ΕΛΛΑΣ-ΡΩΣΙΑ ΚΑΤΑΣΚΟΠΕΙΑ: ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΤΟΥ ΠΟΥΤΙΝ ΣΤΟ ΠΑΓΚΡΑΤΙ ΚΑΙ ΤΗ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ

Τη Μεγάλη Δευτέρα ο ρωσικός ερευνητικός ιστότοπος The Insider αποκάλυψε ότι ένα ζευγάρι Τσέχων υπηκόων, ρωσικής καταγωγής, το οποίο ζούσε τα τελευταία χρόνια στη Χαλκιδική, δούλευε για την υπηρεσία πληροφορικών του ρωσικού στρατού (GRU). Από την έρευνα – στο ελληνικό κομμάτι συνεργάστηκε το Inside Story – προκύπτει ότι ο Νικολάι Σαπόζνικοφ, υπάλληλος τσέχικης εταιρείας όπλων με πελάτες εχθρούς της Ρωσίας, και η σύζυγός του, Έλενα, φέρεται να ενημέρωναν τη Μόσχα για τα φορτία όπλων που πωλούνταν στο αντίπαλο δυτικό στρατόπεδο, με αποτέλεσμα να καταστρέφονται σε επιχειρήσεις δολιοφθοράς των ρωσικών υπηρεσιών.

Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, οι τσεχικές Αρχές είχαν ζητήσει δικαστική συνδρομή από την Ελλάδα το 2022. Η Αθήνα τυπικά ανταποκρίθηκε, όμως φέρεται ότι δεν είχε πειστεί πως υπήρχε κάτι επιλήψιμο. Δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο. Τα τελευταία χρόνια, σε υποθέσεις που έχουν γίνει γνωστές, εντοπίστηκαν στην Ελλάδα άνθρωποι που περιγράφεται ότι εργάζονταν για τις ρωσικές υπηρεσίες. Υπάρχει ένα μοτίβο – οι ύποπτοι φέρεται να δρουν κάτω από τη μύτη των ελληνικών Αρχών και η πρώτη ενημέρωση είναι από σήματα ξένων υπηρεσιών.

ΟΙ ΠΡΕΣΠΕΣ

Έως το 2018 και τη Συμφωνία των Πρεσπών, οι σχέσεις Ελλάδας και Ρωσίας ήταν τυπικά καλές. Στις αρχές της ίδιας χρονιάς, διοργανώθηκαν σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα μεγάλα συλλαλητήρια κατά της Συμφωνίας, το ίδιο και στη Βόρεια Μακεδονία, στα οποία σημειώθηκαν έκτροπα. Υπήρχε τότε η ευρέως διαδεδομένη άποψη ότι οι λογαριασμοί συγκεκριμένων προσώπων, τα οποία πρωτοστατούσαν στα συλλαλητήρια και είχαν επιρροή σε συλλόγους και την Εκκλησία, είχαν φουσκώσει με «ρούβλια» – κάτι που πάντως δεν αποδείχτηκε άμεσα.

Τον Μάρτιο του 2018, στη σκιά της υπόθεσης του Σεργκέι Σκριπάλ, του Ρώσου πρώην διπλού πράκτορα εναντίον του οποίου πραγματοποιήθηκε σε βρετανικό έδαφος απόπειρα δολοφονίας με το δηλητήριο Νοβιτσόκ, μεγάλες δυτικές πρωτεύουσες προχώρησαν σε μαζικές απελάσεις Ρώσων διπλωματών. Η Αθήνα δεν είχε κάνει τότε το ίδιο.

«Ο κυβερνών συνασπισμός ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ στην Ελλάδα έχει ακολουθήσει στις σχέσεις του με τη Ρωσία διφορούμενη πολιτική», είχε γράψει σε ανάλυση η γερμανική Frankfurter Allgemeine Zeitung. Οι ελληνικές Αρχές αποφάσισαν τέσσερις μήνες αργότερα, τον Ιούλιο του 2018, την απέλαση δύο Ρώσων διπλωματών από την Αθήνα και την απαγόρευση εισόδου άλλων δύο στη χώρα, με την κατηγορία της ανάμειξης στην εσωτερική πολιτική και τη Συμφωνία των Πρεσπών.

