ΠΟΣΟ ΠΛΗΡΩΝΟΥΜΕ ΤΑ “ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ” ΜΑΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ

Για τις 49 φορές που έχουμε απασχολήσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσα στο 2023, εξαιτίας των αποτυχιών μας να συμμορφωθούμε με κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διάβασες.

Σήμερα θα ενημερωθείς για τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που μας αφορούν και εκδόθηκαν την τελευταία πενταετία. θα διαβάσεις και τα πρόστιμα που τις συνόδευσαν.

Ο κατάλογος περιλαμβάνει υποθέσεις που δεν θα έλεγες ότι δεν μπορούσες να περιμένεις. Το πολυσχιδές της λίστας ωστόσο, τιμάται στο έπακρο.

Όπως μπορείς να δεις κι εσύ στην ιστοσελίδα του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν είμαστε οι πρωταθλητές (αυτοί που απασχολούν περισσότερο το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο), καθώς υπάρχει έντονος ανταγωνισμός από την Πορτογαλία, την Ισπανία, τη Γαλλία και την Ιταλία.

Έχουμε βέβαια, πολλές προσφυγές που ‘τρέχουν’. Μεταξύ τους είναι και αυτές για την τραγωδία στα Τέμπη.

Πριν προχωρήσουμε λοιπόν, στις αποφάσεις να πούμε πως το Δικαστήριο απαρτίζεται από 27 δικαστές και 11 γενικούς εισαγγελείς Διορίζονται με κοινή συμφωνία από τις κυβερνήσεις των κρατών μελών. Η θητεία τους είναι εξαετής και ανανεώσιμη. Υπάρχουν δυο όργανα: το Γενικό Δικαστήριο και το Δικαστήριο.

Οι αποφάσεις που αναφέρονται σε πρώτη παράβαση προκύπτουν από το Γενικό Δικαστήριο. Δεν είναι καταδίκες.

Εάν ωστόσο, η παράβαση συνεχιστεί, τότε η Κομισιόν κάνει δεύτερη προσφυγή και έπειτα βγαίνει η απόφαση του Δικαστηρίου, με το πρόστιμο. Τα χρήματα αυτά πηγαίνουν στο λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης -υπέρ του προϋπολογισμού της ΕΕ.

Τα δικαστικά έξοδα τα καλύπτει ο ηττηθείς διάδικος. Δεν υπάρχει ακριβές ποσό.

Για να προσφύγει κάποιος, δεν πληρώνει σεντ.

Φέρει ωστόσο, τα έξοδα του δικηγόρου του. Αν κάποιος χρειάζεται νομική βοήθεια, μπορεί να κάνει σχετική αίτηση στο Δικαστήριο.

Τα αστικά λύματα και τα απόβλητα που πληρώνουμε ‘χρυσά’

Το θέμα με τη (μη) εφαρμογή του δικαίου της Ένωσης, για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων, είχε απασχολήσει το Γενικό Δικαστήριο το 2004, με την απόφαση να αναφέρει πως είχαμε παραβάσεις.

Είχαν συμπληρωθεί έξι χρόνια καθυστέρησης ως προς τη συμμόρφωση των εγκαταστάσεων στην περιοχή του Θριασίου Πεδίου στην οδηγία (έπρεπε να είχαμε ολοκληρώσει έως το τέλος του Δεκέμβρη του 1998).

Η απόφαση ανέφερε ότι δεν λάβαμε τα αναγκαία μέτρα για την εγκατάσταση αποχετευτικού δικτύου των αστικών λυμάτων “της κείμενης στα δυτικά της Αθήνας περιοχής του Θριασίου Πεδίου”.

Επίσης, δεν είχαμε υποβάλει “σε επεξεργασία αυστηρότερη της δευτεροβάθμιας τα αστικά λύματα της περιοχής αυτής πριν την απόρριψή τους στην ευαίσθητη περιοχή του κόλπου της Ελευσίνας”.

Έτσι παραβιάσαμε τις υποχρεώσεις που προκύπτουν “από την οδηγία για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων”.

