ΡΑΦΑΕΛΛΑ ΜΟΥΖΑΚΙΤΗ: “ΠΑΛΙ ΠΙΣΩ ΣΤΗ ΣΥΓΓΡΟΥ, ΓΙΑ ΝΑ ΕΠΙΒΙΩΣΩ”
Η Ραφαέλλα Μουζακίτη μας μιλά για την τρανσφοβική ελληνική κοινωνία και για την επιστροφή στη σεξεργασία.
Τη συνάντησα στο σαλόνι του σπιτιού της, με υποδέχτηκε με ένα πλατύ χαμόγελο και αμέσως ένιωσα οικεία μαζί της, λες και την ήξερα χρόνια. Η Ραφαέλλα Μουζακίτη, τρανς σεξεργάτρια, ακτιβίστρια ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιωμάτων και ενεργό μέλος του ΣΥΔ και του Red Umbrella, θέλησε να μιλήσει για τη ζωή της, έχοντας στην “πλάτη” της 40 χρόνια σκληρής εργασίας στο σεξ στη Λεωφόρο Συγγρού.
Ήταν τον περασμένο Οκτώβριο, όταν η Ραφαέλλα μίλησε στο LadyLike και τη Δέσποινα Δημά για τη ζωή της, αλλά και για το νέο βήμα που έκανε η ίδια, όταν άφησε το πεζοδρόμιο, για να ενταχθεί στα προγράμματα του ΟΑΕΔ, τα οποία για πρώτη φορά συμπεριέλαβαν και τρανς άτομα, με στόχο την κοινωνική ένταξή τους, σε μια κοινωνία που κρατούσε τα διεμφυλικά άτομα πάντα στο περιθώριο.
Σήμερα, η Ραφαέλλα, έχοντας επιστρέψει ξανά στη σεξεργασία, λόγω ανέχειας, θέλει να κάνει σαφές ότι, παρόλο που δεν επιθυμεί να ασκεί αυτό το επάγγελμα, δεν έχει άλλη επιλογή, ούσα αποκλεισμένη ουσιαστικά από άλλα επαγγέλματα. Όσες φορές κι αν προσπάθησε, οι πόρτες ήταν πάντοτε κλειστές. Και ο λόγος; Η ταυτότητα φύλου της.
Η ίδια, μιλώντας στην ενότητα “Rainbow Stories” του Magazine, αναφέρθηκε στις αντιξοότητες που έχει περάσει, στις διακρίσεις που βιώνουν καθημερινά τα τρανς άτομα στην Ελλάδα, ενώ θέλησε να κάνει ξεκάθαρο πως το να είσαι τρανς στη χώρα μας και δη τρανς χωρίς οικογένεια, χωρίς στήριξη και χωρίς οικονομικούς πόρους, η σεξεργασία είναι μονόδρομος.
Από τα πρώτα χρόνια στην Κέρκυρα και την περιπλάνηση στα ιδρύματα, μέχρι τη βίαιη ενηλικίωση μέσα στις φυλακές και την απομόνωση, η Ραφέλλα έζησε έναν βίο γεμάτο πόνο και βασανιστήρια.
Όπως αναφέρει, άλλωστε, και η ίδια, η ζωή των τρανς στην Ελλάδα είναι ένας αγώνας μαρτυρικός και άδικος. Όμως, στην περίπτωση της Ραφαέλλας, αυτός ο αγώνας, σε έναν βαθμό τουλάχιστον κερδήθηκε, καθώς η ίδια -παρά τα τόσα εμπόδια- κατάφερε να επιβιώσει και σήμερα μπορεί να στείλει ένα μήνυμα προς όλα τα τρανς άτομα.
Ένα μήνυμα προς όλα τα τρανς άτομα που -ακόμη και εν έτει 2022- προσπαθούν να αποδείξουν ότι είναι απλά όπως όλα τα υπόλοιπα μέλη της κοινωνίας. Ένα μήνυμα προς όλα τα τρανς άτομα, τα οποία θα πρέπει επιτέλους να έχουν δικαίωμα να ζήσουν όπως θέλουν, χωρίς βία, χωρίς ρατσισμό, χωρίς περιθωριοποίηση και χωρίς αστερίσκους.