 

Τον Μάιο του 2021 η Νέα  Δημοκρατία κυβερνούσε σχεδόν δύο χρόνια. Στις 23 του ίδιου μήνα εκτυλίχθηκε ένα πρωτοφανές θρίλερ, το οποίο ξεκίνησε από το αεροδρόμιο της Αθήνας. Ο Λευκορώσος αντικαθεστωτικός δημοσιογράφος Ρομάν Προτάσεβιτς επιβιβάστηκε με τη φίλη του σε πτήση της Ryanair με προορισμό τη Λιθουανία. Ενόσω βρίσκονταν στον αέρα, οι Λευκορώσοι προκάλεσαν ψεύτικο συναγερμό για τοποθέτηση βόμβας, έτσι το αεροσκάφος προσγειώθηκε αναγκαστικά στο Μινσκ και ο Προτάσεβιτς συνελήφθη από το καθεστώς Λουκασένκο, εκ των στενότερων συμμάχων του Βλάντιμιρ Πούτιν.

Υπήρχαν εξ αρχής υπόνοιες ότι ένα μέρος του σχεδίου αρπαγής του 26χρονου δημοσιογράφου είχε τεθεί σε εφαρμογή επί ελληνικού εδάφους. Οκτώ μήνες αργότερα, δικαστήριο της Νέας Υόρκης (σημ. οι Αμερικάνοι λένε ότι έχουν δικαιοδοσία στην υπόθεση, καθώς μεταξύ των επιβατών της πτήσης ήταν και πολίτες των Ηνωμένων Πολιτειών) εξέδωσε ένα κατηγορητήριο σε βάρος τεσσάρων Λευκορώσων αξιωματούχων, το οποίο παρουσίασε το NEWS24/7. Σύμφωνα με αυτό, το σχέδιο είχε τεθεί σε εφαρμογή όσο ο «στόχος» βρισκόταν στην Ελλάδα.

Η ΡΩΣΙΑ ΕΙΣΒΑΛΕΙ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ

Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, τον Φεβρουάριο του 2022, αλλάζει τα πάντα. Μετά το πρώτο σοκ, η Δύση επιβάλλει οικονομικές κυρώσεις στη Ρωσία και η Αρχή για το Ξέπλυμα Χρήματος στην Αθήνα λαμβάνει από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης μια λίστα με ονόματα Ρώσων πολιτών και εταιρειών που θεωρείται ότι βρίσκονται στην αυλή του Πούτιν. Από την έρευνα του ΝEWS24/7 προέκυψε ότι στη λίστα υπήρχαν «λιγότεροι από πέντε» Ρώσοι, των οποίων τα περιουσιακά στοιχεία δεσμεύτηκαν από τις ελληνικές Αρχές.

Μία περίπτωση με ελληνικό ενδιαφέρον αφορούσε τη θυγατρική ρωσικής εταιρείας που κατασκευάζει στρατιωτικό υλικό και οπλικά συστήματα, η οποία έχει γραφείο στην Αθήνα. Η ίδρυση της θυγατρικής αναφέρεται σε παλαιότερη έκθεση της ελληνικής πρεσβείας στη Μόσχα με θέμα τις ρωσικές επενδύσεις στην Ελλάδα. Ο CEO της μητρικής εταιρείας ήταν στη λίστα των ευρωπαϊκών κυρώσεων.

Λίγο καιρό αργότερα, τον Απρίλιο του 2022, η Αθήνα κήρυξε ως ανεπιθύμητα πρόσωπα (personae non gratae) συνολικά 12 Ρώσους διπλωμάτες, οι οποίοι υπηρετούσαν σε διπλωματικές και προξενικές αποστολές στην Ελλάδα. Η ανεπίσημη πληροφόρηση ανέφερε ότι η έρευνα για τα συγκεκριμένα πρόσωπα είχε ξεκινήσει 18 μήνες νωρίτερα, με την αξιοποίηση αμερικανικών και βρετανικών πληροφοριών. Οι 12 διπλωμάτες συνδέθηκαν με προπαγανδιστική δραστηριότητα και προσπάθεια επηρεασμού προσώπων και οργανισμών που διαθέτουν δημόσιο βήμα.