Όταν η Επιτροπή έκανε έλεγχο για το αν συμμορφωθήκαμε, έκρινε πως δεν το κάναμε πλήρως και το 2016 έκανε δεύτερη προσφυγή.

Ποια ήταν τα ‘εγκλήματα’ μας;

Η κατασκευή σταθμού επεξεργασίας των αστικών λυμάτων ήταν μεταγενέστερη της ημερομηνίας της 7ης Ιουλίου του 2010 (που ανέφερε η απόφαση), ο σταθμός λειτουργούσε πέραν των περιόδων δοκιμαστικής λειτουργίας στις 27/11 του 2012, το δευτερεύον αποχετευτικό δίκτυο δεν είχε ολοκληρωθεί και σχεδόν το μισό του πληθυσμού της περιοχής του Θριασίου Πεδίου δεν ήταν συνδεδεμένο στο τριτοβάθμιο δίκτυο.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή άσκησε δεύτερη προσφυγή και ζήτησε την επιβολή χρηματικών κυρώσεων. Το Δικαστήριο έκρινε ότι η επιβολή χρηματικής ποινής συνιστά πρόσφορο οικονομικής φύσεως μέσο, ώστε “να παρακινηθεί η Ελλάδα σε λήψη των αναγκαίων μέτρων για την πλήρη εκτέλεση της αποφάσεως του 2004”.

Υποχρεωθήκαμε σε καταβολή κατ’ αποκοπή ποσού ύψους 5.000.000 ευρώ (“για να αποτραπεί η επανάληψη στο μέλλον αναλόγων παραβάσεων του δικαίου της Ένωσης”) και βαθμιαίως μειούμενης χρηματικής ποινής ύψους 3.280.000 ευρώ ανά εξάμηνο καθυστερήσεως.

Η συνέχεια έχει ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον.

Ως φορολογούμενοι έχουμε πληρώσει πάνω από 180.000.000 ευρώ (για παραβάσεις α) της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής νομοθεσίας και β) αναποτελεσματικής διαχείρισης των επικίνδυνων αποβλήτων) πριν η Κομισιόν μας στείλει το 2022 αυστηρή προειδοποίηση για επιβολή νέων προστίμων “λόγω ανεπαρκούς διαχείρισης”.

Το 2021 είχε επαναφέρει το θέμα στο Δικαστήριο, τονίζοντας ότι η πρόοδος μας ήταν “περιορισμένη“, ως προς τις υποδομές διαχείρισης απορριμάτων, τους στόχους ανακύκλωσης και τη διαμόρφωση αγοράς προς την κυκλική οικονομία.

Στην έκθεση αναφέρθηκε -μεταξύ άλλων- ότι οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας και η ξεχωριστή συλλογή ροής αποβλήτων “ήταν ανεπαρκείς”. Και μολονότι κάναμε προσπάθειες να κλείσουν οι παράνομοι χώροι υγειονομικής ταφής, τρεις παραμένουν σε λειτουργία, ενώ όσοι έκλεισαν δεν αποκαταστάθηκαν.

Το μόνο που κάναμε ήταν να θεσπίσουμε τέλος υγειονικής ταφής, με την Κομισιόν να τονίζει ότι από το 2021 λαμβάνουμε χρήματα που θα ξεπεράσουν τα 30.000.000.000 ευρώ έως το 2026, για να κάνουμε ό,τι αναφέρει η περιβαλλοντική νομοθεσία της ΕΕ.

Η ατμόσφαιρα που δεν μας ενδιαφέρει και ιδιαίτερα

Από το 2005 κάθε χρόνο τα κράτη μέλη καταθέτουν έκθεση για την ποιότητα του αέρα εντός των συνόρων. Υπάρχει η Οδηγία 2008/50/ΕΚ που απαιτεί από τα μέλη της ΕΕ να συμμορφώνονται με όσα έχουν αποφασιστεί για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα.

Σε αυτές από το 2010 έως το 2014 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτίμησε πως δεν είχε τηρηθεί η προβλεπόμενη ετήσια οριακή τιμή για τα οξείδια του αζώτου στην Αθήνα. Παρατήρησε και πως δεν είχε εκπονηθεί σχέδιο για την ποιότητα του αέρα, σε συνάρτηση με τη διασφάλιση της τιμής. Κάτι που έπρεπε να κάνουμε από τις 11/6 του 2010.