Από τα ιδρύματα, στα παγκάκια
Τα παιδικά μου χρόνια ήταν δύσκολα, μιας και μεγάλωσα σε ιδρύματα. Γεννήθηκα το 1962 στην Κέρκυρα. Παιδί εκτός γάμου, ξέρεις, ήμουν το μούλικο της γειτονιάς. Δεν γνώρισα πατέρα. Η μάνα μου δεν με αγάπησε ποτέ. Θεώρησε ότι καταστράφηκε η ζωή της όταν έμαθε ότι είναι έγκυος εκτός γάμου και με έδωσε σε ίδρυμα. Ήταν αλλιώς τα ιδρύματα τότε, αποθήκες παιδικών ψυχών. Από το 1963 μέχρι το 1975 ήμουν μέσα σε ιδρύματα, χωρίς αγάπη, χωρίς αγκαλιά. Παρατημένη εκεί μέσα, ζώντας μέσα στην αδιαφορία και τη μοναξιά.
Εγώ πάντα ήθελα να γίνω αστροφυσικός, αλλά δεν είχα την ευκαιρία να σπουδάσω και αυτό με πονάει ακόμα, μέχρι και σήμερα. Αντιλαμβανόμουν τη σεξουαλική μου ταυτότητα από πολύ μικρή, αλλά δεν ένιωθα ότι είναι κάτι κακό αυτό. Αργότερα, στα 14 μου με στείλαν σε ένα ίδρυμα στην Κρήτη. Εκείνοι κατάλαβαν ότι είμαι ένα διαφορετικό παιδί και με έδιωξαν. Με άφησαν στον δρόμο. Πήγα στην Αθήνα. Εκεί έμενα στα παγκάκια για τρία χρόνια. Έκανα βίζιτες με κυρίους πότε πότε για να βγάζω καμιά δραχμή. Ήταν πολύ δύσκολα στον δρόμο. Πείνα, κίνδυνοι και μοναξιά.
Μετά, άρχισα να βγαίνω στην Πλάκα. Τότε όλη η διασκέδαση της Αθήνας ήταν στην Πλάκα. Εκεί γνώρισα τις τρανς, στα μπαρ της περιοχής. Τα κορίτσια αυτά πήγαιναν στη Συγγρού και μου είπαν “αν θες να φύγεις απ’ τα παγκάκια, ξεκίνα και εσύ”. Έτσι ξεκίνησα, αναγκαστικά…
Λεωφόρος Συγγρού και φυλακή
Ακόμα θυμάμαι την πρώτη μέρα στη Συγγρού. Φορούσα ένα μπλε φόρεμα, έβαλα προφυλακτικά με νερό για βυζιά, ένα ατσούμπαλο πράγμα ήμουν. Έβγαλα κάποια λεφτά εκείνη τη μέρα και από τότε και για 40 χρόνια είμαι εκεί.
Έτσι, λοιπόν, ξεκινάω στη Συγγρού κοντά στα 18 την σεξεργασία. Βία, κακοποίηση, η αστυνομία να μας κυνηγάει και μονίμως διωκόμενες.
Τότε στη Συγγρού επικρατούσε ο “φόβος της Αλόμα”. Στυγνός νταβατζής, μας έπαιρνε όλα τα λεφτά και μας χειριζόταν με τη βία, όπως ήθελε εκείνη. Στην αρχή μας προστάτευσε, μετά όμως το έχασε. Μεγάλη εκμετάλλευση, ξύλο και καρφώματα στην αστυνομία.
Κάναμε ένα ντου και έγινε χαμός στο δικαστήριο
Τότε οι μπάτσοι μας έπαιρναν με την κλούβα, έτσι γυμνές που ήμασταν και μας δίκαζαν. Έχω κάνει φυλακή και για τα αυτόφωρα λόγω πορνείας και για βία κατά αστυνομικών.