ΤΟ ΣΠΑΣΙΜΟ ΤΟΥ ΕΜΠΑΡΓΚΟ

Στο μεταξύ, οι κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας είχαν ως αποτέλεσμα να παγώσει η τροφοδοσία της Μόσχας με εξαρτήματα δυτικής τεχνολογίας, απαραίτητα για την πολεμική μηχανή του Πούτιν. Το πρόβλημα φαίνεται πως λύθηκε με εισαγωγές μέσω παρένθετων προσώπων και εικονικών εταιρειών σε διάφορες χώρες.

Τον Φεβρουάριο του 2023 το NEWS24/7 αποκάλυψε ότι ένας Βούλγαρος είχε συλληφθεί στη Θεσσαλονίκη με διεθνές ένταλμα. Οι ΗΠΑ τον κατηγορούσαν ότι πουλούσε αμερικανικά μικροτσίπ και άλλα εξαρτήματα υψηλής τεχνολογίας στη Ρωσία, παρακάμπτοντας τις ομοσπονδιακές απαγορεύσεις μέσω μιας εταιρείας-βιτρίνα στη Βουλγαρία. Το Συμβούλιο Εφετών έδωσε το πράσινο φως για την έκδοσή του στις ΗΠΑ. Το NEWS24/7 δεν μπόρεσε να επιβεβαιώσει αν η υπόθεση έφτασε στο αρμόδιο τμήμα του Αρείου Πάγου.

Δεν ήταν η μοναδική περίπτωση με παρόμοια στοιχεία. Τον περασμένο Δεκέμβρη γαλλικό δικαστήριο αποφάσισε την έκδοση στις ΗΠΑ του Έλληνα επιχειρηματία Ν. Μπ. τον οποίο οι Αμερικανοί κατηγορούν για λαθρεμπόριο και ξέπλυμα χρήματος. Στα διωκτικά έγγραφα περιγράφεται ότι μέσω των εταιρειών του έστελνε τεχνολογικό εξοπλισμό διπλής χρήσης – πολιτικής και στρατιωτικής- στη Ρωσία κατά παράβαση των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στο Μόσχα μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

«Καμία σχέση δεν έχω με διάφορα μυθεύματα που κυκλοφόρησαν στα μέσα ενημέρωσης και σε παραφιλολογίες βασισμένες σε φωτογραφίες μου δημόσιες στα κοινωνικά δίκτυα», έγραψε ο ίδιος σε επιστολή προς την «Καθημερινή», δηλώνοντας ότι δεν θα κάνει έφεση κατά της απόφασης των γαλλικών αρχών. Σύμφωνα με ασφαλείς πηγές, ο Έλληνας επιχειρηματίας μεταφέρθηκε προ ημερών στις ΗΠΑ και δήλωσε αθώος – “not guilty”.

Στο μεταξύ, τον περασμένο Δεκέμβρη συνελήφθη με διεθνές ένταλμα για υπόθεση απάτης ένας 58χρονος Ουκρανός επιχειρηματίας, ο οποίος ζούσε σε βίλα στην Ανάβυσσο. Το Κίεβο τον κατηγορεί ότι εισέπραξε χρήματα από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας για την προμήθεια αλεξίσφαιρων γιλέκων και άλλων στρατιωτικών εξαρτημάτων, τα οποία ουδέποτε παρέδωσε στο στράτευμα.

Υπάρχουν δημοσιεύματα στα ουκρανικά ΜΜΕ, σύμφωνα με τα οποία το ίδιο πρόσωπο δούλευε για τις ρωσικές υπηρεσίες πληροφοριών. Περιγράφονται ταξίδια του από και προς τη Μόσχα με ενδιάμεσους σταθμούς το Μινσκ της Λευκορωσίας και την Κωνσταντινούπολη. Το Συμβούλιο Εφετών ενέκρινε την έκδοσή του στην Ουκρανία και εκκρεμεί η εξέταση της υπόθεσης στον Άρειο Πάγο. Το ενδιαφέρον είναι ότι ο 58χρονος Ουκρανός φέρεται να είχε αποκτήσει Golden Visa στην Ελλάδα το 2020.