Το 2019 λάβαμε την προειδοποιητική επιστολή. Η απάντηση μας δεν ικανοποίησε (έλειπαν εκθέσεις, ενώ σε εκείνες του 2017 και του 2018 υπήρχαν πάλι παραβάσεις) και έτσι εστάλη και επίσημη ειδοποίηση -τελευταίο βήμα πριν την παραπομπή.

Η χώρα μας επανήλθε τον Μάρτιο του 2021, με την αποστολή των εκθέσεων του 2015 και 2016. Το Σεπτέμβριο δώσαμε και του 2020, όπου η Επιτροπή βρήκε πάλι παραβάσεις. Κι έτσι κατέθεσε δεύτερη προσφυγή τον Οκτώβρη του 2021.

Το δέκατο τμήμα του Δικαστηρίου δημοσίευσε την απόφαση του στις 16/2 του 2023.

Έκρινε πως παραβήκαμε τις υποχρεώσεις μας και στις δυο περιπτώσεις και μας καταδίκασε στα δικαστικά έξοδα. Προφανώς και απαίτησε να λάβουμε τα απαραίτητα μέτρα, ώστε η περίοδος των υπερβάσεων να είναι όσο πιο σύντομη γίνεται.

Η ατμόσφαιρα της Θεσσαλονίκης

Τον περασμένο Μάρτιο βγήκε και μια άλλη υπόθεση, σχετική με το περιβάλλον. Είχε ξεκινήσει το 2009 με προειδοποιητική επιστολή που το 2010 έγινε επίσημη ειδοποίηση, το 2013 εστάλη συμπληρωματική προειδοποιητική επιστολή και το 2014 συμπληρωματική επίσημη ειδοποίηση.

Επειδή συνεχίσαμε τις παραβάσεις, στις 3/2 του 2021 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσέφυγε κατά της Ελλάδας για την υπέρβαση “κατά τρόπο συστηματικό και διαρκή” των οριακών τιμών για τις συγκεντρώσεις σωματιδίων ΑΣ10 (είναι σωματίδια που διέρχονται διά στομίου κατά μέγεθος διαλογής, με αποτελεσματικότητα 50% ως προς τη συγκράτηση των σωματιδίων αεροδυναμικής διαμέτρου 10 μm)” στη Θεσσαλονίκη και επειδή παραλείψαμε να θεσπίσουμε (από τον Ιούνιο του 2010) κατάλληλα μέτρα για τη συμμόρφωση με τις οριακές τιμές.

Τονίστηκε πως βάσει της οδηγίας 2008/50/ΕΚ σε περίπτωση υπέρβασης των οριακών τιμών, τα κράτη-μέλη έχουν σαφή και επείγουσα υποχρέωση να εγκρίνουν σχέδια για την ποιότητα του αέρα που να περιλαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα ώστε η περίοδος υπέρβασης να μπορεί να είναι όσο το δυνατόν συντομότερη.

Δεκατρία χρόνια μετά “η Ελληνική Δημοκρατία δεν έχει εκπονήσει κατάλληλο σχέδιο για την ποιότητα του αέρα που να καλύπτει τη Θεσσαλονίκη”.

Η απόφαση του Δικαστηρίου βγήκε στις 23/3 του 2023. Χάσαμε και κληθήκαμε να πληρώσουμε τα δικαστικά έξοδα. Μας ενημέρωσαν πως παρακολουθούν τι κάνουμε και επ’ αυτού του θέματος.

Τα (πολλά) εκατομμύρια της γεωργίας

Η γεωργία είναι ένας τομέας που όπως φαίνεται έχει απασχολήσει πολύ την Κομισιόν, σε επίπεδο παραβάσεων που κάνει η Ελλάδα επί των κανόνων της ΕΕ. Ακολουθούν οι υποθέσεις που έφτασαν στο Δικαστήριο από το 2018 μέχρι σήμερα.

1) Το Σεπτέμβριο του 2012 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε ερευνήσει τα μέτρα που είχε λάβει, με προσανατολισμό τις επενδύσεις στην αγροτική ανάπτυξη από το 2007 έως το 2013.