Είχαν πιάσει στην πιάτσα 30 τρανς και 30 σισ γυναίκες. Μας πήγαν στο δικαστήριο. Αθώωσαν τις σισ και δίκασαν τις τρανς. Κάναμε ένα ντου και έγινε χαμός στο δικαστήριο. Μας καταδίκασαν όλες και μας πήγαν σε διάφορες φυλακές της Ελλάδας.
Εμένα με πήγαν στην Κέρκυρα, στις χειρότερες φυλακές της Ελλάδας, ως αναρχικό και ατίθασο στοιχείο. Εκεί ήθελαν να με κάνουν “άνδρα”. Ήμουν μόνιμα στην απομόνωση για έξι ολόκληρους μήνες. Κακοποίηση, μοναξιά χλευασμός. Ήμουν περίπου 25, αν θυμάμαι καλά. Στη φυλακή έκανα και μια απόπειρα αυτοκτονίας, γιατί δεν άντεχα αυτό το μαρτύριο που βίωνα.
Εκείνο το διάστημα αρχίσαμε και τις διαδηλώσεις και έγινε κάτι, κάτι πολύ μικρό, αλλά σημαντικό για εκείνα τα χρόνια. Όμως τίποτα δεν είναι ακόμη εντάξει για τα τρανς άτομα.
Όπου και να έχω πάει για δουλειά, μου έχουν πει όχι. Σε καταστήματα με ρούχα, σε κομμωτήρια. Έτσι, λοιπόν, δεν είχα άλλη επιλογή. Ή θα έκανα ληστείες ή θα έκανα την πουτάνα. Ξέρεις, οι ιδιοκτήτες φοβούνται πολύ και τους καταλαβαίνω, γιατί δεν φταίνε οι ίδιοι, η κοινωνία φταίει.
Δεν γινόταν να είσαι τρανς και να μην σε διώξουν από το σπίτι με ξύλο
Δεν μπορούσες -ειδικά τότε- να κάνεις τίποτα άλλο, πέρα από την πορνεία. Δεν γινόταν να είσαι τρανς και να μην σε διώξουν από το σπίτι με ξύλο. Και να σε έδερναν και να βίαζαν, δεν μπορούσες να πας στην αστυνομία, γιατί θα σου έλεγαν “εσύ φταις” και θα σε έδερναν ξανά.
Υπάρχει βελτίωση σήμερα, αλλά είναι επιφανειακό όλο αυτό. Στην καθημερινότητα μιας τρανς δεν έχουν αλλάξει πολλά, ακόμα και σήμερα μπορεί στη Συγγρού να σου πετάξουν νεράντζια για “πλάκα”… Σήμερα, αναγκάζομαι να κάνω σεξεργασία, χωρίς ένσημα, χωρίς ασφάλεια, χωρίς τίποτα, αλλά δεν υπήρχε και δεν υπάρχει άλλη επιλογή!
Μια γκομενάρα στον ελληνικό στρατό
Όταν με κάλεσαν να παρουσιαστώ στον στρατό, λέω “δεν γίνεται, πρέπει να πάω, θα έχω μπλεξίματα”. Παρουσιάστηκα στο Μεσολόγγι, ήμουν μια γκομενάρα, ξανθό μαλλί μέχρι τη μέση, με μια βυζάρα να, πραγματική μουνάρα.
Πάω στην πύλη και είναι εκεί ένα παιδαρέλι. Μου λέει “τι θες εσύ εδώ;” Του λέω “μου ήρθε χαρτί να παρουσιαστώ. Νόμιζε ότι του κάνω πλάκα και μου ‘πε “τράβα φύγε από δω βρε κορίτσι μου”. Του λέω “άκου να δεις, μου ήρθε χαρτί να παρουσιαστώ, πήγαινε και φώναξε ένα ανώτερό σου, δεν φεύγω”.
Πάει, έρχεται ο αξιωματικός και του λέω “αυτό και αυτό”. Με πάει σε έναν γαλονά και λέει κι αυτός “τι μου φέρατε εδώ την κοπέλα;”. “Άκου να δεις”, του λέω, “εγώ είμαι τρανς, γεννήθηκα αγόρι και μου ήρθε αυτό το χαρτί. Τι θα κάνω;”.