Η «ΜΑΡΙΑ» ΣΤΟ ΠΑΓΚΡΑΤΙ

Ήταν η δεύτερη περίπτωση στην οποία αποκαλύφθηκε ότι πρόσωπα που κατηγορούνται ότι σχετίζονται με τη ρωσική κατασκοπεία, είχαν καταφέρει να αποκτήσουν έγγραφα διαμονής στην Ελλάδα. Η πρώτη ήταν η Ρωσίδα πράκτορας, η οποία ζούσε στο Παγκράτι ως «Μαρία Τσάλλα» μέχρι τον Ιανουάριο του 2023, οπότε φέρεται να εξαφανίστηκε κάτω από τη μύτη των ελληνικών Αρχών. Διατηρούσε ένα κατάστημα με είδη πλεξίματος, αγαπούσε τη γαλλική κουλτούρα και έκανε συχνά ταξίδια.

«Αν με ρωτούσες πριν πέντε μέρες τι γνωρίζω για τη “Μαρία”, θα σου έλεγα ότι πούλησε τα πάντα και ήρθε στην Ελλάδα με ένα γερό κομπόδεμα. Ότι άνοιξε ένα κατάστημα, στην ουσία για να περνά την ώρα της, και ότι ζούσε άνετα, με στυλ και έτοιμα χρήματα», είχε πει στον γράφοντα μια γειτόνισσά της στο Παγκράτι, με την οποία είχε γνωριστεί. Η υπόθεση της «Μαρίας Τσάλλα» έχει βέβαια αρκετά στοιχεία γκροτέσκ.

Το NEWS24/7 είδε μηνύματα που αντάλλαξαν οι δύο γυναίκες. Η Ελληνίδα τής είχε στείλει ένα λινκ για ένα πλεκτό φόρεμα και η «Μαρία» ρώτησε περί τίνος πρόκειται, πριν το πατήσει. – “Συγγνώμη, είμαι λίγο προσεκτική. Ο λογαριασμός ενός φίλου μας χακαρίστηκε πρόσφατα και έστελναν ανοησίες σε όλους, επομένως ρωτώ για παν ενδεχόμενο”, έγραψε. -“Θεέ μου, είναι πράγματι τρελό. Μαζικές κυβερνοεπιθέσεις τελευταία. Κυρίως φτιαγμένες στη Ρωσία…”, απάντησε η Ελληνίδα. – “Αυτό έμοιαζε περισσότερο με κινέζικο”, έγραψε η «Μαρία», προσθέτοντας ένα χαμογελαστό emoji.

Κι έπειτα, μετά την παράδοξη πλευρά των κατασκόπων, υπάρχουν τα όπλα. Τον περασμένο Οκτώβριο η βουλγαρική υπηρεσία πληροφοριών ανακοίνωσε ότι συνελήφθησαν στη Σόφια δώδεκα άτομα, μεταξύ αυτών δύο Έλληνες με καταγωγή από την πρώην Σοβιετική Ένωση, που κατηγορούνταν ότι έστελναν στρατιωτικό εξοπλισμό στα μέλη της ρωσικής εταιρείας μισθοφόρων Wagner. Στο όνομα του πρώτου από τους Έλληνες λειτουργούσαν εταιρείες στη Βουλγαρία. Ο δεύτερος είχε κατηγορηθεί παλιότερα για συμμετοχή ενόπλων ληστειών στην Καβάλα και τις Σέρρες.

Σύμφωνα με τις βουλγαρικές Αρχές, το δίκτυο είχε προσπαθήσει να στείλει ασύρματους, σκοπευτικά λέιζερ και διόπτρες νυκτός από την Ελλάδα στη Ρωσία μέσω Τουρκίας, όμως το φορτίο δεσμεύτηκε. Μέλη της ίδιας ομάδας φέρεται να σχεδίαζαν την αποστολή δεύτερου φορτίου μέσω Βουλγαρίας. Σύμφωνα με αξιωματούχους της γειτονικής χώρας, παραλήπτες θα ήταν μέλη της μισθοφορικής ομάδας Wagner, Τσετσένοι μαχητές και μέλη της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών της Ρωσίας.