Βάσει της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής είχε λάβει χρηματοδότηση δαπανών από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) και το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ).

Έρευνες έγιναν και το 2015, όταν διαπιστώθηκαν ανεπάρκειες στην εφαρμογή των μέτρων που περιλάμβανε το πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης για τα προαναφερθέντα χρόνια.

Έτσι, το Μάρτιο του 2016 απέκλεισε (με εκτελεστική απόφαση) την Ελλάδα από τη χρηματοδότηση της ΕΕ ορισμένων δαπανών.

Σε νέα έρευνα, το 2017 η Επιτροπή έκρινε πως οι παρατυπίες συνεχίζονταν και τότε ήλθαμε αντιμέτωποι με τη χρηματοδότηση σε θέματα που σχετίζονταν με τα μέτρα.

Το Φεβρουάριο του 2018 εκδόθηκε εκτελεστική απόφαση για τις δαπάνες της Ελλάδας που αφορούσαν το ΕΓΤΑΑ. Επρόκειτο για κατ’ αποκοπήν διόρθωση της οποίας το συνολικό ύψος, ανερχόταν στο ποσό των 17.869.131,75 ευρώ (το καθαρό ποσό ήταν 14.857.076,98 ευρώ), για τα οικονομικά έτη από το 2010 έως το 2015.

Το Δεκέμβριο του 2019 απόφαση του Δικαστηρίου απέρριψε την προσφυγή της Ελλάδας. Το αυτό έγινε και το Νοέμβριο του 2021.

Το Φεβρουάριο του 2020 εκδόθηκε εκτελεστική απόφαση, σύμφωνα με την οποία αποκλείστηκαν δαπάνες της Ελλάδας για το καθαρό ποσό των 9.590.402,53 ευρώ, οι οποίες είχαν πραγματοποιηθεί και αφορούσαν το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ).

Ζητήσαμε την αναίρεση της απόφασης. Δεν την πετύχαμε και πληρώσαμε τα δικαστικά έξοδα.

Η Επιτροπή ζήτησε να απορριφθούν όλοι οι λόγοι που προβάλαμε. Αυτό και συνέβη. Επανήλθαμε με νέα αίτηση για αναίρεση και δικαιωθήκαμε. Σε ελέγχους που είχε κάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2009 για τη νομιμότητα των επιδοτήσεων με τα βοσκοτόπια, έκρινε πως είχε παραβιαστεί η κοινοτική νομοθεσία, καθώς προσδίδει άλλη έννοια στα βοσκοτόπια, από αυτή που δίδεται στη χώρα μας.

Η Κομισιόν είχε στο πλευρό της και την Ισπανία.

Έτσι, παρακρατήθηκαν οι επιδοτήσεις.

Η Ελλάδα προσέφυγε και εξασφάλισε δυο δικαιώσεις, για το συνολικό ποσό των 435.415.818,44 ευρώ.

2) Κατά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (και της έρευνας που έκανε) ο Οργανισμός Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛΓΑ), φορέας του Δημοσίου που ασχολείται με την ασφάλιση των αγροτικών εκμεταλλεύσεων, μετά τις ζημίες που προκαλούν φυσικοί κίνδυνοι, κατέβαλε το 2009 σε περίπου 800.000 Έλληνες αγρότες αντισταθμιστικές ενισχύσεις, συνολικού ύψους 425 εκατομμυρίων ευρώ (σχεδόν 500 ευρώ σε κάθε αγρότη).

Ο λόγος είχε να κάνει με ζημιές που είχαν προκαλέσει ‘δυσμενείς καιρικές συνθήκες’ το 2008.

Τα 145.000.000 ευρώ προήλθαν από τις εισφορές αγροτών, στο πλαίσιο της υποχρεωτικής ασφάλισης του ΕΛΓΑ για το 2008 και το 2009.

Το Δεκέμβριο του 2011 η Κομισιόν εξέδωσε απόφαση, κατά την οποία τα μέτρα αυτά ήταν παράνομες κρατικές ενισχύσεις, μη συμβατές με την εσωτερική αγορά και ζήτησε από την κυβέρνηση την ανάκτηση των χρημάτων.