Δεν μπορώ να πω, μου φέρθηκε ωραία. “Θα στο δώσω το χαρτί να φύγεις, αλλά δεν θέλω να μείνεις εδώ τώρα, θα μου αναστατώσεις τον στρατό, είσαι γκομενάρα δυο μέτρα, πού να σε βάλω;” Με έστειλε σε ένα ξενοδοχείο, να πάω την επόμενη μέρα να πάρω το χαρτί. Έτσι κι έγινε. Πήρα το Ι5, έφυγα και δεν με ενόχλησαν ποτέ ξανά!
Ναρκωτικά και γονεϊκό τραύμα
Μέσα σε όλα, με όσα βιώναμε εμείς οι τρανς από την κοινωνία, βλέπαμε τη “διέξοδο” στα ναρκωτικά. Ένα από τα μεγάλα μου λάθη. Πρέζα το 80′, MDMA και LSD το 90′, κόκες το 2000. Μετά το 2010 δεν πίνω τίποτα, μόνο κανά μπάφο, αλλά αυτό δεν το λογαριάζω για ναρκωτικό. Τα σιχάθηκα όλα και τα έκοψα μαχαίρι. Δεν με βοήθησε κανένας να τα κόψω, μόνη μου όλα.
Μετανιώνω για τα ναρκωτικά, αλλά τόσο μυαλό είχα τότε. Όμως, με τόσα τραύματα που κουβαλούσαν από την παιδική ηλικία τα τρανς άτομα τότε, ήταν σύνηθες να “πέσουν” εκεί.
Η μάνα μου με αποκαλεί μέχρι και σήμερα με το ανδρικό όνομα
Εγώ τη μάνα μου την πλησίασα γύρω στα 28. Άρχισα να της στέλνω δωράκια για να την προσεγγίσω. Χωρίς, όμως, κανένα συναίσθημα. Πλέον, μιλάμε κάθε μέρα. Δεν έχουμε επαφές ζεστές, της τηλεφωνώ απλά γιατί τη λυπάμαι. Με αποκαλεί με το ανδρικό όνομα, ακόμα και σήμερα, στα 60 μου, αλλά είναι και μεγάλη γυναίκα, οπότε δεν της δίνω σημασία.
Δεν της συγχωρώ, ωστόσο, τίποτα, γιατί το τραύμα είναι μεγάλο και δεν φεύγει. Είναι, όμως, μεγάλη γυναίκα και θέλω να ξέρει ότι κάποιος την σκέφτεται. Δεν της έχω πει όσα θέλω, δεν αλλάζει τίποτα πλέον. Όταν φύγει, δεν θα νιώσω κάτι, πιστεύω, ίσως ανθρώπινα μόνο.
Οι δυστυχισμένοι “κράχτες”, ο δικαστής-πελάτης και το γραφείο τελετών
Αυτή η δουλειά σε αλλοτριώνει, τα βλέπεις όλα, δεν σε εντυπωσιάζει τίποτα πια. Αν και άθεη, λέω ότι “αν ο Θεός σιχάθηκε εμένα, εγώ σιχάθηκα τους άνδρες”. Οι άνδρες που έρχονται σε εμάς θέλουν να τους πηδήξεις. Είναι κρυφογκέι, παντρεμένοι με παιδιά, είναι οι ίδιοι που το πρωί σε βρίζουν και σε κράζουν και το βράδυ έρχονται να τους πάρεις. Είναι άνθρωποι δυστυχισμένοι. Στο μυαλό τους έχουν ότι πάνε με γκόμενα, έτσι κρύβουν και από τον ίδιο τους τον εαυτό ότι είναι γκέι.
Έχω δει πελάτη μου την επόμενη μέρα στο δικαστήριο στη θέση του εισαγγελέα. Το βράδυ παίρνω τρεις πελάτες, μετά μας πιάνουνε και μας πάνε στο κρατητήριο. Την άλλη μέρα πάω στο δικαστήριο και βλέπω στην έδρα τον έναν από τους τρεις πελάτες που πήρα το προηγούμενο βράδυ. Μάλιστα, του είχα βάλει μια μπανάνα στον κώλο, θυμάμαι. Δεν είπα τίποτα. Εκείνος δεν αντέδρασε. Ρώτησε για την υπόθεση, “εντάξει, 20 μέρες μέσα, γεια σας”.
