, δεν έχει αίσθηση. Τρώει με καλαμάκι, καθώς δεν μπορεί να σφίξει τα χείλη της για να μασήσει.

Στις εγκαυματικές επιφάνειες που είναι σε κάμψη, όπως ο αγκώνας, τίθεται και ζήτημα αρτιότητας κινήσεων. “Η περιοχή ουλοποιείται και η κίνηση δεν φτάνει ποτέ στο 100%. Σίγουρα όμως, μπορεί να υπάρξει μεγάλη βελτίωση με μια σειρά επεμβάσεων που γίνονται σταδιακά”. Το αυτό ισχύει και για τη μασχάλη, που επίσης είναι καμπτική επιφάνεια.

Ο κύριος Χρυσοστομίδης διευκρινίζει πως “δεν γίνεται να κάνει την μια επέμβαση μετά την άλλη. Όπως δεν γίνεται να χειρουργούνται όλες οι περιοχές -αγκώνας, βλέφαρο κλπ- ταυτόχρονα. Σε κάθε περιοχή θα χρειαστούν 5 με έξι επεμβάσεις, που θα έχουν και έναν κάποιο χρόνο αποκατάστασης για να διαπιστώσουν οι γιατροί αν πέτυχε, αν ολοκληρώθηκε η υφή του δέρματος”, με τον στόχο να είναι να γίνει όσο πιο ομαλή γίνεται “και η λειτουργικότητα της περιοχής που έχει εξυπηρετηθεί από το χειρουργείο, αν μιλάμε για περιοχές όπως το βλέφαρο, που επουλώνει γρήγορα”.

Μεταξύ των επεμβάσεων, το διάστημα που μένει κενό είναι από 3 μήνες έως πάνω από ένα χρόνο. “Ένα τραύμα θεωρείται ενεργό, μέχρι να επουλώσει πλήρως από 12 έως 18 μήνες”.

Για όλους αυτούς τους λόγους (με πρώτο το αναπάντητο ‘γιατί’ της επίθεσης) η Ιωάννα σκέφτεται συνέχεια το ενδεχόμενο της αυτοκτονίας. Ο ψυχίατρος που την παρακολουθεί από τον Αύγουστο, είναι πάντα εκεί να της θυμίζει πως μπορεί να ξανακερδίσει τη ζωή της. Σίγουρα δεν θα είναι η ίδια με αυτήν που είχε έως τις 20/5 του 2020.

Έχει όμως, λόγους για να ζει. Είναι δικαίωση αρχικά της υπόθεσης της -με την καταδίκη της 37χρονης που της επιτέθηκε- και μετά των ονείρων της, όπως θα τα έχει επαναπροσδιορίσει. Ως άνθρωπος που επιβίωσε συνθήκης που σκοτώνει, είναι βέβαιο πως έχει ό,τι χρειάζεται για να στύψει την όποια πέτρα επιλέξει να πιάσει. Μεταφορικά, αλλά σύντομα και κυριολεκτικά. Επιπροσθέτως, εφόσον καταδικαστεί η 37χρονη, η Ιωάννα οφείλει να αποταθεί στα αστικά δικαστήρια και να καταθέσει αγωγή για βλάβες. Δηλαδή, για τα χρήματα που καλείται να εξασφαλίσει, προκειμένου να πληρώσει για όσα έχει ανάγκη -από τις επεμβάσεις έως τα φάρμακα, τις αλοιφές και τα ειδικά τζελ που χρειάζεται. Για να τελεσιδικήσουν όλες οι δικαστικές υποθέσεις που την αφορούν, θα χρειαστεί τουλάχιστον μια δεκαετία.

Για αυτό και στη σελίδα που διατηρεί στο Instagram, υπάρχει το link του GoFund.me, όπως και ο αριθμός τραπεζικού λογαριασμού στην Πειραιώς.