Η Ελλάδα αποτάθηκε στο Δικαστήριο για να αναιρέσει την απόφαση και να αναστείλει την εκτέλεση, έως ότου εκδοθεί επί της ουσίας απόφαση.

Αυτό έγινε το 2012.

Το 2014 το Δικαστήριο της ΕΕ απέρριψε την προσφυγή, η Ελλάδα επανήλθε με αίτημα για αναίρεση (και αναστολή απόφασης της Επιτροπής έως ότου εκδοθεί απόφαση επί της αίτησης αναιρέσεως). Απορρίφθηκε.

Το Δικαστήριο αποφάσισε ότι η είσπραξη των εισφορών των αγροτών από το Δημόσιο και η εισαγωγή τους στον κρατικό προϋπολογισμό -πριν αποδοθούν από το Δημόσιο στον ΕΛΓΑ- είναι στοιχείο που δικαιολογεί την πεποίθηση ότι οι παροχές που χορηγεί ο ΕΛΓΑ προέρχονται από κρατικούς πόρους.

Από την στιγμή που οι πληρωμές, τις οποίες κατέβαλε ο ΕΛΓΑ ήταν ανεξάρτητες των εισφορών που είχαν καταβάλει οι αγρότες, συνιστούσαν πλεονέκτημα “το οποίο δεν θα είχαν οι δικαιούχοι υπό κανονικές συνθήκες αγοράς και, επομένως, είχαν επιπτώσεις στον ανταγωνισμό”.

Πληρώσαμε και τα δικαστικά έξοδα, με τις αρχές να καλούνται να πάρουν πίσω τα χρήματα.

3) Το Απρίλιο του 2015 το Δικαστήριο αποφάσισε πως η Ελλάδα δεν εκπόνησε εντός του προβλεπόμενου ενός χρόνου πρόγραμμα δράσης για τις ευπρόσβλητες ζώνες (πχ τον ποταμό του Έβρου) όπου παρατηρείται παρουσία μαζών υπόγειων και επιφανειακών υδάτων “που προσβάλλονται από συγκεντρώσεις νιτρικών ιόντων μεγαλύτερες από 50 mg/l και/ή από φαινόμενο ευτροφισμού”, ώστε να προστατεύσει τα ύδατα από τη νιτρορύπανση γεωργικής προελεύσεως.

Δεν κάναμε κάτι για να το αλλάξουμε αυτό και τον Απρίλιο του 2019 έγινε δεύτερη προσφυγή, με την Επιτροπή να ζητά από το δικαστήριο να μας υποχρεώσει να καταβάλουμε χρηματική ποινή και κατ’ αποκοπήν ποσό.

Στις 24/4 η Ελλάδα εξέδωσε κοινή υπουργική απόφαση που έδειχνε πως έχουμε αποφασίσει να κάνουμε αυτά που έπρεπε να ‘χαμε κάνει. Η Κομισιόν επέμεινε στην προσφυγή της αποκλειστικά και μόνον όσον αφορά την καταβολή κατ’ αποκοπήν ποσού.

Στις 28/2 του 2020 βγήκε η απόφαση που ανέφερε πως θα πληρώναμε το κατ’ αποκοπήν ποσό των 3.500.000 ευρώ, για την καθυστέρηση στην εφαρμογή του δικαίου της Ένωσης.

Όπως σημειώθηκε, ελήφθη υπ’ όψιν ο κίνδυνος που ενέχει η συγκεκριμένη παράβαση για το περιβάλλον και την υγεία των ανθρώπων.

4) Στις 17/12 του 2020 το δικαστήριο αποφάσισε να πληρώσουμε τα δικαστικά έξοδα και για την αδυναμία μας να θεσπίσουμε “εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών” όλα τα αναγκαία μέτρα για τον καθορισμό των κατάλληλων στόχων διατήρησης και των κατάλληλων μέτρων διατήρησης όσον αφορά τους 239 τόπους κοινοτικής σημασίας οι οποίοι βρίσκονται στην ελληνική επικράτεια” (βλ. φυσικοί οικότοποι, άγρια πανίδα και χλωρίδα). Δεν είχαμε καν καθορίσει τους στόχους διατήρησης, όπως και δεν είχαμε λάβει μέτρα διατήρησης.