Ο καθένας έρχεται σε εμάς για να βγάλει την ανωμαλία του
Δεν μου έκανε και δεν μου κάνει τίποτα εντύπωση. Εδώ μου ζήτησαν να πάω να κάνω σεξ μέσα σε γραφείο τελετών, δίπλα σε νεκρό και μου προσέφεραν και πολλά λεφτά μάλιστα. “Εδώ τον έχω τον πεθαμένο, έλα να γαμηθούμε στο φέρετρο”, μου είπε ο άλλος στο τηλέφωνο. Προφανώς και δεν πήγα, αυτά είναι πράγματα άρρωστα, τρελά. Ο καθένας έρχεται σε εμάς για να βγάλει την ανωμαλία του, για να του δώσουμε αυτό που δεν μπορεί να ζητήσει πουθενά αλλού.
Πλέον, δεν έχω πελάτες πολλούς, έχω μεγαλώσει και οι πελάτες θέλουν να είμαι ενεργητική, αλλά εγώ δεν μπορώ, δεν έχω άλλα κουράγια. Κουράστηκα τα πάντα. Τους άνδρες, την σεξεργασία, την ίδια τη ζωή.
Φιλίες και πραγματική οικογένεια
Φίλες είχα πολλές, τώρα, όμως, χαθήκαμε, μεγαλώσαμε. Δύσκολο κομμάτι αυτό. Οι τρανς είμαστε και ανταγωνιστικές. Έχω φίλες 40 ετών, αλλά πλέον είναι η καθεμιά στο σπίτι της, λόγω ηλικίας. Έχουμε κόψει τα πολλά πολλά.
Αλλά στη ζωή μου είχα και κόσμο μη ΛΟΑΤΚΙ+ που με αγάπησε και με στήριξε. Δεν είχα οικογένεια και οικογένεια απέκτησα ξαφνικά από του πουθενά και αυτό είναι ένα από τα πράγματα που με κάνουν χαρούμενη και περήφανη.
Ο άγγελός μου, η Αρετή
Γνώρισα μια γυναίκα στο Νέο Φάληρο πριν από πολλά χρόνια, την Αρετή. Να είναι καλά η ψυχή της, πέθανε ξαφνικά πριν από 12 χρόνια. Ήταν μια γυναίκα συντηρητική, όμως με αγάπησε και με δέχτηκε. Μια γυναίκα εκτός του κύκλου μου, εκτός της πιάτσας.
Αυτή η γυναίκα και η οικογένειά της με αγάπησαν ανιδιοτελώς. Ήταν το φως, η φροντίδα και η αγκαλιά που δεν είχα ποτέ για μένα. Ήμασταν μαζί 12,13 χρόνια. Εκεί ένιωσα οικογένεια για πρώτη φορά. Ακόμη και εκεί ψηλά που είναι, πιστεύω ότι η Αρετή με φροντίζει. Ήταν, είναι και θα είναι ο άγγελός μου.
Ο γιος της, τον περασμένο Σεπτέμβριο με πήρε και στη δουλειά του, με τα προγράμματα του ΟΑΕΔ. Όπως και η μάνα του, έτσι και ο Σταύρος είναι ένας εκπληκτικός άνθρωπος, που με φροντίζει και με αγαπάει. Είναι ο γιος που δεν είχα, τα παιδιά του είναι τα εγγόνια που δεν απέκτησα.
Λίγο “φως” με τα προγράμματα του ΟΑΕΔ
Όταν έμαθα για τα προγράμματα του ΟΑΕΔ για τα τρανς άτομα, πήγα στον Σταύρο, τον γιο της Αρετής, που έχει ηλεκτρολογικό γραφείο και του το είπα. Μου είπε κατευθείαν ότι θα με πάρει στο ηλεκτρολογικό γραφείο με μεγάλη χαρά, να δουλέψω εκεί. Μπήκε στο πρόγραμμα, έκανε αμέσως την αίτηση και με δέχτηκαν. Πάω εκεί, βοηθάω, κάνω ό,τι μπορώ, αλλά και σε αυτή την ηλικία και χωρίς εργασιακή εμπειρία, είναι δύσκολο.