Τα 10.000.000 της ναυτιλίας

Τον Ιούλιο του 2008 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε εκδώσει απόφαση που αφορούσε τις ενισχύσεις που χορήγησε η Ελλάδα στην επιχείρηση Ελληνικά Ναυπηγεία ΑΕ.

Είχαν γίνει από το 1996 έως το 2003. Η ΕΝΑΕ ανήκε στην Ελληνική Τράπεζα Βιομηχανικής Ανάπτυξης (του Ελληνικού Δημοσίου) από το 1985 έως το 2001 που ιδιωτικοποιήθηκε.

Η Επιτροπή έκρινε ως ασυμβίβαστες με την εσωτερική αγορά, κάποιες από αυτές και διέταξε την ανάκτηση τους -συμπεριλαμβανομένων των τόκων- μέχρι το χρονικό σημείο της πλήρους ανάκτησης.

Η Ελλάδα είχε υποστηρίξει πως η πλήρης ανάκτηση ίσως να προκαλούσε πτώχευση “που θα επηρέαζαν τις στρατιωτικές της δραστηριότητες” (ειδικευόταν στην κατασκευή πολεμικών πλοίων).

Τον Οκτώβριο του 2010 η Κομισιόν προσέφυγε στο Δικαστήριο, καθώς η Ελλάδα δεν πήρε μέτρα για την εκτέλεση της απόφασης και δεν παρείχε -εντός της “ταχθείσας προθεσμίας” που ήταν 6 μήνες– τις πληροφορίες για όσα θα έκανε.

Με απόφαση που δημοσιεύτηκε στις 14/11 του 2018, το Δικαστήριο έκρινε ότι η Ελλάδα δεν ήταν συνεπής.

Είχαν μεσολαβήσει νόμοι που είχαν περάσει και ευνοούσαν την αρχική κίνηση των αρχών που το Δεκέμβριο του 2015 απέστειλε στην εταιρία εντολή ανάκτησης του ποσού των 523.352.889,23 ευρώ (κοντά στο 80% του πλήρους ποσού).

Το Φεβρουάριο του 2017 άρχισαν οι διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης επί των περιουσιακών στοιχείων της ΕΝΑΕ. Δεν ανακτήθηκε κανένα ποσό, καθώς είχαν προλάβει άλλοι και το 2017 η Επιτροπή έφερε ξανά το θέμα στο προσκήνιο, ζητώντας την καταβολή του υπόλοιπου 20% (95.098.200,99 ευρώ).

Δεν έγινε ποτέ και το Μάρτιο του 2018 η ΕΝΑΕ μπήκε σε καθεστώς ειδικής διαχείρισης, με τις αρχές να λαμβάνουν τα γεωτεμάχια της εταιρίας λίγους μήνες μετά.

Όπως όμως, τόνισε το Δικαστήριο η Ελλάδα δεν ήταν συνεπής, μετά την προειδοποιητική επιστολή του 2014 και για αυτό της επιβλήθηκαν χρηματικές κυρώσεις.

Υποχρεωθήκαμε να καταβάλουμε στον προϋπολογισμό της Ένωσης κατ’ αποκοπήν ποσό 10 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ ‘χρεωθήκαμε’ και την χρηματική ποινή των 7.294.000 ευρώ ανά εξάμηνο καθυστέρησης όσον αφορά την εφαρμογή των αναγκαίων μέτρων για τη συμμόρφωσή της προς την απόφαση του 2012 -από την ημερομηνία δημοσίευσης της σημερινής απόφασης και ως την πλήρη εκτέλεση της απόφασης του 2012.

Η παράνομη ενίσχυση εταιρίας άνω των 5.000.000 ευρώ

Το 2013 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κίνησε διαδικασίες έρευνας για ενισχύσεις, κρατικές εγγυήσεις και αύξηση κεφαλαίου προς τη μεταλλευτική και μεταλλουργική εταιρία, ΛΑΡΚΟ.

Το Μάρτιο του 2014 δημοσιεύτηκε η απόφαση που ανέφερε ότι οι κινήσεις αυτές ήταν παράνομες και μη συμβατές με την εσωτερική αγορά. Τονίστηκε πως έπρεπε να ανακτηθούν.

Η Ελλάδα ενημέρωσε πως θα προέβαινε σε πώληση στοιχείων της ΛΑΡΚΟ, μέσω δυο χωριστών διαγωνισμών (αυτή η μάστιγα). Όταν αυτοί θα ολοκληρώνονταν, η εταιρία θα κήρυττε πτώχευση βάσει τις εθνικής νομοθεσίας. Ό,τι της ανήκε, θα μεταβιβαζόταν στο πλαίσιο της εκκαθάρισης.

Το 2016 η Επιτροπή εξήγησε πως η πρόταση δεν ήταν ρεαλιστική και νομική λύση, έκρινε πως η Ελλάδα δεν είχε συμμορφωθεί με την απόφαση του 2014 και κατέθεσε προσφυγή στο Δικαστήριο.

Το Νοέμβριο του 2017 δημοσιεύτηκε η απόφαση που ανέφερε ότι η χώρα μας παρέβη των υποχρεώσεων της. Δηλαδή, να ανακτήσει τα ποσά με τα οποία ενίσχυσε την ΛΑΡΚΟ.

Η προθεσμία που μας είχε δώσει η Επιτροπή έληγε στις 25/3 του 2019. Δεν κάναμε κάτι και το Γενάρη του 2020, όταν η Κομισιόν άσκησε την υπό κρίση προσφυγή λόγω παραβάσεως. Όπως έδειξαν τα στοιχεία που κατατέθηκαν, κάναμε ό,τι έπρεπε να είχαμε κάνει από το 2014 μετά την τελευταία κίνηση της Επιτροπής.

Το Φεβρουάριο του 2020 η ΛΑΡΚΟ μπήκε σε καθεστώς ειδικής διαχείρισης και ένα μήνα μετά η Ελλάδα της ζήτησε το ποσό της ενίσχυσης.

Έτσι, το Δικαστήριο αποφάσισε να επιβληθούν στην Ελλάδα οικονομικές κυρώσεις υπό μορφή εξαμηνιαίας χρηματικής ποινής, προκειμένου να εξασφαλιστεί η πλήρης εκτέλεση της απόφασης του 2017, αλλά και για να έχει τη δυνατότητα η Επιτροπή να αξιολογήσει την πρόοδο των μέτρων εκτέλεσης της απόφασης.

Έκρινε και να επιβληθεί κατ’ αποκοπήν ποσό ως αποτρεπτικό μέτρο με σκοπό να αποφευχθούν ανάλογες μελλοντικές παραβιάσεις του δικαίου της Ένωσης. Η σοβαρότητα της κατάστασης ήταν τέτοια που το ποσό αυτό ήταν 5.500.000 ευρώ.

Επίσης, ενημερωθήκαμε πως για κάθε εξάμηνο καθυστέρησης, θα πληρώναμε 4.368.000 ευρώ, αρχής γενομένης από τις 20 Ιανουαρίου 2022.

Η παράνομη κρατική ενίσχυση για τις πυρκαγιές του 2007

Μετά τις πυρκαγιές του 2007, η Ελλάδα έλαβε μέτρα για να στηρίξει τις επιχειρήσεις που επλήγησαν στις περιοχές. Εκδόθηκε απόφαση του υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών με την οποία θεσπίστηκαν καθεστώτα ενισχύσεων, με την μορφή επιδοτήσεων επιτοκίου και εγγυήσεων του Δημοσίου για υφιστάμενα και νέα δάνεια.

Toν Ιούλιο του 2014 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έλαβε καταγγελία που ανέφερε εικαζόμενη ενίσχυση της εταιρίας μεταποίησης γεωργικών προϊόντων, Σόγια Ελλάς από την Ελλάδα.