Το πρόγραμμα αυτό είναι για τρανς άτομα, στα οποία το κράτος βάζει το 90% και ο εργοδότης το υπόλοιπο 10% για δύο χρόνια. Το ότι υπάρχει αυτό το πρόγραμμα είναι πολύ θετικό, ωστόσο είναι σπάνιο να πάρει κάποιος ένα τρανς άτομο στη δουλειά του. Έχουν πολλούς ενδοιασμούς, όχι γιατί είναι κακοί άνθρωποι, αλλά γιατί φοβούνται ότι θα χάσουν τον κόσμο, μιας και είναι πολλοί αυτοί που δεν θα δεχθούν να τους εξυπηρετήσει ένα τρανς άτομο. Το πρόγραμμα είναι καλό, αλλά θέλει κι άλλο “σπρώξιμο” από τις κοινωνικές υπηρεσίες, ώστε να δοθούν περισσότερα κίνητρα στους εργοδότες.
Και πάλι πίσω στη Συγγρού
Για τρεις με τέσσερις περίπου μήνες άφησα τη Συγγρού και την σεξεργασία. Έπιασα δουλειά στο γραφείο του Σταύρου, αλλά δεν γίνεται σε αυτή την ηλικία να ζήσεις με τον βασικό μισθό. Είναι ένα πολύ σημαντικό βοήθημα, αλλά δεν είναι αρκετά τα χρήματα για να ζήσεις και να επιβιώσεις.
Δεν το ήθελα, αλλά ξαναγύρισα στη Συγγρού, γιατί έπρεπε να ζήσω. Ρεύμα, νοίκι, φάρμακα, έξοδα, αυτοκίνητο… Δεν είναι η ηλικία μου για τη Συγγρού, δεν γίνεται στα 60 να κάνεις πιάτσα, αλλά δεν γίνεται αλλιώς. Είναι θέμα επιβίωσης, για αυτό γύρισα ξανά στη Συγγρού.
Ο δρόμος και όλα όσα έχω περάσει, με οδήγησαν στην κατάθλιψη
Δύσκολοι οι καιροί. Ακρίβεια, πανδημία, καραντίνες, αγωνίες. Δεν είναι καθόλου εύκολο να κάνεις για 40 χρόνια μια τέτοια δουλειά και να ζεις χωρίς ασφάλεια, χωρίς ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, χωρίς συνταξιοδοτικά δικαιώματα.
Ευτυχώς, μέσα σε όλα, έχω βρει έναν υπέροχο άνθρωπο, τον ψυχίατρό μου, τον Γιώργο Φλούδα, ο οποίος με τη βοήθεια αγωγής, με έκανε να νιώσω καλύτερα και να “ανασάνω” λίγο από την κατάθλιψη που βιώνω. Πολύ σημαντικό να νιώσεις οικεία με τον γιατρό σου. Με βοήθησε πολύ και τον ευχαριστώ για αυτό μέσα από την καρδιά μου.
Η ζωή των τρανς ατόμων είναι ένας αγώνας μαρτυρικός, άδικος και γεμάτος πόνο. Αυτό που με κάνει χαρούμενη, ωστόσο, είναι ότι τα νέα παιδιά δεν θα περάσουν όσα περάσαμε εμείς, αλλά δεν είναι ακόμη όλα ιδανικά. Χρειάζονται -δυστυχώς- πολλές δεκαετίες για να μπορείς να είσαι αυτ@ που είσαι και να ζεις ελεύθερα. Και ζητώ από τα νέα τρανς παιδιά να παλέψουν για τα δικαιώματά τους. Δεν θα ζω, όταν τα τρανς άτομα θα είναι πια ελεύθερα, αλλά τουλάχιστον ξέρω πως μέσα και από τους δικούς μας αγώνες, κάτι άλλαξε…