Έγινε έρευνα και μετά την ανταλλαγή επιστολών με την κυβέρνηση, η Κομισιόν έκρινε ότι υπήρχε θέμα παράνομης και ασυμβίβαστης κρατικής ενίσχυσης που πλήττει τον ευρωπαϊκό ανταγωνισμό και θα έπρεπε να ανακτηθεί. Πήγε το θέμα στο Δικαστήριο που δικαίωσε την Επιτροπή. Η Ελλάδα έκανε αίτηση αναίρεσης, που δεν έχει εκδικαστεί ακόμα.

Το τσίπουρο και η τσικουδιά που κόστισε σε όλους

Ο ειδικός φόρος για το τσίπουρο και την τσικουδιά που ήταν χαμηλότερος (κατά 50%) από αυτόν που θα έπρεπε, βάσει των κανονισμών της ΕΕ (και όπως κατήγγειλε η Κομισιόν, έτσι ευνοούμε τα προϊόντα μας έναντι του ανταγωνισμού) είχε ως συνέπεια να κρίνει το Δικαστήριο την ερμηνεία που δώσαμε (για το λόγο που ο φόρος ήταν μικρότερος) ως “απαράδεκτη” (είχαμε υποστηρίξει την εθνική χρήση των προϊόντων αυτών, ως συνοδευτικό του φαγητού) και να πληρώσουν μαζί τα έξοδα των δικών η Επιτροπή και η κυβέρνηση.

Η οδηγία για την εναρμόνιση του φόρου κατανάλωσης με εκείνον των προϊόντων αιθυλικής αλκοόλης περιέχει διάταξη ‘εισάγουσα παρέκκλιση’ για την Ελλάδα, που αφορά μόνο το ‘αλκοολούχο ποτό με άνισο’ που το ξέρεις ως ούζο. Διευκρινίστηκε ότι το τσίπουρο και η τσικουδιά δεν υπάγοντα στο καθεστώς παρέκκλισης.

Τα αφορολόγητα πετρελαιοειδή προϊόντα

Η Ελληνική Δημοκρατία, θεσπίζοντας και διατηρώντας σε ισχύ νομοθεσία που επιτρέπει την πώληση αφορολόγητων πετρελαιοειδών προϊόντων από τα πρατήρια της «Καταστήματα Αφορολόγητων Ειδών AE» τα οποία βρίσκονται στους μεθοριακούς σταθμούς Κήπων Έβρου (Ελλάδα), Κακαβιάς (Ελλάδα) και Ευζώνων (Ελλάδα), ήτοι σε περιοχές που συνορεύουν με τρίτες χώρες –συγκεκριμένα, με τη Δημοκρατία της Τουρκίας, τη Δημοκρατία της Αλβανίας και την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, αντιστοίχως–, παρέβη τις υποχρεώσεις σχετικά με το γενικό καθεστώς των ειδικών φόρων κατανάλωσης.

“Οι περιπτώσεις απόκλισης από τον βασικό κανόνα, ο οποίος προβλέπει ότι ο φόρος καθίσταται απαιτητός στο κράτος μέλος όπου λαμβάνει χώρα η κατανάλωση, καθορίζονται ρητά από τον νομοθέτη της Ε.Ε.

Η εφαρμογή απλουστευμένων διαδικασιών εξαγωγής σε τρίτη χώρα κατά τη διάθεση πετρελαιοειδών προϊόντων που υπόκειται σε ειδικό φόρο κατανάλωσης αντιβαίνει στην Οδηγία 2008/118, επειδή δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής καμίας από τις σχετικές διατάξεις της.

Ο άμεσος εφοδιασμός οχημάτων με καύσιμα στα πρατήρια αυτά συνιστά θέση σε ανάλωση και υπόκειται στον ειδικό φόρο κατανάλωσης”.

Έτσι, στις 8/2 του 2018 βάσει απόφασης, έπρεπε να πληρώσουμε τα δικαστικά έξοδα που όπως θα ‘χεις καταλάβει έως εδώ, συνδυάζονται με το ‘πρέπει’ πράξεων που αλλάζουν αυτά που κάνουμε λάθος.

Επειδή είναι πρώτη παράβαση, αν δεν συνταχθούμε η Κομισιόν μπορεί να κάνει νέα προσφυγή που θα μας στοιχίσει ακριβά -αν διαπιστωθεί πως συνεχίζουμε τα δικά μας.